Analogowy układ mnożący

Podobne dokumenty
Źródła i zwierciadła prądowe

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych

Lekcja 19. Temat: Wzmacniacze pośrednich częstotliwości.

Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Technologia BiCMOS Statystyka procesów produkcji

Tranzystory bipolarne elementarne układy pracy i polaryzacji

Tranzystory bipolarne elementarne układy pracy i polaryzacji

Liniowe układy scalone w technice cyfrowej

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC

Zespół Szkół Łączności w Krakowie. Badanie parametrów wzmacniacza mocy. Nr w dzienniku. Imię i nazwisko

Wzmacniacze. Klasyfikacja wzmacniaczy Wtórniki Wzmacniacz różnicowy Wzmacniacz operacyjny

Układy akwizycji danych. Komparatory napięcia Przykłady układów

11. Wzmacniacze mocy. Klasy pracy tranzystora we wzmacniaczach mocy. - kąt przepływu

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

Tranzystory bipolarne. Właściwości wzmacniaczy w układzie wspólnego kolektora.

PODSTAWY ELEKTRONIKI I TECHNIKI CYFROWEJ

PRACOWNIA ELEKTRONIKI

Liniowe układy scalone

Komparator napięcia. Komparator a wzmacniacz operacyjny. Vwe1. Vwy. Vwe2

PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 07/10. ZDZISŁAW NAWROCKI, Wrocław, PL DANIEL DUSZA, Inowrocław, PL

Badanie charakterystyk elementów półprzewodnikowych

Tranzystor bipolarny. przykłady zastosowań

Tranzystor bipolarny. przykłady zastosowań cz. 1

Ćwiczenie - 4. Podstawowe układy pracy tranzystorów

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie

Opracowane przez D. Kasprzaka aka 'master' i D. K. aka 'pastakiller' z Technikum Elektronicznego w ZSP nr 1 w Inowrocławiu.

Gdy wzmacniacz dostarcz do obciążenia znaczącą moc, mówimy o wzmacniaczu mocy. Takim obciążeniem mogą być na przykład...

Zastosowania wzmacniaczy operacyjnych cz. 3 podstawowe układy nieliniowe

Tranzystory bipolarne w układach CMOS

Stopnie wzmacniające

Zasada działania tranzystora bipolarnego

Wykład VIII TRANZYSTOR BIPOLARNY

Tranzystory bipolarne. Podstawowe układy pracy tranzystorów.

Liniowe układy scalone. Wykład 2 Wzmacniacze różnicowe i sumujące

Tranzystor bipolarny

Liniowe układy scalone w technice cyfrowej

Dobór współczynnika modulacji częstotliwości

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego

Wzmacniacze operacyjne

Laboratorium Elektroniki

Szumy układów elektronicznych, wzmacnianie małych sygnałów

Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I)

Szumy Wprowadzenie. Źródłem szumu nazywamy źródło napięcia lub prądu, które generuje przebieg o losowej wartości chwilowej napięcia lub prądu

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA

Pracownia pomiarów i sterowania Ćwiczenie 3 Proste przyrządy elektroniczne

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 14/12

Generatory drgań sinusoidalnych LC

Budowa. Metoda wytwarzania

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

Ćwiczenie 1: Pomiar parametrów tranzystorowego wzmacniacza napięcia w układzie wspólnego emitera REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Liniowe układy scalone. Wykład 4 Parametry wzmacniaczy operacyjnych

Ćwiczenie 4: Pomiar parametrów i charakterystyk wzmacniacza mocy małej częstotliwości REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Wzmacniacze napięciowe z tranzystorami komplementarnymi CMOS

12. Zasilacze. standardy sieci niskiego napięcia tj. sieci dostarczającej energię do odbiorców indywidualnych

Ćwiczenie 5. Zastosowanie tranzystorów bipolarnych cd. Wzmacniacze MOSFET

Wzmacniacze operacyjne

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy

Ćwiczenie 2 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH

2 Dana jest funkcja logiczna w następującej postaci: f(a,b,c,d) = Σ(0,2,5,8,10,13): a) zminimalizuj tę funkcję korzystając z tablic Karnaugh,

SDD287 - wysokoprądowy, podwójny driver silnika DC

Układy elektroniczne II. Modulatory i detektory

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

Wykład X TRANZYSTOR BIPOLARNY

Politechnika Białostocka

WZMACNIACZE MOCY. Klasy, zniekształcenia nieliniowe, sprawność energetyczna, wzmacniacze przeciwsobne, zabezpieczenia przeciwzwarciowe.

Wzmacniacze operacyjne

Ćwiczenie 3 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający

Prostowniki. Prostownik jednopołówkowy

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy

Scalony stabilizator napięcia typu 723

TRANZYSTORY BIPOLARNE ZŁĄCZOWE

WSTĘP DO ELEKTRONIKI

Najprostszy mieszacz składa się z elementu nieliniowego, do którego doprowadzone są dwa sygnały. Przykładowy taki układ jest pokazany na rysunku 1.

Systemy i architektura komputerów

Ćwiczenie nr 05 1 Oscylatory RF Podstawy teoretyczne Aβ(s) 1 Generator w układzie Colpittsa gmr Aβ(S) =1 gmrc1/c2=1 lub gmr=c2/c1 gmr C2/C1

SDD287 - wysokoprądowy, podwójny driver silnika DC

Ćwiczenie 21 Temat: Komparatory ze wzmacniaczem operacyjnym. Przerzutnik Schmitta i komparator okienkowy Cel ćwiczenia

14 Modulatory FM CELE ĆWICZEŃ PODSTAWY TEORETYCZNE Podstawy modulacji częstotliwości Dioda pojemnościowa (waraktor)

Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia.

Ćwiczenie 4- tranzystor bipolarny npn, pnp

PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL

Politechnika Białostocka

Ćwiczenie nr 4 Tranzystor bipolarny (npn i pnp)

Tranzystor bipolarny LABORATORIUM 5 i 6

A-6. Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody)

Wzmacniacz operacyjny

Wykład 2 Projektowanie cyfrowych układów elektronicznych

Nanoeletronika. Temat projektu: Wysokoomowa i o małej pojemności sonda o dużym paśmie przenoszenia (DC-200MHz lub 1MHz-200MHz). ang.

TRANZYSTOROWY UKŁAD RÓŻNICOWY (DN 031A)

Elektronika. Wzmacniacz tranzystorowy

Demodulowanie sygnału AM demodulator obwiedni

(13) B1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) fig. 1

Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych test kompetencji zagadnienia

Liniowe układy scalone. Budowa scalonego wzmacniacza operacyjnego

Rys Schemat parametrycznego stabilizatora napięcia

Transkrypt:

PUAV Wykład 12

Pomiar mocy: P = V I R I V 2 = IR Pomiar poboru mocy: V V 1 V 1 V 2 = VIR Odb. Pomiar kwadratu amplitudy sygnału (np. szumów): v n v n v n v n 2

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie V 2 VweB V 1 V 2 R V 1 VweA R + ku Vwy

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie V web V wy V 2 VweB V 1 V 2 R V 1 VweA R + ku Vwy

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie V web V wy V 2 VweB V 1 V 2 R V 1 VweA R V wea = V web V wy + ku Vwy

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie V web V wy V 2 VweB V 1 V 2 R V 1 VweA R V wea = V web V wy + ku Vwy V wy = V wea V web

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie Pierwiastek V web V wy V 2 VweB V 2 V 1 V 2 V 1 V 2 R V 1 R V 1 VweA R Vwe R V wea = V web V wy + ku Vwy + ku Vwy V wy = V wea V web

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie Pierwiastek V web V wy V 2 VweB 2 V wy V 2 V 1 V 2 V 1 V 2 R V 1 R V 1 VweA R Vwe R V wea = V web V wy + ku Vwy + ku Vwy V wy = V wea V web

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie Pierwiastek V web V wy V 2 VweB 2 V wy V 2 V 1 V 2 V 1 V 2 R V 1 R V 1 VweA R Vwe R V wea = V web V wy + ku Vwy 2 V we = V wy + ku Vwy V wy = V wea V web

Inne operacje nieliniowe na sygnałach Dzielenie Pierwiastek V web V wy V 2 VweB 2 V wy V 2 V 1 V 2 V 1 V 2 R V 1 R V 1 VweA R Vwe R V wea = V web V wy + ku Vwy 2 V we = V wy + ku Vwy V wy = V wea V web V wy = V we

Modulacja amplitudy ( ) v zm = v n + v m sin ω m t sin( ω n t) v zm v m t v n

Modulacja amplitudy ( ) v zm = v n + v m sin ω m t v zm sin( ω n t) = v n sin ω n t ( ) + v m sin( ω m t)sin ω n t v n ( ) v m v n t

Modulacja amplitudy ( ) v zm = v n + v m sin ω m t v zm sin( ω n t) = v n sin ω n t ( ) + v m sin( ω m t)sin ω n t v n ( ) v m v n t sin( ω n t) + v m v n sin ω m t ( ) v m v n sin ω m t ( )sin ω n t ( )

v zm = v n + v m sin ω m t ( ) sin( ω n t) Przemiana częstotliwości v zm v m t v n

v zm = v n + v m sin ω m t ( ) sin( ω n t) Przemiana częstotliwości v lo sin( ω lo t) v zm v m t v n

Przemiana częstotliwości ( ) v zm = v n + v m sin ω m t v zm sin( ω n t) v lo sin( ω lo t) v m ( ) = v lo 2 v + v sin ω t n m m * { } cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n + ω lo )t v n t

Przemiana częstotliwości ( ) v zm = v n + v m sin ω m t v zm sin( ω n t) v lo sin( ω lo t) v m ( ) = v lo 2 v + v sin ω t n m m * { } cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n + ω lo )t v n t Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości ω n + ω lo

Przemiana częstotliwości ( ) v zm = v n + v m sin ω m t v zm sin( ω n t) v lo sin( ω lo t) v m ( ) = v lo 2 v + v sin ω t n m m * { } cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n + ω lo )t v n t Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości ω n + ω lo ( ) v n + v m sin ω m t sin( ω n t) Osc. lok. v lo sin( ω lo t) v lo ( ) 2 v n + v m sin ω m t * cos ( ω n ω lo )t

v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t Demodulacja AM

Demodulacja AM v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n ω lo )t

Demodulacja AM v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n ω lo )t = v n + v m sin( ω m t) * { } 1+ cos 2( ω n ω lo )t 2

Demodulacja AM v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n ω lo )t = v n + v m sin( ω m t) * { } 1+ cos 2( ω n ω lo )t 2 Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości i usunięciu składowej stałej 2( ω n ω lo )

Demodulacja AM v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t cos ( ω n ω lo )t = v n + v m sin( ω m t) * { } 1+ cos 2( ω n ω lo )t 2 Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości i usunięciu składowej stałej 2( ω n ω lo ) v n + v m sin( ω m t) cos ( ω n ω lo )t ku Ogr. ampl. cos ( ω n ω lo )t v n + v m sin( ω m t)

Detekcja różnicy faz i demodulacja FM

sin ( ωt )sin ωt +ϕ π 2 Detekcja różnicy faz i demodulacja FM = 1 2 sin ϕ ( ) sin( 2ωt +ϕ) ; sin ϕ ( ) ϕ dla małych kątów φ

sin ( ωt )sin ωt +ϕ π 2 Detekcja różnicy faz i demodulacja FM = 1 2 sin ϕ ygnał sinusoidalny o fazie modulowanej sinusoidalnie ( ) sin( 2ωt +ϕ) ; sin ϕ ( ) ϕ dla małych kątów φ

sin ( ωt )sin ωt +ϕ π 2 Detekcja różnicy faz i demodulacja FM = 1 2 sin ϕ ygnał sinusoidalny o fazie modulowanej sinusoidalnie ( ) sin( 2ωt +ϕ) ; sin ϕ ( ) ϕ dla małych kątów φ Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości 2ω

sin ( ωt )sin ωt +ϕ π 2 Detekcja różnicy faz i demodulacja FM = 1 2 sin ϕ ( ) sin( 2ωt +ϕ) ; sin ϕ ( ) ϕ dla małych kątów φ ygnał sinusoidalny o fazie modulowanej sinusoidalnie sin( ωt) sin( ωt +ϕ) Przes. fazy sin ωt +ϕ π 2 sin( ϕ) Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości 2ω

sin ( ωt )sin ωt +ϕ π 2 Detekcja różnicy faz i demodulacja FM = 1 2 sin ϕ ( ) sin( 2ωt +ϕ) ; sin ϕ ( ) ϕ dla małych kątów φ ygnał sinusoidalny o fazie modulowanej sinusoidalnie sin( ωt) sin( ωt +ϕ) Przes. fazy sin ωt +ϕ π 2 sin( ϕ) Po odfiltrowaniu sygnału o częstotliwości 2ω sin ω ( t)t ϕ ( ω ω n ) sin ω n t +ϕ ω t Przes. fazy ( ) ω n { } sin ϕ ω t ( ) ω n { }

Zasady budowy: idea Idea: sygnał wejściowy 1 jest wzmacniany przez wzmacniacz, którego wzmocnienie jest modulowane sygnałem 2.

Zasady budowy: idea Idea: sygnał wejściowy 1 jest wzmacniany przez wzmacniacz, którego wzmocnienie jest modulowane sygnałem 2. Przykład z tr. bipolarnymi: RL VCC RL Vwy RW Vwe1 I Vwe2 VBE

Zasady budowy: idea Idea: sygnał wejściowy 1 jest wzmacniany przez wzmacniacz, którego wzmocnienie jest modulowane sygnałem 2. Przykład z tr. bipolarnymi: RW Vwe1 RL VCC Vwy I RL I = V V we2 BE R W qi V wy = V we1 2kT R = V V L we1 we2, stąd (dla Vwe1 < kt/q) q 2kT R L R W V we1 V BE q 2kT R L R W Vwe2 VBE

Zasady budowy: idea Idea: sygnał wejściowy 1 jest wzmacniany przez wzmacniacz, którego wzmocnienie jest modulowane sygnałem 2. Przykład z tr. bipolarnymi: RW Vwe1 RL VCC Vwy I RL I = V V we2 BE R W qi V wy = V we1 2kT R = V V L we1 we2, stąd (dla Vwe1 < kt/q) q 2kT R L R W V we1 V BE q 2kT R L R W Vwe2 VBE Ograniczenia: mała amplituda sygnału V we1, sygnał V we2 tylko dodatni, na wyjściu dodatkowa składowa niezupełnie stała, nie dla CMO.

Zasady budowy: podejście ogólne

Zasady budowy: podejście ogólne vwe1 + gm1 iwy = k1vwe1vwe2+k2vwe1 vwe2 + gm2 I2+i2 W sygnale wyjściowym oprócz składowej proporcjonalnej do iloczynu napięć wejściowych występuje też składowa proporcjonalna do jednego z napięć

Zasady budowy: podejście ogólne vwe2 vwe1 + gm2 + gm1 iwy = k1vwe1vwe2+k2vwe1 I2+i2 W sygnale wyjściowym oprócz składowej proporcjonalnej do iloczynu napięć wejściowych występuje też składowa proporcjonalna do jednego z napięć vwe2 vwe1 + + gm1 + gm2 + gm2 I2+i2 I2-i2 iwy = k1vwe1vwe2 kładową proporcjonalną do jednego z napięć można wyeliminować w układzie różnicowym

Bipolarny układ Gilberta VCC RL Vwy RL V wy = IR L th qv we1 2kT th qv we2 2kT Vwe1 Vwe2 I

Bipolarny układ Gilberta VCC RL Vwy RL V wy = IR L th qv we1 2kT th qv we2 2kT Vwe1 Dla Vwe1<kT/q i Vwe2<kT/q Vwe2 V wy IR L 4 kt q 2 V we1 V we2 I

Bipolarny układ Gilberta VCC RL Vwy RL V wy = IR L th qv we1 2kT th qv we2 2kT Vwe1 Dla Vwe1<kT/q i Vwe2<kT/q Vwe2 V wy IR L 4 kt q 2 V we1 V we2 I Nie ma składnika zależnego tylko od jednego napięcia, ale charakterystyki są liniowe tylko dla małych napięć wejściowych

Bipolarny układ Gilberta Aby uzyskać układ mnożący dokładnie sygnały o dużej amplitudzie, stosuje się układ generujący funkcję odwrotną do tangensa hiperbolicznego

Bipolarny układ Gilberta Aby uzyskać układ mnożący dokładnie sygnały o dużej amplitudzie, stosuje się układ generujący funkcję odwrotną do tangensa hiperbolicznego Przypomnienie: ar th( x) = 1 2 1+ x ln 1 x

Bipolarny układ Gilberta Aby uzyskać układ mnożący dokładnie sygnały o dużej amplitudzie, stosuje się układ generujący funkcję odwrotną do tangensa hiperbolicznego Przypomnienie: VCC R ar th( x) = 1 2 1+ x ln 1 x ΔV I + ΔI ΔV = 2kT q ΔI ar th I I ΔI

Przypomnienie: wzmacniacz różnicowy CMO VDD RL RL V1 M1 I D1 I D2 M2 V2 VD VA VD I VB M3

Przypomnienie: wzmacniacz różnicowy CMO RL VDD RL Przypomnienie: wzmacniacz różnicowy CMO ma liniową charakterystykę przejściową w takim zakresie, w jakim tranzystory pozostają w stanie nasycenia V1 M1 I D1 I D2 M2 V2 VD VA VD I VB M3

Przypomnienie: wzmacniacz różnicowy CMO RL VDD RL Przypomnienie: wzmacniacz różnicowy CMO ma liniową charakterystykę przejściową w takim zakresie, w jakim tranzystory pozostają w stanie nasycenia V1 M1 I D1 I D2 M2 V2 VD VD VA VB I M3 I D2 I D1 = V 2 V 1 ( ) R L µc ox W L I

Praktyczny układ CMO VDD Vwe3 Vwe4 I wy1 Vwe1 I Vwe2 I wy2 I wy = I wy1 I wy2 = ( )( V we3 V we4 ) = a V we1 V we2

Praktyczny układ CMO na vout#branch I wy 800.0 600.0 400.0 200.0 V we3 V we4 0,8V 0,6V 0,4V 0,2V -0.0-200.0-400.0-600.0-0,2V -0,4V -0,6V -0,8V -800.0-500.0-400.0-300.0-200.0-100.0-0.0 100.0 200.0 300.0 400.0 500.0 voltage sweep mv V we1 V we2 Przykład charakterystyk przejściowych

Praktyczny kompletny układ CMO VDD Vwe3 Vwe4 Vwe1 Vwe2 VP1

Praktyczny kompletny układ CMO VDD Vwe3 Vwe4 Vwe1 Vwe2 VP1 Vwy VP2

Praktyczny kompletny układ CMO V wy V 3.00 2.90 2.80 V(202) v(202) V we3 V we4 0,5V 0,4V 0,3V 2.70 2.60 2.50 2.40 2.30 2.20 2.10 2.00-500.0-400.0-300.0-200.0-100.0-0.0 100.0 200.0 300.0 400.0 500.0 voltage sweep mv 0,2V 0,1V 0 V -0,1V -0,2V -0,3V -0,4V -0,5V V we1 V we2 Rodzina charakterystyk przejściowych

Praktyczny kompletny układ CMO V v(202) V wy 2.570 2.560 2.550 2.540 2.530 2.520 2.510 2.500-500.0-400.0-300.0-200.0-100.0 0.0 100.0 200.0 300.0 400.0 500.0 voltage sweep mv V we1 V we2 2 Charakterystyka przejściowa: zwarte wejścia, V wy V we

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych V2 M4 M2 Vwy VDD/2 T4 T2 Vwy VDD/2 Vwe V1 M3 M1 RL VDD/2 T3 T1 RL VDD/2 Jaka jest maksymalna moc możliwa do uzyskania z takiego stopnia?

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych VDD/2 VDD/2 Vwy Vwy RL RL

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych VDD/2 VDD/2 Iwy VDD/2 Vwy Vwy RTR Vwy RL RL RL Abstrakcyjny model połowy stopnia wyjściowego: tranzystor w stanie silnego wysterowania reprezentowany przez rezystancję

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych VDD/2 VDD/2 Iwy VDD/2 Vwy Vwy RTR Vwy RL RL RL Abstrakcyjny model połowy stopnia wyjściowego: tranzystor w stanie silnego wysterowania reprezentowany przez rezystancję Maksymalny prąd wyjściowy: I wymax = V CC ( ) 2 R L + R TR

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych VDD/2 VDD/2 Iwy VDD/2 Vwy Vwy RTR Vwy RL RL RL Abstrakcyjny model połowy stopnia wyjściowego: tranzystor w stanie silnego wysterowania reprezentowany przez rezystancję Maksymalny prąd wyjściowy: I wymax = V CC ( ) 2 R L + R TR Maksymalne napięcie na wyjściu: V wymax = V CC R L ( ) 2 R L + R TR

Problemy układów dużej mocy na przykładzie układów szeregowo-przeciwsobnych VDD/2 VDD/2 Iwy VDD/2 Vwy Vwy RTR Vwy RL RL RL Abstrakcyjny model połowy stopnia wyjściowego: tranzystor w stanie silnego wysterowania reprezentowany przez rezystancję Maksymalny prąd wyjściowy: I wymax = V CC ( ) 2 R L + R TR Maksymalne napięcie na wyjściu: V wymax = V CC R L ( ) 2 R L + R TR Maksymalna moc (chwilowa) w obciążeniu: P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora 2. Przez obniżanie rezystancji obciążenia

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora 2. Przez obniżanie rezystancji obciążenia nie zawsze możliwe

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora 2. Przez obniżanie rezystancji obciążenia nie zawsze możliwe skuteczne tylko gdy RTR < RL

Problemy układów dużej mocy Jak uzyskać moc maksymalną? P wymax = V 2 CC R L ( ) 2 4 R L + R TR 1. Przez podnoszenie napięcia zasilania nie zawsze możliwe wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora 2. Przez obniżanie rezystancji obciążenia nie zawsze możliwe skuteczne tylko gdy RTR < RL wymaga zwiekszania wymiarów i powierzchni tranzystora

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny (w uproszczeniu) B E K Baza Kolektor dk Emiter Rsc Warstwa zagrzebana Podłoże Aby zwiększyć napięcie dopuszczalne, trzeba: obniżać domieszkowanie kolektora zwiększać odległość dk ale to zwiększa rezystancję Rsc

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny (w uproszczeniu) B E K Baza Kolektor dk Emiter Rsc Warstwa zagrzebana Podłoże Aby zwiększyć napięcie dopuszczalne, trzeba: obniżać domieszkowanie kolektora zwiększać odległość dk ale to zwiększa rezystancję Rsc Aby obniżyć rezystancję Rsc nie obniżając napięcia dopuszczalnego, trzeba powiększać powierzchnię emitera

Problemy układów dużej mocy Aby powiększyć powierzchnię emitera, trzeba zastosować konstrukcję grzebieniową Tranzystor bipolarny Emiter Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny Aby powiększyć powierzchnię emitera, trzeba zastosować konstrukcję grzebieniową Taka konstrukcja grozi wystąpieniem wtórnego przebicia elektryczno-cieplnego Emiter Emiter Baza Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny: wtórne przebicie Jeśli w tranzystorze wystąpi nierównomierny rozkład prądu kolektora (a więc wydzielanej mocy), będzie miał on tendencję do pogłębiania się. I I1 temp1 I2 temp2 temp1 > temp2 I 1 > I 2

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny: wtórne przebicie Jeśli w tranzystorze wystąpi nierównomierny rozkład prądu kolektora (a więc wydzielanej mocy), będzie miał on tendencję do pogłębiania się. Poglądowy model zjawiska: jeśli dwa identyczne, połączone równolegle tranzystory mają różniące się temperatury, to przez tranzystor cieplejszy będzie płynął większy prąd, a to będzie powodowało dalszy wzrost jego temperatury, aż do przechwycenia całego prądu, co może zniszczyć ten tranzystor, po czym drugi też ulegnie zniszczeniu. I I1 I2 temp1 temp2 temp1 > temp2 I 1 > I 2

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny: wtórne przebicie Jeśli w tranzystorze wystąpi nierównomierny rozkład prądu kolektora (a więc wydzielanej mocy), będzie miał on tendencję do pogłębiania się. Poglądowy model zjawiska: jeśli dwa identyczne, połączone równolegle tranzystory mają różniące się temperatury, to przez tranzystor cieplejszy będzie płynął większy prąd, a to będzie powodowało dalszy wzrost jego temperatury, aż do przechwycenia całego prądu, co może zniszczyć ten tranzystor, po czym drugi też ulegnie zniszczeniu. I I1 I2 temp1 temp2 temp1 > temp2 I 1 > I 2 Zjawisko to może wystąpić także w pojedynczym tranzystorze wieloemiterowym

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny Aby uniknąć wtórnego przebicia elektryczno-cieplnego, trzeba: Emiter Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny Aby uniknąć wtórnego przebicia elektryczno-cieplnego, trzeba: zadbać o równomierne chłodzenie tranzystora na całej powierzchni Emiter Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny Aby uniknąć wtórnego przebicia elektryczno-cieplnego, trzeba: zadbać o równomierne chłodzenie tranzystora na całej powierzchni Emiter zastosować rezystory w szereg z paskami emiterowymi Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystor bipolarny Aby uniknąć wtórnego przebicia elektryczno-cieplnego, trzeba: zadbać o równomierne chłodzenie tranzystora na całej powierzchni Emiter zastosować rezystory w szereg z paskami emiterowymi...albo użyć tranzystora MO Baza

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G D Kanał V-DMO

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Kanał

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Kanał Cechy tych tranzystorów:

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Cechy tych tranzystorów: kanał bardzo krótki bez konieczności użycia zaawansowanej fotolitografii (długość określona przez procesy domieszkowania) Kanał

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Kanał Cechy tych tranzystorów: kanał bardzo krótki bez konieczności użycia zaawansowanej fotolitografii (długość określona przez procesy domieszkowania) możliwość uzyskania wysokiego napięcia dopuszczalnego VD

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Kanał Cechy tych tranzystorów: kanał bardzo krótki bez konieczności użycia zaawansowanej fotolitografii (długość określona przez procesy domieszkowania) możliwość uzyskania wysokiego napięcia dopuszczalnego VD duża liczba równoległych struktur tranzystorowych na małej powierzchni - możliwość uzyskania dużych prądów ID

Problemy układów dużej mocy Tranzystory MO dużej mocy Idea: uzyskać jak największy stosunek W/L na jak najmniejszej powierzchni krzemu G G G G D D D Kanał V-DMO Kanał VMO Kanał Kanał UMO Kanał Cechy tych tranzystorów: kanał bardzo krótki bez konieczności użycia zaawansowanej fotolitografii (długość określona przez procesy domieszkowania) możliwość uzyskania wysokiego napięcia dopuszczalnego VD duża liczba równoległych struktur tranzystorowych na małej powierzchni - możliwość uzyskania dużych prądów ID nie grozi dodatnie elektryczno-termiczne sprzężenie zwrotne

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach Elementy, w których wydziela się znaczna moc, podgrzewają układ wywołując sprzężenie cieplne z innymi elementami układu. Dobrze zaprojektowana topografia powinna spełniać dwa warunki: 1. Zapewnić maksymalne sprzężenie cieplne między elementami, które powinny mieć identyczną temperaturę 2. Zminimalizować wpływ zmian temperatury na pozostałe elementy M2 V2 M4 M2 Vwy VDD/2 M1 Vwe V1 M3 M1 RL VDD/2

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach Elementy, w których wydziela się znaczna moc, podgrzewają układ wywołując sprzężenie cieplne z innymi elementami układu. Dobrze zaprojektowana topografia powinna spełniać dwa warunki: 1. Zapewnić maksymalne sprzężenie cieplne między elementami, które powinny mieć identyczną temperaturę 2. Zminimalizować wpływ zmian temperatury na pozostałe elementy M2 V2 M4 M2 Vwy VDD/2 M1 Tranzystory M3, M4 między tranzystorami mocy Vwe V1 M3 M1 RL VDD/2

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach Elementy, w których wydziela się znaczna moc, podgrzewają układ wywołując sprzężenie cieplne z innymi elementami układu. Dobrze zaprojektowana topografia powinna spełniać dwa warunki: 1. Zapewnić maksymalne sprzężenie cieplne między elementami, które powinny mieć identyczną temperaturę 2. Zminimalizować wpływ zmian temperatury na pozostałe elementy M2 V2 M4 M2 Vwy VDD/2 M1 Tranzystory M3, M4 między tranzystorami mocy ymetria rozmieszczenia tranzystorów mocy i wejściowej pary różnicowej Vwe V1 M3 M1 RL VDD/2

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach Elementy, w których wydziela się znaczna moc, podgrzewają układ wywołując sprzężenie cieplne z innymi elementami układu. Dobrze zaprojektowana topografia powinna spełniać dwa warunki: 1. Zapewnić maksymalne sprzężenie cieplne między elementami, które powinny mieć identyczną temperaturę 2. Zminimalizować wpływ zmian temperatury na pozostałe elementy M2 M1 Tranzystory M3, M4 między tranzystorami mocy ymetria rozmieszczenia tranzystorów mocy i wejściowej pary różnicowej Duża odległość między tranzystorami mocy i wejściową parą różnicową V2 Vwe V1 M4 M3 M2 M1 Vwy RL VDD/2 VDD/2

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M2 M1 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego M2 cieplejszy od M1 - górny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od dolnego

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M2 M1 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego M2 cieplejszy od M1 - górny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od dolnego Minimalizacja sprzężenia (i jego skutków):

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M2 M1 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego M2 cieplejszy od M1 - górny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od dolnego Minimalizacja sprzężenia (i jego skutków): topografia common centroid pary wejściowej

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M2 M1 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego M2 cieplejszy od M1 - górny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od dolnego Minimalizacja sprzężenia (i jego skutków): topografia common centroid pary wejściowej ograniczenie od dołu pasma przenoszenia

Problemy układów dużej mocy przężenia cieplne w układach ymetria i duża odległość między tranzystorami mocy i stopniem wejściowym chroni przed sprzężeniem tylko w warunkach stanu ustalonego M2 M2 M1 M1 M1 cieplejszy od M2 - dolny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od górnego M2 cieplejszy od M1 - górny tranzystor stopnia wejściowego cieplejszy od dolnego Minimalizacja sprzężenia (i jego skutków): topografia common centroid pary wejściowej ograniczenie od dołu pasma przenoszenia niekiedy konieczność redukcji wzmocnienia napięciowego

Problemy układów dużej mocy Wzmacniacz w klasie D W klasycznym stopniu szeregowo-przeciwsobnym maksymalna praktycznie możliwa do uzyskania sprawność energetyczna wynosi ~60%

Problemy układów dużej mocy Wzmacniacz w klasie D W klasycznym stopniu szeregowo-przeciwsobnym maksymalna praktycznie możliwa do uzyskania sprawność energetyczna wynosi ~60% Idea: straty mocy w tranzystorach stopnia wyjściowego można znacznie zmniejszyć, jeśli będą one pracować jako klucze: włączony - duży prąd, ale spadek napięcia bliski zeru, wyłączony - duże napięcie, ale prąd praktycznie równy zeru.

Problemy układów dużej mocy Wzmacniacz w klasie D W klasycznym stopniu szeregowo-przeciwsobnym maksymalna praktycznie możliwa do uzyskania sprawność energetyczna wynosi ~60% Idea: straty mocy w tranzystorach stopnia wyjściowego można znacznie zmniejszyć, jeśli będą one pracować jako klucze: włączony - duży prąd, ale spadek napięcia bliski zeru, wyłączony - duże napięcie, ale prąd praktycznie równy zeru. Nap. wejściowe (górna częstotliwość fmax) + VDD Komparator napięcia - ku Filtr RL Nap. odniesienia (częstotliwość 10...20 * fmax) Ciąg impulsów o szerokości proporcjonalnej do chwilowej wartości nap. wejściowego