Mirosław Włas Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechnika Gdańska miroslaw.wlas@pg.gda.pl Tel. +48 58 347 23 37 Laboratorium Badawcze LAB6 na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej w ramach projektu: Wzrost innowacyjności przedsiębiorstw poprzez rozwój powiązania kooperacyjnego MOLANOTE realizowane w ramach Priorytetu V: Dyfuzja innowacji, Działania 5.1. : Wspieranie rozwoju powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym faza rozwoju Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 1. Lokalizacja Laboratorium Badawcze MOLANOTE LAB 6 znajduje się w budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG przy ul. Sobieskiego 5 i w budynku przy ul. Sobieskiego 7. W chwili obecnej Wydział EiA wybudował nowy budynek o powierzchni użytkowej 2000m2 jako laboratorium naukowo-badawcze pod nazwą Laboratorium Innowacyjnych Technologii Elektroenergetycznych i Integracji Odnawialnych Źródeł Energii - LINTE^2 (http://www.ely.pg.gda.pl/linte/). Na terenie tego kompleksu, w porozumieniu z koordynatorem projektu LINTE^2, zostały wyodrębnione 2 pomieszczenie, w których ulokowano laboratorium do akredytacji: - pomieszczenia prototypownia 34,5m 2 miejsce wykonywania badań EMC i LVD (Fot.1.), - pomieszczenie kogeneratora 14,1m 2 do montażu urządzeń zewnętrznych i badań kogenratorów. Dodatkowo na mocy decyzji Dziekana Wydziału na potrzeby laboratorium przekazano 3 pomieszczenia w budynku przy ul. Sobieskiego 7 (Fot.2): - MAGAZYN 22,7m 2 miejsce przyjmowania urządzeń do badań, przechowywania mierników i urządzeń pomiarowych, - LABORATORIUM 37 m 2 - miejsce przygotowania urządzeń do badań, serwerownia oraz miejsce przechowywania dokumentacji laboratorium (Fot.2), - BIURO 15m 2 - miejsce pracy dwóch laborantów i przechowywania dokumentacji. Strona 1 z 5
Fot. 1. Laboratorium EMC w budynku LINTE^2 2. Cel Laboratorium Badawczego Fot. 2. Laboratorium w budynku Sobieskiego 7 Głównym zadaniem nowego laboratorium oraz prowadzonych w nim badań będzie sprawdzenie czy innowacyjne technologicznie rozwiązania, proponowane przez przedsiębiorców skupionych w ramach Klastera Innowacyjnych Rozwiązań w Energetyce, są zgodne z standardami bezpieczeństwa i mogą być wprowadzone do sprzedaży na rynku polskim i Unii Europejskiej. Swobodny przepływ towarów na rynku może dotyczyć tylko wyrobów bezpiecznych, niezagrażających zdrowiu, życiu człowieka oraz środowisku i oznaczonych zgodnie z przepisami oznaczeniem CE. Certyfikat zgodności CE oznacza wyprodukowanie wyrobu zgodnie z dyrektywami, przepisami i normami Unijnymi. Strona 2 z 5
Projektowane Laboratorium Badawcze powinno posiadać możliwość nadawania oznaczenia CE dla wszystkich wyrobów elektrycznych związanych z energetyką odnawialną oraz generacją rozproszoną. W celu zrealizowania głównego celu laboratorium, jakim jest nadawanie oznaczenia CE dla wyrobów obecnie należy przygotować i przeprowadzić akredytację laboratorium przez jednostkę nostryfikującą (np. Polskie Centrum Akredytacji), która to jednostka nada laboratorium certyfikat jakości na zgodność z normami PN-EN ISO/IEC 17025:2001. Laboratorium Badawcze, jako jednostką akredytowana w zakresie następujących Dyrektyw Nowego Podejścia (certyfikacja dla oznakowania CE), powinno sprawdzić urządzenia na zgodność z dyrektywami: Dyrektywa niskonapięciowa LVD - 2006/95/WE (poprzednio 73/23/EWG) wdrożona do prawa polskiego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, z dnia 21 sierpnia 2007 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. nr 155, poz. 1089) Dyrektywa EMC - 2004/108/WE (poprzednio 89/336/EEC) wdrożona do prawa polskiego Ustawą o kompatybilności elektromagnetycznej z dnia 13 kwietnia 2007 r. (Dz. U. nr 82, poz.556) Laboratorium LAB6 ponad to świadczy usługi badawczo-rozwojowe, szkolenia, usługi doradcze i projektowe w obszarze budowy urządzeń elektrycznych, energetyki odnawialnej, instalacji domu energooszczędnego, efektywności energetycznej oraz generacji rozproszonej. Laboratorium umożliwia prowadzenie szkoleń z zakresu OZE i Kogeneracji. 3. Działalność Laboratorium Badawczego Laboratorium Badawcze wyposażone jest w następujące stanowiska pomiarowe: 1. Stanowisko do pomiarów emisji zaburzeń przewodzonych, 2. Stanowisko do badania odporności urządzeń elektrycznych i elektronicznych na zaburzenia przewodzone, indukowane przez pola o częstotliwości radiowej zgodnych z wymaganiami aktualnej normy IEC/EN 61000-4-6, IEC/EN 61000-6-1, IEC/EN 61000-6-2, 3. Stanowisko do badania odporności na udary napięcia (surge zgodnie z IEC/EN 61000-4-5), serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych (electrical fast transients burst zgodnie z IEC/EN 61000-4-4), 4. Stanowisko do badania odporności urządzeń elektrycznych i elektronicznych zasilanych z sieci prądu przemiennego jedno- i trójfazowej (o napięciu znamionowym do 400VAC i prądzie znamionowych do 32A na fazę) oraz zasilanych napięciem stałym (min. 1000V / 32A ) na zapady, krótkie przerwy i zmiany napięcia zasilania, 5. Stanowisko do badania odporności urządzeń elektronicznych i elektrycznych na wyładowania elektryczności statycznej o poziomach do 16,5 kv, 6. Stanowisko do badania wymagań dyrektywy niskonapięciowej LVD i dyrektywy hałasowej. Dodatkowo pomiar natężenia światła, wilgotności i temperatur, 7. Stanowisko do badania jakości energii zgodnie z normą PN-IEC 50160 takich urządzeń jak: panele fotowoltaiczne, kogeneratory, agregaty rezerwowe, elektrownie wiatrowe, przekształtniki energoelektroniczne, Strona 3 z 5
8. Stanowisko do badania układów cieplnych, gazowych, kogeneratorów, klimatyzatorów zgodnie z wymaganiami norm efektywności energetycznej w celu określenia sprawności układów cieplnych i gazowych, jakości energii elektrycznej i cieplnej, hałasu oraz efektywności energetycznej. 9. Stanowisko do systemu zarządzania energią z oprogramowaniem bazodanowym. Stanowiska pomiarowe oraz badania urządzeń są wykonywane w pomieszczeniach w budynku LINTE przy ul. Sobieskiego 5. Pomieszczenia te przystosowane są do wykonywania badań w środowisku z wysokimi polami elektrycznymi i magnetycznymi. Ze względu na to że jednorazowo nie można wykonywać wszystkich badań urządzenia badawcze i urządzenia badane będą przechowywane w Magazynie i Laboratorium w budynku przy ul. Sobieskiego 7. W Laboratorium przy ul. Sobieskiego 7 będzie odbywać się przygotowanie urządzeń badanych oraz będą wykonywane podstawowe próby z zakresu: - sprawdzenia ciągłości przewodów ochronnych, - rezystancji przewodów zasilających i ochronnych, - skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, - rezystancji izolacji urządzeń badanych. Wyposażenie Lab 6 będzie umożliwiało wykonywanie pomiarów zgodnie z następującymi normami: PN EN 50438 Wymagania dla instalacji mikrogeneracyjnych przeznaczonych do równoległego przyłączania do publicznych sieci dystrybucyjnych niskiego napięcia. Pomiar emisji zaburzeń przewodzonych (LISN 32A) EN 61000-3-3 Ograniczanie zmian napięcia, wahań napięcia i migotania światła w publicznych sieciach zasilających niskiego napięcia, powodowanych przez odbiorniki o fazowym prądzie znamionowym < lub = 16 A przyłączone bezwarunkowo EN 61000-4-2 PN EN 61000-4-4,5,6 PN EN 61000-6-1,2 IEC61000-4-7 (Ogólny przewodnik dotyczący pomiarów harmonicznych i interharmonicznych oraz przyrządów pomiarowych, dla sieci zasilających i przyłączonych do nich urządzeń) PN EN 61000-4-11 IEC61000-4-15 (Metody badań i pomiarów -- Miernik migotania światła -- Specyfikacja funkcjonalna i projektowa) PN EN 61000-4-29 (Badanie odporności na zapady napięcia, krótkie przerwy i zmiany napięcia występujące w przyłączu zasilającym prądu stałego) PN EN 61000-4-30 (Metody badań i pomiarów -- Metody pomiaru jakości energii) PN EN 61000-4-34 PN EN 60068-2-64 PN EN 61850 (Systemy i sieci komunikacyjne w stacjach elektroenergetycznych -- Część 3: Wymagania ogólne) PN IEC 50160 Strona 4 z 5
Urządzenia pomiarowe będą zamontowane w przenośnych obudowach i mogą być montowane u klienta na czas badań. Laboratorium może wykonywać badania niezbędne do przeprowadzenia audytów: - energetycznych budynków - elektroenergetycznych urządzeń i linii technologicznych - efektywności energetycznej na potrzeby białych certyfikatów. 4. Model biznesowy W założeniu laboratorium jest projektem komercyjnym. Może świadczyć usługi w cenie 20-30% niższej niż ceny rynkowe, ze względu na to, że urządzenia pomiarowe zostały zakupione w ramach projektu unijnego POIG 5.1. Głównym beneficjentem i właścicielem laboratorium jest Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna ( PSSE ), która do realizacji projektu MOLANOTE zaprosiła Politechnikę Gdańską ( PG ) i Instytut Maszyn Przepływowych ( IMP ) jako operatorów laboratorium. Poniższe założenia wynikają z ograniczeń nałożonych przez projekt, w szczególności z konieczności wytransferowania pomocy de minimis przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną ( PSSE ). 1. Fakturę Klientowi ostatecznemu za usługę badawczą wykonaną w laboratorium, ze względu na konieczność transferu pomocy de minimis, wystawia PSSE. Faktura ta może zostać wystawiona na rzecz klienta końcowego, ale też na rzecz pośrednika obsługującego takiego klienta. 2. PG (odpowiednio IMP) wystawia PSSE fakturę za wykonanie usługi badawczą wykonaną w laboratorium. 3. PG (odpowiednio IMP) wystawia Klientowi ostatecznemu fakturę za dodatkowe ekspertyzy i analizy wykonane przez pracowników PG (odpowiednio IMP) wycenione zgodnie z wewnętrznymi procedurami. Każdy przedsiębiorca lub pośrednik może w ciągu trzech lat przyjąć pomoc de minimis w kwocie 200 000 EURO. Wszystkie pytania proszę kierować do Kierownika Lab6: Mirosław Włas Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechnika Gdańska miroslaw.wlas@pg.gda.pl Tel. +48 58 347 23 37 Strona 5 z 5