ISSN 2082-8284 ZABŁUDÓW I OKOLICE NR 9 (124) WRZESIEŃ 2019 MIESIĘCZNIK BEZPŁATNY 466. Urodziny Zabłudowa! To był pyszny taneczno-muzyczno-kabaretowy tort! Zgromadzona w Parku Zamkowym w Zabłudowie publiczność mogła skosztować istnego przekładańca artystycznego. Tańce, pieśni, pokazy i konkursy. A jako wisienka na torcie koncert Szymona Wydry z zespołem Carpe Diem. Tak Zabłudów 17 sierpnia świętował swoje 466. urodziny! To największa impreza plenerowa organizowana od lat przez Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie. Na urodzinach miasta jestem po raz pierwszy. Wrażenia są bardzo pozytywne. Bardzo pochwalam takie imprezy. Jest świetnie! Jestem bardzo związana z tym miastem, chociaż od 1953 roku mieszkam w Warszawie. Zabłudów bardzo się zmienił przez te lata. Dawniej był bardzo zniszczony. Teraz jest to zupełnie inne miasto, odbudowane. I ludzie są zamożniejsi. Piękne domy i bardzo kulturalni mieszańcy. Życzę im dalszego rozwoju, dobrobytu i wszystkiego najlepszego chwaliła Krystyna Hajduk-Popławska, która na sierpniową imprezę przyjechała specjalnie z Warszawy. Nareszcie zrealizowałem swoje postanowienie, żeby przyjechać na urodziny Zabłudowa. 466-lecie utworzenia miasta o tak bogatej historii, ściśle związanej z bardzo znacznymi rodami, które w tym mieście tworzyły podstawy życia i rozwoju to bardzo ważne wydarzenie. Życzę państwu, aby ten dzień był dniem, który dostarczy dużo sił i radości, abyście mieli na uwadze bogatą historię i świadomość pięknej, choć czasami bolesnej spuścizny, żebyście Szymon Wydra i Carpe Diem, fot. M. Ciuchniecki
2 Zabłudów i Okolice stale budowali podstawy dla jak najlepszej przyszłości powiedział Bohdan Paszkowski, wojewoda podlaski. Na odwiedzających czekała moc atrakcji Na początek, punktualnie o 17.00, nastąpiło uroczyste odegranie hejnału Zabłudowa. Potem przyszedł czas na koncerty folkowe i rockowe. O to, by było interesująco, niepowtarzalnie i niebanalnie zadbał zespół rockowy Mniej Więcej. Nie zabrakło również Koncertu Młodych Talentów w wykonaniu zdolnej zabłudowskiej młodzieży. Zachwyciły również pokazy taneczne The Greatest Show oraz James Bond. Do łez publiczność rozbawił goszczący już po raz drugi w tym roku w naszym mieście kabaret Rewers z Zielonej Góry. Po raz drugi z wielką przyjemnością gościmy w Zabłudowie. Porwiemy publiczność naszym optymizmem i dobrą energią zapowiadali przed występem artyści. Podwójne urodziny Województwo podlaskie należy do województw najbardziej zróżnicowanych pod względem etnicznym, narodowościowym i religijnym. W naszym regionie funkcjonuje wiele amatorskich zespołów artystycznych. Jednym z nich jest zespół Reczańka z Koźlik koło Zabłudowa. A 466 urodziny miasta były doskonałą okazją do świętowania 25-lecia działalności artystycznej grupy. W imieniu swoim, Rady Miejskiej, wszystkich mieszkańców gminy i wszystkich tutaj obecnych chciałbym serdecznie pogratulować założycielce, członkiniom oraz obecnej prowadzącej za trud włożony w rozwój całego zespołu. Cieszy nie tylko sam rozwój, ale widzimy jakie jest wzruszenie na twarzach osób występujących na scenie, jak wielkie znaczenie ma dla nich śpiewanie i dzielenie się tymi emocjami z nami tutaj obecnymi. Dziękujemy za te 25 lat i liczymy na więcej powiedział burmistrz Zabłudowa, Adam Tomanek. 25 lat dla zespołu folklorystycznego to jest bardzo długi okres czasu. Większość zespołów, które powstają, działa przez dwa, może pięć lat. Później już ich nie ma. A my jednak wytrwałyśmy te 25 lat, tym bardziej, że nie jesteśmy z jednej 25-lecie zespołu Reczańka z Koźlik, fot. M. Ciuchniecki Występ kabaretu Rewers z Zielonej Góry, fot. M. Ciuchniecki miejscowości, a z kilku. Zgrałyśmy się jak jedna wielka rodzina podkreślała Ala Kamieńska, kierownik zespołu. Gwiazdą wieczoru był Szymon Wydra i Carpe Diem Jest nam zawsze bardzo miło, kiedy tutaj jesteśmy. Ludzie na Podlasiu są niesamowicie spontaniczni i serdeczni. Z wielką radością tutaj przyjeżdżam i to nie tylko na koncerty, ale w ogóle. Lubię ludzi, a szczególnie jeżeli są tak emocjonalnie nastawieni do drugiego człowieka. Chylę czoła przed wszystkimi mieszkańcami tego pięknego terenu podkreślał Szymon Wydra. Cudownie, że miasto przetrwało tyle lat i to jest wielki sukces. Są to tereny, gdzie łatwo nie było. Lubię historię i poniekąd historię tych okolic znam dość dobrze. Wydaje mi się, że 466 lat to dużo. Miasto przeszło swoje. Mieszkało tutaj wielu fantastycznych Polaków, z których wszyscy powinniśmy być dumni. Życzę mieszkańcom wszystkiego najlepszego! Trzymam kciuki za wszystkich! dodał życzliwie muzyk. Poza główną sceną można było odwiedzić m.in. Jarmark Twórczości Artystycznej, obejrzeć podsumowanie Gminnej Ligi Piłki Nożnej i mecz KS Rudnia Zabłudów Piast Białystok, wziąć udział w konkursach. Na najmłodszych czekała wioska rekreacyjno-sportowa i stoiska animacyjne. Na koniec nie mogło zabraknąć potańcówki pod gwiazdami. Świętujących do tańca porwał zespół Viesna. Współorganizatorzy: Zespół Szkolno-Przedszkolny w Za błudowie, Miejska Biblioteka Publiczna w Zabłudowie, Ochotnicza Straż Pożarna w Zabłudowie, Rudnia Zabłudów, Stowarzyszenie Społeczno-Edukacyjne PANO- RAMA w Zabłudowie. Sponsor główny wydarzenia: Żubr. Sponsorzy: PM Bank w Zabłudowie, MEDiLAB, Sa- MASZ Sp z o.o., Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Zabłudowie, AB Auto Borysiewicz i Wspólnicy Sp. J., Lody Wasilewski, Hanbud, ifolie Paweł Pieciul, Przedsiębiorstwo Usługowo-Asenizacyjne ASTWA, JARIS Okręgowa Stacja Kontroli Pojazdów, Polska Sieć Handlowa Lewiatan, PH Andrzej Łotko, KARBON Stanisław Drągowski, Arhelan, TOBO producent mebli, Meble Lulewicz Za-
Nr 9 (124) Wrzesień 2019 3 błudów, Delikatesy u Chłopców (Zabłudów), Kebab Bar, AgiTo Pracownia Artystyczna. Patronat medialny: Polskie Radio Białystok, Twoja Telewizja Regionalna, Podlaskie24.PL, koncertomania.pl, Zabłudów i Okolice. Organizatorzy serdecznie dziękują wszystkim sponsorom, współorganizatorom i osobom zaangażowanym w przygotowanie 466. Urodzin Zabłudowa. M.Ś. Szybciej i bezpieczniej do Hajnówki i Białowieży Po niespełna dwóch latach od rozpoczęcia modernizacji części drogi wojewódzkiej nr 685 Zabłudów Nowosady, trasa jest gotowa. W środę 21 sierpnia odbyło się oficjalne otwarcie blisko 8,5 km odcinka drogi. Wartość wykonanych robót to 48,8 mln zł. W uroczystości wzięli udział m.in.: marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki, radna wojewódzka Wanda Mieczkowska, posłowie na Sejm RP prof. Henryk Wnorowski i Kazimierz Gwiazdowski, dyrekcja Podlaskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich, przedstawiciele wykonawców inwestycji oraz duchowieństwo. To jest bardzo ważna inwestycja dla rozwoju naszego województwa. Droga Zabłudów-Nowosady to droga istotna z punktu widzenia rozwoju gospodarczego, bo w jej pobliżu leży wiele firm, z punktu widzenia przemieszczania się mieszkańców naszego województwa i z punktu widzenia turystów. Mam nadzieję, że będziemy z tej drogi korzystali bezpiecznie i będzie ona służyła mieszkańcom naszego województwa powiedział podczas oficjalnego otwarcia Artur Kosicki. Marszałek podkreślił także, że inwestycja przebiegła bardzo sprawnie i zakończyła się zgodnie z wcześniejszymi założeniami. Pragnę podziękować także naszym poprzednikom, wszystkim radnym obecnej, jak i poprzedniej kadencji sejmiku, oraz poprzedniemu Zarządowi Województwa Podlaskiego, że zdecydowali się realizować tą drogę dodał. Artur Kosicki zapowiedział, że samorząd województwa będzie realizował jeszcze wiele inwestycji drogowych. Przy okazji tworzenia budżetu samorządu województwa na rok 2020 zapadną decyzje, które drogi wojewódzkie będą najistotniejsze dla rozwoju regionu. Zarząd Województwa Podlaskiego we współpracy z regionalnym oddziałem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przeprowadzi analizę, by stworzyć jedną siatkę połączeń krajowych i wojewódzkich, która najlepiej będzie służyć mieszkańcom regionu. Za opracowanie będzie odpowiedzialny prof. Henryk Wnorowski, poseł na Sejm RP, a jednocześnie członek rady inwestycyjnej przy marszałku. Rozbudowa drogi została dofinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu województwa podlaskiego w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia na lata 2014 2020. Ta droga, którą dzisiaj otwieramy, miała wiele źródeł finansowania. W pewnej części też z budżetu. Największe zadowolenia posła jest wtedy, kiedy środki o których rozdysponowaniu on w pewnym stopniu decyduje, trafiają do jego okręgu. I tym jest nasza największa radość, że dziś mamy okazję otwierać tę bardzo ważną drogę podkreślał poseł Henryk Wnorowski. Ta inwestycja jest niezwykle ważna szczególnie dla połączenia Białegostoku z Hajnówką i Białowieżą. Cieszę się, że to działanie jest finansowane z Programu Rozwoju Polski Wschodniej. To program, który stwarza możliwość wyrównania szans słabiej rozwiniętych województw wyjaśniał poseł Kazimierz Gwiazdowski. Zmodernizowany odcinek 8,4 km znajduje się na wyjeździe z Zabłudowa i prowadzi do granicy powiatu białostockiego w miejscowości Żywkowo. W ramach inwestycji, która trwała 21 miesięcy, poszerzono drogę do szerokości 7 m, zbudowano m.in. most na rzece Rudnia oraz 10 zatok autobusowych, a na prawie całej długości chodniki i ścieżki rowerowe. Przebudowano także sieci wodociągowe, kanalizację sanitarną i deszczową, sieci elektryczne, gazociągi, zbudowani zbiorniki na wody opadowe itd. Na odcinku kolejnych 21 km na trasie Żywkowo Nowosady trwają dalsze prace, które powinny zakończyć się do sierpnia 2021 roku. M.Ś./Wrota Podlasia
4 Zabłudów i Okolice Powróciły lokalne połączenia autobusowe 19 podlaskich samorządów otrzymało 830 tys. zł na uruchomienie 70. lokalnych połączeń autobusowych. Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski pod koniec sierpnia podpisał z samorządowcami umowy w tej sprawie. Pieniądze pochodzą z rządowego Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Z Funduszu dofinansowywane będzie przywracanie lokalnych połączeń autobusowych. Wsparcie ma dotyczyć linii komunikacyjnych niefunkcjonujących od co najmniej trzech miesięcy przed wejściem w życie ustawy i na które umowa o świadczenie usług dotyczących publicznego transportu zbiorowego zostanie zawarta po jej wejściu w życie. Fundusz ma przywrócić połączenia autobusowe, które zostały zlikwidowane z powodu deficytu, kiedy przychody z biletów były niższe niż koszty utrzymywania tych linii. Wśród 19 podlaskich samorządów dofinansowanie otrzymała również gmina Zabłudów. Wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego zostało uruchomionych 7 dodatkowych linii autobusowych. Od 2 września 2019 roku autobusami dowożącymi dzieci do szkół po wykupieniu biletu mogą podróżować także inne osoby. Przewozy pasażerskie, na zlecenie gminy Zabłudów, realizuje firma PKS NOVA. Przebieg linii komunikacyjnych w roku szkolnym 2019/2020: linia komunikacyjna nr 1: Zabłudów Tatarowce Bobrowa Płoskie Kamionka Zacisze Dobrzyniówka Rafałówka Folwarki Małe Zabłudów; linia komunikacyjna nr 2: Zabłudów Kowalowce Żuki Pasynki Józefowo Zagruszany Zwierki Kucharówka Zabłudów; linia komunikacyjna nr 3: Białostoczek Protasy Borowiki Rafałówka Zacisze Zajezierce Kamionka Rafałówka Kucharówka Zagruszany Zwierki Łubniki Protasy Kuriany Białostoczek Halickie Skrybicze Białostoczek; linia komunikacyjna nr 4: Zabłudów Koźliki Laszki Ryboły Ryboły RSP Kaniuki Ciełuszki Pawły Dawidowicze Ostrówki Aleksicze Sieśki Gnieciuki Zabłudów; linia komunikacyjna nr 5: Zabłudów Kowalowce Żuki Nowosady Rzepniki Krynickie Zabłudów; linia komunikacyjna nr 6: Zabłudów Kołpaki Małynka Żywkowo Olszanka Ochremowicze Zabłudów; linia komunikacyjna nr 7: Zabłudów Krasne Dobrzyniówka Folwarki Małe Folwarki Wielkie Folwarki Tylwickie Zabłudów. Podlaskie samorządy uruchomią 70 linii komunikacyjnych o długości 2,6 tys. km. Będzie realizowanych ok. 500 tys. tzw. wozokilometrów poinformował wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Sprawna komunikacja tworzy też podstawy rozwoju dodał. Kwota w umowach wynika z zapotrzebowania, jakie zgłosiły samorządy. Łącznie nasz region ma do dyspozycji 25 mln zł. W ramach podpisanych w sierpniu umów, już istniejące kursy autobusowe mają być rozszerzone o nowe miejscowości. Większość połączeń będzie realizować spółka PKS Nova, która jest spółką samorządu województwa podlaskiego. Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych o charakterze użyteczności publicznej jest państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest minister do spraw transportu. Obsługę Funduszu, na zasadach określonych w umowie z jego dysponentem, będzie prowadził Bank Gospodarstwa Krajowego. Źródło: Urząd Miejski w Zabłudowie/Podlaski Urząd Wojewódzki Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie i Bliskim z powodu śmierci Mieczysława Wacewicza składają Burmistrz oraz pracownicy Urzędu Miejskiego w Zabłudowie
Nr 9 (124) Wrzesień 2019 5 Andrzejowi Michalczukowi wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Ojca składają Burmistrz i Rada Miejska w Zabłudowie Wyrazy głębokiego współczucia oraz słowa otuchy i wsparcia Danucie Bagińskiej z powodu śmierci Mamy składają Burmistrz i Rada Miejska w Zabłudowie Plener malarski w Ciełuszkach Zachwycająca przyroda obfitująca w przepiękne krajobrazy i nie mniej urokliwa, unikalna drewniana architektura. W skrócie: niewyczerpane źródło inspiracji dla młodych artystów. To wszystko sprawiło, że od 7 do 9 sierpnia 2019 roku Ciełuszki stały się miejscem kolejnego pleneru malarskiego zorganizowanego przez Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie. Był to już kolejny wyjazd podczas którego na obrazach uwiecznione zostały najpiękniejsze miejsca naszej gminy wyjaśnia Katarzyna Pura, instruktor plastyki z MOAK-u. Niemalże bajkowa sceneria zdecydowanie sprzyjała atmosferze skupienia i pozwalała tworzyć w komfortowych warunkach. Cisza i spokój, krajobrazy i piękne drewniane domy z kolorowymi okiennicami i zdobieniami aż chce się malować zachwalali uczestnicy pleneru. W twórczym wyjeździe wzięło udział 13 pasjonatów malarstwa. Były to dzieci i młodzież w wieku od 12 do 20 lat w tym osoby uczące się w Liceum Plastycznym oraz uczestnicy zajęć plastycznych odbywających się w MOAK-u w Zabłudowie. Przy pomocy farb akrylowych i suchych pasteli powstały prace prezentujące urzekające zakątki nadnarwiańskiej podlaskiej wsi. Jestem bardzo zadowolona z efektów pracy twórczej, a także z naszej zdolnej młodzieży. W dzisiejszych czasach bardzo budujące jest to, że młodzi ludzie chcą spędzać wolny czas ciężko pracując i rozwijając swoje zdolności. Chciałabym również podziękować pani Grażynie Charytoniuk-Michiej za przygotowanie i udostępnienie świetlicy wiejskiej oraz koleżance Justynie Kużel za pomoc podczas wyjazdu podkreślała Katarzyna Pura. K. Pura/M.Ś.
6 Zabłudów i Okolice Dzień Olszanki 2019 Mieszkańcy gminy Zabłudów nie mogą narzekać na wakacyjną nudę. A to wszystko dzięki licznym imprezom plenerowym odbywającym się w całej okolicy. 10 sierpnia 2019 roku do wspólnego świętowania zaprosiło sołectwo Olszanka. Na miejscowy plac rekreacyjny ściągnęli nie tylko mieszkańcy Olszanki i okolicznych miejscowości, ale także goście m.in. z Niemiec, Ameryki a nawet i Australii! Organizatorem tej imprezy jest całe sołectwo, czyli mieszkańcy. To wszystko, co dziś tutaj mamy, jest dziełem mieszkańców Olszanki. Myślę, że razem stworzyliśmy coś naprawdę fajnego. Zapraszam do dobrej zabawy powiedział Tomasz Świętorzecki, sołtys wsi Olszanka. Pomysł fajnie sprawdził się w zeszłym roku. Dlatego też stwierdziliśmy, że warto go kontynuować. Są plany, aby impreza z roku na rok się rozrastała dodał. A było w czym wybierać. Animacje dla najmłodszych, malowanie twarzy, bańki mydlane, dmuchana zjeżdżalnia, zawody sprawnościowe między innymi takie atrakcje czekały na najmłodszych uczestników Dnia Olszanki. Organizatorzy nie zapomnieli również o nieco starszych, którzy mogli wziąć udział m.in. w turnieju siatkówki plażowej, loterii fantowej, czy skorzystać z oferty stoisk gastronomicznych. Nie lada atrakcją okazały się zawody z przymrużeniem oka pod nazwą Olszanka StrongCup. To były prawdziwe zmagania sportowe z użyciem mięśni i sprytu. Są trzy konkurencje przetaczanie opony, pokonanie toru przeszkód z bańkami po mleku wypełnionymi wodą oraz przeciągnięcie pojazdu. Kto zrobi to najszybciej, ten wygrywa. Śmiałków nie brakuje wyjaśniał sołtys Olszanki. Wyniki rywalizacji: I miejsce: Mirosław Pilecki (czas 26:91), II miejsce: Paweł Leszczyński (czas 29:79), III miejsce: Jakub Aleksiejczuk (czas 30:96). Gwiazdą Dnia Olszanki 2019 był Zespół Souvenir. M.Ś. Nigdy więcej wojny! Nigdy więcej wojny! to wystawa plenerowa prezentująca dwa zupełnie różne oblicza miasta: przedwojenne, przeżywające okres swojej świetności i kontrastujące z nim przepełnione smutkiem, strachem, niepewnością i ogromnymi zniszczeniami będącymi efektem działań wojennych. Wielokulturowe miasteczko z ogromnym potencjałem i wieloletnią tradycją było świadkiem tragicznych losów jego mieszkańców, ale też ich bohaterskiej walki. Fot. M. Ciuchniecki Stało się też kolebką sławnych postaci i miejsc, już na zawsze zapisanych na najważniejszych kartach polskiej historii. Współczesny Zabłudów należy czytać przez pryzmat tego, co było, co zostało zburzone i co na tych gruzach się odrodziło. Prezentacja jest więc zaproszeniem do przyjrzenia się zakątkom miasta, które nieodwracalnie zmieniły swoje oblicze. Historyczną wystawę fotograficzną pt. Nigdy więcej wojny! można oglądać na zabłudowskim Rynku, w samym sercu miasta. Ekspozycja została przygotowana przez Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie w związku z 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej. Serdecznie zapraszamy!
Nr 9 (124) Wrzesień 2019 7 Ale lipa! Z pewnością wielu z nas nie wie jaki przyrodniczy skarb możemy zobaczyć na terenie Nadleśnictwa Żednia, a tym samym na terenie naszej gminy! We wsi Kudrycze, przy skrzyżowaniu dróg rośnie niezwykła lipa drobnolistna. Obwód jej pnia to 630 cm, a wiek to aż 389 lat! Drzewo posiada prosty, pusty pień z naroślami. Jest jednym z najstarszych i najokazalszych drzew tego gatunku w Polsce i dlatego już w 1971 roku została uznana za pomnik przyrody. Niemniej ciekawy obiekt znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie lipy. Jest to drewniana chata, aktualnie niezamieszkana, wybudowana prawdopodobnie w 1905 roku. Stan jej odbiega od sąsiadującej lipy, ale pomimo tego jest to obiekt ciekawy, na którym wyraźnie widać detale budownictwa drewnianego z początku XX wieku. I tak oto będąc niemal w granicach Białegostoku i uruchamiając nieco naszą wyobraźnię możemy przenieść się kilka wieków wstecz. Chyba warto! Źródło: Lasy Państwowe Fot. D. Jastrzębski Pasikonik, tylko jakiś dziwny Babcia dziś pędzi w moim kierunku zadowolona, niosąc zawiniątko zrobione ze swojego kapelutka, krzyczy z daleka: złapałam twojemu pająkowi posiłek, pasikonik, tylko jakiś dziwny. Zaglądam do zawiniątka, a tam takie cudo. Tłumaczę babci, że to modliszka, że pożyteczna i tak troszkę chroniona... A babcia założyła okulary, przyjrzała się i mówi na to, że jeżeli to takie wyjątkowe, to koniecznie do jej ogródka mam wypuścić. I tak to moje tarantule zostały bez obiadu... podzieliła się historią nietypowego spotkania pani Emilia Korolczuk z Laszek. I trudno się temu dziwić, gdyż modliszki to owady, które najczęściej występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Wcześniej widywane były raczej w regionach południowych i zachodnich Polski, gdzie zazwyczaj jest cieplej niż na północy. Wzrost temperatury sprawił jednak, że także we wschodnich zakątkach kraju coraz częściej można zaobserwować te znajdujące się pod ochroną owady. Mieszkańcy, nie tylko Laszek, ale i Dawidowicz, mieli okazję obserwować modliszki nawet w pobliżu swoich domów. Profesor Uniwersytetu w Białymstoku, dr hab. Marcin Sielezniew z Pracowni Biologii Ewolucyjnej i Ekologii Owadów Instytutu Biologii ocenia, że obecne, dość wczesne jego zdaniem, tegoroczne obserwacje modliszek, to efekt ciepłej wiosny i wyjątkowo gorącego czerwca. Fot. E. Korolczuk
8 Zabłudów i Okolice To przyspieszyło rozwój modliszek. Modliszka jest owadem, który zimuje w postaci jaja, samice składają jesienią kokony jajowe, z nich wiosną są małe modliszki wyjaśnia prof. Sielezniew. Słyszałem też opowieść, że komuś modliszka prawie stuka do okna dodaje żartobliwie. Ciekawostki o modliszkach Owad ten swoim ułożeniem ciała przypomina postać ze złożonymi rękami do modlitwy, dlatego potocznie nazywany jest modliszką. Samiec ma od 4 do 6 cm, a samica do 8 cm długości. Płeć modliszek ustala się po ilości segmentów na odwłoku. Samica ma ich 6, samiec 7 8. Modliszki jedzą mniejsze od siebie stworzenia, głównie muchówki, motyle, ćmy, małe pająki. Znanych jest około 430 rodzajów i ponad 2300 gatunków modliszek. Naukowa nazwa to: mantodea. M.Ś. Dożynki Białoruskie w Rybołach! Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Białymstoku, Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie i Wiejski Dom Kultury w Rybołach zapraszają 15 września 2019 roku na DOŻYNKI BIAŁORUSKIE w Rybołach! W programie: godz. 9.30 Święta Liturgia w Cerkwi p.w. Świętych Kosmy i Damiana w Rybołach godz. 10.00 nabożeństwo rzymsko-katolickie przy Krzyżach kol. Ryboły godz. 11.30 oficjalne otwarcie Koncert zespołów: ŁASTAUKA i ROSY z WDK w Rybołach, ŚPIAWAJ DU- SZA, SŁOWIAŃSKA NUTA, PRYMAKI z Michałowa, LA- ILAND z Białegostoku, KUPALINKA z Mińska (Białoruś) Imprezy towarzyszące: wystawa płodów rolnych atrakcje dla dzieci konkursy Miejsce: plac przy Muzeum Ojcowizna w Rybołach Wstęp: wolny Przegląd Twórczości Ludowej Tradycja zamknięta w glinie, drewnie, metalu czy wiklinie dawne rzemiosła i rozkochani w nich twórcy. Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku uhonorował i nagrodził 24 twórców ludowych za ich pracę i pasję. Na pierwszy od wielu lat Konkurs Twórczości Ludowej trafiło blisko 140 przedmiotów wyrobów garncarskich, kowalskich, bednarskich, plecionkarskich czy wreszcie tradycyjnych zabawek i rzeźb. Instruktorzy WOAK-u zaaranżowali towarzyszącą konkursowi wystawę tak, by jak najpełniej pokazać bogactwo sztuki ludowej. To pierwszy Przegląd Twórczości Ludowej województwa podlaskiego od wielu lat. Wydaje mi się, że są tu w pigułce zawarte prawie wszystkie dziedziczny twórczości ludowej z naszego województwa. Chcieliśmy uaktywnić kontakty z twórcami. W 2012 roku realizowaliśmy projekt W poszukiwaniu znaków tożsamości, gdzie znaleźliśmy aż 28 plecionkarzy. Dziś w konkursie wzięło udział tylko ośmiu twórców, więc jest ich coraz mniej. Ten konkurs ma też zachęcić do kontynuowania tego typu twórczości i pokazywania, że ona u nas jest tłumaczyła Krystyna Kunicka, kierownik Działu Sztuk Plastyczny WOAK. Tym bardziej miło nam poinformować, że jury konkursowe doceniło pasję i kunszt pracy twórcy ludowego działającego na terenie gminy Zabłudów. Pan Wiktor Abramowicz z Ostrówek otrzymał wyróżnienie w kategorii Plecionkarstwo. Serdecznie gratulujemy! M.Ś.
Nr 9 (124) Wrzesień 2019 9 Trwa plebiscyt Mistrzowie Agro! Rolnik Roku, Sołtys Roku, Gospodyni Roku, Koło Gospodyń Wiejskich Roku, Gospodarstwo Agroturystyczne Roku i Sołectwo Roku po raz pierwszy w województwie podlaskim zostanie przeprowadzony plebiscyt MISTRZOWIE AGRO. Głosowanie będzie prowadzone jednocześnie we wszystkich województwach w Polsce, a laureaci zostaną nagrodzeni na każdym poziomie powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim. Zwycięzcy z województwa podlaskiego w każdej kategorii, oprócz wojewódzkich tytułów i nagród, zdobędą awans do ogólnopolskiego finału, w którym będą walczyć o zwycięstwo w Polsce i dodatkowe nagrody finansowe. Uroczyste wręczenie ogólnopolskich laurów odbędzie się podczas Centralnych Targów Rolniczych w Nadarzynie jednej z największych wystaw rolniczych w Polsce. KANDYDACI Z TERENU GMINY ZABŁUDÓW (powiat białostocki) W POSZCZEGÓLNYCH KATEGORIACH (stan na dzień 03.09.2019 r.) Rolnik Roku: Jan Skibicki, Kuriany; Emilia Korolczuk, Laszki; Krzysztof Popko, Folwarki Małe Gospodarstwo Agroturystyczne Roku: Zagroda Zakrynica, Protasy Sołectwo Roku Sołectwa: Żywkowo, Żuki, Zwierki, Zajezierce, Zagruszany, Zacisze, Tatarowce, Solniki, Skrybicze, Sieśki, Rzepniki, Ryboły, Rafałówka, Protasy, Płoskie, Pawły, Pasynki, Ostrówki, Olszanka, Ochremowicze, Nowosady, Miniewicze, Małynka, Łubniki, Laszki, Kuriany, Kudrycze, Kucharówka, Krynickie, Koźliki, Kowalowce, Kołpaki, Kolonia Zabłudów, Kaniuki, Kamionka, Halickie, Gnieciuki, Folwarki Wielkie, Folwarki Tylwickie, Folwarki Małe, Dobrzyniówka, Dawidowicze, Ciełuszki, Bobrowa, Aleksicze Koło Gospodyń Wiejskich: KGW w Zwierkach; KGW w Kurianach; KGW Czarna Kłoda w Koźlikach; KGW Barwianki w Dobrzyniówce W plebiscycie można głosować na dwa sposoby: klikając przycisk głosuj na stronach poranny.pl bądź wspolczesna.pl lub za pośrednictwem SMS wysyłając wiadomości tekstową o odpowiedniej treści. Szczegółową instrukcję głosowania można znaleźć przy prezentacji każdego z kandydatów biorących udział w konkursie (można do niej przejść klikając na zdjęcie lub na nazwisko kandydata na liście wyników głosowania po uprzednim wybraniu kategorii oraz powiatu). Lista kandydatów znajduje się w serwisie poranny.pl i wspolczesna.pl Głosowanie w pierwszym etapie plebiscytu trwa do wtorku 17 września. Lista nominowanych kandydatów została opublikowana 23 sierpnia i tego dnia rozpoczęło się głosowanie w pierwszym etapie plebiscytu. Tytuły Rolnik Roku, Sołtys Roku, Gospodyni Roku, Koło Gospodyń Wiejskich Roku oraz Gospodarstwo Agroturystyczne Roku i Sołectwo Roku zostaną przyznane osobno w każdym powiecie naszego województwa. Zwycięzcy z powiatów, zachowując zdobyte głosy, awansują do drugiego, wojewódzkiego etapu plebiscytu. W piątek, 20 września wszyscy laureaci z powiatów zostaną zaprezentowani w magazynowym wydaniu Gazety Współczesnej i Kuriera Porannego. Wtedy też rozpocznie się głosowanie na wojewódzkim szczeblu akcji. Będzie ono trwało do piątku, 27 września. Laureaci z powiatów będą w nim walczyć o wojewódzkie tytuły i nagrody. Specjalną nagrodą dla zwycięzców w województwie w każdej kategorii plebiscytu będzie dwuosobowe zaproszenie na Centralne Targi Rolnicze w Nadarzynie koło Warszawy, gdzie odbędzie się uroczystą gala rozdania ogólnopolskich nagród w plebiscycie MISTRZOWIE AGRO. Zwycięzcy w wojewódzkim finale plebiscytu awansują do ogólnopolskiego finału plebiscytu, który rozpocznie się w piątek, 18 października i potrwa do czwartku, 7 listopada. Ogólnopolski finał wyłoni laureatów tytułów Rolnik Roku Polski 2019, Sołtys Roku Polski 2019, Gospodyni Roku Polski 2019, a także zwycięzców w kategoriach dla kół gospodyń wiejskich, sołectw i gospodarstw agroturystycznych. Na wojewódzką galę plebiscytu MISTRZOWIE AGRO zostaną zaproszeni laureaci w każdej kategorii z każdego powiatu. Zwycięzcy odbiorą dyplomy i nagrody z rąk redaktora naczelnego Gazety Współczesnej i Kuriera Porannego oraz przedstawicieli patronów plebiscytu Wojewody Podlaskiego, Podlaskiej Izby Rolniczej, Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, Podlaskiego Stowarzyszenia Agroturystycznego. Plebiscyt MISTRZOWIE AGRO jest organizowany przez ogólnopolski serwis i magazyn dla rolników Strefa Agro oraz przez dzienniki regionalne ukazujące się w każdym województwie w Polsce. M.Ś./Kurier Poranny
10 Zabłudów i Okolice I edycja Ogólnopolskiego Konkursu dla Młodzieży Moja Wizja Zero Strategia Prewencji w Rolnictwie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w Białymstoku zaprasza młodzież szkolną i uniwersytecką, w wieku 15 24 lata, do udziału w I Ogólnopolskim Konkursie dla Młodzieży Moja Wizja Zero Strategia Prewencji w Rolnictwie. Zadanie konkursowe będzie polegało na wykonaniu krótkiego (max. 2-minutowego) filmu promocyjnego, który będzie nawiązywał do Wizji Zero międzynarodowej kampanii społecznej, która ma na celu minimalizowanie ryzyka wypadku przy pracy w sektorze rolniczym. Konkurs, który objął Patronatem Honorowym Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jan Krzysztof Ardanowski, będzie trwał od 2 września do 3 października 2019 r. Regulamin konkursu i wszelkie niezbędne informacje znajdą się w najbliższych dniach na stronie internetowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego www.krus.gov.pl, informacje na temat globalnej kampanii Wizja Zero na stronie www.visionzero.global. Źródło: KRUS Związek Strzelecki w Zabłudowie od momentu powstania do II wojny światowej (c.d.) Uczestnictwo w uroczystościach państwowych i kościelnych Organizacja Strzelecka swoją postawą i zaangażowaniem od początku działalności niejednokrotnie pokazała, że jest otwarta na uczestnictwo w różnych uroczystościach nie tylko państwowych, lecz także kościelnych. 20 września 1931 roku, jako jedna z wielu zaproszonych organizacji, brała udział w uroczystościach zorganizowanych z okazji dziesięciolecia istnienia Związku Strzeleckiego w Białymstoku. Wówczas w tym spotkaniu uczestniczyło 20 strzelców z Zabłudowa. 11 listopada 1932 roku odbyła się w kościele parafialnym w obecności starosty Michałowskiego i miejscowe- go Strzelca uroczystość z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości. Po zakończonym nabożeństwie na rynku miejskim starosta przyjął raport i zorganizowany pochód ruszył w stronę cmentarza świętego Krzyża, gdzie na grobie pochowanych żołnierzy złożono wieńce. Przemówienie wygłosił Komendant Okręgowy Związku Strzeleckiego, starosta i przedstawiciel młodzieży, zaś dzieci recytowały przygotowane wcześniej wiersze. 29 czerwca 1933 roku miejscowy proboszcz ks. Witold Kuźmicki obchodził w parafii zabłudowskiej dwudziestopięciolecie pracy kapłańskiej. Na prezesa komitetu obchodu uroczystości został powołany dr Edward Nowakowski. Wśród zaproszonych organizacji kościelnych i państwowych był obecny Związek Strzelecki, którego ówczesny komendant wygłosił podniosłe przemówienie na cześć jubilata. Fot. B.P. Święto Chrystusa Króla, 25 października 1936 roku w Zabłudowie obchodzono również w sposób bardzo uroczysty. Najpierw w świątyni parafialnej miejscowy proboszcz ks. Jerzy Sienkiewicz w czasie nabożeństwa wygłosił podniosłe kazanie, następnie obecne na nim organizacje, takie jak: Harcerze, Ochotnicza Straż Pożarna, Garbarze oraz Związek Strzelecki, w zorganizowanym pochodzie udały się na cmentarz św. Krzyża. Po przemówieniu pana Piotra Komara i Longina Krassowskiego dziewczynki ze szkoły podstawowej recytowały wiersze. Trzecia rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego godnie została uczczona przez mieszkańców Zabłu-
Nr 9 (124) Wrzesień 2019 11 dowa i okolicznych miejscowości. 12 maja 1938 roku o godzinie 9.00 odbyły się nabożeństwa w kościele rzymskokatolickim, cerkwi prawosławnej i synagodze, zaś wieczorem przy ognisku zebrały się ze sztandarami miejscowe organizacje, ze Związkiem Strzeleckim na czele. Na znak żałoby zapanowała trzyminutowa cisza, po której odezwały się dzwony świątyni i syreny miejscowych fabryk. Na zakończenie obchodu orkiestra Straży Pożarnej odegrała Marsz żałobny. Działalność kulturalna i sportowa Zabłudowski Strzelec od początku istnienia stał się jednym z organizatorów życia kulturalnego i sportowego. Na szczególne wyróżnienie zasługują organizowane zabawy ta- Fot. B.P. neczne, z których dochód był przeznaczany nie tylko na potrzeby organizacji, lecz również pamiętano o wsparciu ubogich. 6 lutego 1932 roku zabłudowski Strzelec, we współpracy z państwem Glinko i Kadlerów oraz pań: Mazurkowej, Godlewskiej, Szyllerówny i Krychowej jak również panów Wiktora Szyłkiewicza i Bronisława Kamińskiego, zorganizował w sali Straży Pożarnej zabawę taneczno- -karnawałową. W zabawie uczestniczyło ponad 100 osób, zaś do tańca przygrywała własna orkiestra. Dochód ze sprzedaży biletów wyniósł 220 zł, z czego 55 zł Związek przeznaczył na bezrobotnych. W związku z Tygodniem Obrony Narodowej 2 października 1932 roku w powiecie białostockim zorganizowano strzelanie propagandowe pod hasłem 10 strzałów ku chwale Ojczyzny. Zawody odbyły się w oddziałach Strzelca w Białymstoku, Czarnej Wsi, Gródku, Surażu, Starosielcach, Wasilkowie i Zabłudowie, w którym udział wzięło 17 osób z ks. Kuźmickim na czele. Na 100 możliwych punktów do uzyskania strzelający w większości przypadków zdobywali wynik w granicach 80 punktów. Wspieranie finansowe własnej oraz innych organizacji z terenu miasta wielokrotnie było podejmowane przez Związek Strzelecki. 16 stycznia 1933 roku, w celu podreperowania budżetu Zarząd Związku zorganizował zabawę taneczną. Dochód ze sprzedanych biletów przeznaczony był na Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, jak również na własne potrzeby. Miejscowy oddział Strzelca organizował nie tylko zabawy taneczne, lecz również spotykał się na wspólnym świętowaniu aby podtrzymywać tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia czy Wielkanocy. W styczniu 1933 roku staraniem zarządu Związku Strzeleckiego oraz dra Tadeusza Fuksa lekarza weterynarii, Franciszka Kadlera komendanta posterunku Policji Państwowej i Aleksandra Wiszowatego w świetlicy odbył się opłatek strzelecki. Wzięli w nim udział: ks. Witold Kuźmicki miejscowy proboszcz, Stefan Popielski delegat Powiatowej Komendy Przysposobienia Wojskowego, dr Edward Nowakowski miejscowy lekarz, nauczyciele i przedstawiciele miejscowych samorządów i organizacji. Dzielenie się opłatkiem było nie tylko sposobnością do złożenia sobie życzeń, lecz również do miłej rozmowy wśród zaproszonych gości. Po oficjalnych uroczystościach uczestnicy spotkania chętnie wzięli udział w zorganizowanej zabawie tanecznej. W kwietniu 1936 roku Zarząd miejscowego Związku Strzeleckiego zorganizował dla wszystkich członków i sympatyków wspólne spotkanie wielkanocne połączone z tzw. święconym. W trakcie zebrania przemówienia wygłosili: prezes Oddziału Aleksander Staniszewski, sekretarz R. Żółtowski oraz miejscowy wójt Jan Piłaszewicz i pan Matwiejczyk. W trakcie tego spotkania odbyło się również wspólne śpiewanie pieśni strzeleckich. Działalność kulturalna Związku Strzeleckiego była również powiązana z działalnością kulturalną poprzez utworzenie Koła Miłośników Sceny. W marcu 1936 roku wystawiono komedię Michała Bułackiego Grube ryby. Przy tej okazji zebrano 40 zł ze sprzedaży biletów, które zostały przeznaczone na gry towarzyskie dla członków Strzelca. Smutne wydarzenia Wiele radosnych wydarzeń, jakie miały miejsce w zabłudowskim Strzelcu cieszyło nie tylko jego uczestników, lecz także mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości. Niekiedy te wydarzenia były gwałtownie przerywane z powodu ludzkiej głupoty. 4 stycznia 1936 roku w świetlicy strzeleckiej w Zabłudowie byli obecni Józef Laskowski, Jan Kalinowski i Wiktor Leończuk. W pewnym momencie pomiędzy Józefem Laskowskim a Janem Kalinowskim doszło do
12 Zabłudów i Okolice sprzeczki, która przerodziła się w poważną bójkę. Podczas gwałtownych przepychanek Laskowski wyrwał z rąk Kalinowskiego wyłamaną wcześniej nogę od stołu i z całą siłą uderzył go w głowę. Kalinowski na skutek uderzenia stracił przytomność. Rannego odwieziono do szpitala św. Rocha w Białymstoku, gdzie zmarł następnego dnia. Kilka dni później, 9 stycznia odbył się pogrzeb Jana Kalinowskiego w kościele parafialnym w Zabłudowie. W kronice parafialnej ówczesny proboszcz ks Witold Kuźmicki zapisał, że śmierć strzelca w tych warunkach zrobiła ogromne wrażenie, ale i wywołała ogromny ból i smutek wśród mieszkańców miasta i okolicznych wsi, że do takiego czynu wśród młodych strzelców doszło. 24 marca 17 letni Józef Laskowski stanął przed Sądem Okręgowym w Białymstoku. Po przesłuchaniu świadków zdarzenia i wysłuchaniu stron, sąd wymierzył karę Laskowskiemu umieszczając go w zakładzie poprawczym. Związek Strzelecki działający w Zabłudowie może pochwalić się tym, że prawie przez dekadę byli w nim wychowani młodzi ludzie chcący służyć ojczyźnie. Podejmowane przez nich działania na polu kulturalnym i sportowym sprawiały, że wielokrotnie mogli cieszyć się z osiąganych wyników. Jednak największym sprawdzianem w ich wyszkoleniu był czas związany z wybuchem II wojny światowej i obroną ojczyzny. Po jej zakończeniu działalność Związku Strzeleckiego w Zabłudowie nie została reaktywowana i tym samym zakończył on swoją wieloletnią służbę. ks. Andrzej Górski Pożegnanie lata w Kurianach Koniec wakacji wcale nie musi być smutny! 7 września 2019 roku udowodnili to mieszkańcy Kurian, którzy pożegnali lato na wesoło. Miejscowe Koło Gospodyń Wiejskich zaprosiło wszystkich i dużych i małych na przepełniony atrakcjami, kolorowy festyn! Na początek coś dla najmłodszych, czyli kilka godzin animacji, konkursów i zabaw. Organizatorki zadbały również o to, by nikt z imprezy nie wyszedł głodny. Gospodynie przygotowały mnóstwo smakołyków, a do picia orzeźwiające lemoniady, którymi chętnie częstowały uczestników wydarzenia. Ostatnie letnie dni to idealny moment, by wyjść z domu i spędzić czas na świeżym powietrzu. A nic tak nie smakuje po aktywnie spędzonym dniu, jak pieczone kiełbaski. Dlatego też na zakończenie festynu nie mogło zabraknąć tradycyjnej biesiady przy ognisku w gronie znajomych. M.Ś. ZABŁUDÓW I OKOLICE Wydawca: Miejski Ośrodek Animacji Kultury w Zabłudowie Redaktor: Marta Śliwińska Adres redakcji: ul. Rynek 8, 16-060 Zabłudów, tel. 85 718 84 43, e-mail: redakcja@moak-zabludow.pl Nakład: 500 egz. Czasopismo dostępne na www.moak-zabludow.pl Skład i druk: Oficyna Drukarska Jacek Chmielewski