GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2012-2013 Głogów, grudzień 2011 r. 1
I. WPROWADZENIE Polska wchodząc w XXI wiek wprowadziła ze sobą bagaż trudnych spraw, niewykonanych decyzji, jak również groźnych dla rozwoju naszego społeczeństwa zjawisk patologii społecznej. Nowy porządek ustrojowy wolność, demokracja, niezależność - nie jest wolny od problemów społecznych, a w niektórych sferach życia spotęgowały ich skalę, ujawniając ich skalę i zasięg. Jednym z tych problemów jest narkomania, która stanowi wyzwanie nie tylko o zasięgu globalnym, ale przede wszystkim lokalnym. Niesie za sobą poważne ryzyko dla zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście chorób infekcyjnych ( HIV, żółtaczka, choroby weneryczne, gruźlica ). Narkomania powstaje na podłożu przeobrażeń zachodzących we współczesnym świecie i staje się poważnym problemem społecznym. Rozpowszechnienie używania środków psychoaktywnych ma wielowymiarowe przyczyny, a szkody z nim związane obserwowane są w różnych sferach życia społecznego. Program na rok 2012-2013 w treści nie odbiega od programu na rok 2010-2011. Został jednak skorygowany w partiach dotyczących statystyki tj. wprowadzono dane liczbowe za okres 01.09.2010r. do 30.06.2011r. ( pozyskane od lokalnych instytucji zajmujących się problematyka uzależnień). Program w swojej formie jest elastyczny, dostosowuje się do zmian, dopuszcza możliwość dołączania nowych inicjatyw i przedsięwzięć. Program na bieżąco jest poddawany ewaluacji. Weryfikacja końcowa w zakresie przydatności i skuteczności podejmowanych zadań oraz celów będzie przeprowadzona w 2012 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012-2013 rok opracowany został zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz.U. Nr 179 poz. 1485 ze zmianami) wprowadza obowiązek uchwalania Gminnych Programów Przeciwdziałania Narkomanii oraz określa zadania własne gminy w zakresie przeciwdziałania narkomanii. Do zadań tych należy : zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem, udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej, prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci 2
i młodzieży, w tym prowadzenie sportowych i rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych, wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii, pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2012-2013 określa lokalną strategię w zakresie profilaktyki oraz minimalizacji szkód społecznych i indywidualnych wynikających z używania środków psychoaktywnych uwzględniając wiele aspektów funkcjonowania społeczności lokalnej. Treści niniejszego Programu obejmują: profilaktykę, edukację społeczną, sposoby udzielania pomocy osobom z problemem narkotykowym. W każdym z tych obszarów podejmuje się różnego rodzaju działania, w wyborze których bierze się pod uwagę aktualne potrzeby środowiska lokalnego. Przy konstruowaniu Programu uwzględnione również zostały uwagi lokalnych instytucji i organizacji współpracujących w zakresie profilaktyki uzależnień. Program w realizacji zadań wprowadza nowoczesną formę profilaktyki uzależnień, która jest przede wszystkim profilaktyką interdyscyplinarną, zakładającą solidarne współdziałanie różnych środowisk na rzecz kształtowania u dzieci, młodzieży i osób dorosłych postaw abstynenckich. Program stanowi bazę działań i zadań dostosowanych do specyfiki problemów związanych z używaniem substancji odurzających - nielegalnych w gminie miejskiej Głogów i uwzględnia: 1. aspekt profilaktyczny oraz terapeutyczny przeciwdziałania narkomanii. 2. lokalne możliwości realizacji pod względem prawnym, administracyjnym i ekonomicznym. Podstawowym celem Programu jest szeroko rozumiane zapobieganie rozwojowi uzależnień szczególnie związanych z narkotykami, a tym samym zmniejszanie rozmiaru problemów aktualnie występujących. Celem długofalowym jest wytworzenie, ugruntowanie wśród mieszkańców gminy świadomości dotyczącej relacji narkotyk człowiek oraz promowanie zdrowego stylu życia przede wszystkim wśród młodych osób. 3
II. ADRESACI PROGRAMU Dzieci, młodzież, rodzice Pracownicy - przedstawiciele służb, instytucji, organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwiązywania problemów uzależnień Społeczność lokalna. III. KOORDYNATOR PROGRAMU I PODMIOT ODPOWIEDZIALNY ZA PRZYGOTOWANIEI REALIZACJĘ PROGRAMU Koordynatorem i podmiotem odpowiedzialnym za przygotowanie i realizację programu w Głogowie jest Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień w Głogowie. Finansowanie zadań opiera się o środki własne samorządu gminy. IV. DIAGNOZA SYTUACJI W GMINIE MIEJSKIEJ GŁOGÓW W ASPEKCIE PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ 1. Sytuacja demograficzna Głogów zalicza się do miast o wyraźnie rozwiniętej funkcji przemysłowej, jest jednym z trzech centralnych miast Legnicko Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Głównym sektorem gospodarki jest hutnictwo miedzi. Potencjał ekonomiczny skupiony jest przede wszystkim w jednym przedsiębiorstwie Hucie Miedzi Głogów, które angażuje ok. 20% osób czynnych zawodowo. Według danych GUS z 31grudnia 2010 roku miasto nasze posiada 68 811 mieszkańców w tym: kobiet 35 702, mężczyzn 33 109. liczba mieszkańców w wieku 18 i więcej lat - 56 677 liczba mieszkańców poniżej 18 roku życia - 12 134 liczba dzieci w wieku do 3 lat - 2 263 liczba osób najstarszych w wieku 70 lat i więcej - 4 580 2. Charakterystyka problemów i opis zjawiska Z danych pozyskanych od głogowskich instytucji, które działają na polu uzależnień na pierwszy plan wysuwa się alkohol dotyczy to min. punktów sprzedaży, ilości i form pomocy skierowanej do osób uzależnionych, współuzależnionych, osób przebywających w izbie wytrzeźwień oraz ofiar przemocy w rodzinie, której towarzyszył alkohol. Problemy związane z używaniem narkotyków wykazane zostały jako nieliczne. Nie można 4
jednak uważać, że nie występują. Można przypuszczać, że jest to związane z dzisiejszymi trendami, zmianą w sposobie konsumpcji narkotyków. Dawniej zaczynano od rozpuszczalników lotnych, a więc klei. Przed 20 laty substancją inicjującą były też środki uspokajające lub leki. Od narkotyków dożylnych odstraszały strzykawki. Według opinii zwłaszcza młodych osób narkotyki iniekcyjne, a w szczególności kompot są dla ludzi zdegradowanych. Natomiast nie są dla nich narkotykami marihuana i haszysz. Określają je jako niegroźne ziółka. Karierę robi również amfetamina i jej pochodne uznawana za niegroźny narkotyk. Obraz dzisiejszego narkomana nie różni się od obrazu porządnego ucznia, studenta i młodego człowieka robiącego karierę zawodową. Dla części osób narkotyki wypełniają pustkę. Narkotyki stają się modne wśród nie tylko młodych osób, ale również elit intelektualnych. Dla wielu osób sięgnięcie po narkotyk jest elementem codzienności, o którym się nie mówi. Analizę problemów wynikających z używania narkotyków na terenie miasta Głogowa oparto na danych - informacjach pozyskanych z głogowskich instytucji, tj. - Poradnia Leczenia Uzależnień ZOZ - Ośrodek Interwencji Kryzysowej - Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień - Komenda Powiatowa Policji - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - Sąd Rejonowy II Wydział Karny 2.1 Poradnia Leczenia Uzależnień (PLU) w Głogowie ZOZ, ul. Kościuszki 15. Dane pozyskane z Poradni (za okres od 01.09.2010r. do 30.06.2011r.) informują o liczbie 175 pacjentów z problemem narkotykowym, w tej liczbie są również osoby współuzależnione. 2.2 Ośrodek Interwencji Kryzysowej (OIK), ul. Królowej Jadwigi 1. Z przekazanych przez OIK danych wynika, że wśród osób, które skorzystały z pomocy w okresie od 01.09.2010r. do 30.06.2011r było 3 klientów z problemem uzależnienia od środków psychoaktywnych. 2.3 Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień w Głogowie (MOPU), ul. Legnicka 3. W okresie od 01.09.2010r. do 30.06.2011r. łącznie z pomocy skorzystało 1175 osób. W tej liczbie ujęte są osoby z problemem alkoholowym, któremu współtowarzyszyły narkotyki. 2.4 Komenda Powiatowa Policji (KPP) w Głogowie, ul. Ob. Pokoju 17. Z informacji podanej przez KPP Głogów, a dotyczącej zwalczania przestępczości narkotykowej na terenie powiatu głogowskiego wynika że w okresie od 2009 roku do 2011 ( dane za okres 5
styczeń październik ) wyraźnie wzrosła liczba zabezpieczonych narkotyków tj. : amfetaminy, marihuany Tabela nr 1: Tabela nr 1 Amfetamina Marihuana Ilość ujawnionych naruszeń ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 2009 3440 3905 107 2010 12 400 5 535 119 I X 2011 11 000 2 771 84 2.5 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) w Głogowie, ul. Kościuszki 15a. Z informacji przekazanych przez PCPR w okresie od 01.09.2010r. do 30.06.2011r. zgłosiło się 14 osób, głownie kobiet z problemem współuzależnienia od środków psychoaktywnych oraz hazardu. 2.6 Sąd Rejonowy II Wydział Karny w Głogowie, ul. Kutrzeby 2. W/w wydziale w okresie od 01.09.2010r. do 30.06.2011r. pod dozór kuratora sądowego oddano 2 skazanych w związku z problemem narkotykowym. Natomiast 152 osoby prawomocnie skazano za przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii ( głownie występek art.62 ust. 1 i 2 cyt. ustawy). Art. 62 ustawy brzmi: 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5. Narkotyki i młodzież Staliśmy się krajem konsumentów narkotyków. Dotąd i tak nie było najgorzej z konsumpcją, ale Polska słynęła głównie jako producent amfetaminy. Tymczasem w ciągu ostatnich czterech lat, popyt na niektóre nielegalne środki odurzające wzrósł ponad dziesięciokrotnie. Badania przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie wskazują, że około 23% uczniów stołecznych szkół ponadpodstawowych miało kontakt z amfetaminą, a ponad 8% z heroiną. Do tego dochodzi blisko 40% młodocianych mających za 6
sobą doświadczenia z marihuaną. Wiemy, że niektórzy nie zechcą przywiązywać wagi do ostatniej liczby twierdząc, że "marihuana jest relatywnie niegroźna". Niemniej, jest ona nadal środkiem nielegalnym, a wspomniane 40% jest wskaźnikiem pewnej ogólnej tendencji, mówiącej, że w środowiskach młodzieżowych rozpowszechniło się i ciągle rośnie przyzwolenie na używanie nielegalnych narkotyków. Żyjemy w XXI wieku. Młodzież szkolna staje w obliczu wielu niebezpieczeństw, takich jak narkotyki i papierosy. Niestety te używki są coraz bardziej popularne we wszystkich uczelniach świata. Problem ten dotyczy także naszej szkoły. To koledzy namawiają do tego pierwszego razu. Większość z nas robi to dla szpanu, aby nie wyróżniać się z paczki. Uważają, że świadczy to o ich sile charakteru, o akceptacji i podziwie przez innych. Młodzież, jeżeli chodzi o dostępność do narkotyków, określa ją jako łatwą. Co trzeci uczeń ogólniaka wie, gdzie mieszka diler. Uczniowie przyznają, że otrzymują narkotyki od znajomych. Według danych statystycznych, okazjonalnie po narkotyk sięga 37,7 proc. gimnazjalistów. Podobnie jest w szkole średniej. Tu tych, którzy biorą co jakiś czas jest 47,95 proc. Wciąż rośnie grupa tych, którzy biorą regularnie - w gimnazjum to 20,65 proc., a w szkołach średnich to 15,63 proc. uczniów. (Badania przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie). Wyniki ostatnich badań ogólnopolskich i lokalnych sugerują kontynuację wzrostu rozpowszechnienia eksperymentowania z narkotykami i ich okazjonalnego używania wśród młodzieży szkolnej. Nieco mniejszy wzrost niż na poziomie kraju widoczny jest w miejscach gdzie rozpowszechnienie było największe duże miasta, np. Warszawa. Jednocześnie obserwować można zjawisko dyfuzji zainteresowania narkotykami w miejsca, gdzie nie były popularne mniejsze miasta, tereny wiejskie. W efekcie w nadchodzących latach można się spodziewać dalszego wzrostu rozpowszechnienia w skali kraju, ale być może o mniejszej dynamice. Na tle danych ogólnopolskich, głogowskie dane pozyskane na podstawie raportu z badań ankietowych przeprowadzonych w głogowskich szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz wśród osób dorosłych (ok. 900 osób tj. 8,8 % dzieci i młodzieży uczącej się) Pt. Ocena zagrożeń uzależnieniami i przemocą oraz potrzeby profilaktyczne Głogowa opracowanego przez dr Roberta Porzaka z Fundacji Masz Szansę z Lublina, wskazują, że oczekiwania, sposoby odmowy, przyczyny zgody na zażycie narkotyku, rodzaje narkotyków zażywanych, częstotliwość zażywania nie odbiegają znacząco Tabele Nr 2 i 3. Tabela nr 2 7
Grupa osób badanych Przyczyny zgody na zażycie narkotyku SP Gim ZSZ ŚSZ LO Raze m % % % % % % Brak odpowiedzi 70,3 57,3 62,2 28,7 59,1 54,4 Ciekawość 15,3 23,3 22,2 40,2 30,3 26,0 Poprawa humoru, lepszy nastrój - 5,5 4,4 14,8 1,5 5,9 Inne 6,3 5,5 4,4 6,6 1,5 5,4 Chęć zaimponowania komuś 2,7 2,4 2,2 5,7 4,5 3,4 Ochota - 2,0 4,4 2,5 1,5 1,8 Obawa przed odrzuceniem 4,5 2,0-0,8-1,8 Problemy 0,9 2,0-0,8 1,5 1,3 Tabela Nr 3 Grupa osób badanych Narkotyki była okazja Narkotyki dotychczas zażywane Narkotyki najczęściej zażywane SP Gi m. ZSZ ŚSZ LO Dorośli Razem % % % % % % % Brak odpowiedzi 100 84,4 69,8 75,8 89,4 33,0 71,2 Marihuana - 6,3 4,7 - - 60,7 18,8 Amfetamina - 1,3 7,0 5,0 1,5 1,5 2,1 Ecstasy - - 7,0 3,3 3,0 1,2 kokaina - - 7,0 3,3 3,0-1,2 Brak odpowiedzi 97,3 88,2 86,0 88,2 95,4 36,4 76,3 Marihuana 0,9 4,2 14,0 9,2 4,6 2,4 4,2 Amfetamina - 0,4 4,7 2,5 1,5 0,5 1,0 Ecstasy - - 2,3 0,8 1,5-0,4 kokaina - 0,8 - - - - 0,3 Szałwia z tytoniem - 0,4 - - - - 0,1 Grzyby halucynogenne - - - - - 0,5 0,1 Brak odpowiedzi 100 91,9 90,9 91,4 95,4 37,4 78,8 Marihuana - 3,0 9,1 8,6 4,6 0,5 3,0 Amfetamina - - 2,3 0,9 - - 0,3 Ecstasy - - - 0,9 - - 0,1 Tak jak w innych polskich miastach, tak i w Głogowie narkotykiem, od którego młodzież 8
i dorośli rozpoczynają kontakt ze środkami odurzającymi jest w zdecydowanej mierze marihuana. Spośród innych środków psychoaktywnych badani pojedynczo wpisali także amfetaminę i dyskotekowe ecstasy, a średni wiek inicjacji narkotykowej przedstawia Tabela Nr 4. Tabela Nr 4 Grupa osób badanych SP Gim ZSZ ŚSZ LO Dorośli Razem Wiek pierwszej okazji zażycia narkotyku 11,00 13,55 14,36 15,55 16,19 17,32 15,09 Wiek pierwszego kontaktu z narkotykiem 12,00 13,96 15,31 15,87 16,10 18,00 15,58 Liczby potwierdzają fakt, że w grupie problemów społecznych, jakie występują w naszym kraju problemy związane z zażywaniem narkotyków oraz nadużywaniem alkoholu mają szczególne znaczenie w powstawaniu zagrożeń i to zarówno w wymiarze społecznym jak i ekonomicznym. Sytuacje te wymagają systematycznie prowadzonych działań profilaktycznych. Najlepsze rezultaty przynosi wczesna profilaktyka. Nowoczesne programy profilaktyczne stawiają sobie za cel wyposażenie odbiorców zarówno w wiedzę, jak i w ważne umiejętności psychologiczne oraz postawy umożliwiające skuteczne formułowanie konstruktywnych celów życiowych, radzenia sobie z problemami i trudnymi sytuacjami. Problem narkotykowy jak i alkoholowy ma charakter interdyscyplinarny. Znajdować się powinien w sferze zainteresowań różnych służb i instytucji takich jak: lecznictwo, oświata, pomoc społeczna, organizacje pozarządowe, organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, media. Każda z nich postrzega to zjawisko z innej strony. Dlatego też zasadne jest łączenie doświadczeń, wiedzy, możliwości w celu świadczeniu pomocy oraz promowaniu zdrowego stylu życia, wolnego od nałogów oraz na szerzeniu idei trzeźwości w lokalnym środowisku ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień widzi potrzebę zintensyfikowania przedsięwzięć profilaktycznych w naszym środowisku lokalnym. Formy i jakość działań edukacyjno-profilaktycznych wobec dzieci i młodzieży w Głogowie są istotnym elementem gminnego programu profilaktyki i rozwiązywanie problemów narkotykowych. Programy profilaktyczne i zapobiegawcze zostały opracowane z myślą o dzieciach i młodzieży, aby rozwijać ich umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuacjami i problemami, mogącymi sprzyjać sięganiu po alkohol, narkotyki, nikotynę i inne substancje szkodliwe dla 9
zdrowia. V. ZASOBY INSTYTUCJONALNE I POZARZĄDOWE ZAJMUJĄCE SIĘ PROFILAKTYKĄ I ROZWIĄZYWANIEM PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ GŁOGÓW. Urząd Miasta, Starostwo powiatowe, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Komenda Powiatowa Policji, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Stowarzyszenie Klub Abstynenta Skarbnik, Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży SZANSA Stowarzyszenie a jutro, Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów, Stowarzyszenie Osób Niedosłyszących TON, Polski Związek Niewidomych, Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej i Artystycznej MAYDAY, Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji i Usamodzielniania "Dom w Głogowie", Głogowskie parafie, Kościół Chrześcijan Baptystów, Głogowskie placówki oświatowe (przedszkola, szkoły, uczelnie PWSZ, Uniwersytet Trzeciego Wieku), Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Głogów, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Głogów, Poradnia Leczenia Uzależnień ZOZ w Głogowie, Firma Sport Górski, Zespół interdyscyplinarny, Lokalne media (TV Master, Radio Elka, Radio Plus, Tygodnik głogowski, 10
Gazeta lubuska, Głogowski Portal Informacyjny, Głos Głogowa), Głogowskie Stowarzyszenie Otwarte Drzwi. Po etapie analizy w oparciu o lokalną diagnozę zostały wytyczone cele niniejszego Programu na rok 2012. Kryterium wyboru celów (głównych i szczegółowych) wspierały ponadto następujące założenia. 1. Możliwość ich realizacji w określonym czasie. 2. Zakładane do osiągnięcia rezultaty. 3. Możliwość weryfikacji celów/ rezultatów przy użyciu określonych wskaźników. 5. Kontynuacja celów i zadań z lat poprzednich. Wybrane cele obejmują swym oddziaływaniem obszary: profilaktyki, pomocy na rzecz członków rodzin dotkniętych problemem uzależnień, zjawiskiem przemocy oraz redukcji szkód polegającej na minimalizowaniu konsekwencji związanych z uzależnieniem w aspektach: zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. VI. PROBLEMY WYSTĘPUJĄCE NA TERENIE MIASTA GŁOGOWA. Skala głogowskich problemów związanych z uzależnieniem, jak również z przemocą w rodzinie nie odbiega zasadniczo od skali ogólnokrajowej. Bieżący Program wyodrębnił w szczególności: I. Szkody zdrowotne wynikające z uzależnienia narkotykowego, alkoholowego przez dorosłych mieszkańców miasta Głogowa. II. Nadmierna dostępność substancji uzależniających oraz ich konsumpcja przez dzieci, młodzież i dorosłych III. Zaburzenia życia rodzinnego, w tym zjawisko przemocy w rodzinie w związku z uzależnieniem. VII. CELE GŁÓWNE, SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA PROGRAMU PROBLEM I Szkody zdrowotne wynikające z uzależnienia narkotykowego, alkoholowego przez dorosłych mieszkańców miasta Głogowa. CEL GŁÓWNY Nr 1 Ograniczenie konsumpcji substancji uzależniających przez mieszkańców Miasta Głogowa. 11
Cele szczegółowe: 1. Podniesienie poziomu wiedzy na temat szkodliwości, wczesnej inicjacji, nadużywania i uzależnienia od substancji psychoaktywnych wśród mieszkańców Głogowa. 2. Zwiększenie zakresu działań terapeutycznych dla osób nadużywających, uzależnionych i ich bliskich oraz ofiar przemocy. 3. Poszerzanie i wspieranie oferty alternatywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci, młodzieży (w tym pozalekcyjnych programów opiekuńczo-wychowawczych, socjoterapeutycznych, kulturalno-oświatowych, sportowych i rekreacyjnych) i dorosłych. 4. Motywowanie osób z problemem uzależnienia do zmiany trybu życia, w tym podjęcia leczenia odwykowego. Tworzenie platformy współpracy z instytucjami, osobami fizycznymi i prawnymi służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. L.p. Nazwa zadania Wskaźniki wykonania zadania 1. Kontynuacja programów profilaktycznych dla dzieci Liczba uczestników i młodzieży w środowisku szkolnym i wdrażanie (uczniów, szkół). nowych. 2. Wspomaganie organizacyjno-finansowe alternatywnych form spędzania czasu wolnego przez dzieci młodzież, inicjatyw sportowych i kulturalnych podejmowanych w ramach promocji zdrowia i propagowania trzeźwych obyczajów adresowanych do mieszkańców Głogowa. 3. Realizacja programów opiekuńczo wychowawczych obejmujących swym działaniem środowisko lokalne głogowskich osiedli. 4. Organizowanie wypoczynku letniego z programem profilaktyczno-terapeutycznym dla dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. Liczba osób korzystających z nieodpłatnych atrakcji. Ilość organizowanych przedsięwzięć i realizatorów Liczba uczestników. Ilość i rodzaj zajęć. Ilość posiłków. Liczba zatrudnionych i kwalifikacje. Liczba uczestników. Miejsce wypoczynku. Atrakcyjność zajęć. Zatrudniona kadra. 5. Wspomaganie realizacji działań profilaktycznych Liczba uczestników. Ilość 12
w szkołach, przedszkolach, zgodnych z założeniami lokalnego programu profilaktyki, obejmującego populację uczniów, nauczycieli i rodziców. 6. Prowadzenie punktu informacyjno - konsultacyjnego i terapeutycznego dla osób z problemem uzależnień i ich rodzin. 7. Kontynuacja lokalnych kampanii profilaktycznych, udział w kampaniach ogólnopolskich. Organizacja / współorganizacja konferencji. 8. Promowanie i prowadzenie działań edukacyjnych w miejscowych mass mediach m. in. TV MASTER, Radio Plus, Radio Elka, Tygodnik Głogowski, Gazeta Lubuska, Głogowski Portal Informacyjny, Głos Głogowa. 9. Wspieranie kształcenia w dziedzinie profilaktyki pedagogów szkolnych, nauczycieli, wychowawców, liderów młodzieżowych. 10. Współpraca z Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz przedstawicielami odpowiednich służb na szczeblu wojewódzkim i samorządu gminnego w zakresie realizacji programów profilaktycznych, szkoleń, monitorowania problemów uzależnień. 11. Opracowanie lub/i zakup materiałów edukacyjnych na potrzeby promocji zdrowia i profilaktyki, w tym ulotek, broszur, plakatów oraz wykorzystywanie gotowych opracowań. działań profilaktycznych. Liczba osób korzystających z punktów. Kwalifikacje kadry. Liczba uczestników oraz instytucji biorących udział w realizacji kampanii. Liczb emitowanych programów, spotów. Liczba artykułów w prasie. Ilość wejść na stronę internetową MOPU. Liczba uczestników. Liczba i tematyka szkoleń. Liczba godzin dydaktycznych szkoleń, uzyskane kwalifikacje. Liczba pozyskanych materiałów edukacyjnych. Oferta szkoleniowa. Liczba godzin dydaktycznych szkoleń. Uzyskane kwalifikacje. Ilość wydrukowanych, oraz przekazanych informatorów, ulotek, plakatów, broszur. PROBLEM II Nadmierna dostępność substancji uzależniających oraz ich konsumpcja przez dzieci, młodzież i dorosłych 13
CEL GŁÓWNY 2 Ograniczenie konsumpcji substancji psychoaktywnych przez dorastającą młodzież i dorosłych. Cele szczegółowe: 1. Wzrost liczby sprzedawców regularnie kontrolujących wiek osób kupujących alkohol. 2. Ograniczenie liczby nastolatków okazjonalnie pijących alkohol. 3. Opóźnianie wieku inicjacji picia alkoholu przez dzieci i młodzież. 4. Wzmocnienie zasad społecznych sprzeciwiających się piciu i nadużywaniu spożycia alkoholu przez dorastających i osób dorosłych. L.p. Nazwa zadania Wskaźniki wykonania zadania 1. Monitorowanie dostępności do leczenia odwykowego dla pacjentów uzależnionych i członków ich rodzin. Liczba wniosków złożonych dot. rozpatrzenia możliwości leczenia odwykowego. Liczba skierowań do Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich o przymusowe leczenie. 2. Rozpowszechnianie w miejscach publicznych Ilość wydrukowanych, oraz informacji na temat uzależnień i możliwości leczenia. przekazanych informatorów, ulotek. 3. Organizacja i finansowanie zajęć w programie Liczba osób uczestniczących ponadpodstawowym, (m.in. grupy edukacyjno - w zajęciach grup oraz ilość terapeutyczne i wsparcia). grup. Kwalifikacje kadry. 4. Współpraca z innymi organizacjami i instytucjami świadczącymi pomoc terapeutyczną, psychologiczną, lekarską dla młodzieży, osób uzależnionych i ich rodzin. 5. Pomoc finansowa dla stowarzyszeń i klubów trzeźwości w celu utrzymania różnych form oddziaływań terapeutycznych, m.in. poprzez finansowanie programu terapeutycznego na Liczba współpracujących organizacji i instytucji - zakres współpracy. Liczba wspieranych organizacji. Ilość oraz zakres wspieranych działań. Liczba osób uczestników działań. 14
zgrupowaniach wyjazdowych oraz pokrycia kosztów przejazdu na zgrupowania abstynenckie. 7. Umożliwienie podnoszenia kwalifikacji i wiedzy przez realizatorów Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na temat uzależnień oraz sposobów leczenia. Liczba uczestników. Liczba i tematyka szkoleń. Liczba godzin dydaktycznych szkoleń, uzyskane kwalifikacje 9. Występowanie bezpośrednio do sądów w charakterze oskarżyciela publicznego, przeciwko podmiotom prowadzącym reklamę substancji psychoaktywnych, niezgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. 11. Organizacyjne i finansowe wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych działających w zakresie profilaktyki i pracy z grupami ryzyka, przemocy w rodzinie, rehabilitacji osób uzależnionych i współuzależnionych. 12. Wsparcie materialne, edukacyjne i lokalowe dla 13. podmiotów pozarządowych i innych zajmujących się problematyką uzaleznień, w tym dofinansowanie zakupu materiałów i sprzętu niezbędnego do realizacji programu prowadzonego w ramach Gminnego Programu. Współpraca pozafinansową, polegającą na wymianie informacji, konsultacjach i tworzeniu zespołów o charakterze doradczym oraz na udzielaniu rekomendacji. PROBLEM III Liczba skierowanych wniosków. Ilość oraz zakres wspieranych działań. Liczba osób uczestników działań. Ilość oraz zakres wspieranych działań. Liczba osób oraz podmiotów korzystających ze wsparcia. Ilość oraz zakres wspieranych działań. Liczba osób oraz podmiotów korzystających ze wsparcia. Zaburzenia życia rodzinnego, w tym zjawisko przemocy w rodzinie. CEL GŁÓWNY 3 Ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego, w tym szkód zdrowotnych i rozwojowych dzieci z rodzin wieloproblemowych. Cele szczegółowe: 1. Zwiększenie dostępności i poprawa jakości pomocy dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych i niewydolnych wychowawczo, w tym z problemem uzależnienia. 15
2. Zwiększenie kompetencji osób zajmujących się pomaganiem dzieciom z rodzin z problemem uzależnienia. 3. Poprawa funkcjonowania systemu rodzinnego dotkniętego min. problemami uzależnienia od środków psychoaktywnych. L.p. Nazwa zadania Wskaźniki wykonania zadania 1. Diagnozowanie potrzeb i problemów oraz podejmowanie działań pomocowych wobec członków rodzin, w tym osób Ilość, zakres działań pomocowych. z problemem uzależnienia. 2. Udzielanie pomocy i wsparcia dla rodzin Liczba osób uczestniczących zagrożonych uzależnieniem, przemocą w rodzinie, wykluczeniem społecznym poprzez umożliwienie w zajęciach grup oraz ilość grup. Kwalifikacje kadry. uczestnictwa w prowadzonych na terenie miasta grupach edukacyjno terapeutycznych i wsparcia. 3. Świadczenie specjalistycznej pomocy w Punkcie Liczba osób korzystających Informacyjno -Konsultacyjnym dla ofiar przemocy w rodzinie. z Punktów. Liczba Punktów. Kwalifikacje kadry. 4. Udzielanie pomocy prawnej rodzinom z problemem Liczba osób korzystających uzależnienia, a w szczególności dla ofiar przemocy z Punktów. Kwalifikacje w rodzinie. Finansowanie dyżurów prawnika kadry. udzielającego porad w zakresie prawa rodzinnego. 5. Inicjowanie działań zmierzających do budowania systemu współpracy na rzecz pomocy dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym, w tym powołanie asystenta rodzinnego. 6. Organizacja i finansowanie działań edukacyjnych oraz szkoleniowych służących zmniejszeniu skali zjawiska przemocy. 7. Udzielanie dzieciom z rodzin wieloproblemowych, w tym zagrożonych zjawiskiem przemocy domowej pomocy socjoterapeutycznej. 8. Doposażenie oraz realizacja niezbędnych remontów pomieszczeń służących realizacji Gminnego Liczba współpracujących Organizacji, instytucji, osób, rodzin - zakres współpracy. Liczba uczestników. Liczba i tematyka szkoleń. Liczba uczestników. Ilość i rodzaj zajęć. Liczba zatrudnionych osób, kwalifikacje. Zakupiony sprzęt, oraz zakres przeprowadzonych remontów. 16
Programu Przeciwdziałania Narkomanii. 9. Świadczenie specjalistycznej pomocy w punkcie terapeutycznym dla dzieci i młodzieży ofiar przemocy w rodzinie. Liczba osób korzystających z Punktu. Kwalifikacje kadry. VIII. SYSTEM MONITORINGU I EWALUACJ Monitorowanie programu będzie polegało na systematycznym zbieraniu i analizowaniu ilościowych i jakościowych informacji dotyczących programu w ujęciu finansowym i rzeczowym poprzez: 1. Sprawozdania wewnętrzne - merytoryczne i finansowe dwumiesięczne, półroczne, roczne. 2. Sprawozdania zewnętrzne dla: a) Wojewody Dolnośląskiego dotyczącego prowadzenia monitoringu Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 2015 b) Urzędu Miejskiego Działu Pomocy Społecznej i Zdrowia dotyczącego realizacji zadań samorządów gminnych w zakresie realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Gminy Miejskiej Głogów. c) Ewaluacja obejmować będzie przedstawienie - podsumowanie programu w stosunku do założeń, celów, podjętych działań, w okresie objętym harmonogramem, jak również liczby beneficjentów. IX. ZASADY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE REALIZACJI ZADAŃ GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII ORAZ SPOSÓB POZYSKIWANIA REALIZATORÓW PROGRAMU. 1. Zadania wynikające z Gminnego Programu koordynuje i realizuje Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień w Głogowie oraz instytucje wskazane w harmonogramie działań, który stanowi integralną część do niniejszego Programu. 2. Wydatki przeznaczone na realizację zadań własnych wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz niniejszego Programu ujmuje się corocznie w planie budżetowym Gminy Miejskiej Głogów w Dziale 851 Ochrona Zdrowia, rozdział 85154. 17
3. Szczegółowe zadania do realizacji w roku obowiązywania Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii określa się w corocznym Harmonogramie Działań, który stanowi integralną część Programu. 4. Ujęcie w planie budżetowym na dany rok nie stanowi o przyznaniu dotacji lub innej formy finansowania. 5. Pozyskiwanie realizatorów Programu (za wyjątkiem jednostek i zakładów budżetowych miasta) odbywa się poprzez: a) zlecanie instytucjom wykonania określonych zadań Programu na podstawie umów cywilno prawnych, b) zlecanie organizacjom pozarządowym wykonania określonych zadań Programu na podstawie dotacji zgodnie z zasadami przyjętymi uchwałą Rady Miejskiej, w tym zakresie, c) finansowanie ofert lub ich zakup od osób fizycznych i prawnych, na podstawie umów cywilno prawnych, d) ogłaszanie konkursów ofert na tematyczne zadania programu (np. szkolenia, imprezy) wg. zapotrzebowania, e) poszukiwanie i angażowanie nowych osób przygotowanych profesjonalnie do działań i pracy w zakresie realizacji Gminnego Programu, zawieranie umów - zleceń na realizację określonych zadań Programu, wspomaganie ich doskonalenia zawodowego, f) pozyskiwanie wolontariuszy do pomocy w realizacji Programu, poprzez dofinansowywanie ich udziału w szkoleniach, warsztatach, seminariach itp. Opracowanie Miejski Ośrodek Profilaktyki Uzależnień 18
19