Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdaoski Nr 10 (59) KWIECIEO 2010 ISSN 2081-884X
Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków meteorologicznych na stacjach kaszubskich, z inicjatywy prof. M. Miętusa, kierownika Katedry Meteorologii i Klimatologii (KMiK) Uniwersytetu Gdańskiego, zapoczątkował dr J.Filipiak w czerwcu 2006 r. Początkowo porównywane były dane ze stacji Borucino i Ostrzyce (Złota Góra). W styczniu 2007 r. do analiz włączono kolejną stację kaszubską - Kościerzyna. W przyszłości planowane jest zwiększenie liczby stacji o Gdańsk UG (stacja KMiK w Kampusie Oliwa UG). Wszystkie dotychczasowe opracowania są dostępne w formacie.pdf, na stronie domowej Katedry: http://julia.univ.gda.pl/~geokmk/borucko/ostrzyce.html Począwszy od stycznia 2009 r. analizy prowadzone są przez dra A. Wyszkowskiego. Od maja 2010 r. ich wyniki ukazują się w postaci Uniwersyteckiego Biuletynu Meteorologicznego, a począwszy od lipca 2010, oprócz analiz porównawczych, w Biuletynie zamieszczana jest ogólna ocena warunków meteorologicznych Borucina za dany miesiąc, opracowywana przez dra M. Marosza. Uzupełniają ją wykresy zmienności natężenia promieniowania, a od stycznia 2011 również wykresy przedstawiające zachmurzenie i usłonecznienie. Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Adres redakcji: Katedra Meteorologii i Klimatologii Instytut Geografii, Uniwersytet Gdaoski 80-958 Gdaosk, ul. Bażyoskiego 4, B-324 tel. 58-523-65-24, e-mail: klimat@ug.gda.pl Redaktor Naczelny: Andrzej Wyszkowski (geoaw@ug.gda.pl) Współpraca: Michał Marosz (geocelt@ug.gda.pl) Projekt graficzny i skład: Andrzej Wyszkowski Wydawca: Katedra Meteorologii i Klimatologii IG UG 2
Spis treści: Rozmieszczenie stacji meteorologicznych... 4 Ogólna ocena warunków meteorologicznych w Borucine w kwietniu 2011... 5 Natężenie promieniowania słonecznego... 6 Zachmurzenie ogólne i usłonecznienie... 8 Charakterystyka porównawcza przebiegu elementów meteorologicznych - Borucino i Ostrzyce (Złota Góra) Wartości średnie miesięczne, odchylenia standardowe i współczynniki korelacji... 9 Charakterystyka porównawcza przebiegu elementów meteorologicznych - Borucino i Kościerzyna Wartości średnie miesięczne, odchylenia standardowe i współczynniki korelacji... 21 Zmiennośd czasowa temperatury powietrza (2 m)... 10 Zmiennośd czasowa temperatury powietrza (2 m)... 22 Zmiennośd czasowa temperatury powietrza przy gruncie... 11 Zmiennośd czasowa temperatury powietrza przy gruncie... 23 Zmiennośd czasowa wilgotności względnej powietrza... 12 Zmiennośd czasowa wilgotności względnej powietrza... 24 Zmiennośd czasowa średniej prędkości wiatru... 13 Zmiennośd czasowa średniej prędkości wiatru... 25 Zmiennośd czasowa maksymalnej prędkości wiatru... 15 Róże kierunkowo prędkościowe wiatru... 26 Róże kierunkowo prędkościowe wiatru... 16 Sumy dobowe i miesięczne opadu atmosferycznego... 27 Sumy dobowe i miesięczne opadu atmosferycznego... 17 Odchylenia standardowe temperatury powietrza (2 m)... 28 Odchylenia standardowe temperatury powietrza (2 m)... 18 Odchylenia standardowe temperatury powietrza przy gruncie... 28 Odchylenia standardowe temperatury powietrza przy gruncie... 18 Odchylenia standardowe wilgotności względnej powietrza... 29 Odchylenia standardowe wilgotności względnej powietrza... 19 Odchylenia standardowe średniej prędkości wiatru... 29 Odchylenia standardowe średniej prędkości wiatru... 19 Odchylenia standardowe maksymalnej prędkości wiatru... 20 3
Rozmieszczenie stacji meteorologicznych szerokośd geogr. długośd geogr. wysokośd n.p.m. właściciel stacji 54 15 N 17 59 E 163 m UG KOŚCIERZYNA szerokośd geogr. długośd geogr. wysokośd n.p.m. właściciel stacji 54 08 N 17 58 E 190 m IMGW (Złota Góra) szerokośd geogr. 54 16 N długośd geogr. 18 06 E wysokośd n.p.m. 224 m właściciel stacji IMGW Źródło mapy: Mapy Google 4
OGÓLNA OCENA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W BORUCINE - KWIECIEŃ 2011 Regularne pomiary na Stacji Limnologicznej UG w Borucinie rozpoczęły się na początku lat 60-tych ubiegłego stulecia. W roku 2005, dzięki podpisaniu umowy między UG a IMiGW, zainstalowano automatyczną stację pomiarów meteorologicznych opartą o system akwizycji danych MILOS-500. Zakres pomiarów obejmuje: temperaturę powietrza, temperaturę przy powierzchni gruntu, opady atmosferyczne, wilgotnośd względną powietrza, prędkośd i kierunek wiatru oraz ciśnienie atmosferyczne. W roku 2009 na wieży zainstalowano wiatromierz soniczny (WS-425), a w ogródku uruchomiono pomiary aktynometryczne (CNR-1). TEMPERATURA POWIETRZA Średnia miesięczna temperatura powietrza w kwietniu wynosiła 9,1 C. Stosując kryteria klasyfikacji kwantylowej warunków termicznych (Miętus M., i inni, 2002) kwiecieo był miesiącem BARDZO CIEPŁYM. Najwyższa wartośd średniej dobowej temperatury powietrza (td sr ) została zanotowana w 3 dekadzie (27.04.2011) i wyniosła 14,4 C. Generalnie począwszy od 21.04 td sr była wyższa od 10 C (z wyjątkiem 30.04). Najniższa średnia dobowa temperatura powietrza (3,8 C) wystąpiła 15.04.2011. W przebiegu maksymalnej dobowej temperatury powietrza notowano 2 dni z wartościami przekraczającymi 20 C (26.04, 27.04). Najwyższą wartości maksymalnej dobowej temperatury powietrza zanotowano 27.04 i wyniosła ona 22.5 C. Wartości temperatury minimalnej wahały się od -0,9 C (20.04) do 8,6 C (3.04). OPADY ATMOSFERYCZNE Miesięczna suma opadów wynosiła 24,8 mm. Na tle wielolecia kwiecieo był miesiącem NORMALNYM - według kwantylowej klasyfikacji opadowej (Miętus i in., 2005). Odnotowano 10 dni z opadem atmosferycznym. W jednym przypadku (1.04) dobowa suma opadu przekroczyła 10 mm i wyniosła 10,6 mm. W pięciu przypadkach dobowa suma opadu nie przekroczyła 1 mm. PRĘDKOŚD I KIERUNEK WIATRU Struktura kierunkowa wiatru jest charakterystyczna dla stacji zlokalizowanych w dnach rynien polodowcowych i wskazuje na znaczną dominację kierunków zgodnych z osią jeziora tj. SW-NE. W marcu zaobserwowano równowagę udziału kierunków z sektora SW (SSW, SW, WSW łącznie 42,9% przypadków) oraz NE (NNE, NE, ENE - łącznie 34,7% przypadków). Średnia miesięczna prędkośd wiatru wynosiła w kwietniu 2,3 ms -1, a najwyższą średnią wartośd dobową zanotowano 7 kwietnia (5,2 ms -1 ). Maksymalne zarejestrowane prędkości wiatru (porywy) kształtowały się od 3,1 ms -1 (2.04) do 15,7ms -1 (7.04). 5
NATĘŻENIE PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO () 6
7
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ZACHMURZENIE i USŁONECZNIENIE () 8 Zachmurzenie (oktanty) 14 Usłonecznienie (godz.) 7 6 5 4 3 2 1 12 10 8 6 4 2 0 0 8
CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ELEMENTÓW METEOROLOGICZNYCH NA STACJACH W BORUCINIE i OSTRZYCACH (Złota Góra) Element Wskaźnik Ostrzyce Borucino Temperatura powietrza * C+ Temperatura powietrza przy powierzchni gruntu * C+ Wilgotnośd względna *%+ Prędkośd średnia wiatru *ms -1 ] Średnia 8,8 9,1 Odchylenie standardowe 3,2 2,9 Współczynnik korelacji 0,99 Średnia 9,3 9,1 Odchylenie standardowe 3,1 3,0 Współczynnik korelacji 0,98 Średnia 67,7 71,9 Odchylenie standardowe 15,5 12,6 Współczynnik korelacji 0,97 Średnia 3,7 2,3 Odchylenie standardowe 1,1 Współczynnik korelacji 0,76 Prędkośd średnia maksymalna wiatru *ms -1 ] 5,9 4,8 Opady atmosferyczne [mm] suma miesięczna 21,5 22,2 9
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA * C+ 1 TEMPERATURA POWIETRZA 1,5 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 1 1 1 0,5-0,5 - -1,5-1 TEMPERATURA POWIETRZA 0,8 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 1 0,6 0,4 0,2-0,2-0,4-0,6-10
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY POWIERZCHNI GRUNTU * C+ 1 1 1 1 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 2,5 1,5 0,5-0,5 - -1,5 - -2,5 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE - 1 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 1,8 1,2 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 1 0,6-0,6-1,2-1,8-2,4-3,0-11
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA [%] 100 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA 2 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 90 2 80 1 70 60 50 40 - - 100 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 90 80 70 60 50-12
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU [ms -1 ] 9,0 7,0 3,0 PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - - -3,0 - - - PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE - 9,0 PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE -0,4 7,0-0,8-1,2-1,6 3,0 - -2,4-13
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA WIATRU [ms -1 ] 1 PRĘDKOŚD MAKSYMALNA WIATRU PRĘDKOŚD MAKSYMALNA WIATRU - RÓŻNICE 1 1 - - -3,0 - - - 9,0 PRĘDKOŚD MAKSYMALNA WIATRU PRĘDKOŚD MAKSYMALNA WIATRU - RÓŻNICE - 7,0 - -3,0-3,0 - - - 14
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW NW NNW N NNE NE >0-5 >5-10 >10 m. s -1 NW NNW N NNE NE >0-5 >5-10 >10 m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE 15
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW - CZUJNIK WEKTOROWY N NW NNW NNE NE >0-5 >5-10 >10 m. s -1 WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE SW SE SSW S SSE 16
OPADY ATMOSFERYCZNE [mm] SUMY DOBOWE OPADU ATMOSFERYCZNEGO (mm) 9,0 7,0 3,0 Opady atmosferyczne - suma miesięczna Ostrzyce Borucino 21,5 mm 22,2 mm 17
1-01 2-01 3-01 4-01 5-01 6-01 7-01 8-01 9-01 10-01 11-01 12-01 13-01 14-01 15-01 16-01 17-01 18-01 19-01 20-01 21-01 22-01 23-01 24-01 25-01 26-01 27-01 28-01 29-01 30-01 31-01 31-03 31-03 31-03 ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA POWIETRZA - ODCHYLENIE STANDARDOWE TEMPERATURA POW. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 7,0 1,6 1,2 3,0 0,8 0,4-1 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCHYLENIE STANDARDOWE 7,0 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCH. STANDARDOWE RÓŻNIC 3,0-18
31-03 31-03 1-01 2-01 3-01 4-01 5-01 6-01 7-01 8-01 9-01 10-01 11-01 12-01 13-01 14-01 15-01 16-01 17-01 18-01 19-01 20-01 21-01 22-01 23-01 24-01 25-01 26-01 27-01 28-01 29-01 30-01 31-01 31-03 3 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 2 WILGOTNOŚD WZGL. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2 2 2 1 1-3,0 2,5 PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,8 1,6 PRĘDKOŚD ŚREDNIA - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 1,5 1,4 1,2 0,8 0,6 0,5 0,4 0,2-19
1-01 2-01 3-01 4-01 5-01 6-01 7-01 8-01 9-01 10-01 11-01 12-01 13-01 14-01 15-01 16-01 17-01 18-01 19-01 20-01 21-01 22-01 23-01 24-01 25-01 26-01 27-01 28-01 29-01 30-01 31-01 31-03 4,5 PRĘDKOŚD MAKS. WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 2,5 PRĘDKOŚD MAKS. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 3,5 3,0 2,5 1,5 1,5 0,5 0,5-20
CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ELEMENTÓW METEOROLOGICZNYCH W BORUCINIE i KOŚCIERZYNIE Element Wskaźnik Kościerzyna Borucino Temperatura powietrza * C+ Temperatura powietrza przy powierzchni gruntu * C+ Wilgotnośd względna *%+ Prędkośd średnia wiatru *ms -1 ] Średnia 9,4 9,1 Odchylenie standardowe 3,3 3,0 Współczynnik korelacji 0,99 Średnia 9,4 9,1 Odchylenie standardowe 3,2 3,0 Współczynnik korelacji 0,98 Średnia 66,4 71,9 Odchylenie standardowe 15,9 12,6 Współczynnik korelacji 0,98 Średnia 2,6 23 Odchylenie standardowe 0,9 1,1 Współczynnik korelacji 0,86 Opady atmosferyczne [mm] suma miesięczna 17,2 22,2 21
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA POWIETRZA * C+ 17,0 TEMPERATURA POWIETRZA TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE 1 0,5 1-0,5 - -1,5 KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 1 1 TEMPERATURA POWIETRZA 0,6 0,4 0,2-0,2-0,4-0,6-0,8 - -1,2-1,4 TEMPERATURA POWIETRZA - RÓŻNICE KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 22
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 TEMPERATURA PRZY POWIERZCHNI GRUNTU * C+ 17,0 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 1,5 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 1 0,5 1-0,5 - -1,5 - KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 1 TTEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE 1,5 TEMPERATURA POWIETRZA PRZY GRUNCIE - RÓŻNICE 1 1 1 0,5-0,5 - -1,5 - KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 23
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA [%] 100 90 80 70 60 50 40 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA 1 1 1 1 - WILGOTNOŚD WZGLĘDNA - RÓŻNICE KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA 100 90 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA 9,0 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA POWIETRZA - RÓŻNICE 80 70 7,0 60 3,0 50 40 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 24
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA WIATRU [ms -1 ] PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU 1,5 PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE 0,5 3,0-0,5 - -1,5 - KOŚCIERZYNA -KOŚCIERZYNA PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - RÓŻNICE 3,5-0,1-0,2 3,0-0,3 2,5-0,4-0,5-0,6 1,5-0,7-0,8-0,9 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 25
KIERUNEK i PRĘDKOŚĆ WIATRU KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KIERUNKOWO-PRĘDKOŚCIOWA RÓŻA WIATRÓW KOŚCIERZYNA NW NNW N NNE NE >0-5 >5-10 >10 m. s -1 NW NNW N NNE NE >0-5 >5-10 >10 m. s -1 WNW ENE WNW ENE W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% W E 0% 5% 10% 15% 20% 25% WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE 26
OPADY ATMOSFERYCZNE SUMY DOBOWE OPADU ATMOSFERYCZNEGO (mm) 9,0 7,0 3,0 Kościerzyna Borucino Opady atmosferyczne - suma miesięczna Kościerzyna Borucino 17,2 mm 22,2 mm 27
31-03 31-03 31-03 31-03 ODCHYLENIE STANDARDOWE 7,0 TEMPERATURA POWIETRZA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,6 1,4 1,2 0,8 TEMPERATURA POW. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 3,0 0,6 0,4 0,2 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 1 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCHYLENIE STANDARDOWE 4,5 3,5 3,0 2,5 1,5 0,5 TEMPERATURA PRZY GRUNCIE - ODCH. STANDARDOWE RÓŻNIC KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 28
31-03 31-03 31-03 31-03 3 WILGOTNOŚD WZGLĘDNA - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1 WILGOTNOŚD WZGL. - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 2 1 2 1 KOŚCIERZYNA - KOŚCIERZYNA 2,5 PRĘDKOŚD ŚREDNIA WIATRU - ODCHYLENIE STANDARDOWE 1,6 1,4 1,2 PRĘDKOŚD ŚREDNIA - ODCHYLENIE STANDARDOWE RÓŻNIC 1,5 0,8 0,6 0,5 0,4 0,2 - KOŚCIERZYNA 29
stacja UG w Borucinie (fot. A.Wyszkowski) stacja IMGW w Kościerzynie (fot. A.Wyszkowski) stacja IMGW na Złotej Górze (Ostrzyce) (fot. A.Wyszkowski) 30