Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego Krzysztof Czart Centrum Astronomii UMK Załęcze Wielkie, 2007-08-05
Miłośnicy >> zawodowcy Miłośnicy astronomii mają lepiej w kwestii teleskopów ;-) Faulkes Telescope North 2 metry średnicy Grzegorz Duszanowicz z teleskopem 32 cm fot. Erik Roxfelt
Miłośnicy >> zawodowcy pomysł podanie komisja teleskop dane publikacja
Target of Opportunity Target of Opportunity rodzaj projektów obserwacyjnych, które trzeba prowadzić tu i teraz, bo za kilka dni zjawisko zakończy się. Przykładowy schemat działania: 1) telegramy astronomiczne 2) decyzja PI projektu (PI = Principle Investigator, czyli kierownik projektu) 3) obserwatorzy przy teleskopach
Pojaśnienie gwiazdy Electronic Telegram No. 711 (CBET), donosi: S. Nakano z Japonii raportuje odkrycie przez Akihiko Tago z Japonii pojaśnienia gwiazdy o współrzędnych... nazwa: GSC 3656-1328 = Var Cas 06 jasność: V = 11,4 mag pojaśnienie: osiąga 7,5 mag czas trwania: kilkanaście dni
Teleskop C60
Konkurs
Konkurs Mini konkurs dla przyszłych odkrywców mikrosoczewek grawitacyjnych, gwiazd nowych i supernowych Nagroda: widokówka astronomiczna NASA / Spitzer Space Telescope
Konkurs mini konkurs - zdjęcia
Konkurs mini konkurs - zdjęcia
Co to może być? Mamy nagłe pojaśnienie gwiazdy o kilka magnitudo (4 mag). Gwiazda wcześniej nie wykazywała zmienności. Co to może być?
Co to może być? Mamy nagłe pojaśnienie gwiazdy o kilka magnitudo (4 mag). Gwiazda wcześniej nie wykazywała zmienności. Co to może być? supernowa... 17-21 mag nowa klasyczna... 7-16 mag nowa powrotna... 7-9 mag nowa karłowata... 2-6 mag
Teleskop TSC 90
Widmo GSC 3656-1328 widmo gwiazdy typu A0 (podobna jest np. Wega)
Widmo soczewki i nowej GSC 3656-1328 przykładowa nowa
No to mamy soczewkę...
Soczewkowanie grawitacyjne Soczewkowanie grawitacyjne to zakrzywienie promieni świetlnych, które biegną w pobliżu masywnego ciała. Jego skutkiem jest pojawienie się pozornych obrazów obiektu znajdującego się za masą soczewkującą.
Soczewkowanie grawitacyjne Przewiduje je ogólna teoria względności Einsteina. W latach 30-tych XX wieku sugerowano, że gromady galaktyk mogą działać jak soczewki grawitacyjne. Pierwsze soczewkowanie kwazara dostrzeżono w 1979 r.
Mikrosoczewkowanie grawitacyjne Mikrosoczewkowanie grawitacyjne wyróżniamy wtedy gdy nie potrafimy rozdzielić wielokrotnych obrazów spowodowanych soczewkowaniem grawitacyjnym. Jedynym obserwowanym efektem jest wtedy pojaśnienie obiektu.
Mikrosoczewkowanie grawitacyjne
Mikrosoczewkowanie grawitacyjne
Mikrosoczewkowanie grawitacyjne
Mikrosoczewkowanie grawitacyjne Więcej o mikrosoczewkowaniu grawitacyjnym: Bohdan Paczyński - Budowa i ewolucja gwiazd Witryna Uranii Postępów Astronomii http://urania.pta.edu.pl/bieg_38.html
prof. Bohdan Paczyński ur. 8.02.1940 r. w Wilnie zm. 19.04.2007 r. w Princeton studiował astronomię w Warszawie dzięki niemu powstał CAMK od 1982 r. w Princeton w USA gwiazdy podwójne, ewolucja gwiazd, dyski akrecyjne (np. wokół czarnych dziur), kosmologiczne pochodzenie błysków gamma, mikrosoczewkowanie grawitacyjne do detekcji małych zwartych obiektów z halo Galaktyki (plonem projekt OGLE i odkrycia planet) Największy współczesny polski astronom. Uważany za kandydata do Nagrody Nobla. W roku 2004 jego imieniem nazwano planetoidę nr 11755.
prof. Bohdan Paczyński www.astro.princeton.edu/~bp/
Więcej widm 2007-11-02 2007-11-09
Telegramy astronomiczne ATel Astronomers Telegram www.astronomerstelegram.org CBET Central Bureau for Astronomical Telegrams IAU cfa-www.harvard.edu/iau/cbat.html
Pierwszy telegram The bright new variable in Cassiopeia a microlensing event? ATel #931 3.11.2006 20:56 UT M. Mikołajewski, T. Tomov, A. Niedzielski, K. Czart, C. Gałan
Pierwszy telegram
Po co są archiwa danych? Obserwatorium moskiewskie ma bardzo duże archiwum klisz fotograficznych. Mają dane fotometryczne z lat 1964-1994. Brak zmienności. Centrum Astronomii UMK posiada archiwum klisz fotograficznych z obserwacji spektroskopowych wykonywanych w latach 1961-82 Okazało się, że na dwóch z nich jest fragment nieba z interesującym nas obiektem (5 i 11 listopada 1966 r.) Tego nie ma nikt inny na świecie!
Stara klisza
Krzywa blasku AAVSO
Krzywa blasku AAVSO
Polska krzywa blasku sogz-ptma.astronomia.pl
Krzywa blasku z Piwnic
Model soczewki A wzmocnienie jasności Wynik dopasowania: t_ein = 7,4 dnia V_max = 7,75 mag
Model soczewki
Drugi telegram Microlensing of GSC 3656-1328 ATel #943 14.11.2006 15:09 UT M. Mikołajewski, T. Tomov, A. Niedzielski, A. Strobel, T. Brożek, K. Czart, C. Gałan, A. Karska, E. Świerczyński, M. Więcek
Drugi telegram
Szóstka w astrolotka Zaobserwowanie tak bliskiego zjawiska mikrosoczewkowania grawitacyjnego to jak trafienie szóstki w totolotka. Według szefa AAVSO na jedno takie zjawisko można trafić gdy obserwuje się całe niebo przez kilkadziesiąt lat. W tym samym czasie 11.11.2006 r. w Toruniu w kolekturze na dworcu PKP ktoś trafił szóstkę w prawdziwym dużym lotku (wygrana 9 milionów zł).
Wnioski z odkrycia mieliśmy wyjątkowe szczęście albo w naszej części Galaktyki jest dużo więcej niewidocznych zwartych obiektów niż się przypuszcza soczewką mogła być czarna dziura, ale raczej była to niewielka gwiazda, brązowy karzeł, albo nawet duża planeta
Lista obserwatorów Duży teleskop Krzysztof Czart, Tomasz Brożek Teleskop fotometryczny Cezary Gałan, Agata Karska, Ernest Świerczyński, Magdalena Więcek Opiekunowie: dr hab. Maciej Mikołajewski (pomysł soczewki) dr hab. Andrzej Niedzielski dr hab. Andrzej Strobel, prof. UMK (obserwacje 40 lat temu) dr hab. Toma Tomov (Target of Opportunity)
Co było potrzebne do odkrycia współpraca miłośników astronomii i zawodowych astronomów szybka reakcja na telegram szybka obróbka danych doświadczenie w obserwowaniu gwiazd zmiennych zdjęcie: www.sungazer.net
Spis publikacji Telegramy astronomiczne ATel 931, ATel 942, ATel 943 CBET 711, CBET 712, CBET 718, CBET 747, Publikacje naukowe Scott et al., astroph 0703125v2 Publikacje popularnonaukowe Głos Uczelni nr 12/2006, Szóstka w astrolotka. Dla prof. Bohdana Paczyńskiego Urania nr 2/2007, Nie tylko OGLE najbliższa soczewka grawitacyjna Astronomia.pl oba powyższe teksty