Zmiany w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych od dnia 1 lipca 2016 r. Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1886). Mateusz Brząkowski radca prawny
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. 2011 r. Nr 127 poz. 721) dalej jako u.r.o.n.
Zmiany od 1 lipca 2016 r. Plan wykładu: 1. Zmiany w uzyskiwaniu pomocy publicznej (dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych - SOD) 2. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 3. Zmiany dla pracodawców prowadzących ZPChr i ZAZ
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Nowy ust. 6a art. 26b ustawy o rehabilitacji Art. 26b ust. 6a. Przepisu ust. 6 nie stosuje się w przypadku pracownika, którego niepełnosprawność powstała w trakcie zatrudnienia u pracodawcy ubiegającego się o miesięczne dofinansowanie. Art.. 26b ust. 6. Wzrost netto zatrudnienia ogółem ustala się w stosunku do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie poprzedzających 12 miesięcy.
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Zgodnie z dotychczasową praktyką (1 stycznia 2009 30 czerwca 2016) na pracownika, który w trakcie zatrudnienia - bez względu na datę zatrudnienia - przedstawił pracodawcy orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność (tzw. stary pracownik) nie dało się wykazać efektu zachęty. Efekt zachęty musiał być spełniony w momencie zatrudnienia, a nie w momencie np. przedstawienia orzeczenia o niepełnosprawności. Skoro pracownik w momencie zatrudnienia był osobą pełnosprawną efektu zachęty nie można było wykazać. W związku z tym dofinansowanie do wynagrodzenia takiego pracownika nie należało się. Przykład: Pracownik został zatrudniony w przedsiębiorstwie w dniu 1 marca 2015 r. Przedstawił on orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w dniu 15 maja 2015 r. Na podstawie obowiązujących w tym okresie przepisów nie jest możliwe wyliczenie efektu zachęty metodą ilościową i jakościową na pracownika, który przedstawił orzeczenie o niepełnosprawności w trakcie zatrudnienia.
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Od 1 lipca 2016 r. zacznie obowiązywać przepis, który umożliwi pracodawcom uzyskanie dofinansowania do wynagrodzeń na pracowników niepełnosprawnych, którzy uzyskali orzeczenie w trakcie zatrudnienia. Wskazuje on na odstąpienie od wykazywania efektu zachęty (wzrostu netto zatrudnienia ogółem) w przypadku, gdy niepełnosprawność pracownika powstała w trakcie zatrudnienia u pracodawcy ubiegającego o miesięczne dofinansowanie. Przepis ten znajdzie swoje zastosowanie do dofinansowania należnego za okresy przypadające począwszy od lipca 2016 r. Przykład: Jeżeli zatrudniony pracownik przedstawi pracodawcy pierwsze orzeczenie o stopniu niepełnosprawności np. w dniu 5 lipca 2016 r., wtedy to znajdzie już zastosowanie nowy przepis ustawy, wskazujący na brak konieczności uzyskania efektu zachęty na tego pracownika. Pozwoli to pracodawcy złożyć wniosek o dofinansowanie na niego, za okres od dnia 5 lipca 2016 r.
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Przepis przejściowy: Art. 3. Przepisy art. 1 pkt 7 i 8 stosuje się do dofinansowania, o którym mowa w art. 26a ustawy zmienianej w art. 1 należnego za okresy przypadające począwszy od lipca 2016 r. Na których tzw. starych pracowników będziemy mogli uzyskać SOD?
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Stanowisko BON z dnia 10 grudnia 2015 r. (znak: BON-I.52315.58.2015.LK) 1. Przepis art. 26b ust. 6a ( ) będzie miał zastosowanie w odniesieniu do dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych począwszy od dofinansowania należnego za lipiec 2016 r. Wniosek: SOD na tzw. starego pracownika tylko od miesiąca lipca 2016 r.!!
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Stanowisko BON z dnia 10 grudnia 2015 r. (znak: BON-I.52315.58.2015.LK) c.d. 2. Przepis dopuszcza niezastosowanie art. 26b ust. 6 (a w konsekwencji także art. 26b ust. 4 i 5 u.r.o.n.) w przypadku pracownika, którego niepełnosprawność powstała w trakcie zatrudnienia u pracodawcy ubiegającego się o miesięczne dofinansowanie. Dla zastosowania tego przepisu nie ma znaczenia data przedstawienia pracodawcy orzeczenia przez pracownika (w tym orzeczenia przed lub po dniu 1 lipca 2016 r.), czy data wyznaczona zgodnie z art. 2a u.r.o.n., lecz data, w której powstała niepełnosprawność pracownika, a więc okoliczność potwierdzona orzeczeniem.
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie na tzw. starego pracownika Wniosek: Dofinansowanie na tzw. starego pracownika przysługuje bez względu na datę jego zatrudnienia u danego pracodawcy!! Przykład: Jeżeli zatrudniony pracownik przedstawił pracodawcy pierwsze orzeczenie o stopniu niepełnosprawności np. w dniu 1 czerwca 2014 r., to pracodawca od tego dnia nie uzyska dofinansowania z PFRON, ale będzie mógł złożyć wniosek o dofinansowanie na niego, za okres od dnia 1 lipca 2016 r. (jeżeli nadal będzie on pozostawał w zatrudnieniu) bez konieczności wykazywania efektu zachęty ilościowego i jakościowego.
I. Zmiany w dofinansowaniach do wynagrodzeń Dofinansowanie a nieterminowe przekazywanie wynagrodzenia Od 1 lipca 2016 r. pracodawca nie będzie mógł się starać o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za dany miesiąc, w sytuacji, gdy wypłaci pracownikom wynagrodzenia po dniu złożenia wniosku o wypłatę dofinansowania. Przykład: Jeżeli pracodawca złoży wniosek o dofinansowanie (Wn-D) w dniu 9 sierpnia 2016 r., a w dniu 10 sierpnia wypłaci pracownikom wynagrodzenie za pracę, refundacja pensji z PFRON nie będzie się pracodawcy należała.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 1. Zmiany we wskaźniku uprawniającym do udzielania ulg schorzenia szczególne Art. 22 ust. 1 u.r.o.n. Obowiązkowe wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu z tytułu zakupu usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji pracodawcy (tzw. sprzedający) zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących: 1) osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub 2) osobami niewidomymi, psychicznie chorymi lub upośledzonymi umysłowo lub osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją - zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, - w wysokości co najmniej 30 %.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 1. Zmiany we wskaźniku uprawniającym do udzielania ulg schorzenia szczególne Od 1 lipca 2016 r. zaczną obowiązywać zmienione przepisy w tym zakresie. Przede wszystkim postanowiono dookreślić sposób dokumentowania szczególnych schorzeń dla celów ustalania struktury zatrudnienia uprawniającej do wystawiania ulgi. Wystąpienie upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej, epilepsji lub całościowych zaburzeń rozwojowych będzie dokumentowane tylko orzeczeniem, a w przypadku osób niewidomych również w inny sposób (tj. zaświadczeniem lekarza specjalisty). Pracodawca powinien więc pamiętać, że od dnia 1 lipca 2016 r. aby móc wystawiać ulgi we wpłatach na PFRON wskazane schorzenia szczególne osób z umiarkowanym stopniem (upośledzenie umysłowe 01-U, choroby psychiczne 02-P, epilepsja 06-E, całościowe zaburzenia rozwojowe 12-C) powinny wynikać z orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Jedynie osoby z chorobą narządu wzroku (04-O) z umiarkowanym lub znacznym stopniem (tzw. niewidomi) mogą posługiwać się zaświadczeniem lekarza okulisty w celi potwierdzenia posiadanego schorzenia.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 2. Określenie terminu wystawienia informacji o uldze Nowe przepisy wprowadzają obowiązek udokumentowania fakturą zakupu produkcji lub usługi od pracodawców uprawnionych do wystawiania informacji o kwocie obniżenia (wcześniej nie było to wprost określone). Ponadto warunkiem skorzystania z obniżenia wpłat na PFRON jest uregulowanie płatności w terminie i udokumentowanie kwoty obniżenia przez nabywcę. Doprecyzowano też termin wystawienia informacji o kwocie ulgi niezwłocznie, jednak nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup. Niezachowanie tego terminu dla sprzedającego będzie skutkowało obowiązkiem wpłaty kary na Fundusz, a dla nabywcy brakiem możliwości skorzystania z ulgi z tytułu danego zakupu. Przykład: Pracodawca zapłacił za usługę wykonaną przez podmiot udzielający ulgi w terminie określonym na fakturze w dniu 15 sierpnia 2016 r. Pracodawca ten nie będzie mógł jednak skorzystać z przysługującej mu ulgi, jeżeli przedsiębiorca udzielający ulgę wystawi nieterminowo informację o jej wysokości czyli nie wystawi jej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup, czyli do końca września 2016 r.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 3. Nowe obowiązki dla sprzedającego Ustawa ponadto określa obowiązki sprzedającego w zakresie prowadzenia ewidencji wystawionych informacji o wysokości udzielonych ulg. Wprowadzono także obowiązek sprawozdawczy dla pracodawcy wystawiającego ulgę. Sprzedający powinien przekazywać do PFRON informacje miesięczne o informacjach o kwocie obniżenia w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystawił informacje o kwocie obniżenia. Przykład: Jeżeli pracodawca uprawniony do udzielania ulg we wpłatach na PFRON wystawi informację o kwocie udzielonej ulgi dla dokonującego wpłaty na Fundusz w dniu 23 lipca 2016 r., to do dnia 20 sierpnia 2016 r. będzie obowiązany przesłać do PFRON stosowną informację miesięczną o informacjach o kwocie obniżenia, na określonym druku.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 4. Ograniczenie kwoty ulgi do wykorzystania przez nabywcę Bardzo ważna zmiana, która zacznie obowiązywać od 1 lipca 2016 r. dotyczy modyfikacji wysokości wykorzystania ulgi na PFRON przez nabywcę do maksymalnie 50 % wysokości wpłaty do której jest on obowiązany w danym miesiącu. Przed zmianami pracodawca mógł obniżyć składkę na PFRON do wysokości 80 % wpłaty na Fundusz. Przykład: Wpłata na PFRON wynosi w danym miesiącu np. 2000 zł, a uzyskana ulga 1500 zł, to pracodawca od 1 lipca 2016 r. może wykorzystać w danym miesiącu z ulgi tylko 1000 zł, gdyż kwota ta stanowi 50% wpłaty na Fundusz. Kwota 500 zł przechodzi na kolejny miesiąc. Postanowiono także skrócić okres wykorzystania ulgi przez wpłacającego na PFRON z 12 do 6 miesięcy.
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON 5. Kary finansowe za nieprawidłowości przy wystawianiu ulg Od dnia 1 lipca 2016 r. wprowadzone zostaną kary finansowe w przypadkach, w których doszłoby do nieprawidłowości w wystawianiu ulg np. przez podmiot nieuprawniony, wskutek opóźnień w wystawianiu informacji o wysokości ulg oraz podania w informacji danych niezgodnych ze stanem faktycznym (w tym nieprawidłowo obliczonej kwoty ulgi), a także w przypadkach niewywiązania się z nowych obowiązków (prowadzenie ewidencji informacji o wysokości obniżenia wpłat, terminowe wystawienie informacji).
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON Kary finansowe za nieprawidłowości przy wystawianiu ulg Nowy art. 22b u.r.o.n. Art. 22b. 1. Sprzedający dokonuje wpłaty na Fundusz w wysokości: 1) 5% sumy kwot obniżenia wykazanych w informacjach o kwocie obniżenia, które nie zostały ujęte w ewidencji lub w informacjach, o których mowa odpowiednio w art. 22 ust. 10 pkt 2 i 3, 2) 10% kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie obniżenia w przypadku naruszenia terminu, o którym mowa w art. 22 ust. 10 pkt 1, 3) 30% kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie obniżenia, w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1, 4) trzykrotności kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy prawidłowo obliczoną, a zawyżoną kwotą obniżenia, nie wyższej jednak niż 30% kwoty obniżenia wykazanej w informacji, o której mowa w pkt 3, w przypadku podania niezgodnych ze stanem faktycznym danych skutkujących zawyżeniem kwoty obniżenia w tej informacji
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON Kary finansowe za nieprawidłowości przy wystawianiu ulg Nowy art. 22b u.r.o.n. c.d. ( ) w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym te okoliczności zostały ujawnione w wyniku kontroli, o której mowa w art. 22a, lub czynności sprawdzającej, o której mowa w art. 272 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.3)), zwanej dalej Ordynacją podatkową. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wysokość wpłaty nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym. ;
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON Wzór do wyliczenia ulgi do dnia 30 czerwca 2016 r. Pk/Po x Wzu/ZON x (ZON 0,06 x ZOG) Pz Nowy wzór od dnia 1 lipca 2016 r. Pk/Po x Nw x ZONzu x (ZON 0,06 x ZOG) Pnz
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON Objaśnienia do wzoru (stanowisko BON z dnia 10 grudnia 2015 r.) Pk przychód ze sprzedaży własnych usług, z wyłączeniem handlu, lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat; Po przychód ogółem ze sprzedaży własnych usług, z wyłączeniem handlu, lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu; Wzu kwota wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych uprawnionego sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności pomniejszonych o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne; Nw najniższe wynagrodzenie, o którym mowa w art. 2 pkt 1 u.r.o.n., pomniejszone o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne;
II. Zmiany w ulgach we wpłatach na PFRON Objaśnienia do wzoru (stanowisko BON z dnia 10 grudnia 2015 r.) ZOG stan zatrudnienia ogółem pracowników uprawnionego sprzedającego (stan przeciętny miesięczny w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy); ZON stan zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników uprawnionego sprzedającego (stan przeciętny miesięczny w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy); ZONzu stan zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników uprawnionego sprzedającego, zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (stan przeciętny miesięczny w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy); Pz kwota brutto uiszczona za przedmiot zakupu; Pzn kwota netto uiszczona za przedmiot zakupu.
III. Zmiany dla ZPChr i ZAZ Ujednolicenie terminu na przekazywanie zaliczek na ZFRON Jednym z podstawowych obowiązków pracodawców, którzy dysponują środkami zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) nie tylko ZPChr ale także tzw. byłe ZPChr - jest przekazywanie w odpowiednim terminie środków pochodzących ze zwolnień podatkowych na ten fundusz. Środki te powinny być przekazane na rachunek bankowy ZFRON w terminie 7 dni od dnia ich uzyskania. Jednakże w praktyce od wielu lat istnieje spór, co oznacza termin uzyskanie i jak liczyć siedmiodniowy termin na przekazanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest to istotne, gdyż naruszenie tego terminu skutkuje dla przedsiębiorcy koniecznością zapłaty tzw. kary 30% do PFRON.
III. Zmiany dla ZPChr i ZAZ Ujednolicenie terminu przekazywania zaliczek z PIT-4 na ZFRON Od 1 lipca 2016 r. w zakresie definicji uzyskania środków nastąpi ujednolicenie przepisów prawa poprzez wskazanie, że dniem uzyskania środków pochodzących z zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych jest dzień wypłaty wynagrodzenia. Przykład: Pracodawca prowadzący ZFRON wypłaca wynagrodzenie swoim pracownikom 10 dnia każdego miesiąca. Oznacza to, że na zakładowy fundusz powinien przekazywać środki z zaliczek na podatek dochodowy w terminie 7 dni od dnia ich uzyskania, czyli maksymalnie do dnia 17 każdego miesiąca. W przeciwnym wypadku będzie on narażony na zapłatę kary w wysokości 30% kwoty nieterminowo przekazanej na ZFRON.
III. Zmiany dla ZPChr i ZAZ Zmiany w zakładach aktywności zawodowej (ZAZ) Środki zakładowego funduszu aktywności (ZFA) nie będą podlegały egzekucji sądowej ani administracyjnej oraz nie będą mogły być obciążane w jakikolwiek sposób, z wyjątkiem wydatkowania środków tego funduszu w sposób określony w akcie wykonawczym wydanym na podstawie art. 29 ust. 4
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ