SPRAWOZDANIE II Ogólnopolska Konferencja Naukowa I Ogólnopolski Kongres Bezpieczeństwo antyterrorystyczne budynków użyteczności publicznej Wyzwania i rekomendacje W dniach 21-22 listopada 2018 roku we wrocławskim Centrum Kongresowym Hotelu Terminal odbyła się II Ogólnopolska Konferencja Naukowa I Ogólnopolski Kongres pt. Bezpieczeństwo antyterrorystyczne budynków użyteczności publicznej wyzwania i rekomendacje. Przedsięwzięcie zostało zorganizowane przez Zakład Socjologii Edukacji Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Katedrę Kryminologii i Nauk o Bezpieczeństwie Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wyższą Szkołę Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie oraz wspierane było logistycznie przez firmę szkoleniową Safety Project. Zdj. 1. Uroczyste otwarcie Kongresu. 1
Współorganizatorami naukowymi tegorocznej Konferencji byli: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu, Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu, Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Politologii Uniwersytetu Opolskiego oraz Zakład Socjologii Grup Dyspozycyjnych Uniwersytetu Wrocławskiego. Instytucjonalnie Konferencję wspierali w tym roku: Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu, Oddział Żandarmerii Wojskowej w Żaganiu oraz Wydział ŻW we Wrocławiu, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu, Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Związek Banków Polskich, Polska Izba Systemów Alarmowych, Polska Izba Ochrony, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji oraz UTC Fire & Security oraz Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa Narodowego. Zdj. 2. Prezentacja uzbrojenia OSŻW, OŻW w Żaganiu oraz SPAP KWP Wrocław. Patronat medialny i wydawniczy nad przedsięwzięciem objęli: Wydawnictwo Adam Marszałek, Wydawnictwo DIFIN, Grupa Wydawnicza Euro-Media czasopismo Ochrona Mienia i Informacji, Polska Izba Systemów Alarmowych czasopismo Security & Alarm Systems, Defence24.pl, InfoSecurity24.pl oraz Special OPS. Tegoroczna Konferencja stała się wielowymiarową płaszczyzną wymiany spostrzeżeń, wyników badań naukowych oraz doświadczeń zawodowych z obszaru zarządzania bezpieczeństwem w obiektach użyteczności publicznej. Wszystkie te elementy połączone z wysoką frekwencją stanowiły o sile przedsięwzięcia i zasadności organizowania kolejnych edycji. Ze względu na szerszy niż w zeszłym roku zakres podejmowanych zagadnień, obrady odbywały się równocześnie w dwóch salach konferencyjnych. 2
Formuła konferencji opierała się na połączeniu tematycznych wystąpień kolejnych prelegentów z merytorycznymi panelami dyskusyjnymi, do udziału w których zaproszono uznanych naukowców i praktyków z dziedziny bezpieczeństwa antyterrorystycznego. I tak podczas obrad na tematy natury współczesnego terroryzmu wypracowano między innymi wniosek, że metody i narzędzia sprawców kolejnych zamachów terrorystycznych stają się coraz prostsze i taka tendencja powinna się nadal utrzymywać w Europie. Zamachowcy będą nadal atakowali przede wszystkim cele miękkie, zgromadzenia ludzi, w tym imprezy o charakterze rozrywkowym i kulturalnym, wykorzystując noże, maczety czy broń palną. W ramach panelu eksperckiego pt.: Rekomendacje w zakresie projektowania bezpieczeństwa antyterrorystycznego w budynkach użyteczności publicznej, podkreślono że wysiłek na etapie planowania konkretnych rozwiązań antyterrorystycznych w obiektach powinien być adekwatny do przeprowadzonych i indywidualnych analiz zagrożeń. Wprowadzane rozwiązania natomiast powinny odpowiadać poziomowi zagrożenia i być wypadkową potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa i koniecznością zapewnienia ogólnodostępności w obiektach. W rozważaniach podkreślono rolę i znaczenie zabezpieczeń technicznych, które mogą stanowić o sile wprowadzonych rozwiązań i stanowić znakomite oraz uniwersalne źródło podniesienia poziomu bezpieczeństwa w budynkach. Zdj. 3. Panel ekspercki pt. Rekomendacje w zakresie projektowania bezpieczeństwa antyterrorystycznego w budynkach użyteczności publicznej, a w nim przedstawiciele KG ŻW, WSPol w Szczytnie, SOP oraz PISA. Podczas przerw kawowych uczestnicy konferencji mogli zapoznać się z ofertą prezentowaną na stoiskach partnerów technicznych i wydawnictw Adam Marszałek oraz Difin. W tym roku w ofercie książek z dziedziny bezpieczeństwa, znalazła się publikacja, która zawierała treści poruszane w czasie I edycji konferencji. Dodatkową atrakcją dla uczestników konferencji było otrzymanie bezpłatnych najnowszych numerów czasopism branżowych takich jak Security & Alarm Systems oraz Ochrona Mienia i Informacji. W czasie przerw 3
można było się zapoznać także z pojazdami, sprzętem oraz wyposażeniem specjalistycznym policyjnych oraz wojskowych sił specjalnych z Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej oraz Samodzielnego Pododdziału Antyterrorystycznego Policji we Wrocławiu. Ponadto Żandarmeria Wojskowa udostępniła uczestnikom symulator zderzeń drogowych oraz symulator jazdy 3D, gdzie każdy mógł zaprezentować oraz doskonalić swoje umiejętności prowadzenia pojazdów. Przez kilka godzin odbywała się również prezentacja ambulansu kryminalistycznego Żandarmerii Wojskowej. Zdj. 4. Prezentacja literatury tematycznej na jednym ze stoisk partnerów wydawniczych. W czasie kolejnych paneli i sesji naukowych podjęto tematykę bezpieczeństwa antyterrorystycznego Infrastruktury Krytycznej oraz obiektów podlegających obowiązkowej ochronie. Ciekawe i merytoryczne wystąpienia zaprezentowali przedstawiciele Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Polskiej Izby Systemów Alarmowych czy przedstawiciele Policji, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu. Wszyscy paneliści byli zgodni, że szczególnie dzisiaj w dobie realnego zagrożenia działaniami hybrydowymi ochrona IK nabiera szczególnego znaczenia i należy działania ochronne ukierunkować właśnie na jej wzmocnienie i zapewnienie ciągłości działania. Ciekawym i specjalistycznym aspektem obrad był panel poświęcony bezpieczeństwu banków oraz bezobsługowym urządzeniom płatniczym (bankomatom). Szczególną uwagę zwrócono w tym miejscu na konieczność znalezienia rozwiązań zniechęcających sprawców kryminalnych do wysadzania bankomatów i tym samym tworzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi. Podczas obrad podjęto również temat bezpieczeństwa obiektów miękkich czyli takich, w których nie funkcjonują dedykowane systemy bezpieczeństwa, a w których przebywać może znaczna liczba osób i tym samym obiekt taki staje się atrakcyjny z perspektywy potencjalnego sprawcy zamachu terrorystycznego. Wnioski z tych dyskusji 4
skłoniły do refleksji nad potrzebą wzmocnienia ochrony tychże budynków szczególnie centrów handlowych czy szkół oraz uczelni wyższych. Do tego zarysowała się potrzeba dyskusji nad możliwościami usprawnienia jakości usług polskiego sektora ochrony osób i mienia, z podkreśleniem, że firmy mogą dostarczać usługi ochrony na znacznie wyższym poziomie ale wymaga to wydatkowania większej ilości środków przez zarządzających tymi obiektami. Znaczna liczba pytań i wniosków podczas obrad udowodniła, że wiele tematów wymaga jeszcze pogłębienia i wypracowania wspólnych rekomendacji, które powinny zostać przedstawione na poziomie decyzyjnym instytucjom bezpieczeństwa narodowego. Niewątpliwym atutem tegorocznego spotkania naukowo-praktycznego była liczba ponad trzystu uczestników, co udowadnia, że wśród zarządzających bezpieczeństwem istnieje wysoka świadomość oraz potrzeba poszerzania wiedzy i kompetencji z zakresu bezpieczeństwa antyterrorystycznego. Zdj. 5. Uczestnicy Kongresu. Organizatorzy, dziękując za liczne przybycie i merytoryczne zaangażowanie wszystkich uczestników, serdecznie zapraszają na przyszłoroczną edycje wydarzenia, która odbędzie się na jesieni 2019 roku. Zdj. 6. Dwa tomy monografii naukowej będącej efektem zeszłorocznych obrad. 5
Poniżej zamieszczona jest lista obiektów, których przedstawiciele uczestniczyli w tym naukowym wydarzeniu. Na uwagę zasługuje fakt, że obok osób reprezentujących obiekty chronione, takie jak Infrastruktura Krytyczna państwa czy obiekty podlegające obowiązkowej ochronie, w obradach uczestniczyli także przedstawiciele budynków administracji publicznej, centrów handlowych, szkół czy placówek ochrony zdrowia. Widać zatem wyraźnie, że pomimo różnych stopni zabezpieczenia w tych obiektach, różnego poziomu identyfikowanego zagrożenia oraz innych form własności i zarządzania, potrzeba kształcenia i budowania świadomości antyterrorystycznej jest powszechna, a przyjęta przez organizatorów forma Kongresu spełnia oczekiwania uczestników. Lista obiektów, których przedstawiciele uczestniczyli w edycjach Kongresu: Budynki administracji publicznej: 1. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2. Ministerstwo Infrastruktury 3. Ministerstwo Edukacji Narodowej 4. Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej 5. Ministerstwo Finansów 6. Ministerstwo Środowiska 7. Ministerstwo Rolnictwa 8. Ministerstwo Obrony Narodowej 9. Urząd Lotnictwa Cywilnego 10. Narodowe Centrum Badań Jądrowych 11. Główny Inspektorat Sanitarny 12. Polski Komitet Normalizacyjny 13. Śląski Urząd Wojewódzki 14. Urząd Statystyczny we Wrocławiu 15. Urząd Miasta Kalisza 16. Gmina Miejska Dzierżoniów Instytucje sektora finansowego: 1. Narodowy Bank Polski 2. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych 3. Związek Banków Polskich 4. PKO BP 5. PKO SA 6. Eurobank 7. Credit Suisse Poland 8. Credit Agricole Bank 9. Bank Millenium 10. ING Bank Śląski 11. Mbank 12. Santander Bank Polska 6
Obiekty kluczowe dla bezpieczeństwa państwa: 1. Polskie Sieci Elektroenergetyczne 2. Polska Grupa Górnicza S.A 3. PKP Polskie Linie Kolejowe 4. PGE Dystrybucja S.A. 5. KGHM Polska Miedź 6. EuRoPol GAZ S.A. 7. PKN Orlen 8. Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. 9. RZGW Wrocław - Wody Polskie 10. Port Morski Gdańsk 11. Port Lotniczy Kraków Balice 12. Port Lotniczy Wrocław 13. Orange Polska SA 14. Lotos Infrastruktura S.A. 15. Gaz-System Wrocław 16. Polpharma 17. PGE Elektrownia Opole 18. Wody Polskie RZGW Gdańsk 19. MPWiK Warszawa 20. Wsparcie Grupa Tauron 21. Wałbrzyskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Obiekty kultury i dziedzictwa narodowego: 1. NIMOZ 2. Muzeum J. Piłsudskiego 3. Klasztor Jasna Góra 4. Zamek Królewski na Wawelu 5. Centrum Kultury Wrocław Zachód 6. Muzeum Śląskie w Katowicach 7. Muzeum WP Uczelnie wyższe: 1. Katolicki Uniwersytet Lubelski 2. Uniwersytet Opolski 3. Uniwersytet Warszawski 4. Uniwersytet Śląski 5. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 6. Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie 7. UMK w Toruniu 8. UKW w Bydgoszczy 9. AWL Wrocław 10. AMW Gdynia 11. ASzWoj Warszawa 12. Wojskowa Akademia Techniczna 13. Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie 14. Krakowska Akademia 15. PWSZ Włocławek 16. Wyższa Szkoła Bankowa 17. WSiZ Rzeszów 18. MWSLiT we Wrocławiu 7
Sektor ochrony osób i mienia: 1. Polska Izba Ochrony 2. Securitas Polska 3. Impel Facility Services 4. Solid Security 5. Jarexs Legnica 6. International Bodyguard Association 7. City Security 8. Taurus Ochrona Obiekty obowiązkowo niechronione (centra handlowe, szpitale, przedsiębiorstwa): 1. Silesia City Center 2. Ikea Centres Polska SA 3. Hotel Gołębiewski 4. Nowy Szpital Wojewódzki Wrocław 5. Uniwersytecki Szpital Kliniczny Wrocław 6. Zespół Szkół nr 12 Wrocław 7. Philip Morris Polska S.A. 8. Zoo Wrocław Służby, straże i wojska: 1. Komenda Główna ŻW 2. Oddział Specjalny ŻW 3. CAT ABW 4. ABW Katowice 5. BOA KGP 6. JW. GROM 7. DK Wojsk Specjalnych Kraków 8. JWK Lubliniec 9. JW. AGAT 10. SPAP Gdańsk 11. KWP Katowice 12. Straż Miejska Bielsko Biała 13. Komenda Główna Straży Ochrony Kolei 14. Komenda Regionalna W-w Straży Ochrony Kolei Zdj. 7. Prezentacja sprzętu specjalistycznego ŻW oraz SPAP KWP Wrocław. Sprawozdanie z Kongresu opracował: mjr rez. dr inż. Jarosław Stelmach Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Kongresu. 8