Roman Kierzek 1, Marek Wachowiak 1, Henryk Ratajkiewicz 2 1 Instytut Ochrony Roślin- PIB w Poznaniu, 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Rola techniki i precyzji zabiegów w integrowanych systemach ochrony roślin X Konferencja Racjonalna Technika Ochrony Roślin Poznań, 14-15.XI. 2012. r.
Technika opryskiwania a właściwe wykorzystanie środków ochrony roślin wybór właściwej techniki opryskiwania jest jednym z kluczowych elementów uzyskania efektywnej i bezpiecznej ochrony roślin, potrzeba wdrażania nowoczesnych technologii i aparatury do ochrony oraz nowych rozwiązań technicznych (np. precyzyjne rozpylacze rolnicze, nowe rozwiązania opryskiwaczy rolniczych, PSP), wysoka biologiczna skuteczność zabiegu czy pełne bezpieczeństwo zabiegu? wybór optymalnych parametrów i techniki opryskiwania skutecznie poprawia efekt biologiczny, ale może powodować zwiększone zagrożenie dla środowiska czy organizmów pożytecznych.
Opryskiwacze z PSP (zwalczanie szkodników w rzepaku)
Dobór dawki cieczy użytkowej i rozpylaczy optymalizacja procesu opryskiwania poprzez stosowanie nie tylko niższych dawek środków ochrony roślin, ale także mniejszych ilości cieczy użytkowej na hektar, brak uniwersalnych zaleceń co do ustalenia optymalnej dawki cieczy użytkowej na hektar, różne zakresy dawek cieczy użytkowej podczas stosowania tradycyjnej techniki opryskiwania lub z PSP, dla różnych środków ochrony roślin, sposobów ich działania oraz aplikowania,
Dobór dawki cieczy użytkowej i rozpylaczy Duże straty cieczy powstają podczas zabiegów opryskiwania roślin niewielkich lub o budowie anatomicznej stwarzającej trudności w prawidłowym naniesieniu odpowiedniej ilości cieczy użytkowej (gatunki jednoliścienne, pokryte warstwą wosku kutykularnego- chwasty, zboża, a wśród warzyw chociażby cebula -szczypior).
Dobór dawki cieczy użytkowej do polowych zabiegów ochrony roślin (technika tradycyjna) Rodzaj środka ochrony roślin i fazy rozwojowe upraw Zalecana ilość cieczy w l/ha HERBICYDY Doglebowe 200-400 Nalistne (< BBCH 30-31) 100-250 Regulatory wzrostu 200-300 Zwalczanie perzu w zbożach (np.glifosat) 100-300 Desykacja (rzepak) 200 300 FUNGICYDY Wczesne fazy rozwojowe (< BBCH 20-31) 150-250 Zwarte łany (>BBCH 31-32) 200-400 INSEKTYCYDY Wczesne fazy rozwojowe (< BBCH 30-31) 150-250 Zwarte łany (>BBCH 31-32) 150-300 NAWOZY PŁYNNE Doglebowe 200-400 Wczesne fazy rozwojowe (< BBCH 30-31) 150-300 Zwarte łany (>BBCH 31-32) 200-400
Dawka cieczy a stopień pokrycia roślin Wymagana informacja jak działa środek ochrony roślin systemiczny (układowy) kontaktowy Jaka jest opryskiwana powierzchnia? gleba roślina jednoliścienna r. dwuliścienna (gładkość, włoski, wosk) orientacja liści
Dobór dawki cieczy do zabiegów w zbożach, z użyciem konwencjonalnej techniki opryskiwania, w zależności od fazy rozwojowej i opryskiwanych partii roślin (zboża) 100-150 l/ha 150 l/ha 250-400 l/ha 150-250 l/ha 150-200 l/ha 200-250 l/ha 200-300 l/ha BBCH 12-25 BBCH 31-39 BBCH 40-80
Przykładowe wyniki badań Dobór dawki cieczy użytkowej i wielkości kropel (rozpylaczy) poprawa retencji
Retencja cieczy (ml/cm2) na cebuli (szczypior) w zależności od wielkości kropel (rozpylacza) i dawki cieczy użytkowej Retencja cieczy w ml/cm 2 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 200 l/ha 400 l/ha 800 l/ha TJ (b. drobne) TT (średnie) AI (b. grube)
% wypryskanej objętości cieczy Retencja cieczy (%) na cebuli (szczypior) w zależności od wielkości kropel i dawkii cieczy użytkowej 40 36 32 28 24 20 16 12 8 4 0 80 % >95 % Straty cieczy w % 200 l/ha 400 l/ha 800 l/ha TJ (b. drobne) TT (średnie) AI (b. grube)
% wypryskanej objętości cieczy Retencja cieczy (%) na cebuli (szczypior) z dodatkiem adiuwanta Bond, w zależności od wielkości kropel i dawki cieczy użytkowej 40 36 32 28 72 % >91 % Straty cieczy w % 24 20 16 12 8 4 0 200 l/ha 400 l/ha 800 l/ha TJ (b. drobne) TT (średnie) AI (b. grube)
Wpływ techniki opryskiwania i adiuwantów na skuteczność zwalczania chwastów w kukurydzy w różnych warunkach pogodowych.
[%] Skuteczność zwalczania komosy białej w kukurydzy w zależności od doboru rozpylaczy i adiuwantów (2011) (Hector Max 65,5 WG 360 g/ha) 100 80 60 40 temp. powietrza >25 o C i wilgotność 30 % Trend 90 EC Slippa Torpedo II 20 0 TJ6011002 AVITWIN 11002 AVI 11002 Olstick 90 EC
Wpływ techniki opryskiwania (typ rozpylacza, dawka cieczy użytkowej) oraz dodatków adiuwantów na skuteczność zwalczania zarazy ziemniaka na pomidorach.
Zabiegi przeciw zarazie ziemniaka na pomidorach
Wpływ techniki opryskiwania na porażenie liści pomidorów (2011) Po 4 zabiegach (2 X Amistar 250 SC + 2 X Bravo 500 SC) Po 7 zabiegach (4 x Amistar 250 SC + 3 X Bravo 500 SC) 300 l/ha 700 l/ha 300 l/ha 700 l/ha
Wpływ techniki opryskiwania na porażenie owoców pomidorów (2011) Po 4 zabiegach (2 X Amistar 250 SC + 2 X Bravo 500 SC) Po 7 zabiegach (4 x Amistar 250 SC + 3 X Bravo 500 SC) 300 l/ha 700 l/ha 300 l/ha 700 l/ha
Wpływ techniki opryskiwania (typ rozpylacza, dawka cieczy użytkowej) oraz dodatków adiuwantów na jakość pokrycia roślin pomidora
Ocena pokrycia liści pomidora w polu z użyciem WSP góra (a) Górna strona liści wierzchołkowych dół (b) Dolna strona liści wierzchołkowych góra dół góra (c) Górna strona liści przy glebie dół
Pokrycie próbników wodoczułych w % umieszczonych na liściach pomidora w czasie opryskiwania fungicydem Amistar 250 SC górna strona liści wierzchołkowych (a) STANDARD EŻEKTOROWY 300 l/ha 700 l/ha
Pokrycie próbników wodoczułych w % umieszczonych na liściach pomidora w czasie opryskiwania fungicydem Amistar 250 SC górna strona liści przy glebie (c) 300 l/ha 700 l/ha
Dobór dawki cieczy użytkowej i rozpylaczy do zwalczania do zwalczanych gatunków chwastów i ich fazy rozwojowej
Wpływ parametrów opryskiwania (dawka cieczy użytkowej na ha, typ rozpylacza) na aktywność fenoksapropu P etylowego dla zabiegów wykonywanych w różnych fazach owsa głuchego (Kierzek 2011) % zmiana aktywności herbicydu 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 BBCH 11-12 BBCH 12-13 BBCH 13-14 standard 250 l/ha (TT 11002) = 100 250 l/ha (TJ60 11002) 250 l/ha (AI 11002) 125 l/ha (TT 11002) 125 l/ha (TJ60 11002) 125 l/ha (AI 11002) Jako standard przyjęto wartość 100 dla: 250 l/ha i rozpylacza TT 11002 (opryskiwanie średniokropliste)
Jaki cel ma właściwy dobór parametrów i techniki opryskiwania? precyzyjne opryskiwanie, czyli takie nanoszenie ś.o.r., aby maksymalizować ilość substancji aktywnej osiadłej na chronionej lub zwalczanej roślinie, stosowanie tylko niezbędnych dawek ś.o.r. (ograniczone do minimum straty cieczy użytkowej wskutek np. ściekania, odbicia, odparowania, itp.), bezpieczeństwo zabiegu (unikanie lub ograniczanie znoszenia poprzez dobór bezpiecznej techniki opryskiwania), ograniczanie skażeń gleby i wód (zmniejszona emisja substancji aktywnych do środowiska),
PODSUMOWANIE Zagadnienie właściwego doboru techniki zabiegu i parametrów opryskiwania jest zgodne z ideą integrowanej ochrony roślin, W Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE zapisano potrzebę działań na rzecz rozwoju rolnictwa o niskim zużyciu środków ochrony roślin, w szczególności w integrowanej ochrony roślin. Niskie zużycie ś.o.r = właściwy doboru techniki zabiegu i parametrów opryskiwania Art. 3 (pkt. 18) rozporządzenia PE 1107/2009/WE, który mówi o tym, że dawkowanie i wybór ś.o.r. musi zapewnić akceptowalną skuteczność zabiegu przy minimalnej niezbędnej ilości środka, z uwzględnieniem warunków w trakcie wykonywania aplikacji. Zatem zabiegi z użyciem środków chemicznych należy wykonywać bardzo precyzyjnie, tak aby aplikowana ciecz użytkowa została racjonalnie wykorzystana.
PODSUMOWANIE cd. Jaka jest świadomość wśród rolników i plantatorów o roli techniki i precyzji opryskiwania w uzyskiwaniu efektywnej jak bardziej bezpiecznej ochrony płodów rolnych? Krajowy Plan Działania na lata 2013-2017:.. - upowszechnienie wiedzy i systemu integrowanej produkcji, - rozwój profesjonalnego doradztwa w ochronie roślin, - promowanie dobrych praktyk bezpiecznego stosowania ś.o.r. - wykorzystanie badań naukowych na rzecz integrowanej ochrony roślin WIEDZA PRZEKAZ PRAKTYKA ROLNICZA
Dziękuję za uwagę!!!