SZLIFIERKO-FREZARKA PNEUMATYCZNA PROSTA SF25, SFD25 Instrukcja obsługi oryginalna ARCHIMEDES S.A. ul. Robotnicza 72 53-608 Wrocław, PL Tel. +48 071 7827100 Fax +48 071 3550962 www.archimedes.com.pl Wydanie: VI, styczeń 2010 Nr wyrobu:...
1. WSTĘP Niniejsza instrukcja powinna być starannie przechowywana i zawsze dostępna dla operatora, zakładowej służby BHP i innych osób związanych z obsługą narzędzi pneumatycznych. Informacje tu zawarte są istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy, właściwej eksploatacji, konserwacji i utylizacji wyrobu, a ponadto ułatwiają zamawianie części zamiennych. Operator przed przystąpieniem do pracy powinien dokładnie zapoznać się z treścią niniejszego dokumentu i upewnić się, że informacje tu zawarte są dla niego zrozumiałe. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących użytkowania naszych wyrobów, prosimy o kontakt ze sprzedawcą lub bezpośrednio z firmą Archimedes we Wrocławiu. Identyfikacja czasu produkcji wyrobu Narzędzia pneumatyczne posiadają trwały, indywidualny numer fabryczny składający się z co najmniej pięciu cyfr. Dwie pierwsze cyfry odnoszą się do roku budowy wyrobu, a następne oznaczają kolejny egzemplarz wyrobu wyprodukowanego w danym roku. 2. CHARAKTERYSTYKA I PRZEZNACZENIE WYROBU Szlifierko-frezarka typu SF25, jak i SFD25, to narzędzia przeznaczone do obróbki wykończeniowej małych powierzchni, w trudnodostępnych miejscach. Różnią się jedynie długością całkowitą. Typ SFD25 ze względu na wydłużony i smukły korpus wrzeciona wykorzystywany jest do obróbki głębokich otworów. Szlifierko-frezarki zaprojektowane są do pracy frezami z węglików spiekanych oraz ściernicami ceramicznymi i żywicznymi (przy zachowaniu wymagań i ograniczeń określonych przez producenta ściernic). Frezy z węglików spiekanych pozwalają na dokładną i wysokowydajną obróbkę wielu materiałów konstrukcyjnych, w tym stali hartowanej i nierdzewnej oraz żeliwa. Po wymianie ściernicy na szczotkę drucianą, szlifierko-frezarki te mogą być używane do oczyszczania powierzchni różnych przedmiotów. - 1 -
Szlifierko-frezarki przeznaczone są do obróbki matryc, odlewów, form kokilowych, połączeń spawanych itp. i wykorzystywane są tam, gdzie jest wymagana wydajna i dokładna praca ręczna. Mały ciężar, małe wymiary gabarytowe i ergonomiczny kształt tych wyrobów zapewniają wygodne ich użytkowanie. 3. PARAMETRY TECHNICZNO EKSPLOATACYJNE Maksymalna średnica freza - 9 mm Maksymalna średnica ściernicy - 25 mm Średnica trzpienia freza (ściernicy) - 6 mm Prędkość obrotowa biegu luzem /max/ - 28 000 obr/min Moc maksymalna - 0,18 kw Zużycie powietrza - 30 m 3 /h Długość: SF25-160 mm SFD25-295 mm Masa: SF25-0,4 kg SFD25-0,6 kg Wewnętrzna średnica przewodu zasilającego - 9 mm Ciśnienie zasilania (max) - 0,63 MPa Poziom ciśnienia akustyczn. na stanowisku pracy: SF25-83,0 1) ± 1,04 db(a) SFD25-82,6 1) ± 1,20 db(a) Poziom mocy akustycznej: SF25-90,72 1) ± 1,05 db(a) SFD25-91,00 1) ± 1,10 db(a Całkowita wartość drgań : SF25-1,43 2) ± 0,17 m/s 2 SFD25-1,48 2) ± 0,15 m/s 2 1) mierzone zgodnie z PN-EN ISO 15744 2) mierzone zgodnie z PN-EN ISO 28662-13 Szlifierko-frezarki w wykonaniu standardowym wyposażone są w tulejki mocujące narzędzia robocze o średnicy 6 mm. Ponadto istnieje możliwość odpłatnego nabycia tulejek o średnicy 8 mm. - 2 -
4. BEZPIECZEŃSTWO Operator przed przystąpieniem do pracy szlifierko-frezarką powinien być dokładnie zapoznany z przepisami obowiązującymi na swoim stanowisku pracy oraz z treścią niniejszej instrukcji obsługi. Ściśle przestrzegać ogólnych przepisów dotyczących pracy zmechanizowanymi narzędziami ręcznymi. Szlifierko-frezarki nie posiadają powłoki izolacyjnej. Zetknięcie się narzędzia ze źródłem energii elektrycznej grozi porażeniem operatora. Zawsze należy odłączyć narzędzie od sieci sprężonego powietrza przed wykonaniem jakichkolwiek czynności związanych z wymianą narzędzia roboczego (ściernicy, freza, szczotki) lub przed przeprowadzeniem konserwacji czy naprawy narzędzia. Stosować ściernice (frezy, szczotki) o zalecanej wielkości, właściwego kształtu i wytrzymałości oraz bez uszkodzeń mechanicznych. Każdorazowo sprawdzać, czy ściernica, frez lub szczotka przystosowane są do pracy z prędkością obrotową, jaką uzyskuje szlifierko-frezarka (patrz punkt 3). Okresowo i po każdym demontażu sprawdzać obroty biegu luzem wrzeciona. Obroty zmierzone przy ciśnieniu 0,63 MPa nie mogą przekraczać obrotów nominalnych narzędzia. Nie wolno zwiększać ciśnienia powietrza powyżej 0,63 MPa. Unikać sytuacji, gdy podczas szlifowania czy frezowania nie ma możliwości obserwowania strefy pracy. Bezzwłocznie przerwać pracę, gdy nastąpi poluzowanie się trzpienia narzędzia roboczego w uchwycie wrzeciona. Nie usuwać blokady z dźwigni uruchamiającej narzędzie /poz. 3b/, chroniącej przed przypadkowym uruchomieniem narzędzia. Nie blokować dźwigni uruchamiającej narzędzie w pozycji praca. Dźwignia ta po zwolnieniu nacisku ręki powinna wracać w położenie spoczynkowe, a narzędzie powinno się wyłączyć. Zadbać o to, by w miejscu pracy był łatwy dostęp do urządzeń odcinających dopływ powietrza. Nie stosować uszkodzonych węży powietrznych. Wąż taki może być przyczyną wypadku. Stosować węże obliczone na ciśnienie robocze wynoszące co najmniej 0,63 MPa. Unikać nadmiernego smarowania powietrza, ponieważ olej wydostający się z narzędzia w postaci mgły jest szkodliwy dla środowiska - 3 -
naturalnego i dla operatora. Pomieszczenie pracy powinno być dobrze wentylowane. W przypadku przedostania się smaru lub oleju do oczu, należy bezwzględnie skorzystać z pomocy medycznej. Nie uruchamiać szlifierko-frezarki bez narzędzia roboczego, szczególnie z luźno nałożonymi na wrzeciono elementami mocującymi (poz. 36 i 37). Szlifierko-frezarka przeznaczona jest do pracy bez osłony, stąd bezwzględnie należy stosować okulary ochronne. Zaleca się stosować ochronniki słuchu. Szlifierko-frezarka podczas pracy powinna być trzymana w rękach; Mocowanie jej w imadle, stojaku itp. nie jest zalecane, a przy braku na stanowisku awaryjnego, szybko reagującego wyłącznika zasilania wręcz zabronione. Unikać podczas pracy długotrwałego trzymania szlifierko-frezarki jedną ręką. Praca oburącz jest bardziej bezpieczna i zdecydowanie mniej męcząca.. Po zakończeniu pracy zamknąć zawór sieciowy sprężonego powietrza. Stanowisko pracy operatora powinno być oddzielone od innych stanowisk pracy; Powinno być dobrze oświetlone i uporządkowane. Nie używać szlifierko-frezarki w środowisku materiałów łatwopalnych lub wybuchowych. Uszkodzone narzędzie należy wycofać z użytkowania i ostrzegawczo oznaczyć. Uwaga: Poziom hałasu i wibracji podczas pracy szlifierko-frezarkę SF25 oraz SFD25 (patrz pkt 3) jest niższy od wartości dopuszczalnych w odniesieniu do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. Dziennik Ustaw Nr 161. W warunkach konkretnego stanowiska pracy wartości tych parametrów mogą się zmieniać w zależności od kształtu i rodzaju obrabianego materiału; Materiały twarde lub mało sztywne najczęściej wywołują większy hałas (jak i większą wibrację) niż miękkie i sztywne. Podstawowym warunkiem ochrony zdrowia podczas pracy ww. szlifierkofrezarkami jest stosowanie ochronników słuchu i okularów ochronnych. - 4 -
Nieprzestrzeganie ww. wymagań dotyczących bezpieczeństwa pracy może doprowadzić do wypadku, obrażeń ciała lub utraty zdrowia. Producent nie odpowiada za skutki powstałe w wyniku wykorzystania wyrobu w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. 5. PRZYGOTOWANIE DO PRACY Szlifierko-frezarka powinna być zasilana z sieci sprężonego powietrza o ciśnieniu nominalnym 0,63 MPa, wyposażonej w blok przygotowania powietrza złożony z filtra, regulatora ciśnienia oraz smarownicy. Powietrze robocze powinno być zawsze czyste i pozbawione wilgoci; Powinno odpowiadać 4 klasie czystości wg PN-ISO8573-1. Zaleca się, by instalacja sprężonego powietrza wyposażona była w odwadniacz. Instalację powietrzną należy regularnie odwadniać. Schemat typowej instalacji sprężonego powietrza Przed podłączeniem szlifierko-frezarki do sieci sprężonego powietrza zaleca się przedmuchać przewód powietrzny w celu usunięcia skroplonej pary wodnej i innych ewentualnych zanieczyszczeń. Końcówkę powietrzną lub szybkozłącze należy pewnie połączyć z przewodem sprężonego powietrza i koniecznie zabezpieczyć opaską zaciskową. Należy unikać - 5 -
przewodów dłuższych niż 5 m, gdyż spadek ciśnienia w przewodzie powoduje obniżenie mocy szlifierko-frezarki. W przypadku konieczności użycia dłuższych przewodów stosować najpierw przewód o większej średnicy, a następnie ok. 3 m przewód o średnicy nominalnej, tj. 9 mm. Dla zapewnienia skutecznego smarowania mgłą olejową, długość węża łączącego narzędzie ze smarownicą nie powinna być większa niż 6 10 m. Szlifierko-frezarka zaprojektowana jest do pracy ściernicami o max średnicy 25mm i frezami o max średnicy 9mm. Przy tych wymiarach narzędzi uzyskuje się najlepszy efekt pracy. Dobierając ściernicę należy zwrócić uwagę na zalecenia określone przez wytwórcę, dotyczące maksymalnych obrotów, które nie mogą być przekroczone ze względu na wytrzymałość ściernicy na rozerwanie. Dobór średnicy ściernicy z zależności od obrotów narzędzia Max. średnica ściernicy (mm) 30 20 15 10 25 30 35 40 45 Dopuszczalna prędkość obwodowa ściernicy (m/s) Aby przygotować szlifierko-frezarkę do pracy należy: w złączkę- zespół filtra /poz. 11/ wkręcić końcówkę powietrza /poz. 38/, na drugi koniec końcówki powietrza nałożyć przewód zasilający zabezpieczając go opaską zaciskową. Przed rozpoczęciem pracy szlifierko-frezarką należy sprawdzić czy narzędzie robocze nie posiada wad. Rysy, pęknięcia, ubytki masy czy uszkodzony trzpień mocujący eliminują takie narzędzie z dalszego użycia. W celu zamocowania ściernicy (freza, szczotki) we wrzecionie szlifierkofrezarki należy: w korpus uchwytu /poz. 35/ włożyć tulejkę zaciskową /poz. 36/ i luźno nakręcić nakrętkę /poz. 37/, w tulejkę zaciskową wsunąć do oporu trzpień narzędzia roboczego, - 6 -
jednym kluczem płaskim SA-25A-50 przytrzymać korpus uchwytu, a drugim solidnie dokręcić tulejkę zaciskową /poz. 37/. Wymieniona wyżej końcówka powietrza oraz klucze stanowią wyposażenie szlifierko-frezarki. Uwaga: Nie uruchamiać szlifierko-frezarki bez narzędzi roboczych z luźno nałożonymi na wrzeciono elementami zaciskowymi /poz. 36 i 37/. 6. KONSERWACJA BIEŻĄCA W czasie pracy elementy ruchome szlifierko-frezarki smarowane są mgłą olejową wytworzoną przez smarownicę kroplową zainstalowaną w sieci sprężonego powietrza. Smarownicę należy ustawić na poziom 2 3 kropli na 1 minutę pracy szlifierko-frezarki przy pełnym poborze powietrza zasilającego. Spadające krople należy obserwować na przezroczystym wskaźniku smarownicy. Dla zapewnienia dużej trwałości i sprawności narzędzia, olej do smarowania powinien posiadać bardzo dobre właściwości smarne, zapobiegające przedwczesnemu zużyciu i nadmiernemu nagrzewaniu się elementów ruchomych oraz powstawaniu szlamów i produktów utleniania. Zalecane oleje spełniające powyższe wymagania to: PNE32 firmy Lotos SA i Torcula 32 firmy Shell. Uwaga: Stwierdzenie podczas naprawy gwarancyjnej, że narzędzie pracowało bez smarowania stanowi podstawę do odrzucenia roszczeń do bezpłatnej naprawy. 7. UŻYTKOWANIE SZLIFIERKO-FREZARKI Szlifierko-frezarki należy używać tylko do prac, do których zostały zaprojektowane. Nie należy dokonywać przeróbek dla innego wykorzystania wyrobu. Szlifierko-frezarkę uruchamia się (po podłączeniu do sieci sprężonego powietrza) poprzez naciśnięcie dźwigni zaworu /poz. 3a/ po uprzednim - 7 -
zwolnieniu blokady. Odblokowanie dźwigni zaworu następuje poprzez obrót klawisza blokady /poz. 3b/. Po zwolnieniu dźwigni zaworu /poz. 3a/ narzędzie automatycznie wyłącza się, a dźwignia blokady ponownie zabezpiecza narzędzie przed samoczynnym włączeniem. Przed uruchomieniem szlifierko-frezarki upewnić się, czy ściernica lub frez (szczotka) zostały właściwie zamocowane. Podczas pracy, szlifierko-frezarkę należy pewnie i mocno trzymać w dłoniach. Nie należy dopuszczać do zupełnego zaniku obrotów wrzeciona wskutek nadmiernego docisku narzędzia roboczego do obrabianego przedmiotu. Najlepszą efektywność obróbki uzyskuje się przy takim docisku ściernicy, kiedy obroty wrzeciona oscylują na poziomie 50% - 60% obrotów biegu luzem. Po zakończeniu pracy zamknąć dopływ sprężonego powietrza. 8. PRZEGLĄDY I NAPRAWY A. Wszystkie przeglądy i naprawy dokonywać po uprzednim odłączeniu narzędzia od sieci sprężonego powietrza i zdjęciu narzędzia roboczego. B. Przeglądy i naprawy powinny przeprowadzać osoby posiadające odpowiednie doświadczenie i wyposażone we właściwy sprzęt. C. Naprawy szlifierko-frezarek w okresie gwarancyjnym powinny być wykonywane wyłącznie przez producenta lub w autoryzowanych punktach serwisowych producenta. Szlifierko-frezarka właściwie eksploatowana nie wymaga (poza smarowaniem i utrzymywaniem w czystości wyrobu oraz sprężonego powietrza) szczególnych zabiegów konserwacji. Jednak podczas użytkowania w warunkach niedostatecznego smarowania i przy stosowaniu wilgotnego powietrza może nastąpić problem z jej uruchomieniem szczególnie po kilkudniowej przerwie w pracy. W takim przypadku należy wlać do wlotu powietrza około 3 cm 3 czystej nafty, włączyć szlifierkofrezarkę na 30 sekund, poczym wlać 1 cm 3 oleju PNE32 lub Torcula 32 i ponownie włączyć, aby olej został doprowadzony do wszystkich zespołów. Wilgotne i zanieczyszczone powietrze może być przyczyną niedrożności filtra powietrza /poz. 11/ lub wkładki tłumiącej /poz. 8/. Filtr jest - 8 -
elementem wielokrotnego użycia, a jego sprawność eksploatacyjną przywraca się poprzez okresowe mycie. Natomiast niedrożną wkładkę tłumiącą należy wymienić na nową. 9. USTERKI WYSTĘPUJĄCE W CZASIE EKSPLOATACJI, ICH PRZYCZYNY I SPOSOBY USUWANIA Typowe usterki narzędzia, ich przyczyny i sposoby usuwania przedstawiono w tablicy 1. Tablica 1 Usterka Prawdopodobna przyczyna Sposób usunięcia Zbyt mała moc. Mała prędkość obrotowa na biegu luzem. Zbyt niskie ciśnienie zasilania. Zbyt mała wydajność instalacji powietrznej. Zbyt mały przekrój wewnętrzny węża zasilającego. Zanieczyszczony filtr /poz. 11/ lub wkładka tłumiąca /poz. 8/. Zużyte albo pęknięte łopatki /poz. 19/. Sprawdzić czy ciśnienie powietrza osiąga 0,63 MPa. Zabezpieczyć wydatek powietrza na poziomie nominalnym; Wyłączyć z pracy inne odbiorniki. Filtr i/lub wkładkę tłumiącą przeczyścić strumieniem powietrza lub wymienić na nowe. Wymienić komplet łopatek. Zużyty albo pęknięty cylinder /poz. 16/. Wymienić cylinder. Nieprawidłowo ustawiona lub zniszczona uszczelka /poz. 12/. Ustawić prawidłowo uszczelkę lub wymienić na nową. - 9 -
Usterka Prawdopodobna przyczyna Sposób usunięcia Niewłaściwe smarowanie; Zanieczyszczone zespoły szlifierko-frezarki. Smarownicę ustawić na poziom 2 3 kropli na 1 minutę pracy szlifierkofrezarki przy pełnym poborze powietrza zasilającego. Nieprawidłowa praca. Głośna praca. Zużyte lub pęknięte łożyska zespołu silnika lub wrzeciona. Luźne elementy obudowy. Woda w układzie zasilania. Sprawdzić i wymienić łożyska na nowe. Połączenie gwintowe elementów obudowy zabezpieczyć klejem LOCTITE 243 i dokręcać momentem 27 34 Nm. Usunąć wodę z instalacji lub odwadniacza, przedmuchać instalację. Szlifierkofrezarka grzeje się. Niedostateczne smarowanie. Wyregulować smarownicę olejową w sieci. Szlifierkofrezarka nie przestaje pracować mimo zwolnienia dźwigni. Uszkodzony zawór zasilający. Zdemontować zawór i wymienić uszkodzone części. - 10 -
10. UTYLIZACJA NARZĘDZI Narzędzia pneumatyczne wykonane są ze stali, stopów aluminium, żeliwa, brązu oraz tworzyw sztucznych i pakowane są w pudełka tekturowe. Części narzędzi, ze względu na rodzaj materiału, dają się łatwo rozdzielić, co ułatwia proces ich utylizacji. Utylizację należy przeprowadzać zgodnie z prawem krajowym odnoszącym się do ochrony środowiska. 11. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH Wykaz części zamiennych do szlifierko-frezarki SF25 oraz SFD25, ich numery zamówieniowe oraz ilość sztuk wchodzących w skład wyrobu lub zespołu przedstawiono w tablicy 2. Wykaz ten dotyczy wyrobu, do którego został dołączony. Szlifierko-frezarki wyprodukowane w innym czasie mogą zawierać specyfikację części różniącą się od poniższej. Stąd przy zamawianiu części zamiennych należy podać ich nazwę, numer, ilość sztuk oraz numer seryjny wyrobu. Nr poz. na rysunku Nazwa części lub zespołu - 11 - Nr zamówieniowy Ilość sztuk SF25 SFD25 1 Korpus kpl. SF25-11.00 1 1 1a Korpus SF25-11.01 1 1 1b Tulejka zaworu SF25-11.02 1 1 1c Osłona korpusu SF25-11.03 1 1 2 Trzpień zaworu SF25-10.13 1 1 3 Dźwignia zaworu SF25-13.00 1 1 3a Dźwignia SF25-13.08 1 1 3b Klawisz 61.06.07 1 1 3c Sprężyna 61.04.04 1 1 3d Kołek sprężysty 2x24-St 74-458 1 1 4 Kołek sprężysty 2.5x24-St 74-460 1 1 Tablica 2 Uwagi
Nr poz. na rysunku Nazwa części lub zespołu - 12 - Nr zamówieniowy Ilość sztuk SF25 SFD25 5 Uszczelka SF25-10.14 1 1 6 Zawór SF25-12.00a 1 1 7 Sprężyna SF25-10.15 1 1 8 Wkładka tłumiąca SF25-10.17 1 1 9 Podkładka sprężysta SF25-10.16 1 1 10 Pierścień uszczelni. 14x2 75-413 1 1 11 Zespół filtra SF25-14.00.1 1 1 12 Uszczelka SF25-00.32 1 1 13 Podkładka sprężysta SF25-00.31 1 1 14 Pokrywa cylindra SF25-00.26.1 1 1 15 Kołek 2x16-A-St 74-326 1 1 16 Cylinder SF25-00.27 1 1 17 Płytka osadcza sprężyn. 4 79-048 1 1 18 Łożysko 625 2Z/P6 76-145 1 1 19 Łopatka SF25-00.30 5 5 20 Wirnik kpl. SF25-01.00 1 1 21 Tulejka dystansowa SF25-00.29 1 1 22 Pokrywa cylindra SF25-00.28.1 1 1 23 Łożysko 608 2Z/P6 76-213 1 1 24 Tulejka dystansowa SF25-00.33 1 25 Nakrętka SF25-00.34.1 1 26 Tulejka dystansowa SFD25-00.13 1 27 Nakrętka sprzęgająca SFD25-10.04 2 28 Tuleja dystansowa SFD25-00.12 1 29 Sprzęgło SFD25-00.14 1 30 Łożysko 608 /P6 76-213 1 31 Wrzeciono SFD25-10.02 1 32 Łożysko 619/8 /P6 76-146 2 33 Osłona łożyska SFD25-10.03 1 34 Korpus SFD25-10.01 1 35 Korpus uchwytu SF25-00.35.1 1 1 Uwagi
Nr poz. na rysunku Nazwa części lub zespołu Nr zamówieniowy Ilość sztuk SF25 SFD25 36 Tulejka zaciskowa 6 F24DA-00.28/1 1 1 37 Nakrętka F24DA-00.29 1 1 WYPOSAŻENIE NORMALNE WYROBU 38 Końcówka 6 74-712 1 1 39 Tuleja SF25-00.51 1 1 --- Klucz specjalny SA-25A-50 2 2 --- Opaska zacisk. SS16/ø10 16 77-550 1 1 --- Okulary ochronne 77-649 1 1 --- Wkładki przeciwhałasowe 77-648 2kpl 2kpl WYPOSAŻENIE SPECJALNE WYROBU --- Tulejka zaciskowa 8 F24DA-00.28/2 1 1 Uwagi - 13 -
- 14 -