Warszawa, 05 czerwiec 2012 roku Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Jan Cedzyński Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Na podstawie artykułu 191 i 192 uchwały Sejmu z dnia 30 lipca 1992 roku Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej składam interpelację poselską do Ministra Zdrowia w sprawie godzin otwarcia publicznych placówek zdrowia Szanowny Panie Ministrze, Na wstępie pragnę zauważyć, iż obecna sytuacja polskich pacjentów jest co najmniej niepokojąca. Świadczą o tym liczne skargi i zapytania chorych kierowane do mnie jako do osoby reprezentującej ich interesy. Pacjenci mają liczne zastrzeżenia, co do funkcjonowania publicznych placówek zdrowia, a w szczególności, co do długiego czasu oczekiwania na uzyskanie specjalistycznej pomocy medycznej od lekarzy oraz co do niedogodnych, a zarazem zbyt krótkich godzin otwarcia placówek medycznych, co powoduje, że pacjenci skarżą się na niemożliwość wykonania niezbędnych badań, czy też skorzystania ze specjalistycznej aparatury medycznej do wykonania badań. Należy zauważyć, iż przychodnie publiczne są oblegane, a uzyskanie porady lekarskiej od lekarza pierwszego kontaktu, jak i specjalisty przypomina drogę przez mękę. Ponadto terminy wyznaczonych wizyt u specjalistów sięgają nawet kilku miesięcy. Dlatego też nasuwa się pytanie, dlaczego się tak dzieje?
Ze strony prawnej trzeba przyznać, iż polskie ustawodawstwo zawiera dość spory katalog praw przysługujących osobie korzystającej ze świadczeń zdrowotnych, jak również wiele unormowań gwarantujących pacjentom przestrzeganie tych praw. Takie przepisy znajdują się zarówno w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, jak i w wielu ustawach (o działalności leczniczej, o zawodzie lekarza, o ochronie zdrowia psychicznego, o zawodach pielęgniarki i położnej, o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów), przy czym nie odbiegają one od standardów międzynarodowych. Ponadto omówieniem uprawnień przysługującym pacjentom na podstawie polskiego ustawodawstwa stanowi od 1998 roku Karta Praw Pacjenta. Konkretyzując moje zapytanie kierowane do Pana Ministra Zdrowia, chodzi mi w szczególności o godziny otwarcia publicznych placówek zdrowia, a mianowicie o czas, w którym to pacjent ma dostęp do lekarzy specjalistów, oraz do specjalistycznego sprzętu medycznego. Moje pytania brzmią: 1.dlaczego państwowe placówki zdrowia są niedostępne dla pacjentów dłużej jak do godziny 15? Bowiem od tej godziny sprzęt wielomiliardowej wartości, który został zakupiony z pieniędzy podatników stoi niewykorzystany, a pacjenci nie mogą z niego korzystać. Konsekwencją takiej sytuacji są niezmniejszające się kolejki do lekarzy oraz lekarzy specjalistów. 2.Kto odpowiedzialny jest za racjonalizację godzin przyjęć pacjentów i tym samym wykorzystania możliwości sprzętowych placówek medycznych? 3.Czy dotychczasowe godziny otwarcia tych placówek ustalane były w oparciu o rzeczowe analizy optymalizujące czas pracy specjalistów w aspekcie największych potrzeb pacjentów? Jeśli tak, to kiedy i przez kogo takie analizy były wykonywane. Art. 3 ustawy o działalności leczniczej stanowi, iż działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Natomiast w ramach struktury organizacyjnej podmiotu leczniczego może zostać wydzielona jednostka organizacyjna, w celu udzielania świadczeń zdrowotnych mieszkańcom domów pomocy społecznej, wychowankom regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych lub interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, zlokalizowana na terenie tych podmiotów. Zgodnie z kolejnymi przepisami, a mianowicie art. 8 i 9 tej ustawy, rodzajami działalności leczniczej są: stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne, tj. szpitalne, inne niż szpitalne oraz ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. Stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne mogą polegać na: udzielaniu całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych; świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia; sprawowaniu wszechstronnej opieki zdrowotnej, psychologicznej i społecznej nad pacjentami znajdującymi się w stanie terminalnym oraz opieki nad rodzinami tych pacjentów. Kolejny przepis określa miejsce uzyskiwania ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych obejmujących świadczenia podstawowej lub specjalistycznej opieki zdrowotnej oraz świadczenia z zakresu rehabilitacji leczniczej, udzielane w warunkach niewymagających ich udzielania w trybie stacjonarnym i całodobowym w odpowiednio urządzonym, stałym pomieszczeniu. Przywołując art. 11 tej ustawy - działalność lecznicza w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne może obejmować także udzielanie świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem badania diagnostyczne wykonywane w celu rozpoznania stanu zdrowia i ustalenia dalszego postępowania leczniczego. Przy czym zgodnie z art. 23 ustawy o działalności leczniczej sprawy dotyczące sposobu i warunków udzielania świadczeń zdrowotnych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą, nieuregulowane w ustawie lub statucie, określa regulamin organizacyjny ustalony przez kierownika. W regulaminie organizacyjnym podmiotu wykonującego działalność leczniczą określa się w szczególności: firmę podmiotu; cele i zadania podmiotu; strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa podmiotu; rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych; miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych; przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem właściwej dostępności i jakości tych świadczeń w jednostkach lub komórkach organizacyjnych przedsiębiorstwa podmiotu; organizację i zadania poszczególnych jednostek lub komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa podmiotu oraz warunki współdziałania tych jednostek lub komórek dla zapewnienia sprawnego i efektywnego funkcjonowania podmiotu pod względem diagnostyczno-leczniczym, pielęgnacyjnym, rehabilitacyjnym i administracyjnogospodarczym; warunki współdziałania z innymi podmiotami wykonującymi działalność leczniczą w zakresie zapewnienia prawidłowości diagnostyki, leczenia, pielęgnacji i
rehabilitacji pacjentów oraz ciągłości przebiegu procesu udzielania świadczeń zdrowotnych; organizację procesu udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku pobierania opłat wysokość opłat za udzielane świadczenia zdrowotne inne niż finansowane ze środków publicznych; sposób kierowania jednostkami lub komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa podmiotu. Jednakże zbyt krótkie godziny korzystania z publicznych placówek zdrowia uniemożliwiają pacjentom korzystanie z wyżej przykładowo zaprezentowanych, przysługujących im praw. Z drugiej strony wydaje się koniecznym by lekarz pierwszego kontaktu ocenił stan pacjenta, a następnie, jeżeli jego stan wymaga konsultacji ze specjalistą, skierowania do tego specjalisty. Przy czym lekarz pierwszego kontaktu (lekarz rodzinny) wydaje skierowania: do lekarzy specjalistów, na badania (diagnostyczne) do szpitala, do sanatorium. Nie należy zapominać, iż pacjent ma prawo wybrać lekarza specjalistę spośród lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego - oczywiście zawsze spośród lekarzy specjalistów, którzy podpisali kontrakt z NFZ. Jednakże na chwilę obecną jest to niemożliwe. Pacjent z powodu długiego czasu oczekiwania na swoją kolej na liście do lekarza nie może skorzystać z pomocy medycznej. Reasumując, pozwalam sobie stwierdzić, iż kolejki do lekarzy specjalistów wynikają z limitów przyjęć, jak również z powodu czasu w jakim dokonuje się przyjęć pacjentów, tj. do godziny 15. Również należałoby zastanowić się jakie konsekwencje dla chorych powodują kolejki do specjalistów. Doskonałym przykładem dla zilustrowania tej problematyki może być pacjent wymagający rehabilitacji, jednakże nie mogący otrzymać takiej pomocy z powodu kolejki do specjalisty-rehabilitanta. Godziny otwarcia placówki specjalistycznej jedynie do godziny 15 w dni powszednie wydłuża dodatkowo czas oczekiwania na specjalistyczną pomoc. Tak więc, jaki sens ma rehabilitacja po pięciu, sześciu miesiącach kiedy to zaszły już nieodwracalne zmiany w organizmie pacjenta? W związku z powyższym pacjenci zaniepokojeni niemożliwością uzyskania pomocy od Państwa, postulują o dokonanie pilnych i wielokierunkowych działań mających na celu poprawę ich trudnej, nie tylko z powodu choroby, sytuacji. Chodzi tu w szczególności o podjęcie zmian legislacyjnych umożliwiających uzyskanie natychmiastowej pomocy osobom chorym jak również tym, u których występuje prawdopodobieństwo zachorowania. Zmiany prawa powinny w pierwszej kolejności dotyczyć modyfikacji godzin, w których pacjent może uzyskać pomoc ze strony specjalisty, jak również dostępu do specjalistycznego sprzętu. Ponieważ za sytuację w jakiej znajdują się polscy pacjenci jak i za prowadzenie polityki zdrowotnej państwa odpowiada Minister Zdrowia, dlatego też w trosce o
poszanowanie zasady równości wobec prawa wszystkich obywateli RP oraz prawa do ochrony zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) pragnę zapytać Pana Ministra o następujące kwestie: 4. Czy jest monitorowana sytuacja pacjentów w zakresie dostępności do fachowego sprzętu jak i do lekarzy specjalistów? Jeżeli tak, to jakie wnioski wysnuł Pan Minister z tego monitoringu i jakie podjął działania? 5. Czy powyższe postulaty zawarte w tej interpelacji a zgłaszane przez pacjentów, czyli zwykłych obywateli zostaną uwzględnione przez Pana Ministra i staną się podstawą do przeprowadzenia stosownych zmian legislacyjnych? Jeśli tak, to jakie zmiany legislacyjne przewidywane są do wprowadzenia? 6. Czy Ministerstwo Zdrowia zamierza wprowadzić mechanizmy, które umożliwiałyby pacjentom zmniejszenie czasu oczekiwania na uzyskanie porady u lekarzy specjalistów oraz czasu w jakim mogliby skorzystać ze specjalistycznej aparatury medycznej? Jeśli tak, to wprowadzenie jakich mechanizmów jest przewidywane?