Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach niosek gatunku kura (Gallus gallus) na 2009 rok. lek. wet. Joanna Kokot- Ciszewska starszy inspektor ds. zdrowia zwierząt, zwalczania chorób zakaźnych zwierząt PIW Kalisz

Panie i Panowie - hodowcy drobiu- Sprawa: realizacja Krajowego Programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) na 2009r na terenie woj. wielkopolskiego. Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w związku z nowym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 maja 2009r w sprawie wprowadzenia Krajowego Programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) na 2009r oraz Krajowego Programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach niosek gatunku kura (Gallus Gallus) na 2009 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 651) przesyła wzór protokołu pobrania próbek w stadzie brojlerów kur (Gallus Gallus), który naleŝy stosować w ramach realizacji powyŝszego programu na terenie woj. wielkopolskiego.

Badanie to naleŝy wykonać najlepiej 1-2 tygodnie przed zasiedleniem, pobierając próby ze ścian, podłóg i sprzętu wg następujących zasad: - 4 wymazy powierzchniowe z podłoŝa (podłoga i ściany), zwłaszcza z miejsc popękanych, zagłębionych czy połączeń konstrukcyjnych: kaŝdy wymaz pobrany z powierzchni 1 m² w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 3 wymazy powierzchniowe z urządzeń słuŝących do karmienia kaŝdy wymaz pobrany z 5 metrów bieŝących taśmy lub rynienki paszowej, lub z 6 wybranych losowo karmideł (1 wymaz z 2 karmideł) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego ( po 1 wymazie z 3 wlotów i wylotów) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z magazynu pasz (podłoga, ściany, sprzęt, itp.) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą. b) pobieranie prób w dniu wstawienia w ramach sprawdzenia dostawy piskląt: - wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z kaŝdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników, które w laboratorium łączone będą w 1 próbkę zbiorczą - pisklęta padłe i wybrakowane ( w liczbie do 20 sztuk).

Zaleca się wykonanie powyŝszych badań, poniewaŝ hodowca powinien mieć pewność, Ŝe jego kurnik jest przygotowany do zasiedlenia, a zakupiony drób do obsady kurnika, jest wolny od drobnoustrojów Salmonella.

Salmonella- bakteria Gram ujemna z rodziny Enterobacteriaceae, pałeczka średniej wielkości, zwykle zaopatrzona w rzęski. S. Enteritidis, S. Typhimurium, S. Virchow, S. Hadar wywołują zapalenia jelita cienkiego i grubego. W Polsce najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć W Polsce najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć pokarmowych. S. Typhi wywołująca dur brzuszny, S. Paratyphi wywołująca dury rzekome

Salmonella typhimurium w barwieniu metodą Grama

Salmonella typhimurium (czerwona), w zdjęciu skaningowego mikroskopu elektronowego

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania szczególnych metod kontroli w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli u drobiu

(6) W związku z tym, na podstawie opinii EFSA, naleŝy zakazać stosowania środków zwalczających drobnoustroje w ramach krajowych programów kontroli przyjmowanych zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 w przypadkach innych niŝ wyjątkowe sytuacje, o których mowa w opinii EFSA.

(10) W swojej opinii EFSA stwierdził równieŝ w szczególności, iŝ dostępne obecnie szczepionki, zarówno Ŝywe, jak i inaktywowane, mogą być bezpiecznie stosowane przez całe Ŝycie ptaków, z wyjątkiem okresu wycofania przed ubojem oraz w przypadku szczepionek Ŝywych z wyjątkiem kur niosek w okresie produkcji, pod warunkiem Ŝe metody wykrywania umoŝliwiają rozróŝnienie szczepów szczepionki od szczepów dzikich. W sytuacji, kiedy celem jest zmniejszenie wysokiej chorobowości, szczepienie kur niosek jest uwaŝane za przydatne jako środek ograniczający wydalanie bakterii i skaŝenie jaj. Salmonella enteritidis jest główną przyczyną zachorowań u ludzi w wyniku spoŝycia jaj.

(11) W związku z tym, na podstawie opinii EFSA, naleŝy zakazać stosowania dostępnych obecnie Ŝywych szczepionek w ramach narodowych programów kontroli przyjmowanych zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 u kur niosek w okresie produkcji. śywe szczepionki nie powinny być stosowane, o ile producent nie przedstawi właściwej metody rozróŝniania bakteriologicznie dzikich szczepów salmonelli od szczepów szczepionki.

(12) Na podstawie obecnych dowodów naukowych stosowanie Ŝywych lub inaktywowanych szczepionek przeciwko Salmonella enteritidis powinno być obowiązkowe w państwach członkowskich charakteryzujących się wysoką chorobowością w celu poprawy ochrony zdrowia publicznego. Progiem wskazującym na konieczność obowiązkowego szczepienia powinna być chorobowość Salmonella enteritidis wykazana w czasie badań podstawowych zgodnie z decyzją Komisji 2004/665/WE [5] oraz w ramach systemów badawczych zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. d) rozporządzenia (WE) nr 2160/2003.

Artykuł 2 Stosowanie środków zwalczających drobnoustroje 1. Nie stosuje się środków zwalczających drobnoustroje jako szczególnej metody zwalczania salmonelli u drobiu. 2. W drodze odstępstwa od ust. 1 oraz z zastrzeŝeniem spełnienia warunków określonych w lit. a), b) i c) oraz w ust. 3 niniejszego artykułu, środki zwalczające drobnoustroje, dopuszczone zgodnie z art. 5 dyrektywy 2001/82/WE lub art. 3 rozporządzenia 726/2004/WE, mogą być stosowane w następujących wyjątkowych przypadkach:

a) drób z klinicznymi objawami zakaŝenia salmonellą mogącymi powodować niepotrzebne cierpienie; zakaŝone stada hodowlane, w przypadku których stosuje się środki zwalczające drobnoustroje, w dalszym ciągu uwaŝa się za zakaŝone salmonellą; naleŝy podjąć stosowne środki w celu ograniczenia w moŝliwie najwyŝszym stopniu ryzyka rozprzestrzenienia się salmonelli w pozostałej części piramidy hodowlanej;

b) ocalenie cennego materiału genetycznego w stadach hodowlanych w celu stworzenia nowych stad wolnych od salmonelli, w tym "stad elitarnych", stad zagroŝonych ras oraz stad hodowanych w celach badawczych; od piskląt wyklutych z jaj wylęgowych zebranych od drobiu leczonego środkami zwalczającymi drobnoustroje naleŝy w okresie hodowli co dwa tygodnie pobierać próbki przy uŝyciu systemu mającego na celu wykrycie danej odmiany salmonelli na poziomie ufności 95 % przy chorobowości wynoszącej 1 %;

c) zezwolenie wydawane indywidualnie przez właściwy organ w celach innych niŝ zwalczanie salmonelli w stadach podejrzanych o zakaŝenie salmonellą, w szczególności w następstwie dochodzenia epidemiologicznego dotyczącego wybuchu choroby wskutek przenoszenia przez Ŝywność lub w następstwie wykrycia salmonelli w wylęgarni lub na terenie gospodarstwa; państwa członkowskie mogą jednak dopuścić leczenie bez uprzedniego uzyskania zezwolenia w sytuacjach nagłych, pod warunkiem pobrania próbek przez zatwierdzonego lekarza weterynarii zgodnie z jego definicją w art. 2 lit. g) rozporządzenia (WE) nr 854/2004 [7] oraz natychmiastowego zgłoszenia leczenia do właściwego organu; jeśli nie pobrano próbek zgodnie z przepisami niniejszego ustępu, stado uznaje się za zakaŝone salmonellą.

3. Stosowanie środków zwalczających drobnoustroje podlega zgłoszeniu właściwemu organowi oraz jest nadzorowane przez ten organ. Stosowanie tych środków powinno w miarę moŝliwości zawsze być oparte na wynikach pobierania próbek bakteriologicznych oraz badania podatności.

Artykuł 3 Stosowanie szczepionek 1. W ramach narodowych programów kontroli nie stosuje się Ŝywych szczepionek przeciwko salmonelli, o ile producent nie przedstawi właściwej metody rozróŝniania bakteriologicznie dzikich szczepów salmonelli od szczepów szczepionki.

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1168/2006 z dnia 31 lipca 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania niektórych serotypów salmonelli w stadach kur niosek gatunku Gallus gallus oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1003/2005

(5) Rozporządzenie (WE) nr 2160/20032003 przewiduje, Ŝe w okresie przejściowym trwającym trzy lata wspólnotowy cel w odniesieniu do stad kur niosek gatunku Gallus gallus ma objąć Salmonellę enteritidis i Salmonellę typhimurium.

1. POBIERANIE PRÓBEK Pobieranie próbek obejmuje wszystkie stada dorosłych kur niosek gatunku Gallus gallus ( stada kur niosek ), o których mowa w art. 1 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003.

2. MONITOROWANIE STAD NIOSEK 2.1. Częstotliwość i sposób pobierania próbek Pobieranie próbek w stadach kur niosek przeprowadza właściwy organ z inicjatywy przedsiębiorcy Ŝywnościowego ( przedsiębiorca ). Pobieranie próbek z inicjatywy przedsiębiorcy odbywa się przynajmniej co piętnaście tygodni. Pierwsze pobranie próbek jest przeprowadzane w chwili osiągnięcia przez zwierzęta wieku 24 +/ dwa tygodnie. Pobieranie próbek przez właściwy organ odbywa się co najmniej: a) w jednym stadzie na rok w gospodarstwie liczącym co najmniej 1 000 ptaków; b) w wieku 24 +/ dwa tygodnie w stadach niosek trzymanych w budynkach, w których wykryto salmonellę u poprzedniego stada;

Pobieranie próbek przez właściwy organ odbywa się co najmniej: a) w jednym stadzie na rok w gospodarstwie liczącym co najmniej 1 000 ptaków; b) w wieku 24 +/ dwa tygodnie w stadach niosek trzymanych w budynkach, w których wykryto salmonellę u poprzedniego stada; c) w kaŝdym przypadku podejrzenia zakaŝenia Salmonellą enteritidis lub Salmonellą typhimurium, będącego wynikiem badania epidemiologicznego w zakresie ognisk przenoszonych przez Ŝywność, zgodnie z art. 8 dyrektywy 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (1) d) we wszystkich pozostałych stadach niosek w gospodarstwie w przypadku wykrycia Salmonelli enteritidis lub Salmonelli typhimurium w jednym ze stad niosek w tym gospodarstwie; e) w przypadku gdy właściwy organ uzna to za stosowne. Pobranie próbek przeprowadzone przez właściwy organ moŝe zastąpić jedno pobranie próbek z inicjatywy przedsiębiorcy.

2.2. Procedura pobierania próbek Aby maksymalnie zwiększyć precyzyjność próby, naleŝy pobrać do badania zarówno próbki odchodów, jak i próbki ze środowiska, przynajmniej zgodnie z lit. a) i b): a) w przypadku stad trzymanych w klatkach naleŝy pobrać 2 próbki po 150 gramów naturalnie zebranych odchodów z taśm lub zgarniaków w danym kurniku, po jego oczyszczeniu przy pomocy systemu usuwania obornika; jednak w przypadku klatek przesuniętych względem siebie, w których brak jest zgarniaków lub taśm, naleŝy pobrać 2 próbki po 150 gramów świeŝych wymieszanych odchodów w 60 róŝnych miejscach znajdującychsię poniŝej klatek w dołach z odchodami;

b) w przypadku kurników, w których stosowany jest chów w systemie zamkniętym lub wybiegowym, naleŝy wziąć dwie pary okładzin na buty lub skarpet, nie zmieniając butów ochronnych przy zmianie okładzin na buty. W przypadku pobierania próbek przez właściwy organ naleŝy pobrać próbkę o objętości 250 ml zawierającą co najmniej 100 gramów kurzu z głównych źródeł kurzu w całym kurniku. JeŜeli ilość kurzu nie jest wystarczająca, naleŝy pobrać 150 gramów naturalnie zebranych odchodów lub dodatkową parę okładzin na buty lub skarpet

W przypadku gdy nie zostanie wykryta Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium, natomiast zostaną wykryte substancje antybakteryjne lub efekt hamujący mnoŝenie się bakterii, dane stado uznaje się za zakaŝone na potrzeby wspólnotowego celu, o którym mowa w art. 1 ust. 2.

2.2. Procedura pobierania próbek Aby maksymalnie zwiększyć precyzyjność próby, naleŝy pobrać do badania zarówno próbki odchodów, jak i próbki ze środowiska, przynajmniej zgodnie z lit. a) i b): a) w przypadku stad trzymanych w klatkach naleŝy pobrać 2 próbki po 150 gramów naturalnie zebranych odchodów z taśm lub zgarniaków w danym kurniku, po jego oczyszczeniu przy pomocy systemu usuwania obornika; jednak w przypadku klatek przesuniętych względem siebie, w których brak jest zgarniaków lub taśm, naleŝy pobrać 2 próbki po 150 gramów świeŝych wymieszanych odchodów w 60 róŝnych miejscach znajdujących się poniŝej klatek w dołach z odchodami; b) w przypadku kurników, w których stosowany jest chów w systemie zamkniętym lub wybiegowym, naleŝy wziąć dwie pary okładzin na buty lub skarpet, nie zmieniając butów ochronnych przy zmianie okładzin na buty. W przypadku pobierania próbek przez właściwy organ naleŝy pobrać próbkę o objętości 250 ml zawierającą co najmniej 100 gramów kurzu z głównych źródeł kurzu w całym kurniku. JeŜeli ilość kurzu nie jest wystarczająca, naleŝy pobrać 150 gramów naturalnie zebranych odchodów lub dodatkową parę okładzin na buty lub skarpet L 211/6 PL Dziennik Urzędowy UniiEuropejskiej 1.8.2006 (1) Dz.U.. L 325 z 12.12.2003, str. 31. W przypadku pobierania próbek, o którym mowa w pkt 2.1 lit. b), c) i d),

b) w przypadku kurników, w których stosowany jest chów w systemie zamkniętym lub wybiegowym, naleŝy wziąć dwie pary okładzin na buty lub skarpet, nie zmieniając butów ochronnych przy zmianie okładzin na buty. W przypadku pobierania próbek przez właściwy organ naleŝy pobrać próbkę o objętości 250 ml zawierającą co najmniej 100 gramów kurzu z głównych źródeł kurzu w całym kurniku. JeŜeli ilość kurzu nie jest wystarczająca, naleŝy pobrać 150 gramów naturalnie zebranych odchodów lub dodatkową parę okładzin na buty lub skarpet L 211/6 PL Dziennik Urzędowy UniiEuropejskiej 1.8.2006 (1) Dz.U.. L 325 z 12.12.2003, str. 31. W przypadku pobierania próbek, o którym mowa w pkt 2.1 lit. b), c) i d), właściwy organ gwarantuje, poprzez odpowiednie wykonywanie dalszych badań, Ŝe na wyniki badań w kierunku salmonelli u ptaków nie ma wpływ stosowanie w stadzie substancji antybakteryjnych.

naleŝy pobrać 150 gramów naturalnie zebranych odchodów lub dodatkową parę okładzin na buty lub skarpet. L 211/6 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 1.8.2006 (1) Dz.U.. L 325 z 12.12.2003, str. 31. W przypadku pobierania próbek, o którym mowa w pkt 2.1 lit. b), c) i d), właściwy organ gwarantuje, poprzez odpowiednie wykonywanie dalszych badań, Ŝe na wyniki badań w kierunku salmonelli u ptaków nie ma wpływ stosowanie w stadzie substancji antybakteryjnych.

Bioasekuracja na fermie

1. Usytuowanie gospodarstwa 2. Obiekty hodowlane 3. Materiały 4. Dostęp - transport - wejście osób trzecich na teren gospodarstwa

5. System obsługi 6. Pisklęta 7. Zwierzęta domowe 8. Dzikie zwierzęta 9. Pasza 10. Woda

11. Personel - szkolenia - zasady higieny 12. Budynki a przepisy sanitarne 13. Ściółka 14. Sprzęt 15. Leki 16. Preparaty DDD 17. Utylizacja

18. Rejestry A) wizyt na fermie B) leczenia i zabiegów C) historii stada = łańcuch pokarmowy D) pochodzenia piskląt E) kontroli Salmonelli F) pochodzenia paszy G) wykonanej dezynfekcji, dezynsekcji, deratyzacji

Dziękuję za uwagę