1
szkolnych kronikach zapisano, że jednoklasowa szkoła funkcjonuje w okresie 1898-1919, dwuklasowa 1913-1919, czteroklasowa 1919-924, pięcioklasowa 1924-1934 i czteroklasowa 1934-1944. W latach 1895-1898 prowadzona była budowa obiektu szkolnego, głównie za przykładem ks. Kazimierza Buczkowskiego (proboszcz w Górze Ropczyckiej). W roku 1910 naukę prowadzą: Ferdynand Wiatrowski i Stanisława Heydówna, którą zastępuje następnie Stefania Murcocińska. Dr J. Fierich odnotował w roku 1936 istnienie tu szkoły dwuklasowej, prowadzonej przez Marię Schabową. Od roku 1937 kierownictwo szkoły obejmuje Zygmunt Wyrodek. Pod koniec XIX w. szkoła dla dzieci z Gnojnicy istniała tylko w Ropczycach. Jednak niektórzy z gospodarzy w Gnojnicy, w zimie, utrzymywali wspólnie osobę uczącą ich dzieci czytania i pisania. Pod przymusem austriackich władz oświatowych miejscowa gmina postanowiła wybudować szkołę we wsi. Po różnych propozycjach w wyborze miejsca pod budowę szkoły, ostatecznie właściciel dóbr Józef Michałowski z Witkowic, posiadający obszar dworski w Gnojnicy, podarował swoją karczmę na szkołę i przy niej 1 mórg pola ornego. Karczmę zburzono i na tym samym miejscu budowano szkołę. Nadzór nad budową prowadził sam Józef Michałowski. Budowę szkoły pod względem finansowym prowadziła gmina z własnych funduszy, otrzymując na ten cel pożyczkę bezprocentową z funduszów krajowych we Lwowie. W tym okresie istniały Rady Szkolne: miejscowe, okręgowe i krajowe. Pierwszym nauczycielem szkoły w roku szkolnym 1898/1900 był Jan Gniewek. Czynności szkolne zostały przydzielone do Rady Szkolnej Miejscowej w Górze Ropczyckiej. W roku szkolnym 1902/1903 objął posadę wspomniany już nauczyciel Ferdynand Wiatrowski pełnił również funkcję kierownika szkoły. W roku 1910 gmina 2
katastralna Gnojnica dzieliła się na kilka przysiółków: Wola, Dół, Domaradz, Budy, Podlasie, Pniaki, Lipnica. Według spisu ludności w roku 1910 gmina liczyła około 2200 ludności i około 400 domów mieszkalnych. Gmina należała do parafii Góra Ropczycka. Z początkiem sierpnia 1914 roku wybuchła wojna światowa i zaprzestano wszelkich czynności. Po odparciu nawału rosyjskiego przez armię austriacką, rozpoczęto naukę w roku szkolnym 1915/1916 od 1 września. Po inwazji budynek pozostał cały, natomiast zniszczono przybory naukowe, książki i uszkodzono sprzęt. W takich warunkach odbywała się nauka. Rok szkolny 1919/1920 rozpoczęto z dniem 15 września, z powodu braku wykonywania przymusu szkolnego starsi uczniowie nie uczęszczali do szkoły, nauka uzupełniająca (od 12-15 lat) nie odbywała się. Z dniem 4 listopada 1919 r. z powodu braku opału i zimowej pory nauka została wstrzymana. Edukację rozpoczęto dopiero 3 lutego 1920 r. W roku szkolnym 1921/22 stosownie do polecenia Kuratorium wprowadzono na próbę nowe programy ministerialne nauki szkolnej. W roku szkolnym 1928/1929 odłączono klasę (filialną) w Gnojnicy Woli od szkoły macierzystej na podstawie orzeczenia Kuratorium. W związku z tym powstała samodzielna szkoła. Na początku roku szkolnego założono Związek Strzelecki, do którego przystąpiła z ochotą starsza młodzież męska. Prezesem związku był Ferdynand Wiatrowski kierownik szkoły, a komendantem Franciszek Gil. Proboszcz z Góry Ropczyckiej ks. Michał Chłoń sprzeciwił się związkowi i zakazał należenia do stowarzyszenia, z tego powodu związek ten upadł. W lutym 1929 r. nastały niebywałe mrozy dochodzące powyżej 40 0 C. Nauka w tym czasie odbywała się nieregularnie. W czasie okupacji nauczanie w szkole stało na niskim poziomie, nauki historii udzielać zabroniono, z geografii brano pod uwagę tylko wiadomości z zakresu programów klasy III sprzed 1939 r. w sezonach 3
zimowych 1939/1940 i 1943/44 zajęcia w szkole były dość często przerywane z powodu braku opału i epidemii tyfusu. Ponadto władze niemieckie wydały zarządzenie, aby wszystkie przedwojenne podręczniki szkolne były usunięte ze szkoły. Z chwilą zbliżania się frontu wschodniego szkoła była nieczynna, gdyż zajęta była przez ludność wysiedlona z pasa frontowego. Wojna nie oszczędza ludzi i obiektów. Kierownik Zygmunt Wyrodek był aresztowany, a działania frontowe pozbawiły budynku szkolnego szyb a nawet ram okiennych, mebli i wszelkiego sprzętu. Na szczęście powraca do pracy kierownik Z. Wyrodek i energicznie zabiera się za porządkowanie szkolnego dobytku. W następnym roku podejmuje się remontu obiektu, a placówka uzyskuje status siedmioklasowej szkoły podstawowej. Od 1946 działa w szkole Spółdzielnia Uczniowska Jedność, SKO i zespół orkiestralny. Kurs wyrównawczy dla dorosłych kończy w tym okresie 45 osób. Z powodu trudnych warunków lokalowych, w roku 1959 przystąpiono do budowy nowej szkoły, a już w dniu 3 września 1961 roku oddano obiekt do użytku. Budynek obejmował sześć sal lekcyjnych, kancelarię, świetlicę, pracownie i dwa obszerne korytarze/hole. Szkoła w 1973 roku przeszła zmiany organizacyjne, włączona została do struktury Zbiorczej Szkoły Gminnej w Ropczycach. Od 3 września 1973 roku stała się częścią szkoły zbiorczej, uczniowie klas V-VIII uczęszczający dotychczas do szkoły w Gnojnicy Woli, dowożeni byli do szkoły w Gnojnicy Dolnej autobusem Wydziału Oświaty i Wychowania, Kultury, Kultury Fizycznej Turystyki Urzędu Powiatowego w Ropczycach. Natomiast uczniowie klas I tamtejszej szkoły nadal uczęszczali do szkoły w Gnojnicy Woli, która była punktem filialnym Szkoły Podstawowej w Gnojnicy Dolnej. Od września 1973 r. wprowadzona została pięciostopniowa ocena ze sprawowania: wzorowa, wyróżniająca, dobra, odpowiednia i nieodpowiednia. 4
W tym też roku dla uczniów, którzy nie nadążali za programem nauki utworzony został oddział uzawodowiony klasy VII przy Zbiorczej Szkole Gminnej w Ropczycach (Dyrektorem tej szkoły była mgr Bronisława Chlebuś). W styczniu 1975 r. nastąpiła zmiana podziału administracyjnego Polski, a weszła w życie do praktycznej realizacji w czerwcu. Zlikwidowane zostały powiaty, a utworzone zostały gminy i urzędy miasta. Gnojnica weszła terytorialnie do Gminy Ropczyce, której naczelnikiem był Tadeusz Wójciak. W roku 1976 nastąpiło połączenie gminy i miasta w jeden Urząd Miejsko- Gminny. Naczelnikiem Miasta i Gminy był Jerzy Pikuła. Zmiana nastąpiła, także na stanowisku Gminnego Dyrektora Szkół, funkcję objął Tadeusz Kaplita. Z dniem 1 sierpnia 1977 r. nastąpiła zmiana na stanowisku zastępcy Miejsko-Gminnego Dyrektora Szkół w Ropczycach, funkcję objęła Romana Augustyn-Dąbrowska. Od września 1978 r. nastąpiło obniżenie stopnia organizacyjnego Punktu Filialnego, klasa IV przeszła do szkoły bazowej w Gnojnicy Dolnej. Ognisko przedszkolne przeniesione zostało do przedszkola i utworzony został oddział przedszkolny dla 6-latków. Publiczne Przedszkole w Gnojnicy Dolnej funkcjonowało w budynku starej szkoły. Pierwszym nauczycielem była: Zofia Baran (1964-1967). Przedszkole zostało przeniesione w styczniu 2014 roku do nowego budynku przy sali gimnastycznej w Gnojnicy Dolnej. W 1982 roku podniesiono stopień organizacyjny Punktu Filialnego w Gnojnicy Woli do klasy VI. W związku z tym, z dniem 1 września 1982 r. powstała samodzielna szkoła, uczniowie klas IV-VI, którzy byli dotychczas dowożeni do szkoły w Gnojnicy Dolnej uczęszczali do szkoły w Gnojnicy Woli. Uczniowie klas VII, VIII realizowali obowiązek szkolny w Szkole Podstawowej w Gnojnicy Dolnej. Od września 1987 r. podniesiono stopień organizacyjny Szkoły w Gnojnicy Woli do klasy VIII. Od 1990 r. Inspektorem 5
Oświaty i Wychowania Urzędu Miasta i Gminy w Ropczycach był Marek Bujak. W 1995 roku rozpoczęto budowę budynku B przy szkole w Gnojnicy Dolnej, a w 1997 oddano go do użytku. Mieściły się w nim: kotłownia, na I piętrze biblioteka i izba regionalna, a na II dwa mieszkania (w jednym gabinet lekarski). W budynku B znajduje się obecnie nowoczesna pracownia komputerowa, Centrum zajęć pozalekcyjnych, biblioteka, izba regionalna i gabinet higienistki. 1 września 1999 roku Rada Miejska w Ropczycach uchwaliła, że przekształca się Szkołę Podstawową w Gnojnicy Dolnej o strukturze organizacyjnej klas I-VIII, w sześcioletnią Szkołę Podstawową o strukturze organizacyjnej klas I-VI. Z dniem 1 września 2003 roku połączono Szkołę Podstawową w Gnojnicy Dolnej o strukturze organizacyjnej klas I-VI i Gimnazjum w Gnojnicy Dolnej o strukturze organizacyjnej klas I-III oraz Publiczne Przedszkole w Gnojnicy Dolnej w zespół pod nazwą Zespół Szkół w Gnojnicy Dolnej z siedzibą w budynku Szkoły Podstawowej w Gnojnicy Dolnej nr 268. W związku z niewystarczającą bazą lokalową i doskwierającym brakiem sali gimnastycznej, rozpoczęto starania o rozbudowę szkoły. Budowę budynku sali gimnastycznej i nowego przedszkola zapoczątkowało wmurowanie aktu erekcyjnego w ścianę budynku sali gimnastycznej i przedszkola powstającego przy szkole. Uroczystość odbyła się 10 maja 2012 r. przy okazji otwarcia przy szkole nowoczesnego placu zabaw oraz kompleksu boisk sportowych usytuowanych na stadionie w Gnojnicy Dolnej. Budowa budynku C miała miejsce od sierpnia 2011 r. do października 2013 roku. Uroczystość oddania do użytku nowej sali gimnastycznej i przedszkola odbyła się 12 grudnia 2013 roku. 6