Uzbekistan Przewodnik globtrotera

Uzbekistan Przewodnik globtrotera

Uzbekistan Przewodnik globtrotera Dawid Dudek Poznań 2013

Copyright 2013 by Dawid Dudek Projekt typograficzny, skład i łamanie: Czarek Falkowski Korekta: Dawid Dudek Opracowanie graficzne okładki: Dawid Dudek Poznań 2013 ISBN: 978-83-934937-5-3 Wszystkie prawa zastrzeżone. Zabronione jest kopiowanie, tłumaczenie czy modyfikacja jakiejkolwiek części książki, w jakiejkolwiek formie i jakimikolwiek środkami (wraz z elektronicznymi, mechanicznymi i innymi podobnymi, jak fotokopia, nagranie czy jakikolwiek system przechowywania i wyszukiwania informacji) bez zezwolenia na piśmie od wydawcy. www.davidiacus.pl/ www.ksiegarniaglobtrotera.pl www.przewodnikiglobtrotera.pl Printed in Poland. Druk: P. H. U. Multikram, ul. Mławska 20 D, 87 500 Rypin

Kirgistan 14 13 1. Taszkent 2. Wilajet andiżański 3. Wilajet fergański 4. Wilajet namangański 5. Wilajet taszkencki 6. Wilajet syrdaryjski 7. Wilajet dżyzacki 8. Wilajet samarkandzki 9. Wilajet surchandaryjski 10. Wilajet kaszkadaryjski 11. Wilajet bucharski 12. Wilajet nawojski 13. Wilajet chorezmijski 14. Republika karakałpacka Ruszamy do Uzbekistanu! Kazachstan Uzbekistan 12 1 5 4 11 Buchara 10 8 9 7 Samarkanda 6 3 2 Tadżykistan Turkmenistan Kazachstan

Uzbekistan: Taszkent 47 Z lotniska do miasta oraz na lotnisko można dostać się publicznym transportem. Do dyspozycji mamy dwa autobusy o numerach 11 oraz 76. Autobusy jadą do centrum miasta i zatrzymują się koło bazaru Chorsu. Jest jeszcze trzeci autobus kursujący między lotniskiem a miastem. Autobus o numerze 67 jedzie z lotniska wzdłuż alei Shahrisabz i zatrzymuje się przy placu Amir Timura. Bilety kupujemy w autobusie. Pociąg: Główny dworzec kolejowy Taszkentu (żeleznodorożny vokzal) położony jest na południe od centrum miasta. Do dyspozycji mamy kilka szczególnie interesujących pociągów. Codziennie o godzinie 8 rano i 17-tej po południu odjeżdża pociąg do Samarkandy. Pociąg wraca o godzinie 17tej. Podróż trwa 2 godz. i 30 min. Bilet kosztuje 46 tys. som. Codziennie o godzinie 8.30 odjeżdża pociąg relacji Taszkent-Samarkanda-Buchara. Bilet kosztuje 30 tys. som. Pociąg powrotny na tej trasie odjeżdża z Buchary o godzinie 8 rano. Mamy też do dyspozycji nocny pociąg do Buchary. Odjeżdża o godzinie 20.45 i na miejscu jest rano. Miejsce w przedziale dwuosobowym kosztuje 77 tys. som a w przedziale czteroosobowym 46 tys. som. W poniedziałek, środę oraz piątek odjeżdża pociąg do Urgenczu (uzb.: Urganch, uzb. cyr.: Урганч; ros.: Ургенч, Urgiencz). Jedzie on przez Chiwę (uzb. Xiva; ros. Хива). Pociąg odjeżdża o godzinie 17.45. Warto zaznaczyć, że zatrzymuje się w Samarkandzie (ale na krótko i w środku nocy). Na miejscu jest przed południem. Bilet kosztuje 25 tys. som (miejsce siedzące) lub 71 tys. som (kuszetka). Warto zaznaczyć, że bardzo trudno czasami nabyć bilety kolejowe z dnia na dzień. W stolicy de facto mamy do dyspozycji tylko dwie kasy biletowe. Pierwsza z nich znajduje się wewnątrz dworca głównego, druga przed stacją. Aby zakupić bilet trzeba koniecznie przedstawić paszport. Warto pokazać w okienku gdzie chce się jechać (przepisać po uzbecku lub rosyjsku nazwę stacji z tego przewodnika) oraz bardzo wyraźnie trzeba napisać datę kiedy chcemy jechać. Samochód: Sieć drogowa w Uzbekistanie jest na przyzwoitym poziomie. Taszkent stanowi centrum tej sieci i jest otoczony bardzo dobrą siecią dróg. Marszrutka: Podróżowanie po Uzbekistanie marszrutkami jest najtańszym rozwiązaniem. Problematyczne jest jednak to, że w mieście jest wiele dworców autobuso-

Uzbekistan: Andiżan 71 nasz hotel lub nocleg gdyż jest szansa, że nas podwiezie pod wskazany adres. Pociąg: Raz w tygodniu w każdą środę jedzie pociąg z Andiżanu do Buchary. Pociąg odjeżdża kilka minut po 22. Ponadto w każdą niedzielę około godziny 15-tej odjeżdża pociąg do Taszkentu. Autobus: Z Andiżanu bez problemu z głównego dworca autobusowego, który znajduje się przy dworcu kolejowym, złapiemy marszrutkę do wielu okolicznych miast. Jeśli naszym celem jest Taszkent musimy udać się na nieoficjalny dworzec autobusowy koło Parku Puszkina. Podróż zajmuje około 5-6 godzin a bilet kosztuje w przeliczeniu około 10 euro. Zwiedzanie Po dotarciu na miejsce warto wybrać się w pierwszej kolejności na bazar Dżahom. Można tutaj kupić praktycznie wszystko. Bliskość granicy sprawia, że towary bywają tańsze niż w innych częściach kraju. Bazar to ciekawe miejsce samo w sobie. Obserwować można Kirgizów, Uzbeków, Tadżyków, Chińczyków i wiele innych nacji. Jeśli zdarzy się, że będziemy potrzebować waluty to najlepiej udać się na ulicę Nawoi i skorzystać z usług Narodowego Banku Uzbekistanu. Jeśli będziemy musieli skorzystać z bankomatu trzeba bardzo dokładnie obejrzeć urządzenie. Bliskość niezbyt dobrze strzeżonej granicy sprawia, że często pojawiają się tutaj osoby, które montują na bankomatach urządzenia do kopiowania kart kredytowych. Złodzieje potrafią wyczyścić niczego nie świadomemu turyście konto bankowe co może mieć poważne konsekwencje. Pieniądze często są nie do odzyskania. Zwiedzanie najlepiej rozpocząć od starego miasta. W pierwszej kolejności warto udać się na ulicę Bazernaja gdzie pod numerem 21 mieści się niewielkie muzeum literatury. Warto tam zajrzeć nawet jeśli nie interesujemy się zupełnie literaturą ponieważ obsługa bywa bardzo pomocna i chętnie odpowiada na pytania dotyczące miasta. Muzeum otwarte jest od wtorku do niedzieli w godzinach od 9.00 do 18.00. Bilet kosztuje w przeliczeniu około pół euro. Wewnątrz obejrzeć można wiele eksponatów związanych z osoba Babura (ramka wyżej). Oprócz wspomnianego wyżej w mieście mamy dwa inne muzea składające się na kompleks muzealny. Są to: muzeum etnograficz-

72 Uzbekistan: Wilajet andiżański ne oraz muzeum regionalne. Bilet kosztuje 1 euro a otwarte są od wtorku do niedzieli w godzinach od 9.00 do 17.00. Warto tutaj zajrzeć gdy ekspozycja mieści się częściowo w medresie i meczecie. Miasto nie imponuje ilością zabytków. Jeśli ich szukamy warto wybrać się albo do Parku Nawoi gdzie znajduje się kilka pomników oraz zabudowa z XIX wieku, a także meczet lub Park Babura, który leży nieco poza miastem ale jako, że położony jest na wzgórzach, rozciąga się z niego imponujący widok na okolicę. Pora ruszyć poza stolicę wilajetu. Udajemy się na wschód do miasta Qoʻrgʻontepa (uzb. Қўрғонтепа; ros.: Кургантепа,wym. Kurgantiepa). Leży niemal przy samej granicy a zamieszkuje je około 20 tys ludzi. Jeśli chcemy opuścić Uzbekistan drogą lądową to jest to świetna baza wypadowa. Samo miasto założono w 1976 roku aczkolwiek ludzie mieszkali tutaj od wieków. Drugim miastem, które stanowić może bazę wypadową jest Asaka (dawniej Lenińsk). Mieszka tutaj ponad 50 tys. ludzi. W mieście zlokalizowana jest fabryka Daewoo produkująca do chwili obecnej różne modele Daewoo.

116 Uzbekistan: Wilajet bucharski WILAJET BUCHARSKI Wilajet bucharski (uzb. Buxoro viloyati / Бухоро вилояти) to prowincja, która jest obowiązkowym celem każdego turysty odwiedzającego Uzbekistan. Jej powierzchnia to niespełna 40 tys. kilometrów kwadratowych a zamieszkuje ją niecałe półtora miliona ludzi. Stolicą wilajetu jest słynne miasto Buchara. BUCHARA ;بخارا pers. Buchara (uzb. Buxoro; ros. Бухара; tur. Buhara) to najcenniejszy zabytek całej Azji Środkowej. Stare miasto Buchary jest jednym z najcenniejszych zespołów architektury islamu w świecie i obejmuje około ponad 140 obiektów i zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Historia Nazwa miasta pochodzi najprawdopodobniej od perskiego słowa βuxārak co tłumaczy się jako szczęśliw miejsce. Historyk arabski Abu Bakr Muhammad ibn Dżafar an-narszachi (899-959) próbując wyjaśnić skąd wzięła się nazwa miasta napisał: Buchara ma wiele imion. Jednym z nich jest Numijkat. Jest także nazywana Bumiskat. Posiada 2 nazwy w języku arabskim. Jedną z nich jest Madinat al Sufriya, co oznacza miasto miedzi, a inną jego nazwą jest Madinat Al Tujjar, czyli miasto kupców. Jednak to słowo Buchara jest najbardziej znanym ze wszystkich. Nie ma w świecie innego miasta o tak wielu nazwach. Historia miasta sięga tysięcy lat a jego początki są owiane licznymi legendami. Zgodnie z irańskim eposem Szahname (zob. ramka niżej) miasto zostało założone przez mitycznego króla Sziawę, który miał wybrać to miejsce z uwagi na obfitość wody, żyzne gleby oraz położenie w sercu jedwabnego szlaku. Jak podaje legenda król Sziawa został oskarżony przez swoją macochę, że próbuje ją uwieść. Aby dowieść swojej niewinności przeszedł próbę ognia oraz wody. Przemierzył rzekę Amu-Darię udał się do Samaarkandy gdzie miejscowy władca oddał mu swoją córkę za żonę. Otrzymał we władanie tereny wokół współczesnej Buchary gdzie zbudował swoją stolicę. Tyle legenda. Zgodnie z dowodami naukowymi, miasto zostało założone w 500 roku przed Chrystusem.

120 Uzbekistan: Wilajet bucharski oraz z centrum miasta do lotniska jeżdżą marszrutki numer 1, 10 oraz numer 100. Bilet kosztuje w przeliczeniu 1 zł. Z punktu widzenia turysty najbardziej atrakcyjnie przedstawiają się codzienne loty do Taszkentu. Lot trwa godzinę a bilet kosztuje średnio 50 euro w jedną stronę. Ponadto lotnisko obsługuje połączenia do kilku innych miast. Dolecimy stąd (nazwa linii lotniczej a w nawiasie destynacje): Samara Airlines (Samara); Transaero (Moskwa-Domodiedowo); Uzbekistan Airways (Moskwa-Domodiedowo, Taszkent, Urgencz); Rossiya Airlines (Sankt Petersburg). Pociąg: Stacja kolejowa nie znajduje się w Bucharze lecz w oddalonym o 11 km mieście Kagań. Z Buchary (plac Liabi Hauz) bezpośrednio na dworzec kolejowy jeździ marszrutka numer 68. Podróż trwa pół godziny a bilet kosztuje w przeliczeniu 1 zł. Do wyboru mamy kilka pociągów o różnym standardzie. Najwygodniejszy (i najdroższy) jest super szybki pociąg Szark. Odjeżdża z Taszkentu codziennie o godzinie 8.30 (patrz podrozdział Taszkent/transport/pociągi) i przyjeżdża do Buchary o godzinie 15.00. Pociąg wraca o godzinie 8.05 rano i jest w Taszkencie o godzinie 14.30. Jeśli wolimy tańszą opcję mamy możliwość przemierzenia tej trasy nocnym pociągiem (podróż trwa 14 godzin). Do wyboru są przedziały 4 i 6 osobowe. Aktualne ceny oraz zmiany w rozkładzie jazdy można śledzić na bieżąco na stronie internetowej uzbeckich kolei: www.uzrailpass.uz. Autobus: Buchara jest dobrze skomunikowana z innymi miastami w kraju. Problemem może być jednak odnalezienie właściwego dla naszej destynacji dworca autobusowego. W mieście funkcjonują trzy dworce autobusowe i z każdego autobusy odjeżdżają w innym kierunku. Główny Dworzec Autobusowy (Centralne Awtovokzal) znajduje się przy ulicy Gidżduwani niecałe 3 kilometry na północ od centrum miasta. Odjeżdżają stąd codziennie rano autobusy do Samarkandy (podróż trwa 4 godziny a bilet kosztuje w przeliczeniu 15 zł) oraz Taszkentu (podróż trwa 9 godzin a bilet kosztuje w przeliczeniu 25 zł). Na dworzec autobusowy jeździ miejska marszrutka numer 70 oraz 77. Drugi dworzec autobusowy znajduje się przy bazarze i nazywany jest Awtostansija Karwon Bazor. Trzeba iść wzdłuż głównej ulicy około 2 km na północ od Centralnego Dworca Autobusowe-