SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADANIA Pisemne sprawozdanie z realizacji zadania nieinwestycyjnego oraz edukacyjnego wraz z opisem osiągniętego efektu rzeczowego i ekologicznego Tytuł zadania: Nr umowy: Wnioskodawca: Termowizja, czyli jak uszczelnić domowy budżet edycja II WFOŚ/D/I-2/88/2018 Urząd Miasta Gdyni, al. Marsz. J. Piłsudskiego 52/54, 81-382 Gdynia Zadanie o nazwie Termowizja, czyli jak uszczelnić domowy budżet - edycja II stanowiące realizację Programu edukacyjnego Gminy Miasta Gdyni na rzecz ograniczenia zużycia energii oraz wsparcia gospodarki niskoemisyjnej a także gospodarki cyrkulacyjnej na lata 2016-2018 wpisanego w Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Miasta Gdyni na lata 2015-2020 Działanie I-14 Projekt Edukacja ekologiczna zostało realizowane w partnerstwie z PGE Energia Ciepła S.A. (dawniej EDF Polska S.A.) oraz OPEC Sp. z o.o. na mocy zawartego w 2014 roku Porozumienia w sprawie partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju, którego celem jest redukcja niskiej emisji, zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa użytkowania budynków oraz wzrost efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy Miasta Gdyni. Zadanie zostało zrealizowane zgodnie z zaplanowanym harmonogramem realizacji projektu. Osiągnięto także planowane cele, wskaźniki realizacji zadania, w tym efekt rzeczowy i ekologiczny. Zadanie składało się z dwóch części: badań termowizyjnych budynków i ankietowania oraz edukacji, informacji i promocji. Część 1: badania termowizyjne budynków i ankietowanie. Budynki mieszkalne wielorodzinne (120 szt.), zgodne z listą rezerwową budynków zgłoszonych we wrześniu 2017 r. do pierwszej edycji badań, zostały poddane badaniom termowizyjnym. Badania przeprowadzano w okresie zimowym 2018 r. Procedura wyboru wykonawcy przebiegła na zasadach określonych w Instrukcji udzielania zamówień publicznych w Urzędzie Miasta Gdyni zgodnej z zarządzeniem nr 2310/15/VII/S Prezydenta Miasta Gdyni z dnia 9 czerwca 2015 roku z późniejszymi zmianami. Przy udzielaniu zamówień poniżej kwoty 30 000 euro Instrukcja zobowiązuje do stosowania zasad konkurencji poprzez przeprowadzenie analizy rynku. Na wykonawcę została wybrana firma TERMOCENT Sp. z o.o. z Krakowa. Po wykonaniu badań, ich wyniki w postaci raportu i sprawozdania zostały udostępnione uczestnikom. Raport miał za zadanie wskazać mieszkańcom występowanie strat energetycznych oraz związanych z tym strat finansowych, jakie ponosi domowy budżet. Na podstawie wyników raportu właściciele budynków mogą podjąć działania, mające na celu zoptymalizowanie efektywności energetycznej budynku lub pozostawić budynek w niezmienionym stanie. Przeprowadzone badanie ankietowe wskazało, że wszyscy badani administrujący budynkami zadeklarowali stosowanie rekomendacji dla mieszkańców budynków związanych z prawidłowym gospodarowaniem energią. Większość z nich wskazała więcej niż jedną z rekomendowanych metod prawidłowego gospodarowania energią cieplną w budynku, takie jak: uszczelnienie wiekowych okien i drzwi, wietrzenie pomieszczeń w sposób krótki i intensywny, obniżanie temperatury w godzinach nocnych, ustawienia różnych temperatur w poszczególnych pomieszczeniach, stosowanie głowic termostatycznych, nie zakrywanie grzejników. Co najmniej połowa badanych zadeklarowała, iż w najbliższym czasie podejmie konkretne tzw. twarde działania mające na celu ograniczenie strat energetycznych budynków. 1
Część 2: edukacja, informacja i promocja. W ramach tej części zadania przeprowadzono szeroką promocję i publikację informacji na temat realizowanego zadania. Informacje rozpowszechniane były poprzez stronę internetową Gminy, podczas Pomorskiego Pikniku Energetycznego w czerwcu 2018 r. na specjalnie przygotowanych rollupach i na ścianach namiotu tzw. domku Ciepłolubnych oraz w 5 mobilnych punktach informacyjnych dla mieszkańców. Partnerzy projektu PGE EC oraz OPEC na mocy zawartego Porozumienia w sprawie partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju wnieśli wkład merytoryczny i finansowy w przeprowadzenie akcji edukacyjno informacyjnej niniejszego zadania. Opracowane materiały graficzne i reklamowe towarzyszyły wszystkim działaniom promocyjnym zadania. Mobilny punkt informacyjny, Plac Górnośląski, wrzesień 2018 Informacja o projekcie zamieszczona została we wrześniu 2018 r. gazetce Ciepłolubnych dystrybuowanej w nakładzie 3200 poprzez Pocztę Polską do skrzynek mieszkańców dzielnic Gdyni, w których planowany jest rozwój sieci ciepłowniczej Wzgórze Św. Maksymiliana, Śródmieście, Orłowo, Mały Kack. Nagrano materiał filmowy dotyczący projektu, który znalazł się na stronie internetowej miasta. Realizacja zadania cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród mediów, które niezależnie publikowały informacje dotyczące przeprowadzania darmowych badań termowizyjnych w Gdyni. Artykuły ukazały się m.in. na portalu Sozosfera, Cire, Więcej niż energia, Młoda Gdynia. Przykładowe linki do artykułów na portalach: https://sozosfera.pl/ochrona-powietrza/termowizyjne-badania-w-gdyni/ https://www.cire.pl/item,171111,1,0,0,0,0,0,kolejna-edycja-nieodplatnych-badantermowizyjnych-w-gdyni.html https://www.gdynia.pl/co-nowego,2774/gdynianie-ponownie-uszczelnia-budynki-idomowe-budzety,530481 http://mlodagdynia.pl/czytaj/co-sie-dzieje/31997 https://wiecejnizenergia.pl/aktualnosci/gdynia-bada-stan-izolacji-budynkow/ 2
Wyniki projektu zaprezentowane zostały również podczas dwudniowej międzynarodowej konferencji zorganizowanej w październiku 2018 r. w Gdyni dla jednostek biorących udział w projekcie UE Act-Now: 18 partnerów z 8 państw (Niemcy, Szwecja, Polska, Finlandia, Dania, Litwa, Łotwa, Estonia), a także 53 partnerów stowarzyszonych. Konferencja Act-Now, PPNT, październik 2018 Budynki poddane badaniom termowizyjnym zostały umieszczone w formie punktowej na elektronicznej mapie Gdyni. 3
W celu ochrony środowiska część informacyjno promocyjna prowadzona była z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Zaplanowane środki przekazu oparte zostały przede wszystkim na mediach internetowych, a raporty z badań termowizyjnych zostały przekazane w formie elektronicznej. Podjęte działania edukacyjne skutkowały poprawą świadomości mieszkańców nt. gospodarowania energią w budynkach, co przekłada się na zmniejszenia zużycia energii, zmniejszenia zużycia paliw, zmniejszenia emisji CO 2 do atmosfery oraz podniesienie efektywności energetycznej budynków. Zmiana postaw dotyczących zarządzania energią oraz wzrost społecznej odpowiedzialności za środowisko jest istotnym etapem w edukacji społeczeństwa oraz kształtowania zrównoważonego rozwoju miasta. Wykonywanie badania wewnątrz budynku Osiągnięty efekt ekologiczny Bezpośredni efekt w postaci redukcji emisji CO 2 w wyniku prowadzonej edukacji ekologicznej jest niemierzalny, natomiast pośrednio wpływa na efekt redukcji w skali miasta. Osiągniętym efektem ekologicznym projektu jest zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej problemu występowania strat ciepła w budynkach o złej izolacji, prawidłowych zachowań użytkowników budynków, a w konsekwencji zmiana postaw odnośnie zarządzania energią oraz wzrost społecznej odpowiedzialności za środowisko wpisującej się w ideę gospodarki cyrkulacyjnej, która nie marnuje zasobów surowców, z których produkowane jest ciepło, ale pozwala je lepiej wykorzystywać. Istotnym aspektem projektu była aktywizacja społeczeństwa poprzez wskazanie możliwości poprawy efektywności energetycznej budynków według wskazań raportu z badania termowizyjnego. Udział mieszkańców w projekcie był bezpłatny, co sprawiło, że badania były formą zachęty do wprowadzenia zmian. Zmiany te mogą być zarówno działaniami miękkimi, jak i twardymi. Wskazanie strat ciepła oraz wskazanie możliwości wygenerowania oszczędności było czynnikiem sprzyjającym wykształtowaniu w mieszkańcach postaw właściwego gospodarowania energią. Tym samym mieszkańcy poprzez ograniczenie zużycia energii w budynkach, ograniczają zużycia zasobów naturalnych, co wpisuje się w ideę i założenia gospodarki cyrkulacyjnej. Przeprowadzone badanie ankietowe uczestników wykazało, że w wyniku jego przeprowadzenia co najmniej 50% mieszkańców biorących udział w badaniach termowizyjnych podejmie konkretne twarde działania termomodernizacyjne w swoich budynkach, co przełoży się na ograniczenie zużycia paliw pierwotnych i emisji CO 2. Natomiast 100% ankietowanych stosować będzie rekomendacje dotyczące prawidłowych zasad gospodarowania energią cieplną w budynku. 4
Zakładamy także, że dzięki podjętym przez mieszkańców działaniom na rzecz efektywności energetycznej uda im się zmniejszyć wysokość opłat za ogrzewanie budynków od 10 do 20%. Dodatkowym pozytywnym efektem realizowanych działań edukacyjnych i promocyjnych prowadzonych poprzez ogólnodostepne media Internet, radio, prasa o dużo szerszym zasięgu, niż teren samej Gdyni, było powiększenie grona odbiorców również o mieszkańców całego Trójmiasta, województwa, a nawet Polski. Pracownicy Urzędu Miasta Gdyni bezpośrednio zaangażowani w projekt chętnie dzielą się z innymi gminami swoją wiedzą i doświadczeniami zdobytymi podczas realizacji zadania. Osiągnięcie planowanych wskaźników realizacji zadania Liczba zakwalifikowanych uczestników do badań termowizyjnych (120 szt. lista przeprowadzonych badań), Liczba wykonanych badań termowizyjnych wraz z raportami z badań (120 szt. raporty z badań, faktura wykonawcy), Liczba otrzymanych ankiet po termowizji liczba odpowiedzi (42 szt. ankiety), Liczba budynków w których planowane są działania inwestycyjne (razem) z ankiet (52% na podstawie raportu z wyników ankiet), Liczba budynków w których stosowane będą sposoby racjonalnego gospodarowania energią, poznane dzięki działaniom edukacyjnym (100% na podstawie raportu z wyników ankiet), Liczba artykułów na stronach internetowych (informacje na bieżąco aktualizowane printscreeny), Liczba elementów kampanii realizowanej za pośrednictwem mediów lokalnych część realizowana przez partnerów zadania OPEC i PGE EC zlecona firmie profesjonalnie zajmującej się marketingiem i reklamą (printscreeny, egzemplarze gazet, elementy graficzne kampanii). Osiągnięcie zakładanych celów realizacji zadania W ramach przeprowadzonych działań został osiągnięty główny cel realizacji projektu: zwiększenie poziomu wiedzy użytkowników budynków mieszkalnych wielorodzinnych na temat sposobów ograniczania strat energetycznych oraz racjonalnego gospodarowania energią w budynkach, poprzez wykonanie termowizji budynków oraz działania informacyjno edukacyjne, a docelowo również zmniejszenie strat ciepła w budynkach i ograniczenie emisji CO2 na terenie Gdyni. W ramach realizacji niniejszego zadania zostały także osiągnięte cele szczegółowe: 1. Wskazanie mieszkańcom Gdyni strat energii cieplnej w budynkach mieszkalnych poprzez zorganizowanie bezpłatnych badań termowizyjnych budynków. 2. Wskazanie możliwych działań służących poprawie efektywności energetycznej budynków i uniknięcia strat ciepła poprzez udostępnienie wyników raportu z badań termowizyjnych. 3. Monitoring działań podejmowanych przez mieszkańców dotyczących modernizacji budynków służących zmniejszeniu zużycia energii i emisji CO 2 poprzez badanie ankietowe. 4. Wypromowanie aktywnych postaw mieszkańców Gdyni, którzy zdecydowali się na poddanie swoich nieruchomości badaniom termowizyjnym poprzez naniesienie ich lokalizacji na mapę. 5. Nakłonienie użytkowników budynków mieszkalnych do prawidłowych zachowań związanych z gospodarowaniem energią poprzez szeroko podejmowane działania edukacyjne i informacyjne wpisujące się w ideę gospodarki cyrkulacyjnej. 6. Zwiększenie świadomości mieszkańców Gdyni dotyczącej sposobów ograniczania zużycia energii i unikania niepotrzebnych strat ciepła w budownictwie mieszkaniowym poprzez działania edukacyjno informacyjne prowadzone w ramach realizacji niniejszego zadania. Ze względu na duże zainteresowanie programem bezpłatnych badań termowizyjnych i pozytywny oddźwięk po jego realizacji, przygotowujemy kolejną III edycję programu. 5