PARLAMENT EUROPEJSKI 2014 2019 Dokument z posiedzenia 13.5.2015 B8-0456/2015 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8-0117/2015 zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu w sprawie sytuacji wyjątkowej spowodowanej bakterią Xylella fastidiosa (2015/2652(RSP)) José Bové w imieniu grupy Verts/ALE RE\1061518PL.doc Zjednoczona w róŝnorodności PE555.235v01-00 PL
B8-0456/2015 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji wyjątkowej spowodowanej bakterią Xylella fastidiosa (2015/2652(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając decyzję wykonawczą Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. w odniesieniu do środków zapobiegających wprowadzaniu do Unii i rozprzestrzenianiu się w niej Xylella fastidiosa, uwzględniając dyrektywę Rady 2000/29/WE w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie 1, uwzględniając dyrektywę 2009/128/WE ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównowaŝonego stosowania pestycydów 2, uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie sytuacji wyjątkowej spowodowanej bakterią Xylella fastidiosa (O-000038/2015 B8-0117/2015), uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe w niedawnej opinii naukowej dotyczącej oceny ryzyka związanego z Xylella fastidiosa Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa śywności (EFSA) stwierdził, Ŝe istnieje kilka elementów uniemoŝliwiających zwalczenie choroby; w szczególności Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa śywności stwierdził, Ŝe nic nie wskazuje na powodzenie moŝliwości zwalczenia choroby, gdy ta utrwali się na danym obszarze, oraz Ŝe w związku z tym priorytet powinno otrzymać zapobieganie wprowadzeniu, przy czym dodał, Ŝe w przypadku strategii ograniczania rozprzestrzeniania, które nie są juŝ dłuŝej moŝliwe, gdy choroba jest szeroko rozprzestrzeniona, skuteczność waha się od nieistotnej do umiarkowanej ; B. mając na uwadze, Ŝe w tej samej opinii Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa śywności stwierdził, Ŝe intensywne stosowanie środków owadobójczych w celu ograniczenia przenoszenia choroby i zwalczania owadów-wektorów moŝe mieć bezpośredni i pośredni wpływ na środowisko przez zmianę całych sieci pokarmowych o kaskadowych konsekwencjach, w rezultacie wpływając na róŝne poziomy troficzne, oraz Ŝe stosowanie środków owadobójczych na duŝą skalę stanowi zagroŝenie dla zdrowia ludzi i zwierząt ; C. mając na uwadze, Ŝe ze względu na niepoznane jeszcze w pełni skomplikowane mechanizmy zakaŝania i przekazywania patologii związanej z przedmiotowymi szczepami Xylella fastidiosa przy postępowaniu z tą epidemią powinna mieć zastosowanie zasada ostroŝności, a najbardziej destrukcyjne i nieodwracalne działania 1 Dz.U. L 169 z 10.7.2000, s. 1. 2 Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71. PE555.235v01-00 2/5 RE\1061518PL.doc
powinny być wykonywane w ostateczności, po uŝyciu kolejno szeregu mniej destrukcyjnych środków; D. mając na uwadze, Ŝe odporność na inwazję, zasiedlenie przez agrofagi i ich rozprzestrzenienie wiąŝe się ze zrównowaŝonymi i zróŝnicowanymi biologicznie ekosystemami rolniczymi o Ŝywej, zdrowej glebie, w których obecne są poŝyteczne gatunki przyczyniające się do ochrony upraw; mając jednakŝe na uwadze, Ŝe nowy inwazyjny agrofag w danej biocenozie moŝe rozmnoŝyć się i rozprzestrzenić w sposób niekontrolowany; E. mając na uwadze, Ŝe niewłaściwe stosowanie pestycydów moŝe zaburzyć naturalne strategie obrony, oddziałując na gatunki niebędące przedmiotem zwalczania, w tym poŝyteczne drobnoustroje, co sprawi, Ŝe ekosystemy rolnicze będą podatne na kolejne ataki; 1. uwaŝa, Ŝe odpowiedź Unii od początku musi być zdecydowana i niezawodna, przy czym nie powinna powodować niszczenia środków utrzymania na obszarach wiejskich, naturalnego kapitału i przyszłej produktywności zarówno dotkniętych regionów, jak i regionów, które mogą zostać dotknięte chorobą; 2. uwaŝa, Ŝe ze względu na duŝą trudność i małe szanse kontroli rozprzestrzeniania się choroby, gdy ta się utrwali, fundamentalne znaczenie ma rygorystyczne powstrzymanie przemieszczania roślin Ŝywicielskich i potencjalnie Ŝywicielskich z zakaŝonych regionów zarówno spoza UE, jak i na terytorium UE; uwaŝa zatem, Ŝe kwestią zasadniczą jest całkowita kwarantanna potencjalnie zakaŝonego materiału pochodzącego z zakaŝonych stref oraz Ŝe nieodpowiedzialne są wobec tego odstępstwa pod jakimikolwiek warunkami niosącymi nawet najmniejsze ryzyko; uwaŝa, szczególnie w odniesieniu do art. 4 ust. 6 i 7 decyzji wykonawczej Komisji ustanawiającego warunki odstępstwa, Ŝe bakteria wciąŝ będzie obecna w środowisku oraz Ŝe ze względu na niepełną wiedzę o jej przenoszeniu naleŝy zastosować ostroŝne podejście, a odstępstwo w kwestii określenia stref objętych danymi środkami nie powinno być moŝliwe; uwaŝa, szczególnie w odniesieniu do art. 17, Ŝe zezwalanie na jakiekolwiek wprowadzanie do UE roślin będących potencjalnymi Ŝywicielami i pochodzących z państw trzecich, w których stwierdzono obecność choroby, jest zbyt ryzykowne, zwłaszcza ze względu na moŝliwość zawodnych lub dysfunkcyjnych systemów kontroli po obu stronach; 3. uwaŝa, Ŝe oprócz wprowadzenia zakazu przywozu materiału roślinnego z krajów, gdzie występuje zakaŝenie szczepami Xylella fastidiosa (USA, Meksyk, Kostaryka itd.), Komisja powinna równieŝ utworzyć i regularnie aktualizować wykaz państw trzecich uznawanych za ryzykowne; 4. wzywa do zwiększonego nadzoru i kontroli materiału roślinnego z państw obejmujących strefy dotknięte chorobą lub graniczących z takimi strefami; 5. uwaŝa, Ŝe w akcie przedstawionym przez Komisję naleŝy wprowadzić pojęcie fizycznej ochrony obszarów rozmnaŝania, które mają być wolne od choroby, oraz uwzględnić utworzenie szklarni z podwójną warstwą hermetycznych uszczelnień w celu umoŝliwienia wzrostu roślin wolnych od choroby w całkowitej izolacji od otaczającego RE\1061518PL.doc 3/5 PE555.235v01-00
środowiska oraz przygotowania do ponownego obsadzenia stref uprzednio zakaŝonych, z których wyeliminowano chorobę; 6. podkreśla potrzebę prowadzenia kampanii informacyjnych na obszarach UE, które mogą zostać dotknięte chorobą, szczególnie w basenie Morza Śródziemnego, gdzie produkcja oliwek i innych roślin uprawnych będących potencjalnymi Ŝywicielami jest istotna dla zapewnienia środków utrzymania, w celu wyczulenia zainteresowanych stron, nie tylko w sektorze rolnictwa, lecz takŝe sadownictwa, w tym sprzedawców detalicznych roślin ozdobnych, zawodowych ogrodników i ich klientów; 7. nalega na właściwe zrekompensowanie straty drzew oraz środków utrzymania/dochodu w przypadku usuwania drzew oliwnych i innych roślin będących potencjalnymi Ŝywicielami oraz, w szczególności, na wykorzystanie rezerwy na wypadek kryzysów w celu sfinansowania wkładu UE z tego tytułu; 8. ostrzega, Ŝe nie moŝna pozwolić, by obecny kryzys sanitarny stał się katalizatorem restrukturyzacji gospodarstw rolnych i eliminacji drobnych rolników w dotkniętych regionach; nalega ponadto, by grunty, na których znajdują się zakaŝone drzewa, pozostały gruntami rolnymi i nie zostały przeklasyfikowane na inną kategorię uŝytkowania, np. na cele turystyczne lub pod budowę; 9. nalega, by przyznano rolnikom pomoc na odtworzenie materiału sadzeniowego drzew oliwnych i innych dotkniętych upraw drzew, a takŝe by pomoc ta obejmowała odtwarzanie ekosystemów rolniczych, w tym gleby, jak równieŝ uwzględniała ustanowienie trwałej róŝnorodności biologicznej oraz, w szczególności, zapewnienie róŝnorodności genetycznej materiału sadzeniowego w miarę moŝliwości wykazującego odporność lub tolerancję na daną chorobę; uwaŝa, Ŝe jednym z celów jakiejkolwiek przyznanej pomocy powinno być zapewnienie zrównowaŝonych, zróŝnicowanych biologicznie ekosystemów rolniczych i krajobrazów, bardziej odpornych na ataki w przyszłości; 10. wzywa Komisję do ujęcia w ramach środków zwalczania (art. 6 decyzji wykonawczej) zasady stosowania kaskadowych środków kontroli, tak aby najbardziej destrukcyjne i nieodwracalne środki były realizowane w ostateczności; po rygorystycznych środkach kwarantanny mających na celu powstrzymanie przemieszczania materiału roślinnego ze stref zakaŝonych zastosowane byłyby kolejno następujące środki: - środki nieinwazyjne i niedestrukcyjne, w tym selektywne przycinanie i spalanie chorych gałęzi i inne metody fizyczne; - zastosowanie odpowiednich środków ochrony roślin zatwierdzonych w produkcji ekologicznej, wymienionych w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 889/2008; - zastosowanie zintegrowanej ochrony roślin; - kontrolowane, precyzyjne zastosowanie pestycydów na drzewach dotkniętych chorobą, a nie profilaktyczny czy teŝ masowy oprysk ani nie zwalczanie całych klas taksonomicznych owadów, z wykorzystaniem jedynie odpowiednich substancji o potwierdzonej skuteczności, zatwierdzonych do uŝytku w UE, przy czym w pierwszej kolejności naleŝy korzystać z substancji najmniej destrukcyjnych; naleŝy szczególnie mieć na PE555.235v01-00 4/5 RE\1061518PL.doc
uwadze wnioski Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa śywności dotyczące ryzyka wiąŝącego się ze stosowaniem środków owadobójczych i ich ograniczonej skuteczności; środkom tym, jeŝeli zostaną uŝyte, powinno towarzyszyć odtwarzanie ekosystemu rolniczego, w tym gleby; - karczowanie powinno być wykonywane jedynie w ostateczności; 11. wzywa do zwiększonego finansowania badań, w tym w ramach programu Horyzont 2020, w celu przeanalizowania wyróŝniających się elementów patologii, w szczególności do finansowania badań uczestniczących i hodowli wykazujących tolerancję lub odporność odmian dotkniętych chorobą upraw wieloletnich; uwaŝa w związku z tym, Ŝe badania te powinny obejmować takŝe określenie wszystkich Ŝywicieli i potencjalnych Ŝywicieli, owadów-wektorów i innych metod przenoszenia oraz, co najistotniejsze, alternatyw dla najbardziej destrukcyjnych i nieodwracalnych metod kontroli i zwalczania, jak równieŝ strategii zapobiegania i podatności na atak; 12. wzywa decydentów, by w strategiach ograniczania rozprzestrzeniania rozwaŝyli ryzyko, jakie stanowi handel roślinami ozdobnymi będącymi potencjalnymi Ŝywicielami poza basenem Morza Śródziemnego, a szczególnie potencjalnej roli tych roślin jako rezerwuaru patogenów lub drogi (ponownego) zakaŝenia; 13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji. RE\1061518PL.doc 5/5 PE555.235v01-00