RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-646231-V-AD/10 Pan Jerzy Miller Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji



Podobne dokumenty
ZARZĄDZENIE nr 180/2016 Wójta Gminy Wińsko z dnia 06 kwietnia 2016 roku

Przepisy ogólne 76 78

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO IV-DZ/11. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

ZASADY OBLICZANIA POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW BUDOWLANYCH

Pani Teresa Piotrowska. Minister Spraw Wewnętrznych

Co dalej z Rejestrem Cen i Wartości Nieruchomości?

Pani Krystyna Szumilas Minister Edukacji Narodowej Al. J. Ch. Szucha Warszawa

Białystok, 11 marca 2016 r. adres do doręczeń:

/V\X/ Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...), rada gminy uchwala:

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

21. Sprawy z zakresu geodezji i kartografii

W dniu 11 października 2011r. weszła w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Prowadzenie. ewidencji budynków i lokali

Wniosek o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na członka, któremu przysługuje własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu

USTAWA z dnia 16 marca 2000 r. o zmianie ustawy o własności lokali oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o własności lokali

4. Sprawy z zakresu wywłaszczeń 4.1. Wywłaszczenie nieruchomości i odszkodowanie, w tym wywłaszczenie gruntów pod autostradę.

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały poddane analizie przepisy

Zgłoszenie dokonania zmian w ewidencji gruntów i budynków

Ustawa o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Pan Władysław Kosiniak-Kamysz Minister Pracy i Polityki Społecznej ul. Nowogrodzka 1/3/ Warszawa

Warszawa, 25 lipca 2001 r.

Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

Pytanie 1: Jaki organ pełni funkcję nadzoru nad uchwałami o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego (regionalna izba obrachunkowa czy wojewoda)?

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Ordynacja podatkowa (druk nr 1288)

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO IV-DZ/ll. Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

I N F O R M A C J A O W Y M A G A N Y C H D O K U M E N T A C H D O A K T U A L I Z A C J I D A N Y C H

WNIOSEK O WYDANIE PISEMNEJ INTERPRETACJI PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 247/10. Dnia 24 listopada 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Wojciech Katner

DZIENNIK URZĘDOWY. Kielce, dnia 29 marca 2012 r. Poz UCHWAŁA NR XIII/ 119 /11 RADY GMINY W PAWŁOWIE. z dnia 28 grudnia 2011 r.

Wydział I Cywilny Al. Wojska Polskiego JELENIA GÓRA. Pozew o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

Uchwała z dnia 9 lutego 2012 r., III CZP 89/11. Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Wykaz aktów normatywnych Wstęp Rozdział I. Rozwój instytucji odrębnej własności lokalu

Regulamin ustanawiania spółdzielczych praw do lokali oraz odrębnej własności lokali i zamiany lokali mieszkalnych

REGULAMIN. I. Postanowienia ogólne.

R E G U L A M I N przyjęć w poczet członków, ustanawiania praw do lokali i zamiany mieszkań w Spółdzielni Mieszkaniowej Chełm w Gdańsku

Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03

WIELOLETNI PROGRAM GOSPODAROWANIA MIESZKANIOWYM ZASOBEM GMINY SOŃSK NA LATA

Opinia uzupełniająca w przedmiocie unormowania prawnego opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne

Czy w przypadku mieszkania wraz z garażami i komórkami stanowiącymi pomieszczenia przynależne do lokali

spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, wkład mieszkaniowy przypada spadkobiercom zmarłego, natomiast określony w ustawie krąg osób może ubiegać

Co to jest kataster nieruchomości?

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Władysław Pawlak. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

PERZYDENT MIASTA ELBLĄGA INTERPRETACJA INDYWIDUALNA. Urząd Miejski w Elblągu Elbląg ul. Łączności Elbląg. Elbląg, r.

Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski

Gospodarowanie nieruchomościami mieszkaniowymi

R E G U L A M I N BUDOWANYCH ZE ŚRODKÓW WŁASNYCH CZŁONKÓW SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ GRODZKA - PRZYSZŁYCH WŁAŚCICIELI

ODRĘBNA WŁASNOŚĆ LOKALI

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Warszawa,

Wniosek o wydanie wypisu i wyrysu z ewidencji gruntów

M inisterstw o Spraw iedliw ości D epartam ent Prawa Cywilnego. DPrC-l /12 j

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO IV-DZ/07

Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju

przez Pana Prezesa w piśmie z dnia 13 sierpnia 2012 r., pragnę przede wszystkim wyrazić pogląd, że

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10

SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE

Urząd Miejski w Jasieniu ul. XX- lecia 20, Jasień tel. (068) fax. (068)

Temat Podatek dochodowy od osób fizycznych --> Źródła przychodów --> Katalog źrodeł przychodów

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego

Sz. P. Leszek Świętochowski Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych ul. Inflancka Warszawa. Szanowny Panie Prezesie

Zestaw pytań egzaminacyjnych z 2014 r. Zakres 2

POSTANOWIENIE. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

Wpis ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość nabytą w trybie uwłaszczenia

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO IV/13/DZ. Donald Tusk Prezes Rady Ministrów

PROGRAM SZKOLENIA. Temat 1 - Wspólnota mieszkaniowa - podstawowe zasady działania i odpowiedzialność jej zarządu

Pan Krzysztof Tchórzewski Minister Energii

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 727/15. Dnia 7 października 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Gorzów Wielkopolski, dnia 7 października 2015 r. Poz UCHWAŁA NR IX/47/2015 RADY GMINY KRZESZYCE. z dnia 28 września 2015 r.

Szczecin, dnia r. XXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXX. WPiOL-III.310. XXXXX UNP XXXXXXXXXXX

podatek samorządowy podatek bezpośredni podatek typu przychodowego/typu majątkowego podatek obrotowy

REGULAMIN. rozliczeń finansowych Spółdzielni Mieszkaniowej DIAMENT w Piekarach Śląskich z tytułu wkładów mieszkaniowych i budowlanych.

Dz.U Nr 75 poz. 376 UCHWAŁA. TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 30 września 1992 r. (W. 5/92)

Skarżący : Rzecznik Praw Obywatelskich Organ : Rada m. st. Warszawy. Skarga kasacyjna

U S T A W A z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 2 lutego 2011 r.

Uchwała z dnia 21 stycznia 2009 r., III CZP 129/08

zmiany: z 2005 r.- Nr 131, poz.1094

'J iv W. Krajowego (BGK) w ramach realizacji programów rządowych popierania budownictwa mi eszkanio wego.

UCHWAŁA NR XXVI/209/12 RADY GMINY SUWAŁKI. z dnia 21 grudnia 2012 r.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

Zarządzenie Nr 13/2009 Dyrektora Zakładu Działalności Pomocniczej PAN z dnia 18 grudnia 2009 r.

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE UTWORZENIA WSPÓLNOTY MIESZKANIOWEJ W MIEJSCE SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ

Ocena dokumentacji geodezyjnej jako środka dowodowego w postępowaniach administracyjnych dotyczących zmian w ewidencji gruntów i budynków

Pan Bartosz Arłukowicz. Minister Zdrowia

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające

P r o j e k t. II. Przedmiot regulacji i wyjaśnienie pojęć używanych w Regulaminie

Budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym, zgodnie z art. 41 ust. 12a ustawy o VAT, to:

Uchwała Nr 1/2009. Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Szaserów z dnia r.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 549/11. Dnia 24 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Ewidencja gruntów i budynków obligatoryjne źródło informacji o nieruchomościach. M. Dacko

Transkrypt:

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-646231-V-AD/10 Pan Jerzy Miller Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Na tle skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz analizy treści przepisów zawartych w art. 42 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003 r., Nr 119, poz.1116 ze zm.) oraz w 63 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454), odnoszących się do zasad ustalenia powierzchni użytkowej lokali, rysuje się problem kolizji norm zawartych w powołanych przepisach. Wskazany 63 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków stanowi, że powierzchnię użytkową lokalu ustala się zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 i Nr 162, poz. 1119, z 1999 r. Nr 111, poz. 1281, z 2000 r. Nr 3, poz. 46, Nr 5, poz. 67, Nr 83, poz. 946, Nr 88, poz. 988, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1317 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 27). Obecnie zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) ilekroć w innych ustawach jest mowa o przepisach ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, rozumie się przez to przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów... Art. 2 ust. 1 pkt 7 tej ustawy przewiduje, że przez powierzchnię użytkową lokalu należy rozumieć PL 00-090 Warszawa; Al. Solidarności 77; tel: 22 635 42 46; fax; 22 635 92 02

-2- powierzchnię wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu, a w szczególności pokoi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alków, holi, korytarzy, łazienek oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez względu na ich przeznaczenie i sposób używania; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antresoli, szaf i schowków w ścianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych do przechowywania opału. Jednocześnie art. 2 ust. 2 ustawy stanowi, że obmiaru powierzchni użytkowej lokalu, o której mowa w ust. 1 pkt 7, dokonuje się w świetle wyprawionych ścian. Powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20 m należy zaliczać do obliczeń w 100 %, o wysokości równej lub większej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m - w 50 %, o wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się całkowicie. Pozostałe zasady obliczania powierzchni należy przyjmować zgodnie z Polską Normą odpowiednią do określania i obliczania wskaźników powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie. W mojej ocenie 63 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków stwarza wątpliwości interpretacyjne. O ile literalna treść tego przepisu jest jasna i nie przysparza problemów, to zastanawia jego zakres zastosowania oraz adresat zawartej w nim normy. Wątpliwości te wynikają m.in. z faktu, że definicja powierzchni użytkowej poprzez odesłanie została uregulowana" w akcie prawnym określającym zasady prowadzenia ewidencji gruntów i budynków. Ewidencja gruntów i budynków (kataster nieruchomości) zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.) stanowi jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami. W odniesieniu do lokali - stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 3 tej ustawy - zawiera informacje o ich położeniu, funkcjach użytkowych oraz powierzchni użytkowej. 63 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków stanowi, że danymi ewidencyjnymi dotyczącymi budynku stanowiącego część składową gruntu jest m.in. łączne, wyrażone w m 2, pole powierzchni użytkowej wszystkich lokali w budynku, a także pomieszczeń przynależnych do lokali. Do danych ewidencyjnych lokalu - zgodnie z 70 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia należy m.in. wyrażone w m pole powierzchni użytkowej lokalu oraz pole powierzchni pomieszczeń przynależnych do lokalu. Informacja dotycząca pola powierzchni użytkowej lokalu stanowi także dane ewidencyjne lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość ( 70 ust. 2 rozporządzenia). W myśl 71 powołanego rozporządzenia dane ewidencyjne dotyczące lokali, wymienione w 70 ust. 1, o ile nie są zawarte w dokumentach, o których mowa w art. 23 ustawy (tj. w odpisach

-3- prawomocnych decyzji i orzeczeń oraz odpisach aktów notarialnych, z których wynikają zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków) ujawnia się w ewidencji na wniosek właściwych podmiotów ewidencyjnych lub osób, jednostek organizacyjnych i organów, o których mowa w 11 ust. 1 pkt 1, na podstawie doręczonej przez nich dokumentacji opracowanej przez osobę legitymującą się odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi. Jak wynika z powyższego ewidencja gruntów i budynków jest jedynie zbiorem informacji dotyczących nieruchomości. Informacje te mają charakter pochodny bowiem wpisywane są do ewidencji na podstawie stosownych dokumentów. Zmian przedmiotowych i podmiotowych dokonuje się na podstawie odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych. W postępowaniu administracyjnym dotyczącym zmian w ewidencji gruntów nie można oceniać aktów, orzeczeń i czynności prawnych objętych 12 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków ani uzależniać zmian w ewidencji od takiej oceny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2003 r., sygn. akt II SA 1907/01, LEX nr 156364). W świetle funkcji jaką pełni ewidencja gruntów i budynków, a jest to funkcja wyłącznie informacyjna trudno ustalić cel, dla którego do ewidencji zostało wprowadzone odesłanie do przepisów określających definicję powierzchni użytkowej lokalu. W ustawie - Prawo geodezyjne i kartograficzne ani w rozporządzeniu nie ustanowiono trybu, w którym zgodność zasady przyjętej dla określenia powierzchni użytkowej lokalu byłaby weryfikowana przez organ ewidencyjny na etapie wpisywania tej informacji do ewidencji. Z dokumentów, które stanowią podstawę wpisu do ewidencji informacji dotyczącej powierzchni użytkowej lokalu nie wynika zwykle wedle jakiej metody powierzchnia ta została ustalona. W mojej ocenie niezbędne jest nie tylko ustalenie zakresu zastosowania przepisu 63 rozporządzenia, ale także jego relacji w odniesieniu do przepisu art. 42 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wykładnia tych przepisów może bowiem prowadzić do wniosku, że zachodzi kolizja norm, której usunięcie w drodze reguł kolizyjnych nie jest możliwe, gdyż zabieg ten nie doprowadzi do logicznych wniosków. Rozstrzygnięcie tej kwestii jest istotne z uwagi na uprawnienia, jakie ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych przyznaje spółdzielniom mieszkaniowym. Ustawa ta bowiem uprawnia zarząd spółdzielni do wyboru metody określenia powierzchni użytkowej lokali przy ustanawianiu odrębnej własności lokali mieszkalnych, a tym samym pozostawia spółdzielni swobodę wyboru zasady, jaka przyjęta zostanie do obmiaru tej powierzchni.

-4- Na mocy art. 42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielnia mieszkaniowa ma obowiązek w okresie 24 miesięcy od dnia złożenia pierwszego wniosku o wyodrębnienie własności lokalu w danej nieruchomości określić przedmiot odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w tej nieruchomości (art. 42 ust. 1 ustawy). Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruchomości następuje na podstawie uchwały zarządu spółdzielni sporządzonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 42 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy stanowi, że uchwała ta powinna określać m.in. rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynależnych, w tym piwnic lub pomieszczeń gospodarczych, o ile piwnica lub pomieszczenie gospodarcze jest w tym budynku przyporządkowane danemu lokalowi a władający lokalem faktycznie piwnicę lub pomieszczenie gospodarcze użytkuje. Uchwała podjęta przez spółdzielnię mieszkaniową w tej sprawie stanowi podstawę oznaczania lokali i przypadających na każdy lokal udziałów w nieruchomości wspólnej przy zawieraniu umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali na rzecz członków spółdzielni, osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub spółdzielni mieszkaniowej oraz o przeniesieniu własności tych lokali przez spółdzielnię na rzecz członków spółdzielni lub innych osób. Powoływany na wstępie art. 42 ust. 6 tej ustawy stanowi zaś, że decyzje o przyjęciu metody określenia powierzchni użytkowej lokali oraz pomieszczeń do nich przynależnych w danej nieruchomości podejmuje zarząd spółdzielni. Przyjęta metoda określenia powierzchni lokali oraz pomieszczeń przynależnych ma zastosowanie do wszystkich lokali znajdujących się w danej nieruchomości. Przepis ten został wprowadzony do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dniem 15 stycznia 2003 r. na mocy ustawy z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 240, poz. 2058). Wykładnia tego przepisu nie pozostawia wątpliwości interpretacyjnych i jest on jednolicie interpretowany w doktrynie i w orzecznictwie sądów powszechnych. W doktrynie przyjmuje się, że:" Dane dotyczące powierzchni powinny umożliwiać prawidłowe ustalenie udziału we własności nieruchomości wspólnej, jaki związany będzie z danym lokalem, a więc powinny zawierać powierzchnię użytkową lokalu i powierzchnię pomieszczeń przynależnych do tego lokalu. Ponieważ brak obowiązującej regulacji, która ustalałaby, w jaki sposób należy obliczać powierzchnię użytkową lokalu dla potrzeb ustanawiania odrębnej własności lokali (zaleca się na ogół przestrzeganie w tym zakresie Polskiej Normy), przepis art. 42 ust. 6 u.s.m. (dodany nowelizacją u.s.m. z grudnia 2002 r.) przesądził, że decyzję o przyjęciu metody określenia w danej nieruchomości powierzchni użytkowej lokali oraz pomieszczeń do nich przynależnych podejmuje zarząd spółdzielni oraz, że raz przyjęta metoda ma zastosowanie do

-5- wszystkich lokali znajdujących się w tej nieruchomości. A więc zarząd może wybrać albo sposób obliczania powierzchni użytkowej zgodny z przepisami o ochronie praw lokatorów, albo Polską Normę, albo jeszcze inną metodę. Ważne jest przede wszystkim to, aby sposób obliczania powierzchni użytkowej był taki sam dla wszystkich lokali w danej nieruchomości. Wówczas suma udziałów w nieruchomości wspólnej (obliczona - zgodnie z art. 3 ust. 3 u.w.l. - jako stosunek powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do tego lokalu, do sumy powierzchni użytkowej wszystkich lokali w danej nieruchomości wraz z powierzchnią pomieszczeń do nich przynależnych) będzie równa 1, a każdy właściciel lokalu ponosił będzie ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części odpowiadającej udziałowi powierzchni jego lokalu do powierzchni całego budynku" (vide: Ewa Bończak-Kucharczyk. Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz, Oficyna, 2008). Pogląd odnoszący się do zasad określenia powierzchni użytkowej lokali na gruncie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych formułują także A. Kopeć i M. Żak (Komentarz do ustawy z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw, LEX/el. 2003). Komentatorzy stwierdzają że ustęp 6, dodany do art. 42, wskazuje na zarząd jako organ kompetentny do podejmowaniu decyzji o sposobie ustalenia powierzchni użytkowej lokali w danej nieruchomości. Chodzi o określenie, jakie części powierzchni lokalu będą stanowiły jego powierzchnię użytkową. Zarówno ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, jak i ustawa o własności lokali posługują się pojęciem powierzchnia użytkowa", nie wyjaśniając jednak jak należy je rozumieć. A przecież wielkość powierzchni użytkowej lokalu decyduje o wielkości udziału właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej (art. 3 ust. 3 ustawy o własności lokali w zw. z art. 42 ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Dlatego niezmiernie istotne jest stosowanie tej samej metody ustalania powierzchni użytkowej w stosunku do wszystkich lokali znajdujących się w danej nieruchomości. Zwrócić należy uwagę, że w polskim systemie prawnym funkcjonuje kilka definicji powierzchni użytkowej lokalu. Przykładowo można tu wymienić powoływany wyżej przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, art. 5 ust. 2 ustawy z dnia z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 71, poz. 734 ze zm.), art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.jedn: Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.). Każdy z w/w aktów prawnych określa definicję powierzchni użytkowej lokalu dla potrzeb i w zakresie materii w nich uregulowanej. Definicję powierzchni użytkowej zawierają także Polskie Normy. Dla potrzeb obliczania powierzchni użytkowej do dnia 3 kwietnia 1999 r. powszechnie obowiązywała Polska Norma PN-

-6-70/B-02365 Powierzchnia budynków. Podział, określanie i zasady obmiaru". Norma ta utraciła status normy obowiązującej z dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca 1999 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm (Dz. U. Nr 22, poz. 209), ponieważ nie została włączona do wykazu obowiązujących Polskich Norm, stanowiącego załącznik do rozporządzenia. Norma PN- 70/B-02365 została także wycofana przez Polski Komitet Normalizacyjny ze zbioru norm w związku z ustanowieniem normy PN-ISO 9836:1997 Właściwości użytkowe w budownictwie. Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych". Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. Nr 169 poz. 1386 z późn. zm.) polskie normy (powszechnie dostępne i oznaczane symbolem PN) stosowane są na zasadach dobrowolności. Zapis ten oznacza dopuszczenie możliwości stosowania w umowach zarówno umów najnowszych, jak również norm starszych, pochodzących ze zbioru norm branżowych, które z dniem wejścia w życie zostały zarchiwizowane przez Polski Komitet Normalizacyjny (art. 28 ustawy). Nie bez znaczenia jest przy tym fakt, że każda z definicji powierzchni użytkowej lokalu zawiera swoje odmienności. Powierzchnia obliczona według w/w zasad będzie zatem zróżnicowana. Z licznymi skargami obywateli spotyka się przewidziany w Polskiej Normie PN- 70/B-02365 sposób obliczenia powierzchni użytkowej z uwzględnieniem grubości tynków (2 cm), co oznacza, że w efekcie powierzchnia lokalu obmierzonego według tej normy jest większa, ale powierzchnia faktyczna, mierzona w świetle wyprawionych ścian mniejsza. Problem właściwego ustalenia powierzchni użytkowej zdaje się mieć największe znaczenie i może wywoływać niekorzystne skutki dla właścicieli lokali. Powierzchnia takiego lokalu należy do istotnych jego atrybutów. Pole tej powierzchni wyznacza zakres praw i obowiązków związanych z lokalem stanowiącym odrębną własność i ma znaczenie dla dotyczących tego lokalu umów. Dla przykładu wskazać należy na sytuację, gdy obywatele nie mając świadomości co do zróżnicowania zasad obmiaru i dowolności w wyborze tych zasad nabywają od dewelopera odrębną własność lokali, których powierzchnia ustalona została według normy PN-70/B-02365, a więc z uwzględnieniem w tej powierzchni grubości tynków, a następnie dokonują własnych pomiarów, według innej zasady obmiaru i uzyskują mniejszą powierzchnię niż wskazana w umowie ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu. Różnice w powierzchni użytkowej w takich sytuacjach mogą dochodzić do kilku metrów w zależności od powierzchni samego lokalu. Niezadowolenie takich osób wynika nie tylko z faktu nabycia mniejszego lokalu niż wskazano w umowie ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu, ale także z ich przeświadczenia, że zapłacili za powierzchnię (pod tynkami), z której faktycznie korzystać nie mogą. Nie bez

-7- znaczenia pozostaje również fakt, że wartość handlowa takiego lokalu -jak wskazują - jest również mniejsza. Oczywiste jest, że w zależności od przyjętego sposobu obmiaru i obliczeń, ustalenie powierzchni może doprowadzić do różnych wyników. Ponowne obliczenie powierzchni lokalu według zasady określonej w 63 ust. 3 rozporządzenia będzie niekiedy prowadzić do ustalenia innej, w niektórych przypadkach mniejszej powierzchni niż ta ujawniona dotychczas w ewidencji. Taka sytuacja będzie miała miejsce również w tych przypadkach, gdy spółdzielnia mieszkaniowa w procesie wyodrębniania lokali i przenoszenia ich własności dokona wyboru innej zasady obmiaru powierzchni niż wskazana w 63 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Jak już wyżej wskazano decyzja zarządu spółdzielni może polegać na wybraniu jednej z przewidzianych prawem metod obliczenia powierzchni użytkowej lokali, zastosowaniu Polskiej Normy bądź na samodzielnym ustaleniu, co będzie stanowiło powierzchnię użytkową lokali położonych w ramach danej nieruchomości. Oznacza to, że zarządowi pozostawiona została swoboda wyboru metody obliczania powierzchni użytkowej lokali i zarząd nie jest w tym zakresie zobligowany przyjąć do obliczania tej powierzchni rozwiązań przewidzianych w innych aktach prawnych. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym zachodzi zatem sytuacja, w której z jednej strony w oparciu o art. 42 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielnia dokonuje wyboru metody ustalenia powierzchni użytkowej lokalu i określa wedle tej metody powierzchnię lokali w uchwale określającej przedmiot odrębnej własności lokali, która następnie stanowi podstawę zawarcia umów ustanawiających i przenoszących odrębną własność lokali w formie aktu notarialnego, a z drugiej strony przepis 63 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków - jak się wydaje - niweczy swobodę pozostawioną spółdzielniom w tym zakresie i wprowadza jedną i kategoryczną definicję powierzchni użytkowej lokalu. Z uwagi na negatywne dla obywateli skutki, jakie wywołuje funkcjonowanie w obrocie kilku definicji powierzchni użytkowej lokalu moim zdaniem wymaga rozważenia kwestia wprowadzenia jednolitych reguł obliczania powierzchni użytkowej lokalu. Brak faktycznej jednolitości w tym zakresie powoduje, że dane istniejące w obecnej ewidencji, czerpane z różnych źródeł (a także pochodzące z historycznie odmiennych systemów katastralnych i ewidencyjnych) przy braku trybu obligatoryjnej weryfikacji przez organ ewidencyjny tych danych, w tym powierzchni użytkowej lokalu są często niespójne. W moim przekonaniu z uwagi na to, że zasada przyjęta dla obliczenia powierzchni użytkowej lokalu ma wpływ na prawa i obowiązki o charakterze prywatnoprawnym i publicznym (tj. wymiar podatku od nieruchomości), właściwe

-8- byłoby uregulowanie tej materii w prawie powszechnie obowiązującym poprzez wprowadzenie definicji powierzchni użytkowej np. w ustawie o własności lokali, co pozwoliłoby na ustalenie jednolitej zasady obmiaru powierzchni użytkowej lokali będących przedmiotem wyodrębniania i sprzedaży. Trudno określić w jaki sposób miałoby zaś nastąpić uporządkowanie tej kwestii w odniesieniu do pozostałych lokali, które były już przedmiotem obrotu prawnego. W mojej ocenie niewątpliwie zachodzi konieczność usnięcia kolizji między przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków w zakresie zasady ustalenia powierzchni użytkowej lokali, co mogłoby nastąpić poprzez uchylenie 63 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, który - jak wskazuje praktyka - poprzez jego umiejscowienie w akcie prawnym regulującym zasady funkcjowania ewidencji gruntów i budynków nie spełnia swojej funkcji i nie ma szerokiego zastosowania. Cel, który jak się wydaje przyświecał prawodawcy wprowadzającemu do systemu prawnego 63 ust. 3 może zostać osiągnięty poprzez ustalenie jednolitej i powszechnie obowiązującej definicji powierzchni użytkowej lokalu. Problemy wynikające z braku takiej definicji wskazują na potrzebę podjęcia stosownych działań legislacyjnych również w tym zakresie. Jednocześnie chciałabym zwrócić uwagę Pana Ministra, że materia uregulowana w 63 ust. 3 rozporządzenia z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, wydanego wówczas przez Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa nie mieści się w zakresie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 26 ust. 3 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne. Art. 26 ust. 2 powołanej ustawy, zmieniony z dniem 24 lutego 2007 r. przez art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 21, poz.125) stanowi, że minister właściwy do spraw administracji publicznej, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi, określi, w drodze rozporządzenia, sposób zakładania i prowadzenia ewidencji gruntów i budynków oraz szczegółowy zakres informacji objętych tą ewidencją, sposób i terminy sporządzania powiatowych, wojewódzkich i krajowych zestawień zbiorczych danych objętych tą ewidencją, a także rodzaje budynków i lokali, które nie będą wykazywane w ewidencji, oraz zakres informacji objętych rejestrem cen i wartości nieruchomości, zapewniając informację o gruntach, budynkach, lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych, władających tymi gruntami, budynkami i lokalami, a także szczegółowe zasady wymiany danych ewidencyjnych. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania (art. 92 Konstytucji RP), co oznacza, że w rozporządzeniu zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym (upoważnieniu ustawowym). Treść upoważnienia

-9- ustawowego zawartego w art. 26 ust. 2 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne nie przekazuje do uregulowania w rozporządzeniu kwestii sposobu ustalenia powierzchni użytkowej lokalu, co uzasadnia zarzut przekroczenia upoważnienia ustawowego i stanowi dodatkowy istotny argument, na rzecz wyeliminowania 63 ust. 3 z powołanego rozporządzenia. Ponieważ poruszona materia należy do kompetencji dwóch różnych naczelnych organów administracji publicznej, a wydaje się niezbędne w pierwszej kolejności ustalenie ratio legis 63 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, a także rozważenie legalności i zasadności dalszego obowiązywania tego przepisu, działając na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 1 ustway z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzecznku Praw Obywatelskich (Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) zwracam się do Pana Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie, a w przypadku, gdy podzieli Pan Minister moje uwagi, również o zainicjowanie w porozumieniu z Ministrem Infrastruktury działań, które pozwolą uzyskać jednolitość w zakresie ustalania powierzchni użytkowej lokalu, a tym samym jednolitość i prawidłowość danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków.