Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Gródek nad Dunajcem na lata 2010 2014 z perspektywą do roku 2018 aktualizacja projekt
Gródek nad Dunajcem 2010 2
Spis treści 1. Wstęp 6 1.1.Podstawa i zakres opracowania 6 2. Charakterystyka gminy Gródek nad Dunajcem 9 2.1. Informacje ogólne, położenie i struktura powierzchni terenu 9 2.2.Sieć osadnicza, demografia i warunki zamieszkania 10 2.3. Gospodarka 12 2.4. Rolnictwo 13 2.5. Infrastruktura techniczna 13 2.5.1. Gospodarka wodno ściekowa 13 2.5.2. Sieć gazowa 14 2.5.3. Zaopatrzenie w ciepło 14 2.5.4. Układ komunikacyjny 15 2.6. Szkolnictwo i opieka zdrowotna 17 2.6.1. Szkolnictwo 17 2.6.2. Opieka zdrowotna 17 2.7. Środowisko 18 2.8. Hydrografia i hydrogeologia 18 2.9. Surowce mineralne 19 2.10. Osuwiska 19 2.11. Powodzie 19 3. Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami 20 3.1. Zakres i metodyka prac rozpoznawczych 20 3.2. Rodzaj ilość i źródło powstawania odpadów 20 3.2.1. Odpady komunalne ogółem 20 3.2.2. Odpady ulegające biodegradacji 22 3.2.3. Odpady wielkogabarytowe 23 3.2.4 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych ogółem 23 3.2.4.1.Odpady zawierające PCB 24 3.2.4.2. Oleje odpadowe 24 3.2.4.3. Zużyte baterie i akumulatory 24 3.2.4.4. Odpady medyczne i weterynaryjne 25 3.2.4.5. Pojazdy wycofane z eksploatacji i opony 26 3.2.4.6. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (również sprzęt zawierający substancje zubożające warstwę ozonową) 27 3.2.4.7. Odpady zawierające azbest 27 3.2.4.8. Przeterminowane pestycydy 29 3.2.5. Odpady pozostałe 29 3.2.5.1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 29 3.2.5.2. Osady ściekowe 30 3.2.5.3. Odpady opakowaniowe 30 3.2.5.4. Odpady specyficzne 31 3.3. Rodzaje i ilość odpadów poddanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania 31 3.3.1. Odpady komunalne 31 3.3.2. Odpady inne niż komunalne i niebezpieczne 32 3.4. Istniejące systemy zbierania odpadów 32 3.4.1. Zbiórka odpadów komunalnych 32 3.4.2. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych 34 3
3.5. Rodzaj rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów 35 3.6. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania, zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 35 3.7. Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami 36 4. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych 37 4.1. Prognoza ogólna 37 4.2. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów komunalnych 38 4.3. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji 39 4.4. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych 40 4.5. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych ogółem 40 4.6. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych 40 4.6.1. Prognoza ilości wytwarzanych olejów odpadowych 40 4.6.2. Prognoza ilości wytwarzanych zużytych baterii i akumulatorów 40 4.6.3. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów medycznych i weterynaryjnych 40 4.6.4. Prognoza ilości wytwarzanych pojazdów wycofanych z eksploatacji 41 4.6.5. Prognoza ilości wytwarzanego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (również sprzęt zawierający substancje zubożające warstwę ozonową) 41 4.6.6. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów zawierających azbest 41 4.6.7. Prognoza ilości wytwarzanych przeterminowanych pestycydów 41 4.7. Odpady pozostałe 41 4.7.1. Prognoza ilości wytwarzanych z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 41 4.7.2. Prognoza ilości wytwarzanych osadów ściekowych 41 4.7.3.Prognoza ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych 42 5. Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania 43 5.1. Odpady komunalne ogółem 43 5.2. Odpady niebezpieczne ogółem 44 5.2.1. Odpady zawierające PCB 44 5.2.2. Oleje odpadowe 44 5.2.3. Zużyte baterie i akumulatory 44 5.2.4. Odpady medyczne i weterynaryjne 45 5.2.5. Pojazdy wycofane z eksploatacji 45 5.2.6. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (również sprzęt zawierający substancje zubożające warstwę ozonową) 45 5.2.7. Odpady zawierające azbest 45 5.2.8. Przeterminowane pestycydy 46 5.3. Odpady pozostałe 46 5.3.1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 46 5.3.2. Osady ściekowe 46 5.3.3. Odpady opakowaniowe 46 6. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami 47 6.1. Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów 49 6.2. Działania zmierzające do ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko 50 6.3. Działania wspomagające prawidłowe postępowania z odpadami w zakresie 4
zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 51 6.3.1. Zbiórka i transport odpadów 51 6.3.2. Selektywne zbieranie odpadów 54 6.3.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych 63 6.4. Działania zmierzające do redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów 65 6.5. Odpady niebezpieczne 67 6.5.1. Odpady zawierające PCB 67 6.5.2. Oleje odpadowe 67 6.5.3. Zużyte baterie i akumulatory 67 6.5.4. Odpady medyczne i weterynaryjne 67 6.5.5. Pojazdy wycofane z eksploatacji 68 6.5.6. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (również sprzęt zawierający substancje zubożające warstwę ozonową ) 68 6.5.7. Odpady zawierające azbest 68 6.5.8. Przeterminowane pestycydy 68 6.6. Odpady pozostałe 68 6.6.1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 68 6.6.2. Osady ściekowe 68 6.6.3. Odpady opakowaniowe 70 7. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację 71 8. Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich źródeł 75 8.1. Źródła pozyskiwania funduszy 75 9. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalających na określenie sposobu oraz stopnia realizacji wyznaczonych celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. 80 9.1. Nadzór i kontrola nad wykonaniem ustaleń planu 80 9.2. Sprawozdanie z postępów we wdrażaniu planu 80 9.3. Wskaźniki monitorowania efektywności planu 81 10. Wnioski z analizy oddziaływania projektu na środowisko 83 11. Streszczenie 85 12. Spis tabel 91 13. Spis rysunków 92 14.Spis materiałów źródłowych 92 5
Wykaz skrótów PGON Program Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi GUS Główny Urząd Statystyczny KPGO 2010 Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 KPOŚK PPGO Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami PGON Program Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi RLM Równoważna liczba mieszkańców RPO WM Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 2007-2013 WFOSiGW Wodnej Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska PGOWM 2010 ZZO Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego MPZON Zakład Zagospodarowania Odpadów Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych PUOZA Program Usuwania Odpadów Zawierających Azbest 6
1. WSTĘP 1.1. Podstawa i zakres opracowania Obecna Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Gródek nad Dunajcem będącego częścią Gminnego Programu Ochrony Środowiska, została sporządzona jako realizacja przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.), która w rozdziale 3, art. 14 wprowadziła obowiązek opracowywania planów gospodarki odpadami oraz ich aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Gospodarowanie odpadami jest procesem ciągłym. Przy zmieniających się warunkach ekonomicznych, politycznych i społecznych szeroko pojęta działalność człowieka nieustannie powoduje wytwarzanie odpadów. Sposób postępowania z odpadami przede wszystkim: nie może powodować zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi, powinien brać pod uwagę racjonalność gospodarki materiałowej z uwzględnieniem dalekiej perspektywy czasowej, nie powinien nadmiernie podnosić kosztów poszczególnych sfer aktywności ludzkiej. Opracowanie Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Gródek nad Dunajcem przedstawia działania zmierzające do utworzenia nowoczesnego i skutecznego systemu gospodarowania odpadami, zgodnego z Polityką Ekologiczną Państwa i Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010 oraz zaktualizowanym Planem Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010. Celem niniejszego dokumentu jest zintegrowanie gospodarki odpadami w gminie, w sposób zapewniający szeroko pojmowaną ochronę środowiska oraz uwzględniający obecne i przyszłe uwarunkowania ekonomiczne. Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 46, poz. 333), gminny plan gospodarki odpadami obejmujący wszystkie rodzaje odpadów komunalnych, w szczególności odpady komunalne ulegające biodegradacji, odpady opakowaniowe oraz odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych, określa: Aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania odpadów, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, g) identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami, uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami. 7
2. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych; 3. Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania; 4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, d) działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów; 5. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację; 6. Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich źródeł; 7. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. Opracowując Plan kierowano się przepisami obowiązujących aktów prawnych oraz dokumentów planistycznych wyższego rzędu oraz dokumentów strategicznych dla Gminy Gródek nad Dunajcem. Ogólne zasady gospodarowania odpadami określa rozdział II ustawy o odpadach, który w art. 5 stanowi: Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby: zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania, zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których po powstaniu nie udało się poddać odzyskowi. Opracowując niniejszy dokument stosowano się do regulacji prawnych dotyczących gospodarki odpadami, których podstawy zostały zawarte w: ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm), ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.), rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U.z 2003 r. Nr 66, poz. 620, z późn. zm.). Problematyka z zakresu gospodarki odpadami regulowana jest również przez niżej wymienione akty prawne: 1) ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 w, z późn. zm.); 8
2) ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 z późn. zm.); 3) ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.); 4) ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.); 5) ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.); 6) ustawę z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 25 poz. 202 z późn. zm.); 7) ustawę z dnia 27 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495 z późn. zm), wraz z wydanymi, na podstawie upoważnień w nich zawartych, rozporządzeniami. Według art. 15 Ustawy o odpadach: Wojewódzki plan gospodarki odpadami powinien być zgodny z krajowym planem gospodarki odpadami, powiatowy plan gospodarki odpadami powinien być zgodny z wojewódzkim planem gospodarki odpadami, gminny plan gospodarki odpadami powinien być zgodny z powiatowym planem gospodarki odpadami, stąd przy opracowaniu Planu oparto się w szczególności na założeniach Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010 oraz zaktualizowanego Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010. 9
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY GRÓDEK NAD DUNAJCEM Gmina Gródek nad Dunajcem jest siedzibą władz samorządowych i pełni rolę wielofunkcyjnego ośrodka obsługi ludności całej gminy, w którym znajdują się siedziby wszystkich instytucji i obiektów użyteczności publicznej na poziomie gminnym. 2.1. Informacje ogólne, położenie i struktura powierzchni terenu Gmina Gródek nad Dunajcem położona jest na terenie województwa małopolskiego, w północnej części powiatu nowosądeckiego. Rysunek 1. Położenie gminy Gródek nad Dunajcem na terenie powiatu nowosądeckiego Rysunek 2. Położenie gminy Gródek nad Dunajcem na terenie województwa małopolskiego 10
Gmina Gródek nad Dunajcem położona jest w południowo - zachodniej części województwa małopolskiego przy drodze wojewódzkiej Nr 975 Dąbrowa Tarnowska Wojnicz Zakliczyn. w odległości 21 km od Nowego Sącza i graniczy z gminami powiatu tarnowskiego, powiatu brzeskiego oraz powiatu nowosądeckiego. Gmina zajmuje powierzchnię 8 817 ha, a struktura użytkowania gruntów przedstawia się następująco [GPOS 2005]: - grunty orne 38% - łąki trwałe i pastwiska 1% - sady 3% - grunty leśne 32% - grunty pod wodami 10% - tereny zabudowane, zurbanizowane i rekreacyjne 7% - tereny komunikacyjne 2% - tereny inne i nieużytki 1% - tereny różne 0,5% W powyższym zestawieniu użytkowania gruntów największy obszar stanowią grunty orne aż 38 % całkowitej powierzchni użytków rolnych. Natomiast najmniejszy udział przypada na grunty różne 0,5 %. 2.2.Sieć osadnicza, demografia i warunki zamieszkania Siedzibą władz gminy jest Gródek nad Dunajcem, który jest jednocześnie siedzibą urzędu i innych podstawowych instytucji obsługi ludności. Gmina Gródek nad Dunajcem ma charakter wiejsko - turystyczny. Demografia i mieszkalnictwo Stan zaludnienia na terenie gminy wynosił 9 222 wg. stanu na dzień 31.12.2009 roku. W 2009 roku gęstość zaludnienia na tym terenie wynosiła 102 osób/km 2, co wskazuje, że wskaźnik ten jest niższy od odnotowanego na terenie powiatu nowosądeckiego (131 os/ km 2 ), a także niższy od odnotowanego na terenie województwa małopolskiego (217 os/km 2 ) [GUS 2009]. Na terenie gminy w ogólnej liczbie mieszkańców kobiety stanowią 50,14 % (4 624), a mężczyźni 49,86 % (4 598). Na 100 mężczyzn przypada 99 kobiet. Udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosi 27 %, w wieku produkcyjnym 59,1 %, a w wieku poprodukcyjnym 13,9 %. Największą liczbę mieszkańców stanowią osoby w wieku produkcyjnym - 5 450 [GUS 2009]. Wg. stanu na koniec 2009 roku liczba zameldowań wynosiła 50, a wymeldowań 65. Niniejsze wskazuje na ujemne saldo migracji mieszkańców ( 15) [GUS 2008]. Tabela 1. Liczba mieszkańców gminy Gródek nad Dunajcem w latach 2006-2009 Lata 2006 2007 2008 2009 Liczba ludności 9 084 9 133 9 160 9 222 Źródło: UG Gródek nad Dunajcem Liczba mieszkańców na terenie gminy waha się od 9 084 w 2006 roku do 9 222 w 2009 roku. 11
2006 2007 2008 2009 Rysunek 3. Porównawcze zestawienie liczby mieszkańców na terenie gminy Gródek nad Dunajcem w latach 2006-2009 Zasoby mieszkaniowe gminy to w większości mieszkania indywidualne. Ich procentowy udział w ogóle zasobów mieszkaniowych zwiększa się corocznie. Tabela 2. Liczba i powierzchnia użytkowa mieszkań w gminie Gródek nad Dunajcem w latach 2006 2009 Liczba mieszkań 2006 2007 2008 2009 Powierzchnia (m 2 ) Liczba mieszkań Powierzchnia (m 2 ) Liczba mieszkań Powierzchnia (m 2 ) Liczba mieszkań Powierzchnia (m 2 ) 2 114 170 378 2 122 171 462 2 153 175 285 2 166 176 855 Źródło: GUS, UG Gródek nad Dunajcem W latach 2006 2009 liczba mieszkań na terenie gminy ulega systematycznemu wzrostowi tj. średnio o 13 ok. mieszkań w ciągu roku. Wraz z przyrostem liczby mieszkań w 2009 roku zwiększeniu uległa także ich łączna powierzchnia do 176 855 m 2. Tabela 3. Liczba mieszkań na terenie gminy Gródek nad Dunajcem w 2007 roku Własność mieszkaniowa Ilość mieszkań Osoby fizyczne 2 033 Gmina 29 Pozostałe podmioty 60 Źródło: GUS Razem 2 122 Na terenie gminy przeważa zabudowa jednorodzinna z pomieszczeniami mieszkalnymi, których właścicielami są osoby fizyczne, co stanowi 95,81 % udziału. Najmniejszy udział, bo 0,42 % w tym względzie przypada na zasoby mieszkaniowe pozostałych podmiotów. Zasoby mieszkaniowe gminy stanowią 1,37 % w ogólnym udziale [GUS 2007]. 12
Tabela 4. Wykaz miejscowości na terenie gminy Gródek nad Dunajcem wraz z liczbą mieszkańców w 2009 roku. L.p. Wykaz sołectw Liczba mieszkańców 1 Bartkowa Posadowa 1176 2 Bujne 128 3 Gródek nad Dunajcem 762 4 Jelna 692 5 Lipie 367 6 Podole Górowa 691 7 Przydonica 1426 8 Roztoka Brzeziny 659 9 Rożnów 1986 10 Sienna 449 11 Tropie 556 12 Zbyszyce 330 Razem 9222 Źródło: UG Gródek nad Dunajcem Największą liczbę mieszkańców w 2009 roku na terenie gminy odnotowano w miejscowości Rożnów 1 986 osób, a najmniejszą 128 osób w miejscowości Bujne. 2.3. Gospodarka Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem na koniec 2009 roku było zarejestrowanych 401 podmiotów gospodarki narodowej, w tym 32 podmiotów w sektorze publicznym i 369 w sektorze prywatnym [GUS 2009]. Tabela 5. Struktura wybranych rodzajów działalności gospodarczej na terenie gminy Gródek nad Dunajcem Lp. MIEJSCOWOŚĆ LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH handel budownictwo produkcja transport pozostałe 1 Bartkowa Posadowa 13 28 6 2 5 2 Bujne 1 1 1 0 1 3 Podole Górowa 7 7 1 1 4 4 Przydonica 8 28 1 2 4 5 Tropie 1 8 1 1 1 6 Roztoka Brzeziny 5 9 2 0 2 7 Rożnów 33 31 8 3 3 8 Gródek nad Dunajcem 18 15 6 1 2 9 Lipie 3 1 0 1 2 10 Sienna 2 8 3 1 1 11 Jelna 6 7 1 0 1 12 Zbyszyce 1 3 1 0 1 RAZEM 98 146 31 12 27 OGÓŁEM 314 Źródło: UG Gródek nad Dunajcem Na obszarze gminy dominującą działalnością gospodarczą jest budownictwo, które stanowi aż 46 % ogółu podmiotów. Na drugim planie usytuowana jest handel, którym zajmuje się 31 % podmiotów. Na dalszym planie znajduje się produkcja, pozostała działalność gospodarcza oraz transport. 13
Do największych zakładów na terenie gminy zaliczyć należy: Zespół Elektrowni Wodnych Rożnów Sp. z o.o., Ośrodek HTS Salownik, Ośrodek Arka, Piekarnia Sienna, Apteka Gródek - Skowron Edyta, Zakład Remontowo - Budowlany MUR BET - Dumana Adam, Piekarnia Rożnów s.c., Firma Handlowo - Produkcyjno - Usługowa Koncertowa, Firma Markus - filia Filipowice - Łazarski Marek. Zakład Usługowo - Produkcyjny KAM BET Krzysztof Rolka Największym pracodawcą na terenie gminy jest Zespół Elektrowni Wodnych Rożnów Sp. z o.o. 2.4. Rolnictwo W strukturze upraw prowadzonych w gospodarstwach na terenie gminy dominują zboża (65,8 %), ziemniaki (74,6 %) i rośliny pastewne (39,8 %). Na terenie wsi Roztoka, Rożnów i Tropie dominuje uprawa fasoli na ziarno. W produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła, w tym krów mlecznych, następnie trzody chlewnej, koni, kóz i owiec. Lokalna ludność prowadzi również hodowlę królików i drobiu. Biorąc pod uwagę sadownictwo, w strukturze gatunkowej drzew przeważają jabłonie i grusze, niewielki odsetek stanowią śliwy, wiśnie, czereśnie i pozostałe gatunki drzew. Wśród krzewów dominują porzeczki, agrest i inne owoce jagodowe. Spośród wszystkich gospodarstw na terenie gminy 1215 (77,39 %) prowadziło wyłącznie działalność rolniczą, 92 (5,86 %) gospodarstwa prowadziły działalność pozarolniczą (przetwórstwo przemysłowe, handel, agroturystyka, wynajem pokoi, transport), pozostały odsetek stanowiły gospodarstwa prowadzące obie formy działalności lub nie prowadzące żadnej [GPOS 2005]. 2.5. Infrastruktura techniczna 2.5.1. Gospodarka wodno - ściekowa Gmina Gródek nad Dunajcem posiada w 4 podstawowe ujęcia wody dla zapatrzenia mieszkańców w wodę : Tabela 6. Zestawienie danych sieci wodociągowej na terenie gminy Gródek nad Dunajcem w 2008 roku Nazwa wodociągu Wydajność [m³/ h] Długość sieci Liczba przyłączy/mieszkańców wodociągowej [km] Bartkowa - Posadowa 18 Rożnów 90 Rożnów- Zapora 10,8 Tropie 8 Źródło: UG Gródek nad Dunajcem, GUS 70,16 914 14
Gmina w znaczącej części, bo ok. 35 % jest zwodociągowana. Łączna liczba przyłączy do sieci wodociągowej na koniec 2008 roku wynosiła 914 szt., długość sieci 70,16 km, a zużycie wody przy uwzględnieniu poboru z ujęć na terenie gminy we wspomnianym roku wyniosło 118,2 dam 3. Na obszarze gminy znajdują się 6 oczyszczalni ścieków, w tym 2 gminne w miejscowościach: Gródek nad Dunajcem i Rożnów. Pozostałe oczyszczalnie ścieków o charakterze oczyszczania indywidualnego to : - Oczyszczalnia ścieków ośrodka wczasowego Stalownik w Bratkowej, - Oczyszczalnia ścieków ZEW Rożnów w Rożnowie, - Oczyszczalnia ścieków ośrodka wczasowego Bartek w Bartkowej, - Oczyszczalnia ścieków ośrodka DPS w Zbyszycach. Ponadto ścieki z gospodarstw domowych na terenie gminy gromadzone są w szambach i wywożone na ww. oczyszczalnie ścieków pojazdami asenizacyjnymi. 2.5.2. Sieć gazowa Gmina Gródek nad Dunajcem jest zgazyfikowana w 60,9 % [GUS 2008]. Łączna liczba przyłączy do sieci gazowej na koniec 2008 roku wynosiła 1 057 szt., długość sieci 158 km, a zużycie gazu 701,20 tys. m 3. Ponadto właściciele nieruchomości na terenie gminy w celach bytowych i gospodarczych wykorzystują wymienne butle gazowe. 2.5.3. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie gminy nie istnieje sieć ciepłownicza (zdalczynna), która obsługiwałaby wszystkie gospodarstwa. W związku z tym mieszkańcy we własnym zakresie zapewniają sobie ogrzewanie najczęściej korzystając z opału węglowego spalanego w przydomowych kotłowniach, bądź też wykorzystując gaz ziemny (LPG) lub olej jako źródło ciepła. Wykaz instalacji grzewczych na terenie gminy Gródek nad Dunajcem w obiektach użyteczności publicznej : Urząd Gminy w Gródku nad Dunajcem piec gazowy (moc 90 kw) Zespół Szkół w Gródku nad Dunajcem piec gazowy (moc 250 kw) Gminny Ośrodek Kultury w Gródku nad Dunajcem - piec gazowy (moc 12 kw) Gminny Ośrodek Kultury w Roztoce Brzezinach - piec na drewno (moc 6 kw) Publiczna Szkoła Podstawowa w Siennej - piec gazowy (moc 73 kw) Publiczna Szkoła Podstawowa w Lipiu - piec gazowy (moc 73 kw) Zespół Szkół w Podolu Górowej - piece gazowe (moc 250 kw) Gminny Ośrodek Kultury w Bartkowej Posadowej - piec gazowy (moc 6 kw) Zespół Szkół w Przydonicy - piec gazowy (moc 190 kw) Zespół Szkół w Rożnowie piec gazowy (moc 140 kw) Zespół Szkół w Jelnej - piec gazowy szt. 2 (moc 63 kw) Gminny Ośrodek Kultury w Rożnowie - piec gazowy (moc 60 kw) Publiczna Szkoła Podstawowa w Roztoce Brzezinach - piec gazowy (moc 140 kw) Publiczna Szkoła Podstawowa filia w Tropiu - piec gazowy (moc 23 kw) 2.5.4. Układ komunikacyjny 15
Podział dróg na terenie gminy przedstawia się następująco: droga wojewódzka nr 975 (Dąbrowa Tarnowska Wojnicz Zakliczyn) w granicach gminy droga przebiega na odcinku Bartkowa - Posadowa Podole - Górowa Gródek n/ Dunajcem Wilkonosza - łączna długość tej drogi biegnącej przez teren gminy wynosi 16,4 km drogi powiatowe - łączna długość dróg powiatowych biegnących przez teren gminy wynosi 33,2 km. Są to odcinki w ciągach dróg o numerach; - nr 25301 Gródek n/dunajcem Bartkowa Łazy Rożnów Tropie, na odcinku Gródek Rożnów pełniąca funkcję drogi zbiorczej, na pozostałym odcinku drogi lokalnej, posiadającej połączenie przeprawą promową przez Dunajec do drogi krajowej nr 99 - nr 25302 Rożnów Gierowa granica gminy - Witowice Dolne, pełniąca funkcję drogi zbiorczej - nr 25303 Rożnów Rożnów Zapora, pełniąca funkcję drogi lokalnej - nr 25307 Sienna Jelna granica gminy (Siedlce), pełniąca funkcję drogi zbiorczej -nr 25308 Podole-Górowa Przydonica granica gminy (Łąka Siedlecka), pełniąca funkcję drogi zbiorczej -nr 25310 (Korzenna Jasienna) granica gminy Przydonica, pełniąca funkcję drogi lokalnej -nr 25311 (Niecew Lipnica Wielka) granica gminy Podole-Górowa, pełniąca funkcję drogi lokalnej drogi gminne - łączna długość 128 km, są to odcinki w ciągach o numerach : Tabela 7. Wykaz odcinków dróg gminnych na terenie gminy Gródek nad Dunajcem lp Nazwa drogi nr 1 Tropie-Kapliczka św. Świerada 290611K 2 Tropie-Habalina-Sarys 290612 K 3 Tropie - Habalina 290613 K 4 Tropie - Do Kornasia 290614 K 5 Tropie - Szkoła - Habalina 290615 K 6 Tropie - Do Góreckiej 290616 K 7 Wiatrowice - Borówka - Habalina 290617 K 8 Wiatrowice - Habalina 290618 K 9 Borek - Wiatrowice 290619 K 10 Borek - Roztoka - Szkoła 290620 K 11 Roztoka - Pętla przy Szkole 290621 K 12 Roztoka - Do Dunajca 290622 K 13 Roztoka - Sarys 290623 K 14 Roztoka - Majdan 290624 K 15 Roztoka - Kąty 290625 K 16 Majdan - Sarys 290626 K 17 Sarys Kapliczka - Majdan 290627 K 18 Kąty - Boczne 290628 K 19 Gierowa - Rożnów 290629 K 20 Zagórze - Gierowa 290630 K 21 Zagórze - Rożnów - Zamek 290631 K 22 Rożnów - Przy Starym Sklepie 290632 K 23 Rożnów - Na Radajowice 290633 K 24 Rożnów - Podzamcze Na Role 290634 K 25 Rożnów - Do Szymczyków 290635 K 26 Rożnów - Ośrodek Zdrowia 290636 K 27 Rożnów - Przy Szkole 290637 K 16
28 Rożnów - Zapora Boczna 290638 K 29 Rożnów - Na Klecie 290639 K 30 Rożnów - Przy WDK 290640 K 31 Wiesiółka - Rożnów 290641 K 32 Wiesiółka - Bartkowa 290642 K 33 Wiesiółka - Boczna 290643 K 34 Bartkowa - Do Jasińskiej 290644 K 35 Bartkowa - Do Remiasza 290645 K 36 Bartkowa - Do Kafla 290646 K 37 Bartkowa - Posadowa 290647 K 38 Bartkowa - Bujne 290648 K 39 Bartkowa-Posadowa-Do Bomby 290649K 40 Bartkowa - Bujne II 290650 K 41 Podole - Posadowa 290651 K 42 Podole - Górowa Dział - Bębny 290652 K 43 Podole - Górowa I 290653 K 44 Podole - Górowa do Hajduka 290654 K 45 Podole - Do Wysypiska 290655 K 46 Podole - Górowa przez Bród 290656 K 47 Podole - Górowa do Kordka 290657 K 48 Podole - Górowa, niebieski szlak 290658 K 49 Podole - Dział - Jelna 290659 K 50 Przydonica - Szkoła - Podole - Górowa 290660 K 51 Przydonica - Szkoła, boczna 290661 K 52 Przydonica - Do Peciaka 290662 K 53 Przydonica - Do Zięciny 290663 K 54 Przydonica - Dział 290664 K 55 Przydonica - Dział - Zbęk 290665 K 56 Przydonica - Zbęk - Do Szczeciny 290666 K 57 Gródek - Glinik, szlak czerwony 290667 K 58 Gródek - Centrum 290668 K 59 Gródek - Szkoła 290669 K 60 Gródek - Do Kaplicy 290670 K 61 Gródek - Pod Relaksem 290671 K 62 Gródek - Glinik 290672 K 63 Podglinik - Bartkowa 290673 K 64 Koszarka - Przydonica 290674 K 65 Koszarka - Do Ziółkowskiej 290675 K 66 Koszarka - Wzdłuż Potoku 290676 K 67 Koszarka - Do Szaroty 290677 K 68 Koszarka- Do Matusika 290678 K 69 Koszarka - Skała - Zbęk 290679 K 70 Glinik - Zbęk 290680 K 71 Lipie - Zbęk - Miłkowa 290681 K 72 Lipie - Do Galary 290682 K 73 Lipie - Do Szkoły 290683 K 74 Lipie - Boczna 290684 K 75 Sienna - Lipie 290685 K 76 Sienna - Do kościoła 290686 K 77 Sienna - Berdychów 290687 K 78 Sienna - Wilkonosza 290688 K 79 Jelna - Lipie Górne 290689 K 80 Jelna - Działy 290690 K 81 Jelna - Niwy Targowiska 290691 K 82 Jelna - Niwy - Kawiory 290692 K 83 Jelna - Do Szkarada 290693 K 84 Jelna - Ubiad 290694 K 85 Jelna - Jelna 290695 K 17
86 Jelna - Wola Kurowska 290696 K 87 Wola Kurowska - Zbyszyce 290697 K 88 Dąbrowa - Zbyszyce 290698 K Źródło: UG Gródek nad Dunajcem Łączna długość dróg : wojewódzkiej, powiatowych i gminnych na terenie gminy Gródek nad Dunajcem wynosi 177,6 km. Największy udział stanowią drogi gminne 72,07 %, następnie drogi powiatowe 18,69 %, a droga wojewódzka 9,23 %. Wg. informacji UG Gródek nad Dunajcem długość dróg powiatowych o nawierzchni utwardzonej wynosi 33,2 km, w tym bitumiczne stanowią 94,88 %, a żwirowo gruntowe 5,12 %. Natomiast długość dróg gminnych o nawierzchni utwardzonej wynosi 94,69 km z tego o nawierzchni bitumicznej i tłoczniowe stanowią 84,88 %, a betonowe i gruntowo żwirowe 15,12 %. Odległość z miejscowości Gródek nad Dunajcem do Nowego Sącza wynosi 21 km, Starego Sącza 30 km, a Krakowa 97 km. Na obszarze gminy funkcjonuje m.in. komunikacja publiczna, która realizowana jest przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej. Dzięki niej mieszkańcy mogą podróżować do najbliższych miejscowości z terenu gminy i sąsiednich. 2.6. Szkolnictwo i opieka zdrowotna 2.6.1. Szkolnictwo Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem znajduje się 9 placówek oświatowych, które zapewniają nauczanie na poziomie podstawowym i gimnazjalnym. Wykaz jednostek oświatowych na terenie gminy : Zespół Szkół w Gródku nad Dunajcem Publiczna Szkoła Podstawowa w Siennej Publiczna Szkoła Podstawowa w Lipiu Zespół Szkół w Podolu Górowej Zespół Szkół w Przydonicy Zespół Szkół w Rożnowie Zespół Szkół w Jelnej Publiczna Szkoła Podstawowa w Roztoce Brzezinach Publiczna Szkoła Podstawowej filia w Tropiu 2.6.2. Opieka zdrowotna Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem podstawową opiekę medyczną zapewnia: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gródku nad Dunajcem Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Almed w Rożnowie Ponadto w Gródku nad Dunajcem znajduje się apteka, a w Rożnowie punkt apteczny. 18
2.7. Środowisko Lasy na terenie gminy Gródek nad Dunajcem zajmują 2740,8 ha [GUS 2008] tj. 31,1 % ogólnej powierzchni terenu, co wskazuje na niższą lesistość w stosunku do powiatu (43,4 %), natomiast przewagę w odniesieniu do lesistości województwa (28,5 %) [GUS 2008]. W strukturze własnościowej przeważają lasy prywatne (72 %), a w mniejszości pozostają lasy publiczne (28 %). W podziale przyrodniczo leśnym obszar ten znajduje się w Krainie VII, Karpackiej, dzielnicy Beskidu Sądeckiego. Wśród typów lasu najczęściej spotyka się las świeży wyżynny oraz mieszany wyżynny. Inne typy zajmują niewielkie powierzchnie. Na terenie gminy znajduje się : - Obszar Chronionego Krajobrazu Województwa Nowosądeckiego został powołany rozporządzeniem Wojewody Nowosądeckiego (Dz.U.Nr43/97 poz.147), zaktualizowany Rozporządzeniem Nr 92/06 Wojewody Małopolskiego Z 24.11.2006 r. w sprawie Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2006 r. Nr 806 poz. 4862). Położenie geograficzne : Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem, podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, makroregiony: Beskidy Zach. Pogórze Środk. - Beskidzkie. - Zespół przyrodniczo krajobrazowy Wyspy Grodzisko został powołany Rozporządzeniem Wojewody Nowosądeckiego Nr 8 Woj. Nowos. Z 3.04.1995 r. (Dz. Urz. Woj. Nowos. Nr 8/95 poz. 32) w celu ochrony wyjątkowo cennego fragmentu krajobrazu naturalnego i kulturowego wyspy na jeziorze Rożnowskim. Położenie geograficzne obejmuje Podgórze Środkowobeskidzkie / Pogórze Rożnowskie. - Pomniki przyrody Tabela 8. Wykaz pomników przyrody na terenie gminy Gródek nad Dunajcem Lp. Miejscowość 1 Bartkowa- Posadowa Buk (1963) 2 Gródek n. Dunajcem Lipa drobnolistna (1996) 4 Lipie Buk, lipa, 3 paklony (1978) Rodzaj obiektu (rok zatwierdzenia) 5 Podole 12 lip drobnolistnych (1963) 6 Przydonica Jesion wyniosły (1968), 3 lipy drobnolistne (1963, 1964, 1968, 1996), wierzba drzewiasta (1968) 7 Rożnów 2 dęby (1947), 9 lip (1934, 1955, 1968) 8 Tropie Dąb (1953), lipa drobnolistna (1996) 9 Zbyszyce Dąb, 2 klony, kilka lip (1953,1978), 2 sosny, 2 topole (1978), lilia złotogłów (1994) Źródło : GPOŚ [2005] 2.8. Hydrografia i hydrogeologia Gmina położona jest w zlewni rzeki Dunajec (w niewielkiej części przebiegu w korycie naturalnym) ze Zbiornikiem Rożnowskim. W jego zlewni znajduje się cały obszar gminy. Ważniejszymi dopływami są potoki z: Bartkowej, Przydonicy, Lipia i Siennej. Przeprowadzona ocena stopnia eutrofizacji m.in. wód Dunajca oraz Zbiorników Rożnów i Czchów nie wykazują cech eutrofizacji pochodzenia rolniczego. 19
Na obszarze gminy występowanie wód podziemnych związane jest z dwoma poziomami wodonośnymi: - poziomem czwartorzędowym występującym w obrębie glin piaszczystych i żwirów zaglinionych, - poziomem trzeciorzędowym występującym w obrębie piaskowców, w którym wody mają charakter wód szczelinowych. Gmina Gródek nad Dunajcem położona jest w zasięgu dwóch zbiorników wód podziemnych; Zbiornika Dolina Dunajca (435) (zbiornik czwartorzędowy, o charakterze porowym) oraz Zbiornika Istebna (436) (zbiornik, szczelinowo-porowy). 2.9. Surowce mineralne Na obszarze gminy znajdują się dwa udokumentowane złoża kruszyw naturalnych złoże: Rożnów Dwory i złoże Czchów II, przy czym eksploatowane jest jedynie złoże Rożnów Dwory. Złoże to zostało rozpoznane w kategorii C1. Jego udokumentowana powierzchnia wynosi 2,66 ha, powierzchnia obszaru górniczego ok. 3,52 ha, a terenu górniczego ok. 5,21 ha. Kopaliną jest kruszywo naturalne żwirowo-piaszczyste o punkcie piaskowym 34,5 %. Złoże Czchów II, którego cztery pola leżą w obrębie gminy, jest niezagospodarowane. Zostało ono rozpoznane w kategorii C2. Udokumentowana powierzchnia złoża wynosi 292,5 ha. Zasoby kruszywa naturalnego wynoszą ponad 19 mln ton 2.10 Osuwiska Duże nachylenia stoków, znaczne miąższości okryw zwietrzelinowych i obecność wychodni nasiąkliwych łupków są przyczyną powstawania na terenie gminy licznych ruchów osuwiskowych. Często obejmują one duże powierzchnie stoków i zboczy o znacznym spadku. Dominują płytkie zsuwy zwietrzeliny przemieszanej z rumoszem skalnym. Duże powierzchnie tego rodzaju występują na stokach w Zbyszycach, Bartkowej Posadowej, Gródku nad Dunajcem, Rożnowie, Tropiu, Przydonicy i Lipiu. Mniejsze rozpowszechnione są na stokach na terenie całej gminy. 2.11. Powodzie Zagrożenie powodziowe na obszarze gminy stwarza rzeka Dunajec, potok Jelnianka i Podolanka. Najbardziej zagrożone powodzią są miejscowości: Gródek n/dunajcem, Jelna, Sienna, Bartkowa, Przydonica, Podole, Rożnów, Tropie, Roztoka, Brzeziny. Średni udział zasilania rzek, potoków i strumieni przez wody powierzchniowe w odpływie całkowitym na terenie powiatu nowosądeckiego wynosi ponad 65 % całej ilości wód zlewających się w koryta rzek [GPOŚ 2005]. 20
3. ANALIZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI 3.1. Zakres i metodyka prac rozpoznawczych Wstępna analiza stanu obecnego gospodarki odpadami na terenie gminy Gródek nad Dunajcem została przeprowadzona w oparciu o informacje : Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu informacje z Urzędu Gminy w Gródku nad Dunajcem. 3.2. Rodzaj ilość i źródło powstawania odpadów 3.2.1. Odpady komunalne ogółem Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251), odpady komunalne to: odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych na terenie gminy Gródek nad Dunajcem są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, tj. handel, szkolnictwo i inne. W strumieniu odpadów komunalnych niesegregowanych wyróżnia się: odpady kuchenne ulegające biodegradacji, odpady zielone, papier i tekturę, opakowania wielomateriałowe, tworzywa sztuczne, szkło, metale, odzież, tekstylia, drewno, odpady niebezpieczne oraz odpady wytwarzane nieregularnie tj.: odpady wielkogabarytowe i odpady powstające w wyniku wykonywania usług komunalnych tj. odpady z pielęgnacji terenów zielonych, odpady z czyszczenia ulic i placów oraz odpady z targowisk. Ponadto w strumieniu odpadów komunalnych występują również: zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady remontowo - budowlane. Tabela 9. Wybrane właściwości fizyczno chemiczne odpadów komunalnych [OBREM, 2000] L.p. Wskaźnik Jednostka Małe miasta, obszary wiejskie Wskaźniki określające właściwości paliwowe 1 wilgotność % 28,0-48,0 2 części palne % 10,0-20,0 3 części niepalne % 30,0-65,0 4 ciepło spalania kj/kg 2010-4000 Wskaźniki określające właściwości nawozowe 5 substancja organiczna % s.m. 35,0-115,0 6 węgiel organiczny % s.m. 6,0-18,0 7 azot organiczny % s.m. 0,1-0,7 8 fosfor ogólny % s.m. 0,2-0,8 9 potas ogólny % s.m. do 0,3 Wskaźniki określające zawartość metali ciężkich 10 kadm mg/kg s.m. 0,8 11 ołów mg/kg s.m. 85,0 21
L.p. Wskaźnik Jednostka Małe miasta, obszary wiejskie 12 chrom mg/kg s.m. 1643,0 13 miedź mg/kg s.m. 66,0 14 nikiel mg/kg s.m. 231,0 15 rtęć mg/kg s.m. 0,2 16 cynk mg/kg s.m. 290,0 Dla gminy Gródek nad Dunajcem należącej do powiatu nowosądeckiego przyjęto wskaźniki charakterystyczne dla obszarów wiejskich w Polsce (tab. 9, 10), ponieważ nie były prowadzone na tym terenie badania składu morfologicznego i właściwości fizyczno chemicznych. Zamieszczone w poniższych tabelach wartości pochodzą z badań przeprowadzonych przez Ośrodek Badawczo - Rozwojowy Ekologii Miast [2000]. W tabelach poniżej przedstawiono [KPGO 2010] procentowy skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na obszarach wiejskich i w infrastrukturze. Tabela 10. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na obszarach wiejskich [KPGO 2010] Rodzaj odpadu Udział [%] odpady kuchenne 18 odpady zielone 4 Papier i tektura 12 drewno 2 odpady wielomateriałowe 3 tworzywa sztuczne 12 szkło 8 metale 5 odzież, tekstylia 1 odpady mineralne 34 odpady niebezpieczne 1 Razem 100 Tabela 11. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w infrastrukturze [KPGO 2010] Rodzaj odpadu Udział [%] odpady kuchenne 10 odpady zielone 2 papier i tektura 27 drewno 1 odpady wielomateriałowe 18 tworzywa sztuczne 18 szkło 10 metale 5 odzież, tekstylia 3 odpady mineralne 5 odpady niebezpieczne 1 Razem 100 W celu określenia charakterystyki ilościowej i jakościowej odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Gródek nad Dunajcem, przyjęto średni skład morfologiczny 22
odpadów komunalnych niesegregowanych (z gospodarstw domowych i infrastruktury) wytwarzanych na obszarze wsi. Poniżej przedstawiono przewidywany skład morfologiczny odpadów komunalnych, z uwzględnieniem odpadów zbieranych selektywnie, a także wielkogabarytowych, odpadów z usług komunalnych i ulegających biodegradacji. Tabela 12. Bilans odpadów komunalnych w 2009 roku na terenie gminy Gródek nad Dunajcem wg. składu morfologicznego [KPGO 2010, PGOWM 2010] Lp. Rodzaj odpadu Ilość [Mg] Wieś 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2. Odpady zielone 40 188 3. Papier i tektura 262 4. Odpady wielomateriałowe 141 5. Tworzywa sztuczne 201 6. Szkło 121 7. Metal 67 8. Odzież, tekstylia 31 9. Drewno 20 10. Odpady niebezpieczne 13 11. Odpady budowlane 228 12. Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa 262 13. Odpady z ogrodów i parków 35 14. Odpady z czyszczenia ulic 30 15. Odpady z targowisk 14 16. Odpady wielkogabarytowe 59 Razem 1 712 Przyjęta ilość mieszkańców na terenie gminy wg. danych UG Gródek nad Dunajcem z 2009 roku to 9 222 osób. Przyjęto wg. PGOWM 2010 wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych, w tym w infrastrukturze na poziomie ok. 185 kg/m/rok dla mieszkańców wsi. Wytworzona i obliczona ilość odpadów komunalnych niesegregowanych pochodzących z gospodarstw domowych i infrastruktury na terenie gminy Gródek nad Dunajcem na podstawie podanych wskaźników, w 2009 roku wynosiła 1 712 Mg. 3.2.2. Odpady ulegające biodegradacji W związku z koniecznością określenia planu działań zmierzających do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko odpadów, wyodrębniono tego rodzaju odpady i przedstawiono poniżej wg. wyliczenia wskaźnikowego. Tabela 13. Ilość odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2009 na terenie gminy Gródek nad Dunajcem (wg. szacunku) Lp. Odpady ulegające biodegradacji Ilość [Mg] 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 188 2. Odpady zielone 40 3. Papier i tektura 262 4. Drewno 20 Razem 510 23
* ilości te, nie uwzględniają odpadowych tekstyliów i odzieży z uwagi na inne funkcjonujące na rynku, metody przerobu tych odpadów zebranych selektywnie. Z przedstawionych danych wynika, że łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji wytworzona w 2009 r. na terenie gminy Gródek nad Dunajcem kształtowała się na poziomie 510 Mg, co stanowi około 28 % wytwarzanych ogółem odpadów komunalnych. Odpady ulegające biodegradacji w większości zagospodarowywane są w miejscu ich powstawania, czyli przy gospodarstwach domowych jako kompost oraz jako pasze dla zwierząt. Z kolei część odpadów kuchennych może trafiać na składowisko jako zmieszane odpady komunalne, co uniemożliwia określenie ich dokładnej ilości. Spośród odpadów ulegających biodegradacji na terenie gminy w ramach selektywnej zbiórki zbierane są papier i tektura. 3.2.3. Odpady wielkogabarytowe Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem nie była prowadzona zbiórka odpadów wielkogabarytowych, za wyjątkiem odbioru na indywidualne zgłoszenie. Natomiast według prognoz, w analizowanym roku wytworzono łącznie 59 Mg odpadów wielkogabarytowych. 3.2.4. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych ogółem W strumieniu odpadów komunalnych, wyróżnia się również grupę odpadów niebezpiecznych Są to m.in.: przeterminowane lekarstwa, termometry rtęciowe, świetlówki, baterie, rozpuszczalniki, kwasy i alkalia, środki ochrony roślin, farby itp. Przyjmuje się, że obecnie około 95 % odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wspólnego strumienia odpadów kierowanych do składowania na składowiskach komunalnych. Tabela 14. Szacunkowy udział poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych w odpadach [KPGO 2010] Kod odpadów Rodzaj odpadów Udział odpadów niebezpiecznych [%] 20 01 33 Baterie i akumulatory ołowiowe 12 20 01 29 Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 5 20 01 17 Odczynniki fotograficzne 2 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice 20 01 27 zawierające substancje niebezpieczne 35 20 01 14 20 01 15 Kwasy i alkalia 1 20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 5 20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4 20 01 26 Oleje i tłuszcze 10 20 01 19 Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) 5 20 01 35 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione 10 20 01 37 Drewno zawierające substancje niebezpieczne 5 20 01 23 Urządzenia zawierające freony 3 20 01 13 Rozpuszczalniki 3 Razem 100 Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem jest prowadzona częściowo zbiórka odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Według prognoz na tym terenie wytworzono w 2009 roku 13 Mg odpadów niebezpiecznych, wśród których mogą znajdować się przeterminowane leki i termometry rtęciowe. Natomiast na terenie gminy w wykazanym 24
roku zebrano zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające freony i niebezpieczne składniki i substancje o znaczącej masie 19,07 Mg. 3.2.4.1. Odpady zawierające PCB Jednym z głównych problemów jest unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych zawierających PCB. Obecnie w kraju nie ma instalacji mogącej bezpiecznie niszczyć kondensatory zawierające PCB. Kondensatory zawierające PCB unieszkodliwiane są jedynie w instalacjach zagranicznych. Termiczne unieszkodliwianie płynów zawierających PCB, pochodzących z transformatorów i innych urządzeń elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja realizowana jest w dwóch krajowych instalacjach zlokalizowanych w Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym oraz Zakładach Azotowych ANWIL S.A we Włocławku. Dekontaminacja urządzeń zawierających PCB realizowana jest przez Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku. Wszystkie urządzenia zawierające PCB, które zostaną zidentyfikowane podczas przeprowadzonej inwentaryzacji i kontroli powinny być przekazane do tych podmiotów gospodarczych. Gmina nie posiada danych dotyczących ilości odpadów zawierających PCB. 3.2.4.2. Oleje odpadowe Oleje odpadowe powstają w wyniku eksploatacji olejów smarowych, które tracą swoje właściwości, ulegają zanieczyszczeniu i nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone. Przy założeniu, że jeden samochód zużywa rocznie około 5-7 litrów oleju, przy wykazanej liczbie pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy szacuje się, że rocznie powstaje około 10 930 dm 3 zużytego oleju (ok. 9 Mg). Na terenie gminy znajdują się podmioty zajmujące się obsługą pojazdów, stąd w przypadku indywidualnych właścicieli pojazdów obecnie w standardzie jest wymiana oleju na stacji obsługi pojazdów. Przy uwzględnieniu ilości zebranego oleju w 2009 roku - 0,93 Mg w stosunku do ilości określonej szacunkowo, wymiana olei w znaczącej ilości odbywa się poza terenem gminy. 3.2.4.3. Zużyte baterie i akumulatory Największymi wytwórcami tej grupy odpadów w postaci wielkogabarytowych akumulatorów są przede wszystkim środki transportu. Wykorzystane akumulatory stanowią odpad niebezpieczny (16 06), zawierają one niebezpieczne składniki, takie jak: związki ołowiu, ołów metaliczny, 19% kwas siarkowy. Praktycznie, każda część akumulatorów kwasowoołowiowych, czy niklowo-kadmowych stanowi odpad. Podczas demontażu takich akumulatorów powstają: odpady tworzyw sztucznych obudowa, płyty ołowiane, elektrolit, szlamy ( najczęściej ołowiowo-siarkowe). Aktualnie zbieranie zużytych akumulatorów odbywa się następująco: - akumulatory zużyte przyjmowane są przez punkty sprzedaży przy zakupie nowego akumulatora, od nabywcy nie jest wówczas pobierana opłata depozytowa, - akumulatory pozostawione w przydomowych osłonach śmietnikowych zbierane są przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne lub indywidualnych zbieraczy surowców wtórnych i na własny rachunek dostarczane do składnic złomu, - przez uprawnionych przedsiębiorców zajmujących się fizyczną likwidacją pojazdów mechanicznych Ze względu na oddawanie tego typu odpadów w rozproszonych punktach sprzedaży (oddanie starego akumulatora przy zakupie nowego) stąd na terenie gminy odnotowano w 25
2009 roku wymianę 1,03 Mg akumulatorów. Na terenie gminy dotychczas nie była prowadzona zbiórka zużytych baterii (odpadów małogabarytowych), co uniemożliwiło określenie ich ilości. 3.2.4.4. Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne Odpady powstające w placówkach medycznych reprezentują materiał o bardzo zróżnicowanym poziomie zagrożenia chemicznego i sanitarnego jak również właściwości fizycznych. W praktyce, przy braku właściwie zorganizowanych systemów kontroli, ograniczania i segregacji odpadów medycznych są one bardzo zróżnicowaną mieszankę wszelkich typów odpadów od typowych odpadów komunalnych, poprzez toksyczne chemikalia, a kończąc na odpadach zainfekowanych biologicznie. Odpady medyczne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów, klasyfikowane są w grupie 18 01, a odpady weterynaryjne w grupie 18 02. Część z tych odpadów (10 grup o kodach: 18 01 02*, 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10*, 18 01 80*, 18 01 82*, 18 02 02*, 18 02 05*, 18 02 07*) kwalifikowana jest jako odpady niebezpieczne. Miejscami powstawania odpadów medycznych na terenie gminy są : Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gródku nad Dunajcem Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Almed w Rożnowie Apteka w Gródku nad Dunajcem Punkt apteczny w Rożnowie a także 1 gabinet lekarski. Ilość odpadów medycznych, powstających w przychodniach, aptekach czy prywatnym gabinecie lekarskim, w 2009 roku wyniosła 0,204 kg. Odpady medyczne unieszkodliwiane są poza terenem gminy. Zbierane są przez specjalistyczne firmy posiadające odpowiednie zezwolenia, z którymi jednostki medyczne wytwarzające tego rodzaju odpady mają podpisane stosowne umowy. Następnie odpady te są kierowane do odpowiednich instalacji w celu ich unieszkodliwienia (w tym na terenie województwa śląskiego). Na terenie Nowego Sącza funkcjonuje spalarnia odpadów medycznych i weterynaryjnych SP ZOZ o wydajności 450 Mg/rok. Odpady weterynaryjne Zgodnie z definicją zamieszczoną w ustawie o odpadach przez odpady weterynaryjne rozumie się odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. Odpady weterynaryjne wytwarzane są głównie w indywidualnych gospodarstwach, w których prowadzona jest hodowla zwierząt, podczas świadczenia usług przez placówkę weterynaryjną. W 2009 roku wytworzono 27 kg odpadów weterynaryjnych, które są przekazywane do unieszkodliwiania w instalacji termicznego unieszkodliwiania SP ZOZ w Nowym Sączu. Odpady powstające w placówkach weterynaryjnych, podobnie jak w placówkach medycznych, reprezentują materiał o bardzo zróżnicowanym poziomie zagrożenia chemicznego i sanitarnego jak również właściwościach fizycznych. Aktualnie brak jest 26