Strona 1 TYMCZASOWE UZGADNIA: CENTRUM NAUKOWO-TECHNICZNE KOLEJNICTWA ZAKŁAD DRÓG KOLEJOWYCH I PRZEWOZÓW DATA: PODPIS: ZATWIERDZIŁ: DYREKTOR BIURA DRÓG KOLEJOWYCH CENTRALI PKP PLK S.A. DATA: PODPIS: OBOWIĄZUJĄ OD DNIA: strona 1
Strona 2 SPIS TREŚCI 1 WSTĘP...4 1.1 PRZEDMIOT WARUNKÓW...4 1.2 ZAKRES I PRZEZNACZENIE WARUNKÓW...4 1.3 AKTY NORMATYWNE POWOŁANE I ZWIĄZANE...4 1.3.1 Normy...4 1.3.2 Przepisy polskie...6 1.3.3 Akty normatywne WE...7 1.4 DEFINICJE I OKREŚLENIA...8 1.4.1 Definicje i określenia według PN-EN 13450:2004...8 1.4.2 Partia...8 1.4.3 Metoda badań wzorcowa...8 1.4.4 Metoda badań wskaźnikowa...9 1.4.5 Kategoria właściwości NPD...9 2 KLASYFIKACJA I OZNACZANIE...9 2.1 RODZAJE PODSYPKI...9 2.2 KLASY PODSYPKI...9 2.3 GATUNKI PODSYPKI...9 2.4 OZNACZANIE PODSYPKI...9 3 METODY BADAŃ...10 3.1 OKREŚLANIE RODZAJU I POCHODZENIA SUROWCA SKALNEGO...10 3.2 BADANIA DOTYCZĄCE GEOMETRII...10 3.2.1 Wymiar kruszywa i jego uziarnienie...10 3.2.2 Zawartość ziaren drobnych...10 3.2.3 Zawartość pyłów...11 3.2.4 Zawartość ziaren płaskich...11 3.2.5 Zawartość ziaren całkowicie przekruszonych...11 3.2.6 Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm...12 3.3 BADANIA DOTYCZĄCE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH...12 3.3.1 Odporność na rozdrabianie...12 3.3.2 Odporność na ścieranie...12 3.3.3 Mrozoodporność...13 3.3.4 Odporność na zgorzel słoneczną...13 3.4 ZANIECZYSZCZENIE...14 3.5 SUBSTANCJE NIEBEZPIECZNE...14 4 WYMAGANIA...15 5 POBIERANIE PRÓBEK...19 strona 2
Strona 3 6 OCENA ZGODNOŚCI...19 6.1 WSTĘPNE BADANIA TYPU...19 6.2 ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI...20 6.3 CERTYFIKAT ZGODNOŚCI Z WARUNKAMI TECHNICZNYMI...21 7 WYKORZYSTANIE STAREJ PODSYPKI...22 7.1 ZASADY OGÓLNE...22 7.2 OCENA PRZYDATNOŚCI PODSYPKI DO RECYKLINGU...23 7.3 KLASYFIKACJA NIEWYKORZYSTANEJ PODSYPKI I ODPADÓW Z JEJ PRZERÓBKI...25 7.4 GOSPODARKA ODPADAMI...26 8 SKŁADOWANIE I TRANSPORT...28 9 DEKLARACJA ZGODNOŚCI...29 10 ZASADY STOSOWANIA PODSYPKI...30 11 POSTANOWIENIA KOŃCOWE...31 strona 3
Strona 4 1 WSTĘP 1.1 Przedmiot warunków Przedmiotem niniejszych warunków technicznych jest podsypka kolejowa naturalna oraz podsypka z recyklingu, tzn. kruszywa mineralne poddane jedynie obróbce mechanicznej, w których 100% powierzchni ziaren można opisać jako całkowicie przekruszone. Niniejsze warunki techniczne uwzględniają wymagania normy PN-EN 13450:2004 Kruszywa na podsypkę kolejową. 1.2 Zakres i przeznaczenie warunków W warunkach podano metody badań i wymagania dla podsypki naturalnej oraz podsypki z recyklingu. Warunki stosuje się przy ocenie jakości podsypki używanej jako podłoże podkładów w budowie i utrzymaniu nawierzchni kolejowej na liniach zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Warunki przeznaczone są dla producentów podsypki kolejowej, jej dostawców, zamawiających podsypkę oraz jednostek wydających certyfikaty zgodności. 1.3 Akty normatywne powołane i związane UWAGA Aktualność podanych aktów normatywnych należy każdorazowo sprawdzić. 1.3.1 Normy 1. PN-EN 932-1:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 1: Metody pobierania próbek (EN 932-1:1996) 2. PN-EN 932-2:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 2: Metody pomniejszania próbek laboratoryjnych (EN 932-2:1999) strona 4
Strona 5 3. PN-EN 932-3:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 3: Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego (EN 932-3:1996), ze zmianą PN-EN 932-3:1999/A1:2004 4. PN-EN 932-5:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw Część 5: Wyposażenie podstawowe i wzorcowanie (EN 932-5:1999) 5. PN-EN 933-1:2000 Badania geometrycznych właściwości kruszyw Część 1: Oznaczanie składu ziarnowego. Metoda przesiewania (EN 933-1:1997), ze zmianą PN- EN 933-1:2000/A1:2006 6. PN-EN 933-3:1999 Badania geometrycznych właściwości kruszyw Część 3: Oznaczanie kształtu ziarn za pomocą wskaźnika płaskości (EN 933-3:1999), ze zmianą PN-EN 933-3:1999/A1:2004 7. PN-EN 933-4:2001 Badania geometrycznych właściwości kruszyw Część 4: Oznaczanie kształtu ziarn wskaźnik kształtu (EN 933-4:1999) 8. PN-EN 933-5:2000 Badania geometrycznych właściwości kruszyw -- Część 5: Oznaczanie procentowej zawartości ziarn o powierzchniach powstałych w wyniku przekruszenia lub łamania kruszyw grubych (EN 933-5:1998), ze zmianą PN-EN 933-5:2000/A1:2005 9. PN-EN 1097-1:2000 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 1: Oznaczanie odporności na ścieranie (mikro-deval) (EN 1097-1:1996), ze zmianą PN-EN 1097-1:2000/A1:2004 10. PN-EN 1097-2:2000 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 2: Metody oznaczanie odporności na rozdrabianie (EN 1097-2:1998) 11. PN-EN 1097-6:2002 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw Część 6: Oznaczanie gęstości ziarn i nasiąkliwości (EN 1097-6:2000) 12. PN-EN 1367-1:2001 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działanie czynników atmosferycznych Część 1: Oznaczanie mrozoodporności (EN 1367-1:1999), z poprawką PN-EN 1367-1:2001/Ap:2004 strona 5
Strona 6 13. PN-EN 1367-2:2000 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działanie czynników atmosferycznych Część 2: Badanie w siarczanie magnezu (EN 1367-2:1998) 14. PN-EN 1367-3:2002 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działanie czynników atmosferycznych Część 3: Badania bazaltowej zgorzeli słonecznej metodą gotowania (EN 1367-3:2001), ze zmianą PN-EN 1367-3:2002/AC:2004 15. PN-EN 1744-1:2000 Badania chemicznych właściwości kruszyw - Część 1: Analiza chemiczna (EN 1744-1:1998) 16. PN-EN 1926:2001 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie (EN 1926:1999) 17. PN-EN 13450:2004 Kruszywa na podsypkę kolejową (EN 13450:2002), ze zmianą PN-EN 13450:2004/AC:2004 18. PN-EN 45014:2000 Ogólne kryteria deklaracji zgodności składanej przez dostawcę (EN 45014:1989) 1.3.2 Przepisy polskie 1. Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1). Zarządzenie nr 14 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 18 maja 2005 r. 2. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie. D.U. 1998.151.987, D.U. 2000.100.1082 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. D.U. 2004.198.2041 4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. D.U. 2001.62.628 5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. D.U. 2001.112.1206 strona 6
Strona 7 6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów. D.U. 2004.168.1762 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. D.U. 2001.152.1736 8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. D.U. 2004.168.1763 1.3.3 Akty normatywne WE 1. Dyrektywa Rady 67/548/EEC w sprawie dostosowania aktów prawnych, rozporządzeń i postanowień administracyjnych dotyczących klasyfikacji, opakowań i oznakowań niebezpiecznych substancji (ze zmianami i uzupełnieniami, m.in. podanymi w dyrektywie Rady 79/831/EEC) 2. Dyrektywa Rady 75/442/EEC z dnia 15 lipca 1975 r. dotycząca odpadów (określa ramy prawne dla gospodarowania odpadami w Unii Europejskiej) 3. Dyrektywa Rady 91/156/ z 18 marca 1991 r. nowelizująca dyrektywę 75/442/EEC dotyczącą odpadów 4. Dyrektywa Rady 91/689/EEC z 12 grudnia 1991 r. dotycząca odpadów niebezpiecznych, zastępująca dyrektywę 78/319/EEC dotyczącą odpadów toksycznych i niebezpiecznych (wskazuje działania które muszą być podjęte, gdy mamy do czynienia z niebezpiecznymi odpadami) 5. Decyzja Komisji 94/3/EEC z 20 grudnia 1994 r. uzupełniająca dyrektywę 75/442/EEC o wykaz opadów (zawiera Europejski Katalog Odpadów) 6. Dyrektywa Rady 94/904/EEC z 22 grudnia 1994 r. uzupełniająca dyrektywę 91/689/EEC o listę odpadów niebezpiecznych (zawiera Wykaz Odpadów Niebezpiecznych) strona 7
Strona 8 7. Rozporządzenie 93/259/EEC dot. przesyłu odpadów (zawiera żółtą i czerwoną listę odpadów niebezpiecznych oraz listę zieloną odpadów nietoksycznych) 8. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/CE z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu 1.4 Definicje i określenia 1.4.1 Definicje i określenia według PN-EN 13450:2004 Według PN-EN 13450:2004 stosuje się następujące definicje i określenia: kruszywo, podsypka kolejowa, podsypka kolejowa naturalna, podsypka kolejowa z recyklingu, wymiar podsypki kolejowej, cząstki drobne, pyły, kategoria. UWAGA 1 Właściwości kruszywa (cechy kruszywa) określane są przez kategorie ustalone w PN-EN 13450:2004 oraz niniejszych warunkach. Kategorie każdej z właściwości (kategorie zachowania się wyrobu) nie zależą od innych właściwości. UWAGA 2 Niniejsze warunki dopuszczają również stosowanie określeń "tłuczeń naturalny" i "podsypka tłuczniowa naturalna" oraz "tłuczeń z recyklingu" i "podsypka tłuczniowa z recyklingu". 1.4.2 Partia Partia obejmuje kruszywo jednego rodzaju, wymiaru, klasy i gatunku, pochodzące z jednego zakładu i złoża o masie 1 500 t (pochodzenie z jednego złoża nie jest wymagane dla podsypki z recyklingu). Jeżeli masa kruszywa jest większa, należy podzielić je w ten sposób, aby nie przekraczała wielkości 1 500 t. Mniejsze ilości kruszywa uznaje się za oddzielne partie. 1.4.3 Metoda badań wzorcowa Metoda oznaczania danej właściwości kruszywa uznana za metodę odniesienia. Wyniki z badań uzyskanych tą metodą są ostateczne (rozstrzygające). Metody wzorcowe należy stosować we wstępnych badaniach typu oraz w przypadku sporów. strona 8
Strona 9 1.4.4 Metoda badań wskaźnikowa Metoda badań inna niż wzorcowa, zazwyczaj szybsza, mniej pracochłonna lub tańsza, pozwalająca oszacować daną właściwość kruszywa. Metody wskaźnikowe mogą być stosowane w bieżącej kontroli jakości wyrobu, wstępnej ocenie surowca itp. 1.4.5 Kategoria właściwości NPD Kategoria danej właściwości (kategoria zachowania się wyrobu) nie określona, ze względu na brak wymagania dla wyrobu albo inne jego zastosowanie (NPD - No Performance Determined). 2 KLASYFIKACJA I OZNACZANIE 2.1 Rodzaje podsypki W zależności od pochodzenia surowca skalnego podsypkę kolejową dzieli się na: - naturalną (N) - z recyklingu (R) 2.2 Klasy podsypki W zależności od jakości surowca skalnego (kategorii odpowiednich właściwości), podsypkę tłuczniową dzieli się na klasy I, II i III. 2.3 Gatunki podsypki W zależności od przetworzenia surowca skalnego (kategorii odpowiednich właściwości), podsypkę tłuczniową dzieli się na gatunki 1, 2 i 3. 2.4 Oznaczanie podsypki Oznaczenie podsypki powinno zawierać: rodzaj surowca skalnego, numer niniejszych warunków technicznych, rodzaj kruszywa, wymiar kruszywa, symbol klasy i gatunku kruszywa. W przypadku podsypki naturalnej w oznaczeniu należy podać również źródło pochodzenia surowca skalnego (nazwę złoża). strona 9
Strona 10 Przykład oznaczenia podsypki naturalnej: Bazalt WTWiO ILK3b-5100/01/07 N 31,5/50 I 1 Skalnica Wielka Przykłady oznaczeń podsypki z recyklingu: Granit WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/50 I 1 Bazalt/granit WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/63 II 3 Bazalt/granit (+porfir) WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/63 III 3 UWAGA W przypadku mieszanki kruszywa z różnych skał i porównywalnej zawartości ziaren z tych skał należy wymienić ich rodzaje, np. bazalt/granit, natomiast w przypadku domieszek należy podać rodzaj dominujący i w nawiasie największą domieszkę lub domieszki, np. granit (+bazalt). 3 METODY BADAŃ 3.1 Określanie rodzaju i pochodzenia surowca skalnego Rodzaj surowca skalnego określa się i deklaruje według PN-EN 932-3:1996. Dla podsypki z recyklingu deklaruje się rodzaje skał występujących w podsypce albo dominujący rodzaj skały i największą domieszkę. W przypadku podsypki naturalnej deklaruje się dodatkowo pochodzenie surowca skalnego. 3.2 Badania dotyczące geometrii 3.2.1 Wymiar kruszywa i jego uziarnienie Uziarnienie kruszywa określa się wg PN-EN 933-1:2000 i deklaruje się zgodnie z PN- EN 13450:2004: - wymiar kruszywa (31,5/50 lub 31,5/63), - kategorię uziarnienia kruszywa (A, B, C, D, E lub F). 3.2.2 Zawartość ziaren drobnych Zawartość ziaren drobnych, tzn. ziaren i cząstek mniejszych od 0,5 mm, należy oznaczać według PN-EN 933-1:2000 i deklarować zgodnie z PN-EN 13450:2004. strona 10
Strona 11 3.2.3 Zawartość pyłów Zawartość pyłów, tzn. cząstek mniejszych od 0,063 mm, należy oznaczać według PN- EN 933-1:2000 i deklarować zgodnie z PN-EN 13450:2004. 3.2.4 Zawartość ziaren płaskich Wskaźnik płaskości ziaren FI należy określać według PN-EN 933-3:2001 z następującymi zmianami: - badania wykonuje się dla frakcji 31,5/50 oraz 40/50 mm, przy użyciu sit prętowych o rozstawie prętów 20 i 25 mm, - wyniki z przesiewu obu frakcji należy uśrednić. Wynik końcowy deklaruje się zgodnie z odpowiednią kategorią podaną w normie PN-EN 13450:2004. 3.2.5 Zawartość ziaren całkowicie przekruszonych Procentową zawartość ziaren całkowicie przekruszonych określa się i deklaruje tylko dla kruszyw z recyklingu, tzn. kruszyw odzyskanych z toru i odpowiednio uzdatnionych. Badania wykonuje się według PN-EN 933-5 z następującymi zmianami: - z próbki odrzuca się ziarna mniejsze od 22,4 mm oraz większe od 63,0 mm, - do ziaren zaokrąglonych "r" należy dodatkowo zaliczać ziarna mające co najmniej jedną krawędź wyraźnie startą w eksploatacji (ocena wizualna), - do ziaren całkowicie zaokrąglonych "tr" należy dodatkowo zaliczać ziarna zwietrzałe, tzn. spuchnięte, spękane, rozpadające się, dające się zarysować paznokciem (ocena wizualna). Kategorię zawartości ziaren całkowicie przekruszonych C tc deklaruje się wg tab. 1. strona 11
Strona 12 Kategorie zawartości ziaren całkowicie przekruszonych C tc Tablica 1 Metody badań Wyniki badań Kategorie C tc C tc 99 Zawartość ziaren całkowicie badanie wg punktu 3.2.5 C tc 95 przekruszonych C tc, % masy C tc 70 UWAGA: Dla kruszywa naturalnego należy deklarować kategorię NPD. Oprócz zawartości ziaren całkowicie przekruszonych C tc sprawozdanie z badań powinno zawierać dane wymienione w normie PN-EN 933-5, w tym: - zawartość ziaren przekruszonych i łamanych C c - zawartość ziaren zaokrąglonych C r - zawartość ziaren całkowicie zaokrąglonych C tr 3.2.6 Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm określa się i deklaruje wg PN-EN 13450:2004. 3.3 Badania dotyczące właściwości fizycznych 3.3.1 Odporność na rozdrabianie Odporność na rozdrabianie (współczynnik Los Angeles LA RB ) należy oznaczać wg PN- EN 1097-2:2000, rozdział 5, w warunkach podanych w załączniku C normy PN-EN 13450:2004, i deklarować zgodnie z odpowiednią kategorią określoną w PN-EN 13450:2004. 3.3.2 Odporność na ścieranie Odporność na ścieranie oznacza się na żądanie zamawiającego. Współczynnik mikro-devala M DE określa się wg PN-EN 1097-1:2000, w warunkach podanych w załączniku E normy PN-EN 13450:2004, i deklaruje się dla odpowiedniej kategorii wg tablicy 9 normy PN-EN 13450:2004. strona 12
Strona 13 3.3.3 Mrozoodporność Mrozoodporność podsypki, rozumianą jako odporność na zamrażanie i odmrażanie, określa się następująco: - jeśli nasiąkliwość kruszywa określona według normy PN-EN 1097-6:2002, zał. B, nie przekracza 0,5%, to kruszywo uznaje się za odporne na zamrażanie i odmrażanie, - w przypadku stwierdzenia nasiąkliwości większej od 0,5%, wykonuje się badania w siarczanie magnezu według PN-EN 1367-2:2000 w warunkach skorygowanych w zał. G normy PN-EN 13450:2004, - w przypadku niezadowalającego wyniku badań w siarczanie magnezu, dla potwierdzenia oceny, kruszywo można poddać badaniom metodą wzorcową, tj. cyklom zamrażania i odmrażania według PN-EN 1367-1:2001, p. 8.2, w warunkach skorygowanych zgodnie z zał. F normy PN-EN 13450:2004. Wynik tego badania jest decydujący. Zależnie od stosowanej metody oceny deklaruje się: - nasiąkliwość, - procentowy ubytek masy próbki w badaniach w siarczanie magnezu MS, - procentowy ubytek masy próbki po zamrażaniu i odmrażaniu F. 3.3.4 Odporność na zgorzel słoneczną Oporność na zgorzel słoneczną określa się tylko dla podsypki naturalnej z bazaltu i skał spokrewnionych z bazaltem (np. melafir, diabaz, scoria bazaltowa, brekcja wulkaniczna bazaltowa). W pierwszym etapie wykonuje się makroskopową ocenę próbki skały po gotowaniu według PN-EN 1367-3:2002. W przypadku stwierdzenia oznak zgorzeli słonecznej po gotowaniu, w drugim etapie wykonuje się badania ilościowe, polegające na określeniu zmniejszenia odporności kruszywa na rozdrabianie SB LA metodą Los Angeles według PN-EN 1097-2:2000 po gotowaniu kruszywa według PN-EN 1367-3:2002. Kategorię odporności na zgorzel słoneczną SB deklaruje się zgodnie z tablicą 2. strona 13
Kategorie odporności na zgorzel słoneczną SB Strona 14 Tablica 2 Metody badań Wyniki badań Kategorie SB makroskopowa ocena próbki skały po gotowaniu według PN- EN 1367-3:2002 rozdrabianie kruszywa metodą Los Angeles według PN-EN 1097-2:2000 po gotowaniu według PN-EN 1367-3:2002 próbka skały po gotowaniu nie wykazuje oznak zgorzeli SB = 0 wzrost współczynnika Los Angeles SB LA 8 kruszywa po gotowaniu 8 < SB LA 16 SB LA SB LA > 16 UWAGA: Dla kruszyw naturalnych ze skał nie będących bazaltami i nie spokrewnionych z nimi oraz dla kruszyw z recyklingu deklaruje się kategorię NPD. 3.4 Zanieczyszczenie Zawartość zanieczyszczeń organicznych (gleby, roślin itp.) oraz sztucznych (metali, plastiku, gruzu, węgla, żużla itp.) sprawdza się wizualnie. Jeśli zanieczyszczenia takie występują, określa się ich zawartość w próbce kruszywa o masie co najmniej 40 kg. Jeśli wygląd kruszywa zmieniają zanieczyszczenia o znikomej masie (np. papier, oleje, sadza), to deklaruje się rodzaj tych zanieczyszczeń. 3.5 Substancje niebezpieczne Podstawą oceny możliwości występowania substancji niebezpiecznych, określonych w dyrektywie Rady 76/769/EEC oraz w "Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów", jest wiedza producenta o surowcu stosowanym do produkcji kruszywa oraz wiedza o zaistniałych wypadkach kolejowych, drogowych i innych zdarzeniach, w wyniku których zostały uwolnione substancje niebezpieczne. W przypadku podejrzenia występowania substancji niebezpiecznych (np. benzenu, azbestu, związków rtęci, związków arsenu), wytwarzanie lub przetwarzanie kruszywa powinno być wstrzymane, a partie gotowego wyrobu wycofane z obrotu do czasu wykonania odpowiednich badań. strona 14
Strona 15 Dla kruszyw zawierających substancje niebezpieczne w dopuszczalnych ilościach deklaruje się rodzaje i zawartości tych substancji oraz potwierdzone ekspertyzami tempa ich uwalniania się w czasie eksploatacji toru. UWAGA Zazwyczaj w surowcach stosowanych do produkcji podsypki naturalnej i podsypki z recyklingu nie występują substancje niebezpieczne. Niniejszy punkt wprowadzono po to, by zwrócić uwagę producentów, dostawców i odbiorców na możliwość wystąpienia takich zanieczyszczeń. 4 WYMAGANIA Na podstawie wiedzy o surowcu i kategorii poszczególnych właściwości, podsypkę zalicza się do odpowiedniego rodzaju, klasy i gatunku wg tab. 3, 4, 5, 6 i 7. Warunkiem zaliczenia podsypki do odpowiedniego rodzaju/klasy/gatunku jest spełnienie wszystkich wymagań dla tego rodzaju/klasy/gatunku. Podsypka naturalna (N) Wymagania dotyczące surowca skalnego Rodzaje podsypki Metody badań Wymagania 1 2 3 wg PN-EN 932-3:1996 wiedza o surowcu Tablica 3 Kruszywo ze skał magmowych, skał metamorficznych (z wyjątkiem wapieni krystalicznych i łupków) oraz skał osadowych, takich jak piaskowce kwarcowe o lepiszczu krzemionkowym Kruszywo powinno pochodzić z jednego złoża (nie dopuszcza się mieszania różnych materiałów) strona 15
Strona 16 Podsypka z recyklingu (R) wg PN-EN 932-3:1996 wiedza o surowcu Tłuczeń ze skał magmowych, skał metamorficznych (z wyjątkiem wapieni krystalicznych i łupków) oraz skał osadowych, takich jak piaskowce kwarcowe o lepiszczu krzemionkowym (masa ziaren z innych skał nie może przekraczać 3%), pochodzący z nawierzchni kolejowej, po odpowiednim uzdatnieniu (np. przesianiu, przekruszeniu, płukaniu) Tłuczeń nie może pochodzić spod rozjazdów oraz innych odcinków toru narażonych na silne zanieczyszczenie (oleje, żużel, węgiel, usypy itp.), jak również odcinków, na których mógł on zostać zanieczyszczony substancjami niebezpiecznymi Wymagania dotyczące geometrii Tablica 4 Właściwości Metody badań Wymagania dla materiału gatunku: 1 2 3 1 2 3 4 5 Kategoria uziarnienia wg PN-EN 933-1:2000 A B, C D, E, F Zawartość cząstek drobnych, mniejszych od 0,5 mm, % masy Zawartość pyłów, tj. cząstek mniejszych od 0,063 mm, % masy Wskaźnik płaskości wg PN-EN 933-1:2000 0,6 1,0 1,5 wg PN-EN 933-1:2000 0,5 1) NPD NPD wg PN-EN 933-3:2001 w warunkach podanych w rozdz. 3 FI 15 FI 20 FI 35 strona 16
Strona 17 Zawartość ziaren całkowicie przekruszonych, % masy (tylko dla podsypki R) 2) Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm, % masy wg opisu w rozdz. 3 C tc 99 C tc 95 C tc 70 wg PN-EN 13450:2004 4,0 6,0 12,0 1) Zawartość pyłów w podsypce stosowanej na liniach z prędkościami v 160 km/h, w tunelach oraz na żądanie zamawiającego nie powinna przekraczać 0,3% (zob. uwaga 2 pod tab. 11). 2) Dla podsypki naturalnej N należy deklarować kategorię NPD. Właściwości Wymagania dotyczące właściwości fizycznych Metody badań Wymagania dla materiału klasy: I II III Tablica 5 1 2 3 4 5 współczynnik Los Angeles LA RB wg PN-EN 1097- Odporność na 2:2000, rozdział 5, w warunkach podanych w za- RB 16 LA RB 24 LA RB 32 LA rozdrabianie łączniku C normy PN-EN 13450:2004 Odporność na ścieranie 1) Odporność na mróz współczynnik mikro- Devala M DE wg PN-EN 1097-1:2000, w warunkach podanych w załączniku E normy PN-EN 13450:2004 nasiąkliwość wg PN-EN 1097-6:2002, zał. B ubytek masy MS wg PN- EN 1367-2:2000, w warunkach wg zał. G normy PN- EN 13450:2004 lub M DE 7 NPD NPD 0,5 lub MS 3,0 lub > 0,5 oraz MS 4,0 lub > 0,5 oraz MS 6,0 lub strona 17
Strona 18 Odporność na zgorzel słoneczną (tylko dla podsypki N) 2) ubytek masy F wg PN-EN 1367-1:2001, p. 8.2, w warunkach wg zał. F normy PN-EN 13450:2004 ocena makroskopowa skały po gotowaniu wg PN-EN 1367-3:2002 wzrost współczynnika LA kruszywa wg PN-EN 1097-2:2000 po gotowaniu wg PN-EN 1367-3:2002 F 1,5 F 3,0 F 5,0 SB = 0 SB <> 0 SB <> 0 albo SB LA 8 8<SB LA 16 SB LA > 16 1) Wymaganie sprawdza się na żądanie zamawiającego w przypadku materiału stosowanego na liniach z prędkościami v > 200 km/h (zob. uwaga 1 pod tab. 11). 2) W przypadku podsypki z recyklingu R należy deklarować kategorię NPD. Wymagania dotyczące zanieczyszczeń Tablica 6 Właściwości Metody badań Wymagania dla materiału gatunku: 1 2 3 1 2 3 4 5 Zawartość zanieczyszczeń, wg opisu w rozdz. 3 0,1 1) 0,2 0,3 % masy 1) Jeśli masa zanieczyszczeń jest znikoma, lecz pogarszają one estetykę kruszywa (np. papier), to kruszywo może być zaliczone do gatunku 1 tylko za zgodą zamawiającego. Wymagania dotyczące substancji niebezpiecznych Właściwości Metody badań Wymagania 1 2 3 Zawartość substancji niebezpiecznych, % masy wg opisu w rozdz. 3 Tablica 7 deklaracja producenta o braku substancji niebezpiecznych lub potwierdzenie odpowiednich organów, że niebezpieczne substancje będą uwalniane w eksploatacji w ilościach nie zagrażających środowisku strona 18
Strona 19 5 POBIERANIE PRÓBEK Próbki do oceny zgodności z niniejszymi warunkami pobiera się u producenta wg PN- EN 932-1:1999 i PN-EN 932-2:2001, bezpośrednio z linii produkcyjnych lub składowisk gotowych wyrobów. W pobieraniu próbek powinien uczestniczyć przedstawiciel producenta, przedstawiciel laboratorium wykonującego badania, ew. przedstawiciel jednostki oceniającej zgodność z niniejszymi warunkami. Z pobrania próbek sporządza się protokół, który podpisują uczestniczący w pobraniu. Próbki pobrane z wagonów i torów lub składowisk odbiorcy wg zał. A normy PN-EN 13450:2004 mogą być wykorzystywane w kontroli jakości odbieranych wyrobów. Przy interpretacji wyników badań takich próbek należy uwzględniać wskazówki podane w zał. B normy PN-EN 13450:2004. Jeśli jakość dostarczonego materiału nie odpowiada wymaganiom, odbiorca powinien złożyć reklamację u producenta i poinformować o tym jednostkę która wydała certyfikat zgodności w niniejszymi warunkami lub deklaracje zgodności WE. 6 OCENA ZGODNOŚCI Aby zapewnić zgodność wyrobu z niniejszymi warunkami, producent powinien prowadzić: - wstępne badania typu, - zakładową kontrolę produkcji. 6.1 Wstępne badania typu Wstępne badania typu oraz badania potwierdzające wyniki badań wstępnych powinny być przeprowadzane zgodnie z p.9.2 normy PN-EN 13450:2004, nie rzadziej niż co rok oraz w przypadku, gdy: a) wykorzystywane jest nowe źródło surowca; b) wystąpiły zmiany w charakterystyce surowca lub procesie przeróbki, mogące wpłynąć na właściwości kruszyw; strona 19
Strona 20 c) zgłoszono reklamacje dotyczące jakości wyrobu. W przypadku surowca z toru należy ocenić przydatność materiału do recyklingu według p. 7.2. Wstępne badania typu oraz badania potwierdzające powinny być przeprowadzane metodami wzorcowymi przez laboratoria akredytowane lub laboratoria uznane przez odbiorcę. Zakres badań powinien obejmować właściwości wymagane w niniejszych warunkach (patrz rozdz. 3 i 4). UWAGA W badaniach wstępnych zaleca się w celach informacyjnych określać także inne właściwości, np.: - wytrzymałość skały na ściskanie wg PN-EN 1926:2001, - odporność kruszywa na uderzenie wg PN-EN 1097-2:2000, - wskaźnik kształtu ziaren wg PN-EN 933-4:2001. 6.2 Zakładowa kontrola produkcji Producent powinien wprowadzić i utrzymywać system zakładowej kontroli produkcji, spełniający wymagania podane w załączniku I normy PN-EN 13450:2004. Dokument dotyczący systemu zakładowej kontroli produkcji powinien określać: - rodzaje i częstotliwości kontroli (kontrola może obejmować sprawdzenia wizualne oraz sprawdzenia właściwości metodami wskaźnikowymi, np. ocenę mrozoodporności kruszywa na podstawie jego nasiąkliwości według PN-EN 1097-6:2002, ocenę odporności na rozdrabianie na podstawie odporności na uderzenie SZ RB metodą opisaną w normie PN-EN 1097-2:2000 w warunkach podanych w załączniku D normy PN-EN 13450:2004), - rodzaje i częstotliwości badań z uwzględnieniem minimalnych wymagań podanych w tab. 8. Tablica 8 Minimalne częstotliwości badań Lp. Właściwość Minimalna częstotliwość badań 1) 1 2 3 1 Uziarnienie 1 raz na tydzień 2 Cząstki drobne 1 raz na tydzień strona 20
Strona 21 3 Pyły 1 raz na tydzień 4 Płaskość ziarna 1 raz na miesiąc 5 Przekruszenie ziarna 1 raz na tydzień 6 Długość ziarna 1 raz na miesiąc 7 Odporność na rozdrabianie 2 razy na rok 8 Odporność na ścieranie 2 razy na rok 9 Mrozoodporność 2 razy na rok 10 Zgorzel słoneczna 2 razy na rok 11 Zanieczyszczenie 1 raz na tydzień 12 Substancje niebezpieczne 2) Gdy to wymagane 2) oraz w razie wątpliwości 1) Częstotliwość badań powinna być odnoszona do okresów produkcji definiowanych jako cały tydzień, miesiąc lub rok, liczony w dniach roboczych z wyłączeniem przestojów. 2) Gdy to niezbędne do oznaczenia CE (patrz załącznik ZA w normie PN-EN 13450:2004). W uzasadnionych przypadkach minimalne częstotliwości badań mogą być zmienione, co powinno być zarejestrowane w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Częstotliwości badań mogą być zmniejszone w następujących warunkach: a) automatyzacja urządzeń produkcyjnych; b) długie doświadczenia, wskazujące na stabilność pewnych parametrów; c) źródła dostaw gwarantujące dużą zgodność; d) funkcjonujący system zarządzania jakością, w tym wyrywkowe pomiary podczas nadzorowania i monitorowania procesu produkcji. Powodem zwiększenia częstotliwości badań mogą być nieprawidłowości wykryte w czasie kontroli produkcji. 6.3 Certyfikat Zgodności z Warunkami Technicznymi Na wyrób może być wydany Certyfikat Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi. Podstawą do wydania Certyfikatu Zgodności są: - wyniki wstępnych badań typu lub wyniki badań potwierdzających przeprowadzonych zgodnie z niniejszymi Warunkami, oraz strona 21
Strona 22 - wyniki oceny zakładowego systemu kontroli produkcji. Certyfikat Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi nie jest wymagany jeśli producent posiada Deklarację Zgodności WE, uprawniającą go do zamieszczania znaku CE (zob. zał. ZA normy PN-EN 13450:2004), i deklaracja ta: - jest zgodna z systemem atestacji zgodności 2+ (tzn. zgodna z pierwszą możliwością przedstawioną w załączniku III.2 (ii) dyrektywy 89/106/EEC (CPD), obejmującą certyfikację zakładowej kontroli produkcji przez upoważnioną jednostkę na postawie wstępnej inspekcji zakładu i zakładowej kontroli produkcji, jak również ciągły nadzór i ocenę zakładowej kontroli produkcji); - określa wszystkie parametry kruszywa wymagane w niniejszych Warunkach; - umożliwia określenie rodzaju, klasy i gatunku kruszywa według niniejszych Warunków; - jest sporządzona w języku polskim albo przetłumaczona przez uprawnionego tłumacza. 7 WYKORZYSTANIE STAREJ PODSYPKI 7.1 Zasady ogólne 1. W celu racjonalnej gospodarki materiałami i ochrony środowiska naturalnego, podsypka tłuczniowa przewidziana do usunięcia lub usunięta z toru powinna być oceniona i, stosownie do jej jakości, odpowiednio wykorzystana. 2. Jeśli stara podsypka nie zawiera substancji niebezpiecznych dla środowiska, to - zależnie od jej jakości - należy: - wykorzystać ją w innych torach, zgodnie z zasadami gospodarki materiałami stosowanymi przez zarząd kolei, lub - poddać ją uzdatnieniu (recyklingowi) i wykorzystać ponownie w nawierzchni kolejowej, lub - użyć do produkcji materiału na warstwę ochronną torowiska (np. rozdrobnić i wbudować, np. za pomocą maszyny AHM 800R), lub strona 22
Strona 23 - wykorzystać jako materiał do budowy podtorza. UWAGA Zawartości substancji niebezpiecznych w odpadach z recyklingu są z reguły większe niż zawartości tych substancji w podsypce poddawanej recyklingowi. 3. Jeśli stara podsypka zawiera substancje niebezpieczne dla środowiska, to należy poddać ją: - neutralizacji, polegającej na zmianie substancji niebezpiecznych w inne niż niebezpieczne, lub - częściowej neutralizacji, pozwalającej na takie zmniejszenie zawartości substancji niebezpiecznych, aby możliwe było bezpieczne stopniowe uwalnianie ich do środowiska, lub - zestaleniu, polegającym na odpowiedniej zmianie stanu fizycznego odpadów i zapobieżeniu w ten sposób uwalnianiu substancji niebezpiecznych do środowiska, lub - składowaniu na odpowiednio zabezpieczonych składowiskach. 7.2 Ocena przydatności podsypki do recyklingu Ocena przydatności podsypki do recyklingu powinna polegać na: - sprawdzeniu, czy na danym odcinku toru nie wystąpiły zdarzenia w wyniku których podsypka mogła zostać zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi, - analizie dokumentacji dot. wymian i uzupełnień podsypki w celu określenia odcinka toru lub składowiska, na którym materiał jest prawdopodobnie przydatny do przetworzenia, - wizualnej ocenie jednorodności materiału na odcinku lub składowisku, - ocenie twardości materiału w kilku miejscach odcinka lub składowiska, - ocenie zanieczyszczenia materiału w kilku miejscach odcinka lub składowiska. Do oceny twardości i zanieczyszczenia materiału należy pobrać próbkę według PN-EN 932-1 i pomniejszyć ją według PN-EN 932-2. UWAGA W przypadku pobierania materiału z toru, należy wybrać podsypkę pomiędzy dwoma sąsiednimi podkładami na odcinku od skarpy jej pryzmy do szyny, następnie pomniejszyć próbkę według PN-EN 932-2. Po wydzieleniu próbki do badań należy przywrócić poprzedni stan pryzmy podsypki. strona 23
Strona 24 W celu oceny twardości materiału z pomniejszonej próbki do badań wybiera się wszystkie ziarna o wymiarach większych od 22,4 mm. Ziarna te waży się, ocenia się pod względem wyglądu i określa rodzaj skały według PN-EN 932-3:1996, a na powierzchni odłamów wykopuje próby zarysowania oraz reagowania z 10% roztworem kwasu solnego HCL. Kryteria określania klas twardości w skali 1 do 5 podano w tab. 9. Ocena zanieczyszczenia materiału polega na: - określeniu masy ziaren mniejszych od 22,4 mm (zważeniu pozostałej części próbki po wybraniu z niej ziaren większych od 22,4 mm), - obliczeniu procentowej zawartości ziaren mniejszych od 22,4 mm w próbce. Przydatność materiału do recyklingu określa się według tab. 10. W przypadku wątpliwości dotyczących przydatności materiału lub uzdatniania dużych jego ilości, zaleca się: - pobranie kilku lub kilkunastu próbek do badań, - określenie uziarnienia i odporności na rozdrabianie metodą Los Angeles w celu ustalenia możliwego odzysku tłucznia. Wygląd ziaren Wszystkie ziarna ostrokrawędziste Ocena twardości materiału podsypki Próba zarysowania kamienia Reakcja z kwasem solnym Twardość 1 2 3 4 Ziarna nie dają się zarysować szkłem okiennym 1 Ziarna nie dają się zarysować ostrzem scyzoryka 2 Pojedyncze ziarna mają krawędzie stępione lub zaokrąglone Masa ziaren obłych, zwietrzałych, rozpadających się na blaszki, spuchniętych, spękanych większa od 3% Ziarna można z trudem zarysować ostrzem scyzoryka Ziarna można łatwo zarysować ostrzem scyzoryka Ziarna można zarysować paznokciem Brak śladów reakcji Kwas burzy się 3 4 5 Tablica 9 strona 24
Przydatność materiału do recyklingu Strona 25 Tablica 10 Zanieczyszczenie (masa frakcji 0-22,4 mm) Twardość < 40% 40% 1 2 3 1 lub 2 Przydatny Przydatny (wskazane wstępne oczyszczenie) 3 Prawdopodobnie przydatny Prawdopodobnie nieprzydatny 4 lub 5 Nieprzydatny Nieprzydatny 7.3 Klasyfikacja niewykorzystanej podsypki i odpadów z jej przeróbki 1. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2001 r. z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (D.U. 2001.112.1206), niewykorzystaną starą podsypkę tłuczniową traktuje się jako odpad zaliczany do grupy "odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych)". Oznacza się ją następującymi kodami: 17.05.07 - tłuczeń torowy (kruszywo) zawierający substancje niebezpieczne, 17.05.08 - tłuczeń torowy (kruszywo) nie zawierający substancji niebezpiecznych. 2. Odpady powstające w trakcie uzdatniania (recyklingu) podsypki, można klasyfikować jako: 19.12.09 - minerały (np. piasek, kamienie), 19.12.11 - inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów zawierające substancje niebezpieczne, 19.12.12 - inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż 19.12.11, 19.13.01 - odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi zawierające substancje niebezpieczne, strona 25
Strona 26 19.13.02 - odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19.13.01. 7.4 Gospodarka odpadami 1. Posiadaczem odpadów jest każdy, kto faktycznie nimi włada, tzn. wytwórca odpadów, osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna. Zakłada się przy tym, że podmiot władający gruntem jest posiadaczem odpadów znajdujących się na jego terenie (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. D.U. 2001.62.628). Od podmiotu takiego wymaga się m.in.: uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi albo przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach i sposobach ich zagospodarowywania (obowiązek ten nie ma zastosowania do mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z realizacją inwestycji lub przeprowadzeniem eksploatacji kopalin wraz z ich przerabianiem, jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy lub o pozwoleniu na budowę określają warunki i sposób ich zagospodarowania), identyfikacji odpadów, które powstają w związku z prowadzoną działalnością; odpady klasyfikuje się zgodnie z katalogiem odpadów według rozporządzenia Ministra Środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (D.U. 2001.112.1206), a punktem wyjścia do zaklasyfikowania odpadu jest grupa, określająca branżę, z którą wiąże się powstanie odpadu danego rodzaju, prowadzenia bieżącej ewidencji odpadów (obowiązek ten nie dotyczy osób fizycznych i jednostek organizacyjnych nie będących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na własne potrzeby). 2. Dane do uzyskania pozwolenia, decyzji lub sporządzenia informacji zgodnie z p. 1 powinny obejmować: strona 26
Strona 27 wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku (może być wymagana znajomość składu chemicznego i właściwości odpadów), wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów. 3. Odpady zarówno te wytwarzane, jak i te którymi posiadacz faktycznie włada, powinny być rejestrowane w ewidencji odpadów. Formularz ewidencji powinien być zgodny z obowiązującym wzorem i zawierać (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. D.U. 2001.152.1736): kartę ewidencji odpadów, oraz karty przekazania odpadów. 4. Posiadacz odpadów może realizować obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami samodzielnie albo zlecić ich wykonanie innemu posiadaczowi odpadów. Przedsiębiorca może przekazywać odpady będące w jego dyspozycji podmiotom, które posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Jeżeli odpady zostały przekazane podmiotowi, który nie posiada wymaganego zezwolenia, to przekazujący: nadal ponosi odpowiedzialność za przekazane odpady i za działania podmiotu, który przejął odpady, jest traktowany jako podmiot korzystający ze środowiska i jest obowiązany do wnoszenia odpowiednich opłat, które przy działaniu zgodnym z przepisami nie są wymagane. W niektórych sytuacjach zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami nie jest wymagane. strona 27
Strona 28 5. Obowiązuje następująca kolejność działań w zakresie gospodarki odpadami: zapobieganie powstawaniu odpadów lub ograniczanie ich ilości i negatywnego oddziaływania na środowisko, zarówno przy wytwarzaniu produktów, jak i podczas oraz po zakończeniu ich użytkowania; odzyskiwanie odpadów zgodnie z zasadami ochrony środowiska; unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie dało się zapobiec oraz nie udało się odzyskać; składowanie odpadów, których unieszkodliwienie było niemożliwe lub nieuzasadnione. 8 SKŁADOWANIE I TRANSPORT 1. System zakładowej kontroli produkcji powinien określać zakres odpowiedzialności producenta za składowanie i transport wyrobów oraz odpadów produkcyjnych. 2. Producent powinien zastosować wszelkie niezbędne środki zapewniające utrzymanie jakości wyrobu podczas jego składowania i przemieszczania w rejonie produkcji. Szczególną uwagę należy zwrócić na: a) mieszanie się kruszywa z kruszywem innego rodzaju, klasy lub gatunku; b) segregację kruszywa podczas składowania i transportu; c) czystość środków transportowych i powierzchni do składowania. 3. Kruszywo należy przewozić zabezpieczone przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z kruszywem innego rodzaju, klasy i gatunku. Dopuszcza się przewożenie kruszywa według warunków uzgodnionych między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem. 4. Kruszywo i odpady produkcyjne zawierające substancje niebezpieczne muszą być składowane i transportowane zgodnie z: - rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji nie- strona 28
Strona 29 bezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (D.U. 2004.168.1762), - dyrektywą Rady 67/548/EEC określającą klasyfikację, pakowanie i znakowanie substancji niebezpiecznych (ze zmianami i uzupełnieniami). 9 DEKLARACJA ZGODNOŚCI Do każdej ilości kruszywa wysyłanego do odbiorcy należy dołączyć deklarację zgodności kruszywa z niniejszymi warunkami. Deklaracja wg PN-EN 45014:2000 powinna uwzględniać informacje wystarczające dla zidentyfikowania wyrobu i zawierać co najmniej: a) nazwę i adres dostawcy wydającego deklarację; b) identyfikację wyrobu (oznaczenie wyrobu według niniejszych warunków, wielkość partii, sposób transportu i pakowania); c) dokumenty normatywne odnoszące się do wyrobu (powołanie się na niniejsze warunki); d) inne istotne informacje, na przykład dodatkowe wymagania zamawiającego; e) datę wystawienia deklaracji; f) podpis i stanowisko, względnie inny równoważny sposób identyfikacji osoby upoważnionej; g) oświadczenie, że deklaracja została wydana na wyłączną odpowiedzialność dostawcy. Do deklaracji zgodności dostawca na życzenie odbiorcy powinien również dołączyć: - wyniki badań kruszywa, - kopię Certyfikatu Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi (jeśli został wydany). strona 29
Strona 30 10 ZASADY STOSOWANIA PODSYPKI Zasady stosowania podsypki poszczególnych rodzajów (N i R), klas i gatunków w torach podano w tab. 11. W przypadku braku materiału wskazanego w tablicy należy stosować materiał lepszy (wyższej klasy lub gatunku). Zasady doboru podsypki Kategorie linii według warunków Podsypka według niniejszych warunków technicznych Id-1 (D-1) Klasa Gatunek 1 2 3 Magistralna (0) 1) 2) 3) I 1 Pierwszorzędna (1) 2) 3) I 1 lub 2 Drugorzędna (2) II 1 lub 2 Znaczenia miejscowego (3) II lub III 2 lub 3 Pozostałe tory (4) 4) III 2 lub 3 Tablica 11 1) Przy v > 200 km/h zaleca się uwzględnienie wymagania dotyczącego ścieralności określanej metodą mikro-devala 2) Zawartość pyłów w podsypce stosowanej na liniach z prędkościami v 160 km/h oraz w tunelach nie powinna przekraczać 0,3% 3) Podsypkę z recyklingu (R) dopuszcza się bez ograniczeń przy prędkościach v 120 km/h, przy prędkościach 120 < v 160 km/h można ją stosować w najniższej warstwie pryzmy 4) z wyjątkiem zautomatyzowanych stacji rozrządowych, na których należy stosować podsypkę naturalną (N) lub z recyklingu (R) klasy I lub II, gatunku 1 lub 2 strona 30
Strona 31 11 POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Z dniem wprowadzenia niniejszych Warunków Technicznych unieważnia się zasady stosowania kruszyw podane w Wytycznych doboru kruszyw (pismo Naczelnego Zarządu Utrzymania Kolei DG PKP nr KD4-517-08/1/96 J.W. z dnia 23 stycznia 1996 r.). 2. Certyfikaty Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi wydaje Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa w Warszawie. 3. Wydane już Certyfikaty Zgodności z normą PN-B-11114:1996, zachowują ważność zgodnie z podanymi w nich warunkami. 4. Interpretacja niniejszych Warunków należy do PKP Polskie Linie kolejowe SA. strona 31