PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Dokument z posiedzenia 15.7.2014 B8-0063/2014 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu w sprawie sytuacji w Iraku 2014/2716 (RSP) Alyn Smith, Klaus Buchner, Bodil Ceballos, Barbara Lochbihler, Molly Scott Cato, Tamás Meszerics w imieniu grupy Verts/ALE RE\1031591.doc PE536.964v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności
B8-0063/2014 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Iraku 2014/2716 (RSP) Parlament Europejski, uwzględniając informacje ONZ, zgodnie z którymi w Iraku przebywa obecnie ponad 220 000 uchodźców z Syrii, podczas gdy od początku czerwca 2014 r. około 500 000 Irakijczyków uciekło z Mosulu, a 480 000 z Anbaru, w tym jak się szacuje 250 000 dzieci, w większości do Autonomicznego Regionu Kurdystanu, uwzględniając pomoc humanitarną w wysokości 36 mln EUR przekazaną od 2013 r. przez ECHO na rzecz Iraku, uwzględniając niedawne deklaracje UNAMI (misji wsparcia ONZ dla Iraku), w których stwierdzono, Ŝe co najmniej 2417 Irakijczyków zostało zabitych, a kolejnych 2287 rannych w wyniku ataków terrorystycznych i aktów przemocy, do których doszło w czerwcu 2014 r., co stanowi najwyŝszą liczbę ofiar w ciągu jednego miesiąca od 2007 r., uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Navi Pillay z dnia 16 czerwca 2014 r., w której potępiła ona egzekucje pozasądowe, których dopuszcza się ISIL, i wyraziła opinię, Ŝe egzekucje te moŝna prawie z całą pewnością uznać za zbrodnie wojenne, uwzględniając oświadczenie zastępcy Sekretarza Generalnego ONZ i dyrektor wykonawczej Jednostki Narodów Zjednoczonych ds. Równości Płci i Uwłasnowolnienia Kobiet (UN Women) Phumzile Mlambo-Ngcuki, w którym wyraziła ona zaniepokojenie kwestią bezpieczeństwa kobiet i dziewcząt w Iraku, zwłaszcza na obszarach zdominowanych przez ISIL, uwzględniając sporządzone przez Human Rights Watch sprawozdanie z 12 lipca 2014 r., w którym stwierdzono, iŝ wykryto, Ŝe irackie siły bezpieczeństwa i bojówki związane z rządem bezprawnie dokonały egzekucji co najmniej 255 więźniów w ciągu ostatniego miesiąca w odwecie za zabicie bojowników walczących o powstanie państwa islamskiego, uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej/ wysokiej przedstawiciel Catherine Ashton z dnia 11 czerwca 2014 r., w którym wezwała ona wszystkie siły demokratyczne w Iraku do współpracy w oparciu o iracką konstytucję; uwzględniając wybory parlamentarne, które odbyły się 30 kwietnia 2014 r. w Iraku, uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Iraku z drugiej strony, uwzględniając swoje rezolucje w sprawie Iraku, a w szczególności rezolucję z dnia PE536.964v01-00 2/6 RE\1031591.doc
27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Iraku 1, rezolucję z dnia 10 października 2013 r. w sprawie niedawnych aktów przemocy w Iraku 2, rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie Iraku: trudnej sytuacji grup mniejszościowych, w tym irackich Turkmenów 3, a takŝe rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie umowy o partnerstwie i współpracy między UE i Irakiem 4, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej, jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej 5, rezolucję z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie stosunków Unii Europejskiej z Radą Współpracy Państw Zatoki Perskiej 6 oraz rezolucję z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie strategii UE wobec Iranu 7, uwzględniając umowę przejściową z dnia 23 listopada 2013 r. między UE+3 a Iranem mającą na celu osiągnięcie końcowego porozumienia, które zakończyłoby trwający od dziesięciu lat spór dotyczący programu jądrowego Teheranu; uwzględniając fakt, Ŝe porozumienie obowiązujące od stycznia 2014 r. wygaśnie 20 lipca 2014r., lecz moŝe zostać przedłuŝone w zaleŝności od porozumienia wszystkich zaangaŝowanych stron, uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe Irak przeŝywa kryzys odkąd koalicja chętnych najechała na ten kraj w 2003 r. z pogwałceniem prawa międzynarodowego, co głęboko naruszyło, a nawet w znacznym stopniu zniszczyło istniejącą tkankę społeczną i struktury administracyjne; B. mając na uwadze, Ŝe drugi rząd premiera Nouriego al-malikiego kontynuował coraz bardziej autorytarną i pro-szyicką politykę, która w ostatnich miesiącach przyspieszyła wyłączenie i marginalizację mniejszości sunnickiej; C. mając na uwadze, Ŝe w powiązaniu z wojną w Syrii i dezintegracją granicy irackosyryjskiej ekstremiści sunniccy walczący o państwo islamskie (IS, wcześniej ISIL bądź ISIS) niedawno zaatakowali i zajęli znaczną część północno-zachodniego Iraku, w szczególności drugie co do wielkości miasto irackie Mosul w dniu 10 czerwca 2014 r., który to krok jest tolerowany, a nawet wspierany przez część rozczarowanej ludności sunnickiej i byłych członków partii Baas; D. mając na uwadze, Ŝe przypadki masowych egzekucji pozasądowych, niszczenie obiektów kulturowych i religijnych oraz krwawa represja stosowana i celowo rozpowszechniana przez IS wywołuje coraz większy strach wśród mieszkańców Iraku; E. mając na uwadze, Ŝe w odpowiedzi na postępujące działania bojowników IS w dniu 13 czerwca 2014 r. wielki ajatollah Ali al-husseini al-sistani, będący najwyŝszym 1 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0171. 2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0424. 3 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0101. 4 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0022. 5 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0207. 6 Dz.U. C 247E/ 01 z 17.8.2012, s. 1. 7 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0339. RE\1031591.doc 3/6 PE536.964v01-00
duchownym szyickim, wezwał wszystkich Irakijczyków zdolnych do noszenia broni do dobrowolnego przyłączenia się do słuŝb bezpieczeństwa w celu obrony kraju; F. mając na uwadze, Ŝe na początku lipca 2014 r. przywódcy IS ogłosili przywrócenie kalifatu islamskiego w Syrii i Iraku, a ich odosobniony przywódca Abu Bakr al- Baghdadi wygłosił w piątek kazanie w największym meczecie w Mosulu, podwaŝając istnienie dzisiejszych granic państwowych w regionie; G. mając na uwadze, Ŝe wojskowe jednostki z Półautonomicznego Regionu Kurdystanu przejęły w połowie czerwca 2014 r. kontrolę nad wieloetnicznym miastem Kirkuk, przyłączając w ten sposób do prowincji kurdyjskiej bogaty w ropę region, o który od dziesięciu lat toczą się spory, oraz mając na uwadze, Ŝe rząd kurdyjski zapowiedział, Ŝe planuje przeprowadzenie wśród ludności kurdyjskiej referendum w sprawie niepodległości od Iraku; H. mając na uwadze, Ŝe oddziały rządowe wspieranie przez bojówki szyickie walczą o odzyskanie kontroli nad miastem Tikrit i innymi strefami zajętymi przez IS, podczas gdy ataki terrorystyczne i samobójcze w większości wymierzone przeciwko szyitom wciąŝ destabilizują kraj; I. mając na uwadze, Ŝe rząd iracki otrzymał samoloty bojowe od Rosji i Iranu oraz wsparcie wywiadowcze od Stanów Zjednoczonych, podczas gdy ekstremistyczne zbrojne grupy sunnickie w regionie, w tym IS, otrzymały w ostatnich latach wsparcie ideologiczne i materialne od Arabii Saudyjskiej i krajów Zatoki Perskiej; J. mając na uwadze, Ŝe wybory parlamentarne w dniu 30 kwietnia 2014 r. zostały zepchnięte na dalszy plan przez krwawe ataki przygotowane przez ISIS na muzułmanów sunnickich, którzy udali się do urn, oraz mając na uwadze, Ŝe nowemu, słabemu parlamentowi w dniu 7 lipca 2014 r. po raz drugi nie udało się wybrać nowego, bardziej integracyjnego przywództwa, które mogłoby uchronić kraj przed widmem rozpadu; 1. wyraŝa głębokie zaniepokojenie niezwykle powaŝnym kryzysem politycznym w Iraku, który prowadzi kraj do rozpadu, wciągając cały region w konflikt, oraz wzywa wszystkich przywódców politycznych w kraju do uspokojenia napięć politycznych i działania na rzecz rozwiązania kryzysu w duchu odpowiedzialności politycznej i kompromisu; 2. potępia przemoc i doniesienia o masowych egzekucjach dokonywanych przez siły IS, które potęgują cierpienia ludności, prowadząc do eskalacji juŝ istniejących naduŝyć ze strony rządowych sił zbrojnych; uwaŝa, Ŝe wciąganie w szeregi zbrojnych oddziałów wyznających ideologie ekstremistyczne, takich jak IS, wielu często młodych ludzi o poglądach radykalnych, w tym osób pochodzących z Europy, przyjmuje takie proporcje w Iraku, Syrii i innych państwach regionu, Ŝe pilnie potrzebne jest zgodne podejście regionalne, które nie będzie jedynie koncentrowało się na bezpieczeństwie, lecz obejmie takŝe ogólnoustrojowe kwestie polityczne, gospodarcze i społeczne; 3. uwaŝa, Ŝe istnieje pilna potrzeba doprowadzenia w szczególności przedstawicieli Iranu, Arabii Saudyjskiej, Kataru, Turcji, Syrii i Iraku do stołu negocjacyjnego w celu PE536.964v01-00 4/6 RE\1031591.doc
powstrzymania wsparcia dla IS i innych zbrojnych grup islamskich ekstremistów i finansowania takich ruchów oraz w celu zapobiegnięcia dalszej eskalacji konfliktu sunnicko-szyickiego, który zagraŝa rozprzestrzenieniem się na cały region; 4. wzywa wszystkie państwa do zaprzestania udzielania dodatkowego wsparcia wojskowego rządowi premiera al-malikiego, gdyŝ będzie ono nasilało napięcie i rozlew krwi w kraju, nie rozwiązując konfliktu, oraz wzywa państwa członkowskie UE zgodnie z Kodeksem postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu broni do powstrzymania się od wszelkich dostaw broni do Iraku; 5. przypomina, Ŝe konstytucja Iraku zapewnia na mocy prawa równość wszystkich obywateli, a takŝe administracyjne, polityczne, kulturalne i edukacyjne prawa poszczególnych narodowości, oraz Ŝe rząd iracki ponosi odpowiedzialność za zapewnienie tych praw, dobrobytu i bezpieczeństwa całej ludności; 6. wzywa iracką Izbę Reprezentantów do przedstawienia konkretnych decyzji, np. w sprawie rządu jedności narodowej, który odpowiednio reprezentowałby polityczną, religijną i etniczną róŝnorodność społeczeństwa irackiego, w celu powstrzymania rozlewu krwi i rozwarstwienia kraju; 7. zdecydowanie krytykuje brak dobrych rządów w Iraku, co doprowadziło do powszechnego ubóstwa, wysokiej stopy bezrobocia, stagnacji gospodarczej, degradacji środowiska naturalnego i braku podstawowych usług publicznych, pomimo osiągania wysokich dochodów z ropy naftowej; wskazuje, Ŝe w przeszłości liczne pokojowe demonstracje na rzecz zwiększenia praw społecznych, gospodarczych i politycznych spotykały się z bardzo systematycznymi i dokonywanymi bezkarnie represjami ze strony sił bezpieczeństwa; 8. potępia wspieraną przez wiele państw członkowskich UE inwazję na Irak w 2003 r., składa kondolencje wszystkim osobom, które ucierpiały w jej wyniku, oraz wzywa wszystkich przywódców, którzy aktywnie angaŝowali swoje kraje w wojnę, do przyjęcia części odpowiedzialności za obecną sytuację w Iraku; 9. przypomina w tym kontekście, Ŝe mianowanie Tony'ego Blaira jako specjalnego wysłannika kwartetu bliskowschodniego (Stany Zjednoczone, ONZ, Unia Europejska i Rosja) było nieszczęśliwym symbolem oraz Ŝe szczególnie po ostatnich komentarzach T. Blaira na temat Iraku jego mandat powinien zostać zakończony; 10. przyjmuje do wiadomości zapowiedź regionalnego rządu Kurdystanu dotyczącą referendum w sprawie niepodległości; wzywa jednak parlament i prezydenta irackiego Kurdystanu Massouda Barzaniego do podjęcia pluralistycznego procesu przemian w poszanowaniu praw niekurdyjskich mniejszości mieszkających w tej prowincji; 11. docenia fakt, Ŝe region kurdyjski słuŝył jako bezpieczne schronienie dla setek tysięcy obywateli Iraku niebędących Kurdami, którzy uciekli ze strefy konfliktu, z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe wsparcie UE dla wysiedlonych oraz wzywa UE i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia finansowego, aby pomóc administracji w sprostaniu obciąŝeniom; RE\1031591.doc 5/6 PE536.964v01-00
12. podkreśla, Ŝe Unia Europejska powinna przyjąć wszechstronne podejście polityczne do tego regionu oraz Ŝe, przede wszystkim, do procesu zaŝegnywania eskalacji konfliktu w Syrii i Iraku naleŝy włączyć Iran, Arabię Saudyjską i pozostałe państwa Zatoki Perskiej jako kluczowe podmioty w regonie; 13. jeŝeli chodzi o Iran, uwaŝa, Ŝe dla powodzenia wszelkich działań na rzecz zaŝegnania eskalacji konfliktu niezbędne jest jak najszybsze zakończenie kompromisem sporu nuklearnego, oraz wzywa wszystkie strony do uznania pilnego charakteru tej kwestii; wzywa do powołania delegacji UE w Teheranie i planowania wymiany wychodzącej poza kwestię broni jądrowej i praw człowieka na róŝnych szczeblach społeczeństwa, zwłaszcza w dziedzinie energii, ochrony środowiska, transportu, badań naukowych i edukacji; 14. jeŝeli chodzi o Arabię Saudyjską i Katar, wzywa do otwartego i krytycznego dialogu ze strony UE w sprawie rzekomego wsparcia dla antydemokratycznych i ekstremistycznych grup islamskich oraz podkreśla, Ŝe UE powinna domagać się, aby rządy uczyniły wszystko, co leŝy w ich mocy, aby powstrzymać wszelką działalność prowadzoną przez podmioty urzędowe lub prywatne mającą na celu propagowanie i rozprzestrzenianie słowem i czynem skrajnej ideologii islamistycznej; 15. wzywa swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE do spraw praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Radzie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu, sekretarzowi generalnemu Narodów Zjednoczonych oraz Radzie Praw Człowieka ONZ. PE536.964v01-00 6/6 RE\1031591.doc