Komercjalizacja wyników badań naukowych oraz prac rozwojowych pracowników uczelni publicznych - podsumowanie zmian wynikających z nowelizacji Prawa o szkolnictwie wyższym 22 października 2014 r., Warszawa dr Damian Flisak, LL.M. radca prawny
2 Mapa domeny publicznej (Balfour Smith, Duke University; źródło: publicdomainday.org)
Ochrona prawnoautorska - charakterystyka - długotrwała - odformalizowana - obszerna
Optymalny czas ochrony Rufus Pollock, Forever minus a day? Calculating optimal copyright protection
Komercjalizacja na czym polega? komercjalizacja BEZPOŚREDNIA - sprzedaż wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami albo oddawanie do używania tych wyników lub knowhow, w szczególności na podstawie umowy licencyjnej, najmu oraz dzierżawy komercjalizacja POŚREDNIA - obejmowanie lub nabywanie udziałów lub akcji w spółkach w celu wdrożenia lub przygotowania do wdrożenia wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami
Komercjalizacja co obejmuje? Ustawę PSW stosuje się do wyników: 1) badań naukowych będących wynalazkiem, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego, wyhodowaną albo odkrytą i wyprowadzoną odmianą rośliny, 2) prac rozwojowych - powstałych w ramach wykonywania przez pracownika uczelni publicznej obowiązków ze stosunku pracy oraz do know-how związanego z tymi wynikami ( ) (art. 86d PSW).
Podstawowe warunki nabycia w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy uczelnia publiczna
Słownik pojęć Wynalazek (art. 24 PWP) Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. (art. 28 PWP) Za wynalazki ( ) nie uważa się w szczególności: 1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych
Słownik pojęć (II) Wzór użytkowy / przemysłowy (art. 94 ust. 1 PWP) Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. (art. 102 ust. 1 PWP) Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
Słownik pojęć (III) Topografia układu scalonego / wyhodowana albo odkryta i wprowadzona odmiana rośliny (art. 196 ust. 1 PWP) Przez topografię układu scalonego rozumie się rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. (art. 4 ust. 1 Ustawy o ochronie prawnej odmian roślin) Hodowca może ubiegać się o przyznanie wyłącznego prawa, jeżeli odmiana jest odrębna, wyrównana, trwała oraz nowa, a jej nazwa odpowiada wymaganiom, o których mowa w art. 9 ust. 1.
Nabycie praw do utworów (?) (art. 14 ust. 1 PA) Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy ( ) Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany. (art. 86e ust. 5 PSW) Pracownik uczelni publicznej jest zobowiązany do: ( ) 2) przekazania uczelni publicznej wszystkich posiadanych przez niego informacji, utworów wraz z własnością nośników, na których utwory te utrwalono, i doświadczeń technicznych potrzebnych do komercjalizacji,
Schemat komercjalizacji 1. Uczelnia publiczna w okresie trzech miesięcy od dnia otrzymania od pracownika informacji o wynikach badań naukowych podejmuje decyzję w sprawie ich komercjalizacji. 2. W przypadku decyzji o niekomercjalizacji albo po bezskutecznym upływie terminu - uczelnia jest zobowiązana, w terminie trzydziestu dni, do złożenia pracownikowi oferty zawarcia umowy o przeniesienie praw: a) w formie pisemnej pod rygorem nieważności, b) bezwarunkowej, c) za wynagrodzeniem nie wyższym niż 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Schemat komercjalizacji (II) 3. W przypadku nieprzyjęcia przez pracownika oferty zawarcia umowy, prawa przysługują uczelni publicznej. 4. Pracownik jest zobowiązany do: a) zachowania poufności wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami, b) przekazania uczelni publicznej wszystkich posiadanych informacji, utworów i doświadczeń technicznych potrzebnych do komercjalizacji, c) powstrzymania się od prowadzenia jakichkolwiek działań zmierzających do wdrażania wyników, d) współdziałania w procesie komercjalizacji, w tym w postępowaniach zmierzających do uzyskania praw wyłącznych nie dłużej niż przez okres przysługiwania praw uczelni publicznej.
Schemat komercjalizacji - wyjątki Schemat komercjalizacji nie dotyczy przypadków, gdy badania naukowe lub prace rozwojowe były prowadzone: a) na podstawie umowy ze stroną finansującą lub współfinansującą te badania lub prace, przewidującej zobowiązanie do przeniesienia praw do wyników badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz tej strony lub na rzecz innego podmiotu niż strona umowy (badania lub prace zlecone); b) z wykorzystaniem środków finansowych, których zasady przyznawania lub wykorzystywania określają odmienny niż w ustawie sposób dysponowania wynikami badań naukowych lub prac rozwojowych oraz know-how związanym z tymi wynikami.
Komercjalizacja podział korzyści W przypadku komercjalizacji pracownikowi przysługuje od uczelni publicznej nie mniej niż 50% wartości środków uzyskanych z komercjalizacji bezpośredniej lub pośredniej, obniżonych o nie więcej niż 25% kosztów (np. pomoc prawna, ekspertyzy, opłaty urzędowe) związanych z komercjalizacją, W przypadku komercjalizacji dokonanej przez pracownika, uczelni publicznej przysługuje 25% wartości środków uzyskanych przez pracownika z komercjalizacji, obniżonych o nie więcej niż 25% kosztów. Ww. prawa przysługują nie dłużej niż przez pięć lat od dnia uzyskania pierwszych środków.
Komercjalizacja swoboda kontraktowania (art. 86h PSW) Po otrzymaniu od pracownika informacji o wynikach badań naukowych lub prac rozwojowych oraz o know-how związanym z tymi wynikami, uczelnia publiczna oraz pracownik mogą, w sposób odmienny niż stanowi ustawa - PSW, określić w drodze umowy prawa do tych wyników lub sposób i tryb komercjalizacji tych wyników.
Podsumowanie (+) uporządkowanie materii zachowanie symetrii interesów relatywnie niewielkie zmiany zachowanie prymatu swobody kontraktowania (-) Przepisy prawa wtórne wobec solidnych podstaw finansowych
dr Damian Flisak, LL.M. damian.flisak@oirpwarszawa.pl tel. 507353587