Załącznik 4 Diagnza stanu wyjściweg
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205. INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNOGOSPODARCZEJ MIASTA NA TLE OTOCZENIA W celu przedstawienia sytuacji spłeczngspdarczej miasta wykrzystan kryteria słuŝące wyznaczaniu bszarów rewitalizacji, prównując ze sbą wartści pszczególnych wskaźników. Miast Aleksandrów Kujawski przedstawin na tle pwiatu aleksandrwskieg, wjewództwa kujawsk pmrskieg raz całeg kraju. Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI Ruch naturalny na 000 ludnści (stan w 2006 r.) Urdzenia Ŝywe 9,8 0,23 9,94,59 Trendy demgraficzne Zgny gółem 9,7 9,49 0,63 0,78 Przyrst naturalny 0, 0,74 0,69 0,8 Ogólne sald migracji na 000 ludnści 0,9,73 2,6 5,7 M. Aleksandrów Kujawski Plska 4 2 0 2 4 6 Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Przyrst naturalny Ogólne sald migracji na 000 ludnści str. 2
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI Pzim ubóstwa Liczba beneficjentów, którym przyznan decyzję świadczenia Przeciętna liczba sób w gspdarstwie dmwym pbierających świadczenia z ubezpieczeń spłecznych i pmcy spłecznej gółem 2 452 943 93 562 bd 2 809 0,86 s. 0,93 s. bd 2 2,52 s. M. Aleksandrów Kujawski Plska 3 2,5 2,5 0,5 0 Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Pzim ubóstwa: przeciętna liczba sób w gspdarstwie dmwym pbierających świadczenia pmcy spłecznej Pzim przestępczści i naruszeń prawa Przestępstwa stwierdzne w zakńcznych pstępwaniach przygtwawczy ch 287 98 67 604 796 238 Ministerstw Pracy i Plityki Spłecznej, dane za 2006 rk. 2 Brak danych. str. 3
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA Wskaźnik wykrywalnści sprawców przestępstw stwierdznych WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 62,4% 3 63,% 60,% 60,% M. Aleksandrów Kujawski Plska 64,0% 63,0% 62,0% 6,0% 60,0% 59,0% 58,0% Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Pzim przestępczści i naruszeń prawa: wskaźnik wykrywalnści sprawców przestępstw Pzim wartści zasbu mieszkaniwe g Zasby mieszkaniwe (szt.) Przeciętna pwierzchnia mieszkaniwa w m² przypadająca na sbę 2 876 676 674 500 8 26 4 293 62,2 2,5 25,2 23,5 3 http://www.plicja.pl/index.php?dzial=2&id=239. str. 4
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI M. Aleksandrów Kujawski Plska 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Pzim wartści zasbu mieszkaniweg: przeciętna pw. mieszkania w m kw. na sbę Pzim aktywnści gspdarczej Pdmity gspdarki nardwej zarejestrwane w rejestrze REGON Osby fizyczne prwadzące działalnść gspdarczą % udział s. fizycznych prwadzących działalnść gsp. W gólnej liczbie pdmitów 3 636 039 86 949 4 955 372 2 765 348 47 764 4 035 0 76% 79% 8% 8% str. 5
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI M. Aleksandrów Kujawski Plska 82,0% 80,0% 78,0% 76,0% 74,0% 72,0% Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Pzim aktywnści gspdarczej:% udział s. fizycznych prwadzących działalnść gsp. W gólnej liczbie pdmitów Pzim edukacji, znaczące braki i wyski dsetek sób przucających szkłę Bezrbtni zarejestrwani według pzimu wykształcenia 4 Łączna liczba zarejestrwanyc h w góle w 2006 rku 2 287 300 57 300 5 496 302 WyŜsze 40 78 6 88 69 33 Plicealne raz średnie zawdwe Średnie gólnkształcąc e Zasadnicze zawdwe Gimnazjalne, pdstawwe i niepełne pdstawwe 508 762 29 69 873 247 94 866 2 056 466 20 73 97 53 380 248 57 75 47 58 746 840 385 % udział sób z danym typem wykształcenia w gólnej liczbie bezrbtnych WyŜsze 6% 4% 3% 3% Plicealne raz średnie zawdwe 22% 9% 6% 9% 4 Rk 2006, Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim, Bank Danych Reginalnych (GUS) str. 6
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA Średnie gólnkształcąc e Zasadnicze zawdwe Gimnazjalne, pdstawwe i niepełne pdstawwe WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 9% 8% 8% 9% 3% 34% 39% 40% 33% 37% 33% 30% Plska 40% M. Aleksandrów Kujawski 30% 20% 0% 0% Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski % udział sób z danym typem wykształcenia w gólnej liczbie bezrbtnych:zasadnicze zawdwe % udział sób z danym typem wykształcenia w gólnej liczbie bezrbtnych: gimnazjalne, pdstawwe i niepełne pdstawwe Ludnść wg pzimu wykształcenia 5 Łączna liczna sób: 3 783 658 722 49 46 436 0 67 WyŜsze 3 203 566 44 957 2 925 739 Plicealne 023 894 47 74 869 53 Średnie razem 9 84 496 456 640 0 544 2 807 Zasadnicze zawdwe Pdstawwe ukńczne Pdstawwe nieukńczne 7 539 786 470 06 3 552 3 85 9 65 858 55 85 5 594 3 025 80 058 5 42 952 330 5 Nardwy Spis Pwszechny 2002, Ludnść. str. 7
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA Łączna liczba sób z niskim pzimem edukacji: % udział sób z niskim pzimem wykształcenia w gólnej liczbie ludnści WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 0 83 96 603 272 7 546 3 355 34 % 35% 38% 32% Plska M. Aleksandrów Kujawski 36,0% 34,0% 32,0% 30,0% 28,0% Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski % udział sób z niskim pzimem wykształcenia w gólnej liczbie ludnści: pdstawwe ukńczne i nieukńczne (łącznie) Bezrbcie Stpa bezrbcia,7 % 5,5 % 20,3 % 24,4 % rejestrwaneg 6 % udział bezrbtnych w gólnej liczbie ludnści 4,76% 6,9% 8,2% 8,07% 6 Rk 2008 rk Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim. str. 8
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela. Miast Aleksandrów Kujawski na tle kraju, wjewództwa i pwiatu KRYTERIUM WSKAŹNIK POLSKA WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE POWIAT ALEKSANDRO WSKI ALEKSANDRÓW KUJAWSKI M. Aleksandrów Kujawski Plska 25% 20% 5% 0% 5% 0% Wjewództw kujawskpmrskie Pwiat aleksandrwski Stpa bezrbcia rejestrwaneg % udział bezrbtnych w gólnej liczbie ludnści Szczególnie zniszczne tczenie Grunty zdewastwane i zdegradwane wymagające rekultywacji i zagspdarwa nia Ogólna pwierzchnia Zmiana prcentwa (%) 65 43 ha 4 442 ha 0 ha 0 ha 32 257 500 796 900 0 ha 0 ha 0,2% 0,6% 0% 0% str. 9
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 2. ANALIZA ZRÓśNICOWANIA MIASTA Z PUNKTU WIDZENIA NATĘśENIA WYSTĘPOWANIA ZJAWISK KRYZYSOWYCH 2.. SFERA SPOŁECZNA 2.. Struktura demgraficzna i spłeczna / trendy. Trendy demgraficzne. Struktura demgraficzna ludnści i analiza rzwju zaludnienia stanwi pdstawę budwy prgnzy ptrzeb spłecznych, na których piera się plityka rzwju miasta. Prcesy demgraficzne decydują skali rzwju miasta, jeg dynamice raz skali ptrzeb w sferze rynku pracy, mieszkań i całej grupy inwestycji demgraficznych, tj. przedszkla, szkły, Ŝłbki, pieka spłeczna. Aleksandrów Kujawski zajmuje 7 pzycję pd względem ludnści wśród miast wjewództwa kujawskpmrskieg. Jak przedstawiają pniŝsze dane tendencja spadkwa utrzymuje się stale d 200 rku. W analizwanym kresie liczba ludnści zmalała łącznie 8 sób. Wykres. Liczba ludnści Aleksandrwa Kujawskieg w latach 2002006 2550 2500 2524 2492 Liczba ludnści 2450 2400 2350 243 244 2354 2343 2300 2250 200 2002 2003 2004 2005 2006 ROK Liczba ludnści Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS Zmiana liczebnści mieszkańców miasta jest wynikiem zarówn prcesów związanych z ruchem naturalnym, jak i z ruchem migracyjnym. Dane dtyczące tych prcesów na terenie miasta str. 0
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Aleksandrów Kujawski w statnich trzech latach 20042006 zstały zestawine w pniŝszych tabelach. Tabela 2. Ruch naturalny w Aleksandrwie Kujawskim w 20042006 Wyszczególnienie Lata 2004 2005 2006 Urdzenia Ŝywe 36 36 43 Zgny 23 26 33 Przyrst naturalny 3 0 0 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS. Tabela 3. Migracje wewnętrzne ludnści w Aleksandrwie Kujawskim w 20042006 Wyszczególnienie Lata 2004 2005 2006 Zameldwania 59 53 93 Wymeldwania 7 225 2 Sald migracji 2 72 8 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS. Ruchy migracyjne ludnści (migracje zewnętrzne d miasta i z miasta) są bk ruchów naturalnych drugim, pdstawwym wyznacznikiem zmian liczby jeg ludnści. Sald ruchów migracyjnych, był w statnich latach ujemne, c wraz z niewielkim saldem ddatnim ruchów naturalnych skutkwał d 2006 rku zmniejszeniem się liczby ludnści miasta. Tendencje bserwwane w Aleksandrwie Kujawskim zbieŝne są z sytuacją całeg wjewództwa będąceg reginem malejąceg przyrstu naturalneg ludnści. Od szeregu lat występuje w nim tendencja spadkwa urdzeń, których becna liczba tylk nieznacznie przewyŝsza liczbę zgnów. Niewielki przyrst naturalny redukuje ujemne sald migracji przez granice wjewództwa, w następstwie czeg stan zaludnienia reginu d kilkunastu lat utrzymuje się na stałym pzimie. Trwanie becnej dynamiki zaludnienia mŝe spwdwać, Ŝe prgnza demgraficzna GUS, zakładająca niewielki wzrst zaludnienia w 205 r. (0,% względem 2000 r.) mŝe się nie spełnić. Z pewnścią, zgdnie z prgnzą, w najbliŝszej dekadzie utrzymywać się będzie tendencja spadku udziału ludnści w wieku przedprdukcyjnym i w 205 r. mŝe n wynsić 9,5%. Przejściw, d 200 r. będzie zwiększał się udział ludnści w wieku prdukcyjnym, ale juŝ w 205 r. ma być n pdbny d dzisiejszeg 62,3%. Prgnza zakłada wyraźny wzrst liczby ludnści w wieku pprdukcyjnym, której w 205 r. ma być 8,3%. 7 Jak, Ŝe migracja jest czułym miernikiem zmian sytuacji ludnściwej, a ludzie siedlają się na terenach, dających im perspektywy rzwjwe, prównan salda migracji w ruchu wewnętrznym Aleksandrwa Kujawskieg na tle innych miast wjewództwa kujawskpmrskieg 8. 7 Źródł: Reginalny Prgram Operacyjny Wjewództwa KujawskPmrskieg na lata 2007203, Zarząd Wjewództwa KujawskPmrskieg, październik 2007, s. 27. 8 Wybrane miasta znajdują się w tej samej grupie c Aleksandrów Kujawski wg liczby mieszkańców (d 0 d 5 tys.) str.
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela 4. Sald migracji w ruchu wewnętrznym wybranych miast w latach 20022006 analiza prównawcza z sytuacją w Aleksandrwie Kujawskim Sald migracji Lata 2002 2003 2004 2005 2006 Aleksandrów Kujawski 3 4 2 72 8 Krnw 55 46 45 2 Ciechcinek 75 29 38 6 37 Mgiln 40 75 53 0 42 GlubDbrzyń 34 9 08 46 40 Wąbrzeźn 28 36 7 3 6 śnin 46 66 8 39 22 Lipn 3 40 7 37 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS. PwyŜsze dane najlepiej ukazuje jakim zagrŝeniem dla Aleksandrwa Kujawskieg jest dpływ mieszkańców z miasta. Spntaniczna emigracja z jeg terenu jest zawsze sygnałem zagrŝenia zapaścią rzwjwą. Wskaźnik salda migracji wewnętrznych w prównaniu d ilści mieszkańców nie napawa ptymizmem. Tendencja d ujemneg salda migracji jest widczna w większści prównywanych miast. Pzytywny wyjątek stanwi Wąbrzeźn i Ciechcinek, gdzie pza drbnym wahaniem w rku 2005, widczna jest tendencja rsnąca. Ujemna migracja w Aleksandrwie Kujawskim, prównując g d wskaźników ddalneg 7 km Ciechcinka, stanwi wyzwanie d pdjęcia działań słuŝących pprawie jakści Ŝycia mieszkańców, a tym samym zahamwania negatywneg zjawiska. Pwstrzymanie tej niekrzystnej dla miasta tendencji jest prirytetem w działaniach rewitalizacyjnych. Trendy spłeczneknmiczne. Aleksandrów Kujawski t miast ludzi młdych w 2006 r. pnad 40% mieszkańców nie przekrczył 30 rku Ŝycia. Ludzie pwyŝej 65 rku Ŝycia stanwią niespełna 2% spłecznści miasta. Tak duŝa grupa sób w wieku aktywnści zawdwej stanwi lbrzymi, chć nie w pełni wykrzystany kapitał spłeczneknmiczny miasta. Tabela 5. Udział ludnści wg eknmicznych grup wieku w % ludnści gółem w 20042006 Wyszczególnienie Lata 2004 2005 2006 w wieku przedprdukcyjnym 2,2 20,5 9,8 w wieku prdukcyjnym 65,4 66,0 66,2 w wieku pprdukcyjnym 3,4 3,5 4,0 Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS. str. 2
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Dane statystyczne wskazują, iŝ najwięcej sób zamieszkujących miast, jest w wieku prdukcyjnym (66%). Najmniej liczną grupę stanwią sby w wieku pprdukcyjnym (4%). Wykres 2. Udział ludnści Aleksandrwa Kujawskieg wg eknmicznych grup wieku w % ludnści gółem w 2006 rku. 4,0% 9,8% 66,2% wiek przedprdukcyjny wiek prdukcyjny wiek pprdukcyjny Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych tabeli 4. Analizując dane dtyczące struktury mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg według płci, naleŝy stwierdzić, Ŝe przewaŝającą część ludnści stanwią kbiety. Przewaga kbiet jest jednak niewielka. We wszystkich rzpatrywanych latach ich udział w gólnej liczbie ludnści miasta wynsił kł 52%, a liczba kbiet na 00 męŝczyzn utrzymuje się na pzimie 2. Bardziej zróŝnicwane są prprcje między liczbą kbiet i męŝczyzn w pszczególnych grupach wiekwych, c przedstawin na wykresie 2. Wynika z nieg, Ŝe kbiety dminują w grupie sób w wieku pprdukcyjnym, c związane jest z wyską umieralnścią męŝczyzn p 65 rku Ŝycia. Wśród mieszkańców Aleksandrwa w wieku prdukcyjnym prprcje pmiędzy płciami rzkładają się względnie równmiernie, natmiast w najmłdszej grupie wiekwej kbiety stanwią mniejszść. str. 3
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Wykres 3. Struktura ludnści według płci i grup wiekwych w Aleksandrwie Kujawskim w 2006 r. gółem 6 535 5 82 wiek pprdukcyjny 237 488 wiek prdukcyjny 4 079 4 096 wiek przedprdukcyjny 29 228 kbiety męŝczyźni 0 2 000 4 000 6 000 8 000 0 000 2 000 4 000 Liczba ludnści wg płci i grupy wiekwej Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Banku Danych Reginalnych GUS. W związku z niekrzystną becną i prgnzwaną sytuacją demgraficzną waŝnym zadaniem władz Miasta jest pdjęcie niezbędnych działań mających na celu zwiększenie atrakcyjnści Aleksandrwa Kujawskieg na tyle, aby zachęcić ludnść d pzstawania lub zamieszkiwania na jeg terenach. Aby t był mŝliwe knieczne jest jednak zapewnienie im bezpiecznych warunków d Ŝycia raz pracy, a takŝe d nauki, rzrywki i kultury. 2..2 Grupy spłeczne wymagające wsparcia w ramach prgramu rewitalizacji. W celu wyłnienia grup spłecznych wymagających wsparcia w ramach prgramu rewitalizacji dknan diagnzy spłecznej śrdwisk dysfunkcyjnych na bszarze miasta Aleksandrów Kujawski. Osby bjęte pmcą spłeczną. W parciu dane Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej ustaln, Ŝe znaczna część rdzin w mieście ma prblemy z samdzielnym funkcjnwaniem w zakresie zaspkjenia swich ptrzeb na pzimie pdstawwym. Osby te zmuszne są krzystać ze świadczeń pmcy spłecznej. Birąc pd uwagę strukturę pdpiecznych MOPS wydrębnin główne prblemy spłeczne występujące na terenie Aleksandrwa Kujawskieg. Dminują wśród nich ubóstw, bezrbcie, niepełnsprawnść, alkhlizm, bezradnść w sprawach piekuńcz wychwawczych i prwadzeniu gspdarstwa dmweg, długtrwała lub cięŝka chrba. str. 4
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Prezentacja pniŝej zamieszcznych danych ma na celu identyfikwanie przyczyn niepŝądanych zjawisk spłecznych raz wskazanie bszarów wymagających wsparcia i prwadzenia działań w ramach Lkalneg Prgramu Rewitalizacji na rzecz wyrównywania pzimu Ŝycia mieszkańców miasta 9. Tabela 6. Liczba sób krzystających z pmcy (rzeczywista liczba rdzin i sób bjętych pmcą spłeczną). 2005 r. 2006 r. 2007 r. rdziny sby rdziny sby rdziny sby 803.987 77.809 702.675 Liczba mieszkańców 2.354 Liczba mieszkańców 2.343 Liczba mieszkańców 2.480 % gółu mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg 6,08% % gółu mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg 4,65% % gółu mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg 3,42% Źródł: pracwanie własne na pdstawie danych MOPS w Aleksandrwie Kujawskim Jak wynika z pwyŝszych danych liczba rdzin krzystających z pmcy latach 20052007 ulegała zmniejszeniu. W 2007 r. z pmcy skrzystał 5 rdzin mniej niŝ w rku pprzednim, natmiast w stsunku d 2005 r. liczba ta zmniejszyła się 0 rdzin tj. 4,%. Obserwwany trend wskazuje, iŝ udział sób bjętych wsparciem scjalnym w gólnej liczbie mieszkańców miasta systematycznie maleje. W rku 2005 wyniósł n 6,08 %, dwa lata później: 3,42%. Pmim pzytywnych zmian w ilści rdzin i sób bjętych wsparciem pmcy spłecznej, kwestie ich występwania naleŝy rzpatrywać w kntekście, spłecznych knsekwencji i negatywneg wpływu na kndycję spłecznści lkalnej, wynikającej z bniŝenia ptencjału kapitału ludzkieg. Analiza wskaźników dysfunkcji w latach 20052007 ptwierdza, iŝ stały prcent ludnści Aleksandrwa Kujawskieg jest na przestrzeni wielu lat zagrŝny marginalizacją i wykluczeniem spłecznym z pwdu prblemów scjalneknmicznych. Tabela 7. Pwdy przyznania pmcy przez MOPS w latach 20052007 Dysfunkcja liczba rdzin 2005 r. 2006 r. 2007 r. liczba sób w rdzinie liczba rdzin liczba sób w rdzinie liczba rdzin liczba sób w rdzinie ubóstw 759.940 748.856 702.666 bezrbcie 625.700 557.479 54.286 bezradnść w sprawach piekuńcz wychwawczych i prwadzeniu gspdarstwa dmweg 23 754 90 666 26 582 9 Diagnza spłeczna śrdwisk dysfunkcyjnych występujących w mieście Aleksandrów Kujawski pracwana na pdstawie materiałów własnych Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej. str. 5
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela 7. Pwdy przyznania pmcy przez MOPS w latach 20052007 Dysfunkcja w tym: liczba rdzin 2005 r. 2006 r. 2007 r. liczba sób w rdzinie liczba rdzin liczba sób w rdzinie liczba rdzin liczba sób w rdzinie * rdziny niepełne 54 436 26 369 82 362 * rdziny wieldzietne 30 95 32 98 26 60 niepełnsprawnść 203 379 72 275 23 34 długtrwała lub cięŝka chrba 23 57 26 55 30 63 alkhlizm 93 96 99 95 48 295 sytuacja kryzyswa 20 62 28 8 44 20 bezdmnść 8 26 9 30 22 38 trudnści w przystswaniu p puszczeniu zakładu karneg 3 5 7 7 8 8 zdarzenie lswe 2 7 2 2 2 3 przemc w rdzinie 5 9 35 09 2 63 ptrzeba chrny macierzyństwa 2 0 0 0 0 narkmania Źródł: dane MOPS w Aleksandrwie Kujawskim PwyŜsze dane dają pdstawę d kreślenia wskaźnika dysfunkcji na tle gółu ludnści miasta Aleksandrów Kujawski. W latach 20052007 wskaźnik ten pzstaje na względnie stałym pzimie i siąga: Tabela 8. Wskaźniki dysfunkcji wg natęŝenia występwania w latach 20052007 Kategria dysfunkcji Wskaźnik za lata 20052007 ubóstw 4,7% bezrbcie 2,0% bezradnść w sprawach piekuńcz wychwawczych i prwadzeniu gspdarstwa dmweg 5,4% niepełnsprawnść 2,6% alkhlizm,8% długtrwała lub cięŝka chrba,3% sytuacja kryzyswa 0,7% przemc w rdzinie 0,5% bezdmnść 0,3% trudnści w przystswaniu p puszczeniu zakładu karneg 0,% Źródł: pracwanie własne na pdstawie danych MOPS w Aleksandrwie Kujawskim str. 6
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Jak wynika z pwyŝszych danych ubóstw, bezrbcie, niepełnsprawnść i alkhlizm t dminujące pwdy, dla których mieszkańcy miasta Aleksandrów Kujawski zgłaszają się d pracwników scjalnych wsparcie. Przestrzenne natęŝenie najczęściej występujących dysfunkcji ubóstwa i bezrbcia na terenie Aleksandrwa Kujawskieg prezentuje pniŝsza mapa. Mapa. Przestrzenne ujęcie największej liczby rdzin krzystających z pmcy spłecznej z pwdu ubóstwa i bezrbcia w 2007 r. wg ulic Aleksandrwa Kujawskieg. ul. HŜa: liczba rdzin: 37, liczba sób w rdzinach: 09 ul. Wjska Plskieg: liczba rdzin: 54, liczba sób w rdzinach: 33 ul. Słwackieg: liczba rdzin: 60, liczba sób w rdzinach: 35 Źródł: pracwanie własne Ubóstw, jak dminujący prblem spłeczny w Aleksandrwie Kujawskim i jedncześnie złŝne zjawisk spłeczne, pwdwane róŝnymi czynnikami spłeczneknmicznymi, rzpatrywać naleŝy w płączeniu z innymi prblemami, zwłaszcza prblemem bezrbcia. Bwiem w świetle danych Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Aleksandrwie Kujawskim trudnści z pdjęciem pracy, brak fert pracy t główne pwdy ubiegania się świadczenia z pmcy spłecznej. Rdziny bezrbtne krzystające z róŝnrdnych świadczeń pmcy spłecznej /2007r.: 54/ stanwią 5,09% sób bezrbtnych zarejestrwanych w Pwiatwym Urzędzie Pracy. Grupa sób bezrbtnych bez wątpienia jest jedną z tych, która wymaga wsparcia w ramach prgramu rewitalizacji. Szczegółwa analiza prblemu bezrbcia na terenie miasta zstała przeprwadzna pniŝej. str. 7
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Bezrbtni. Niewątpliwie duŝym prblemem wpływającym na zadwlenie mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg i pzim ich Ŝycia jest bezrbcie, które w mieście Aleksandrów Kujawski dtyka k. 8% mieszkańców. Infrmacje pchdzące z Pwiatweg Urzędu Pracy w Aleksandrwie Kujawskim wskazują, iŝ pd kniec marca 2008 rku,.08 mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg widniał w rejestrze urzędu pracy jak sby bezrbtne, w tym: 584 sby t kbiety, a 434 sby t męŝczyźni. Ddatkw 98 sób pzstaje z prawem d zasiłku, w tym 95 kbiet i 03 męŝczyzn. Wykres 4. Struktura bezrbtnych wg płci raz z prawem d zasiłku zarejestrwanych w Pwiatwym Urzędzie Pracy w Aleksandrwie Kujawskim na kniec mca marca 2008 rku. 200 000 800 600 400 200 0 08 584 434 Struktura bezrbtnych wg płci 98 95 03 Struktura bezrbtnych z prawem d zasiłku Ogółem Kbiety MęŜczyźni Źródł: Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim, 2008 r. Przyczyny braku pracy w Aleksandrwie Kujawskim mŝna pdzielić na dwie główne kategrie. Pierwsza z nich wynika z sytuacji eknmiczngspdarczej panującej w mieście, druga z pstaw, ptrzeb i zachwań pdmitów funkcjnujących na rynku pracy, czyli pracdawców i bezrbtnych. Głównym pwdem bezrbcia wynikającym z sytuacji eknmiczngspdarczej miasta Aleksandrwa Kujawskieg jest brak nwych miejsc pracy raz likwidacja dtychczas istniejących. Taka sytuacja jest najczęściej związana z niedstateczną ilścią nwych inwestycji w mieście, które przyczyniają się d pwstawania nwych przedsiębirstw, a te z klei ferują miejsca pracy, napędzając tym samym lkalną gspdarkę. Prblem bezrbcia w Aleksandrwie Kujawskim dtyczy zarówn kbiet jak i męŝczyzn, jednak liczba kbiet bezrbtnych jest większa niŝ liczba bezrbtnych męŝczyzn. Widm bezrbcia pwduje rsnącą niepewnść wśród pracwników raz bawę przed narzucną kniecznścią wyjścia z inicjatywą, by samdzielnie zmienić swją niedpwiednią sytuację materialną. Straty i skutki spłeczne, które pwduje bezrbcie, są trudne d szacwania. Bezrbcie częst jest przyczyną izlacji spłecznej, pwduje bniŝenie pczucia własnej wartści, a niekiedy równieŝ utraty autrytetu w rdzinie. Stres i utrata str. 8
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 stabilizacji pwdują częst niemŝnść pdejmwania racjnalnych, a niekiedy jakichklwiek decyzji. Pjawia się apatia i zniechęcenie. Działania rewitalizacyjne będą miały na celu pbudzić aktywnść mieszkańców miasta, szczególnie tych długtrwale bezrbtnych. Bezrbcie długtrwałe dtyka przede wszystkim sby nie psiadające Ŝadneg wykształcenia lub legitymujące się wykształceniem gimnazjalnym raz niŝszym. Najliczniejszą grupę wśród bezrbtnych zarejestrwanych stanwią ludzie z wykształceniem zasadniczym zawdwym (37%), raz gimnazjalnym i niŝszym (29%). Najmniej liczną grupę stanwią sby z wykształceniem wyŝszym (3%). NaleŜy jednak zwrócić uwagę na fakt, iŝ sób z wykształceniem wyŝszym jest w Aleksandrwie Kujawskim najmniej. Mim t część z nich równieŝ pzstaje bez pracy. Wykres 5. Struktura bezrbtnych wg pzimu wykształcenia w 2007 rku w Aleksandrwie Kujawskim. 29% 3% 2% 0% 37% wyŝsze średnie gólnkształcące gimnazjalne i pniŝej plicealne i średnie zawdwe zasadnicze zawdwe Źródł: Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim, 2007 r. W Aleksandrwi Kujawskim dminują bezrbtni w wieku d 2534 lat (30%), raz w wieku d 4554 lat (29%). Pierwsza grupa t ludzie młdzi, którzy charakteryzują się brakiem dświadczenia, któreg wymagają pracdawcy. W związku z tym w takiej sytuacji młdść przestaje być atutem, gdyŝ mał który pracdawca jest skłnny dać szansę młdemu człwiekwi, aby ten mógł zdbyć dświadczenie. NaleŜy jednak zauwaŝyć, Ŝe druga grupa, czyli sby starsze znajdują się w jeszcze grszej sytuacji. Osby starsze przyzwyczajne są d inneg systemu, nierzadk brak im chęci, sił, a takŝe i śrdków finanswych d pdnszenia własnych kwalifikacji. W rezultacie psiadają mniejszą siłą przebicia, a częst ich jedynym źródłem dchdu pzstaje zasiłek. Najmniej liczną grupę bezrbtnych (%) stanwią sby w wieku d 6064 lat. str. 9
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Wykres 6. Struktura bezrbtnych wg wieku w 2007 rku. 7% % 7% 29% 30% 6% 824 2534 3544 4554 5559 6064 Źródł: Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim, 2007. Rdziny, w których Ŝyją sby bezrbtne, szczególnie długtrwale zarejestrwane i pzstające bez prawa d zasiłku, z kniecznści stają się klientami pmcy spłecznej. W Aleksandrwie Kujawskim największy dsetek bezrbtnych stanwią te sby, których czas pzstawania bez pracy przekracza 2 lata (23% gółu bezrbtnych), raz sby pzstające w rejestrze pwiatweg urzędu pracy d 3 mcy (23% gółu bezrbtnych). Sytuacja długtrwałeg bezrbcia dbija się na większej grupie spłeczeństwa. Szczególnie dkuczliwe jest długtrwałe pzstawanie bez pracy, prwadzące częst d skrajneg ubóstwa. Brak perspektyw na przerwanie trudnej sytuacji spwdwanej brakiem zatrudnienia, brakiem śrdków na utrzymanie rdziny prwadzi teŝ d pwstawania patlgii spłecznej. Wykres 7. Struktura bezrbtnych wg czasu pzstawania bez pracy w miesiącach w 2007 rku. 23% 2% 23% 2% 3% 7% d mca 3 mcy 36 mcy 62 mcy 224 mcy pw. 24 mcy Źródł: Pwiatwy Urząd Pracy w Aleksandrwie Kujawskim. str. 20
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Najczęściej sptykanymi barierami spłecznymi wejścia na rynek pracy są: brak wyuczneg zawdu, niskie kwalifikacje, dezaktualizacja zawdu, niedpaswanie psiadaneg wykształcenia i przygtwania zawdweg d ptrzeb lkalnych pracdawców, brak gruntwneg dświadczenia zawdweg wynikająceg z częstej zmiany pracy i pdejmwania prac jakichklwiek dla ratwania własnej egzystencji, brak gtwści d rientacji zawdwej. Dlateg teŝ, działania rewitalizacyjne plegać muszą równieŝ na przełamaniu barier wyjścia na rynek pracy sób z grup marginalizwanych. Organizacja szkleń raz pmc psychlgów stanwić musi waŝny element w działaniach władz miasta jak równieŝ rganizacji pzarządwych. Aktywnść rganizacji przyczyni się d siągnięcia celów prgramu rewitalizacji. 2..3 Bezpieczeństw, jednym z kryteriów warunkujących pdjęcie działań rewitalizacji na pzimie spłecznym. Jednym z głównych kryteriów wskazania bszarów pdlegających rewitalizacji, szczególnie bszarów miejskich, jest występwanie na tych bszarach zjawisk charakterze przestępczym. W celu kreślenia takich bszarów prblemwych wykrzystan wykaz ulic, w brębie których zantwan największą ilść przestępstw w latach 20052007. Ppełnine przestępstwa mają najczęściej charakter włamania, kradzieŝy, kradzieŝy samchdu, pbicia raz rzbju. Tabela 9. Wykaz ulic w Aleksandrwie Kujawskim, gdzie zaistniał najwięcej przestępstw w latach 20052007. Ulice Ilść przestępstw gółem 2005 2006 2007 Słwackieg 38 47 23 Wjska Plskieg 35 3 32 Kategrie 2005 2006 2007 włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne 0 8 2 8 6 5 5 2 7 0 7 2 8 7 3 8 3 0 9 4 3 4 0 str. 2
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela 9. Wykaz ulic w Aleksandrwie Kujawskim, gdzie zaistniał najwięcej przestępstw w latach 20052007. Ulice Ilść przestępstw gółem 2005 2006 2007 Wyspiańskieg 24 8 2 Narutwicza 22 20 23 Dwrcwa 8 2 8 Przemysłwa 3 0 Chpina 2 3 4 Spółdzielcza 2 0 0 Szklna 9 7 0 Ogrdwa 7 3 Kategrie 2005 2006 2007 włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne 5 0 7 9 4 7 7 6 2 3 7 5 5 5 7 4 3 5 3 4 5 2 4 7 8 7 2 2 4 6 6 4 3 4 3 3 4 8 4 2 3 3 2 4 3 4 5 6 5 7 5 3 2 4 3 2 str. 22
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Tabela 9. Wykaz ulic w Aleksandrwie Kujawskim, gdzie zaistniał najwięcej przestępstw w latach 20052007. Ulice Ilść przestępstw gółem 2005 2006 2007 Limanwskieg 7 Szczygłwskieg 6 3 Parkwa 6 8 7 Sikrskieg 6 9 8 Długa 2 6 5 HŜa 2 5 Kategrie 2005 2006 2007 włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne włamaniakradzieŝekr. pjazdupbiciarzbjeinne kryminalne Źródł: Kmenda Pwiatwa Plicji w Aleksandrwie Kujawskim. 2 4 3 2 2 2 2 2 2 2 2 7 2 7 2 3 4 3 2 2 2 3 5 2 3 Za najniebezpieczniejsze miejsca w Aleksandrwie Kujawskim ze względu na występwanie zjawiska przestępczści uznan następujące rejny: ul. Słwackieg (08 przestępstw w latach 20052007), ul. Wjska Plskieg (98 przestępstw w latach 20052007), ul. Narutwicza (65 przestępstw w latach 20052007). str. 23
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Ich przestrzenną lkalizację na terenie miasta prezentuje pniŝsza mapa. Mapa 2. Przestrzenne ujęcie największej liczby przestępstw w 2007 r. wg ulic Aleksandrwa Kujawskieg. ul. Narutwicza: liczba przestępstw: 23 ul. Wjska Plskieg: liczba przestępstw: 32 ul. Słwackieg: liczba przestępstw: 23 Z infrmacji przekazanych przez Kmendę Pwiatwą Plicji w Aleksandrwie Kujawskim wynika, iŝ liczba czynów karalnych ppełninych przez nieletnich na terenie Aleksandrwa Kujawskieg w latach 20052007 jest niewielka. Prcentwy udział czynów ppełninych przez nieletnich w stsunku d ilści wszystkich przestępstw kryminalnych ppełninych na terenie miasta wynsi klejn: w 2005 rku: 0%, w 2006 rku: 7,6% raz w 2007 rku: 0,5%. Z pniŝszeg wykresu mŝna dczytać iŝ, gólna liczba ppełninych przestępstw kryminalnych spadła. Niepkjącym zjawiskiem jest jednak fakt wzrastającej w statnich dwóch latach ilści czynów kryminalnych dknywanych przez nieletnich. Czyny karalne ppełniane przez nieletnich w 2007 rku w stsunku d 2006 rku wzrsły 6%. str. 24
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Wykres 8. Liczba ppełninych przestępstw na terenie Aleksandrwa w latach 20052007. 400 300 35 263 238 200 00 35 20 25 0 2005 2006 2007 ilść przestępstw kryminalnych gółem ilść czynów dknanych przez nieletnich Źródł: Opracwanie własne na pdstawie danych Kmendy Pwiatwej Plicji w Aleksandrwie Kujawskim. 2..4 Dchdwść gspdarstw dmwych stan i zróŝnicwanie. Niskie dchdy raz słaba pzycja eknmiczna mieszkańców Aleksandrwa Kujawskieg sprawia, Ŝe ppyt na twary i usługi jest niski, a graniczne zasby kapitału własneg stanwią barierę dla rzpczęcia indywidualnej działalnści gspdarczej. Znaczna część, b aŝ 3,42% mieszkańców w 2007 rku regularnie krzystał z pmcy spłecznej. Takie zjawisk jak: bezrbcie, ubóstw, Ŝyciwa bezradnść raz długtrwała chrba stanwią trudnej sytuacji eknmicznej mieszkańców miasta. Wszystkie wymienine czynniki mają ujemny wpływ na aktywnść spłeczeństwa, które nie jest zdlne d samdzielneg rzwiązywania własnych prblemów bytwych. Prblem staje się znacznie pwaŝniejszy, gdy taki stan gólnspłeczneg marazmu, zniechęcenia raz bezsilnści utrzymuje się przez dłuŝszy kres. 0 Przeciętne miesięczne wynagrdzenie brutt w pwiecie aleksandrwskim wynsi.93,33 zł. W sektrze publicznym wynagrdzenie t wynsi 2 05,49, natmiast w sektrze prywatnym 763,70 zł. 2..5 Identyfikacja prblemów. Wynikiem wyŝej przeprwadznej analizy jest kreślenie tych cech i czynników zabserwwanych w sferze spłeczneg rzwju Miasta, które mgą mieć największe dzwierciedlenie w prcesach rewitalizacyjnych. Z teg względu lista prblemów nie będzie bejmwać wszystkich zidentyfikwanych w badanych bszarach, a jedynie te, które mają bezpśredni związek z wdrŝeniem prgramu rewitalizacji. 0 Strategia Rzwju Miasta Aleksandrów Kujawski, Truńska Agencja Rzwju Reginalneg, Truń 200. str. 25
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 D najwaŝniejszych prblemów w sferze spłecznej, które mgą być rzwiązane w ramach Prgramu Rewitalizacji Obszarów Miejskich naleŝy zaliczyć: emigrację ludzi młdych; niebezpieczny w tym zakresie jest zwłaszcza dpływ ludzi młdych, którzy p ukńczeniu studiów nie wracają d Aleksandrwa. Ich znaczenie, jak sób z wyŝszym wykształceniem jest szczególnie isttne w kntekście rzwju miasta; malejący przyrst naturalny, znaczna liczba sób krzystających z róŝnych frm pmcy spłecznej, nasilenie się prblemów związanych z niepełnsprawnścią, bezrbciem, ubóstwem, kniecznścią chrny macierzyństwa, wyski pzim bezrbcia, przy jednczesnej utracie przez przewaŝającą część bezrbtnych prawa d zasiłku, wyski udział sób młdych w gólnej liczbie bezrbtnych, zwiększanie się liczby bezrbtnych, którzy ukńczyli 55 rk Ŝycia w ich przypadku pnwne włączenie w rynek pracy jest szczególnie trudne, wyski dsetek bezrbtnych niskim pzimie wykształcenia są ni mniej elastyczni na rynku pracy (większe trudnści z przekwalifikwaniem), zwiększanie się liczby bezrbtnych z wykształceniem wyŝszym, wyski pzim długtrwałeg bezrbcia, w tym zwłaszcza pzstawanie bez zatrudnienia dłuŝej niŝ 24 miesiące. wyski pzim przestępczści na bszarach, gdzie kumulują się prblemy spłeczne, wzrst udziału nieletnich w ppełnianych przestępstwach na terenie miasta. Taka sytuacja prwadzi d wytwrzenia swistych enklaw, w których dchdzi d pstępującej degradacji spłecznej. str. 26
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 2.2. SFERA GOSPODARCZA Drugą sferą pddaną analizie, jest sfera gspdarcza. Celem przeprwadzenia pniŝszej analizy jest kreślenie dynamiki rzwju miasta raz identyfikacja tych cech i czynników sfery gspdarczej, które mgą mieć największe ddziaływanie na prces rewitalizacji. 2.2. Główni pracdawcy Na terenie miasta zlkalizwane są przedsiębirstwa, które pprzez swja działalnść kreują rzwój gspdarczy miasta, raz zapewniają zatrudnienie mieszkańcm miasta i klic. D głównych pracdawców w Aleksandrwie Kujawskim naleŝy zaliczyć tych, którzy dają zatrudnienie największej liczbie sób. Wśród najbardziej znaczących pdmitów gspdarczych działających na terenie miasta naleŝy wymienić: Tabela 0. Wykaz największych i najwaŝniejszych firm w Aleksandrwie Kujawskim. Lp. Wyszczególnienie Krótka charakterystyka Liczba zatrudninych sób. Kujawskie Zakłady Pligraficzne "DrukPak" S.A. Zakład istnieje d 972 rku i zajmuje się prdukcją pakwań z tektury litej (pudełek jednstkwych) d lekarstw, ksmetyków, artykułów chemicznych, higienicznych, technicznych. Firma psiada system zarządzania jakścią na prjektwanie, prdukcję i sprzedaŝ pakwań z tektury litej, ultek i etykiet, ptwierdzny certyfikatem ISO 5378. k. 240 pracwników. 2. BIN sp. z. 3. GRADOS sp. z. Firma ta pwstała w 990 r., zajmuje się prdukcją silsów zbŝwych, wypsaŝenia d silsów, urządzeń dla rlnictwa, urządzeń d transprtu ziarna, wypsaŝenia paszarni, suszarni pdłgwych, przystanków autbuswych, szafek szklnych i garaŝy. Firma ta istnieje d 993 r. Spółka jest prducentem prfesjnalnych, technlgicznie zaawanswanych prduktów spŝywczych stswanych w przemyśle piekarskcukierniczym raz przez prducentów ldów. Spółka dstarcza swje wyrby d dbirców w Plsce, w Unii Eurpejskiej raz na rynkach wschdnich. Prduktem pdstawwym są wce praŝne z cząstkami wców, skncentrwane pasty smakwe d ldów i kremów Trrini, stabilizatry d śmietany prszkwe i Ŝelwe Malta, gtwe kremy wcwe Frutina. Prdukcja dbywa się z wykrzystaniem surwców wyskiej jakści i zgdnie z zasadami systemu HACCP raz systemem zarządzania bezpieczeństwem Ŝywnści ISO 22000:2005 k. 30 pracwników pnad 60 pracwników 4. BUDKRUSZ sp. z. Firma zajmuje się prdukcją maszyn i urządzeń raz innych knstrukcji ze stali, słuŝących głównie dbircm, których działalnść związana jest z przemysłem kruszyw i kł 85 pracwników str. 27
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 surwców mineralnych. 5. Przedsiębirstw WiP spółka jawna Firma plska załŝna w 993 r. Jest prducentem prefrm PET. Przedsiębirstw prdukuje równieŝ maszyny d rzdmuchu butelek PET raz butelki PET. kł 80 pracwników 6. Dalgety Agra Plska firma z kapitałem angielskim. Dalgety feruje rlnikm prfesjnalny marketing zbóŝ party na fachwym dradztwie rynkwym raz dający 00% gwarancję zapłaty za dstarczny twar. kł 30 pracwników D waŝnych pdmitów gspdarczych na terenie miasta naleŝą równieŝ: Okręgwa Spółdzielnia Mleczarska; Przedsiębirstw WielbranŜwe DEKORBUD s.c.; Zakład Usług Sprzętw Transprtwych Jan Dligalski; Slbet ddział prdukcji tynków i zapraw budwlanych, sp. z..; P.H.U.P. Aleks Fruit sp. z..; Pwszechna Spółdzielnia SpŜywców SPOŁEM; Przedsiębirstw Energetyki Cieplnej PEC sp. z..; Przedsiębirstw Gspdarki Kmunalnej i Wdciągwej sp. z..; Skalmiar ; Hurtwnia Antał 2. 2.2.2 Struktura pdstawwych branŝ gspdarki Birąc pd uwagę branŝe, w których funkcjnują przedsiębirstwa zlkalizwane na bszarze miasta, zauwaŝyć mŝna zdecydwana przewagę sektra handlu i napraw (50%). Klejnymi, najbardziej aktywnymi sektrami w gspdarce Aleksandrwa Kujawskieg jest budwnictw (5%) i przetwórstw przemysłwe (%) raz bsługa nieruchmści i firm (0%). Taka sytuacja świadczy duŝych mŝliwściach rzwjwych miasta, gdyŝ bk zaspkjenia pdstawwych ptrzeb mieszkańców pprzez działalnść handlwusługwą wciąŝ bardz perspektywiczne są tradycyjne sektry działalnści prwadznej w mieście. Najmniejszym zaintereswaniem cieszą się branŝe z zakresu pśrednictwa finansweg (3%) raz działalnści htelwej i restauracyjnej (3%). str. 28
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Wykres 9. Osby fizyczne prwadzące działalnść gspdarcza wg wybranych sekcji w 2006 rku w Aleksandrwie Kujawskim. 3% 8% 3% 0% % 5% 50% Przetwórstw przemysłwe Handel i naprawy Transprt, gspdarka magazynwa i łacznść Obsługa nieruchmści i firm Budwnictw Htele i restauracje Pśrednictw finanswe Źródł: Bank Danych Reginalnych, GUS 2.2.3 Pdmity gspdarcze i struktura zatrudnienia w danych sektrach Celem przeprwadzenia pniŝszej analizy jest kreślenie dynamiki rzwju miasta raz identyfikacja tych cech i czynników sfery gspdarczej, które mgą mieć największe ddziaływanie na prces rewitalizacji. Analiza struktury pdmitów gspdarczych zarejestrwanych w rejestrze REGON wg sektrów własnściwych w latach 20042006 pkazuję, Ŝe sektr prywatny zdecydwanie dminuje. W kaŝdym z analizwanych lat liczba pmitów gspdarczych w sektrze prywatnym siąga pnad (90%) gółu pdmitów gspdarczych. Sektr publiczny siąga niewielki prcent, średni kł (6%). Śledząc zmiany jakie dknały się w statnich latach zauwaŝn, iŝ liczba pdmitów w sektrze prywatnym z rku na rk ulegała spadkwi kł (0,2%). Natmiast w sektrze publicznym zantwan niewielki wzrst liczby pdmitów gspdarczych, średni (0,2%). Tabela. Pdmity Gspdarki Nardwej w Aleksandrwie Kujawskim zarejestrwane w rejestrze REGON wg sektrów własnściwych w latach 20042006. Wyszczególnienie Rk 2004 Rk 2005 Rk 2006 liczba Udział % liczba Udział % liczba Udział % SEKTOR PUBLICZNY 84 5,9 85 6, 86 6,3 SEKTOR PRYWATNY 333 94, 305 93,9 286 93,7 OGÓŁEM 47 00 390 00 372 00 Źródł: Bank Danych Reginalnych, GUS. str. 29
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Wśród prywatnych pdmitów gspdarczych zdecydwanie przewaŝają sby fizyczne prwadzące działalnść gspdarczą. Jak wynika z danych zawartych w pniŝszej tabeli, w kresie 2004 2006 stanwiły ne kł 94 % gółu pdmitów. Prównując rk 2006 d pzstałych lat wyraźnie widać, iŝ liczba pdmitów w sektrze prywatnym uległa spadkwi. Na kniec 2006 rku był ich 63 mniej niŝ na pczątku analizwaneg kresu. Tabela 2. Pdmity gspdarcze sektra prywatneg w Aleksandrwie Kujawskim w latach 2004 2006. Wyszczególnienie Rk 2004 Rk 2005 Rk 2006 liczba Udział % liczba Udział % liczba Udział % Ogółem 245 00 26 00 82 00 Osby fizyczne prwadzące działalnść gsp. 73 94 4 94 0 94 Spółki handlwe 36 3 37 3 34 3 Spółki handlwe z udziałem kapitału zagraniczneg 2 0,2 3 0,2 0, Spółdzielnie 9 0,7 9 0,7 9 0,7 Fundacje 0, 0, 2 0, Stwarzyszenia i rganizacje spłeczne 24 2 25 2 26 2, Źródł: Bank Danych reginalnych, GUS Jednym z pdstawwych wskaźników ilustrujących stan lkalnej gspdarki jest pzim aktywnści gspdarczej mieszkańców liczny jak ilść zarejestrwanych pdmitów gspdarczych na 00 mieszkańców w wieku prdukcyjnym. WyraŜa n skłnnść danej ppulacji d pdejmwania działalnści gspdarczej, jak równieŝ zaufanie d sytuacji na rynku. Tabela 3. Aktywnść gspdarcza mieszkańców wybranych miast w latach 2006 analiza prównawcza z sytuacją w Aleksandrwie Kujawskim. Wyszczególnienie Liczba ludnści w wieku prdukcyjnym Rk 2006 Pdmity gspdarcze gółem Wskaźnik przedsiębirczści Aleksandrów Kujawski 8 75 372 6,8 Krnw 7 82 833,6 Ciechcinek 6 749 485 22,0 Mgiln 8 99 404 7, GlubDbrzyń 8 344 364 6,3 Wąbrzeźn 8 867 29 3,7 śnin 9 059 444 5,9 Lipn 9 560 792 8,7 Źródł: Bank Danych reginalnych, GUS str. 30
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Zgdnie z pwyŝszą tabelą wskaźnik aktywizacji gspdarczej jest na średnim pzimie w prównaniu d średniej dla grupy miast pdbnej charakterystyce. W Aleksandrwie Kujawskim gspdarka nie rzwija się zbyt dynamicznie. Skłnnść ppulacji Aleksandrwa Kujawskieg d prwadzenia działalnści gspdarczej jest kształtuje się na średnim pzimie, z tendencja spadkwą na przestrzeni statnich trzech lat. Pwdem mŝe być nie stwrzenie zachęt i ułatwień dla ludzi, szczególnie młdych chcących załŝyć własną działalnść gspdarczą. Kszty prwadzenia firmy w pierwszym kresie mgą prwadzić d szybkiej utraty płynnści finanswej. Analiza liczby i struktury pdmitów gspdarczych funkcjnujących w Aleksandrwie Kujawskim wg Sekcji PKD w latach 20042006 zstała przedstawina w pniŝszej tabeli. Zestawienie wyników daje pełny braz sytuacji, która z sekcji dminuje w góle pdmitów Gspdarki Nardwej w Aleksandrwie Kujawskim. W mieście prym widą pdmity prwadzące działalnść w zakresie handlu hurtweg i detaliczneg, następnie działalnści finanswej i ubezpieczeniwej raz budwnictwa. Na przestrzeni analizwaneg kresu zantwan spadek liczby pdmitów w pszczególnych sekcjach PKD. Największy spadek dtyczy handlu hurtweg i detaliczneg, działalnści związanej z zakwaterwaniem raz z dstawami wdy i rekultywacją. Największy wzrst liczby nwych pdmitów gspdarczych zantwan w takich dualach jak: działalnść w zakresie rynku nieruchmści raz działalnść naukwa i techniczna. Tabela 4. Pdmity Gspdarki Nardwej zarejestrwane w rejestrze REGON Wg SEKCJI PKD w Aleksandrwie Kujawskim w latach 20042006. PKD A D E Wyszczególnienie (sekcje) ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORCĄ WODĘ I POWIETRZE DO UKŁADÓW KLIMATYZACYJNYCH DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE CIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ gółem 2004 2005 2006 sektr prywatny gółem sektr prywatny gółem sektr prywatny 6 6 5 5 7 7 24 23 29 28 26 26 4 2 0 2 0 F BUDOWNICTWO 44 42 40 38 44 42 G H HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 590 590 582 582 558 558 4 40 33 32 34 33 str. 3
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 I J K L M N O DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI INFORMACJA I KOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE 77 77 75 75 73 73 43 43 42 42 38 38 94 60 85 5 86 5 5 6 6 30 0 3 0 32 37 3 38 32 37 3 02 99 02 99 09 06 Źródł: Bank Danych Reginalnych, GUS. 2.2.4 Identyfikacja prblemów Wynikiem wyŝej przeprwadznej analizy jest kreślenie tych cech i czynników zabserwwanych w sferze rzwju gspdarczeg miasta, które mgą mieć największe dzwierciedlenie w prcesach rewitalizacji. W trakcie analizy zidentyfikwan prblemy, których rzwiązanie będzie mŝliwe na skutek wdrŝenia Prgramu Rewitalizacji. Główne prblemy sfery gspdarczej, z którymi bryka się miast Aleksandrów Kujawski: trudna sytuacja gspdarcza, pwdująca kniecznść pszukiwania i wspierania nwych frm aktywnści, regres w budwnictwie mieszkaniwym, słab rzwinięty sektr prywatny w mieście, czym świadczy wyski udział zatrudninych w sektrze publicznym, słab rzwinięta przedsiębirczść mieszkańców, przewaga małych firm, które nie psiadają kapitału na rzwój ani rezerw wystarczających na przetrwanie w mmencie spadku kniunktury, c sprzyja załamanim na lkalnym rynku i hamuje inwestycje, str. 32
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 brak samdzielnści eknmicznej miasta, w związku z tym, iŝ wielu mieszkańców djeŝdŝa d pracy d Trunia i Włcławka, trudnści z pzyskiwaniem takich instytucji, które finansw angaŝwałyby się w prcesy inwestycyjne w mieście, mał instrumentów wsparcia dla sób chcących załŝyć własną działalnść gspdarczą. 2.3 ŚRODOWISKO I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 2.3. Uwarunkwania chrny śrdwiska Sieć hydrgraficzna. Obszar miasta jest ubgi w wdy pwierzchniwe. Występuje tutaj zaledwie kilka zbirników wdnych: w rejnie ulicy Wjska Plskieg (przy grdach działkwych), na terenach pwyrbiskwych przy ulicy Parkwej. Mim niewielkiej pwierzchni, wdy stanwią cenny fragment śrdwiska przyrdniczeg miasta. Miast bgate jest w zasby wód pdziemnych. T ne są pdstawwym źródłem zapatrzenia ludnści i przemysłu w wdę. Półncna i półncnzachdnia część miasta znajduje się w granicach strefy chrny pśredniej ujęć wdy Miejskieg i TąŜyna. Na terenie tym zabrnine są rbty i czynnści pwdujące zmniejszenie przydatnści ujmwanej wdy lub wydajnści ujęcia, np. wprwadzanie ścieków d wód i d ziemi, rlnicze wykrzystanie ścieków, lkalizwanie magazynów zbirników rppchdnych, stacji paliw i innych substancji chemicznych, lkalizwanie wysypisk i wylewisk dpadów, lkalizwanie cmentarzy i grzebanie zwierząt, lkalizwanie zakładów przemysłwych i ferm chwu zwierząt. Wymienine graniczenia zstały wprwadzne w celu chrny zasbów wdy pitnej. Struktura uŝytkwania gruntów. Z pśród 5 miast wjewództwa kujawskpmrskieg Aleksandrów plasuje się na 26 pzycji pd względem pwierzchni. Pwierzchnia miasta wynsi 77 ha. Większść bszaru miasta płŝna jest na bszarze pldwcwej wysczyzny mrenwej zbudwanej z gliny mrenwej i piasków gliniastych. Jej pwierzchnia jest przewaŝnie płaska, miejscami lekk falista, urzmaicna niewielkimi bniŝeniami wytpiskwymi i lkalnymi dlinkami erzyjnymi i denudacyjnymi. Budwa gelgiczna warstw pwierzchniwych wraz z mał urzmaicną rzeźbą terenu sprzyjały rzwjwi sadnictwa i rzwjwi prcesów urbanizacyjnych na terenie miasta. Największą pwierzchnię zajmują grunty zabudwane i zurbanizwane (44,4%), które są charakterystyczne dla miast i aglmeracji miejskich. DuŜy bszar, jak na miast, zajmują uŝytki leśne (25,5%). UŜytki rlne str. 33
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 stanwią (30,%) gólnej pwierzchni. Występują ne głównie w półncnej i płudniwej części Aleksandrwa Kujawskieg. Tabela 5. Frmy uŝytkwania terenu w mieście Aleksandrów Kujawski (stan w 2005 r.) Rdzaje gruntów Pwierzchnia ewidencyjna [ha] Udział w gólnej pwierzchni [%] Pwierzchnia gólna 77,0 00,0 UŜytki rlne 26,0 30, UŜytki leśne 83,0 25,5 Grunty zabudwane i zurbanizwane, wdy, tereny inne 38,0 44,4 Źródł: Prgram Ochrny Śrdwiska dla miasta Aleksandrów Kujawski na lata 2006203, pracwanie wyknan przy współpracy pracwników Urzędu Miejskieg w Aleksandrwie Kujawskim. Wykres 0. Frmy uŝytkwania terenu w mieście Aleksandrów Kujawski (stan w 2005 r.) 44,4% 30,% 25,5% UŜytki rlne UŜytki leśne Grunty zabudwane i zurbanizwane, wdy, tereny inne Źródł: pracwanie na pdstawie danych tabeli 2. Gleby. Miast jest zasbne w gleby bielicziemne, brunatne i płwe, czyli gleby ubgie w składniki pkarmwe i z teg pwdu mał przydatne dla ptrzeb rlnictwa. PrzewaŜają grunty V i IV klasy bnitacyjnej (dpwiedni 62 ha i 58 ha). Grunty klasy VI klasy bejmują pwierzchnię 43 ha. Grunty III klasy bnitacyjnej występują w kmpleksie między Zespłem Szkół nr Centrum Kształcenia Praktyczneg, a czyszczalnią ścieków. str. 34
Lkalny Prgram Rewitalizacji Obszarów Miejskich Aleksandrwa Kujawskieg na lata 2008 205 Lasy. Nierównmiernie rzmieszczne lasy na terenie Aleksandrwa Kujawskieg zajmują bszar 83 ha. Półncna i półncnwschdnia część miasta wchdzi w skład kmpleksu leśneg Puszczy Bydgskiej. Lasy te stanwią isttną barierę w rzwju przestrzennym miasta. Niewielkie pwierzchnie leśne występują takŝe w płudniwej części miasta. Większść lasów jest własnścią państwa i zarządzane są przez Nadleśnictw Gniewkw. PrzewaŜająca cześć lasów t mnkultura ssnwa z dmieszką gatunków drzew liściastych. Jest t cecha charakterystyczna całeg bszaru Ktliny Truńskiej. W sąsiedztwie rzeki TąŜyny występują drzewstany liściaste buczyny. Lasy lszwe i wierzbwtplwe, charakterze zbliŝnym d naturalneg, rsną na siedliskach łęgwych, w dnie dlinie TąŜyny. Obszary i biekty prawnie chrnine. Płudniwwschdnia i wschdnia część bszaru miasta pzstaje w granicach Obszaru Chrnineg Krajbrazu Nizina Ciechcińska. Jest t bszar płŝny p prawej strnie Wisły całkwitej pwierzchni 36 84,0 ha, który zstał ustanwiny uchwałą Wjewódzkiej Rady Nardwej we Włcławku Nr XX/92/83 z dnia 5 czerwca 983 rku (Dz. Urz. Wj. Włcławskieg Nr 3 pz.22). Celem chrny jest zachwanie nadwiślańskieg krajbrazu psiadająceg cechy zbliŝne d naturalnych raz unikalnych walrów mikrklimatycznych Ciechcinka i jeg najbliŝszych klic. Zgdnie z tym na bszarze miasta bwiązuje w szczególnści: zakaz lkalizacji inwestycji szczególnie szkdliwych dla śrdwiska; stswanie w usługach technlgii i urządzeń bezpiecznych eklgicznie; zakaz palenia traw; zakaz prwadzenia działalnści wywłującej zmiany stsunków wdnych, bniŝających naturalną retencyjnść bszaru; prządkwanie gspdarki ściekwej i dpadwej; mdernizacja systemów grzewczych raz graniczenie wytwarzania zanieczyszczeń pwietrza. Szczegółwy rejestr tzw. małych frm chrny przyrdy bejmujących pmniki przyrdy, uŝytki eklgiczne, stanwiska dkumentacyjne raz zespły przyrdnicz krajbrazwe, prwadzny jest przez Wjewdę Kujawsk Pmrskieg, zgdnie z przepisami ustawy chrnie przyrdy (Dz. U. Nr 92 z 2004 r, pz. 880). Prgram Ochrny Śrdwiska dla miasta Aleksandrów Kujawski na lata 2006203, Opracwany przez ABRYS Technika Spółka z.., Opracwanie wyknan przy współpracy pracwników Urzędu Miejskieg w Aleksandrwie Kujawskim str. 35