TEMATY PREZENTACJI MATURALNYCH Z JĘZYKA POLSKIEGO MATURA 2013/2014 I LITERATURA 1. Motyw samobójstwa w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory literackie. 2. Rola nieszczęśliwej miłości w życiu człowieka. Omów problem w oparciu o wybrane utwory literackie. 3. Wpływ manipulacji na postępowanie bohaterów. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł 4. Wpływ makiawelizmu na postępowanie bohaterów. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła literackie. 5. Motyw marzenia w literaturze. Omów rolę marzeń w życiu wybranych bohaterów 6. Przeanalizuj problem ksenofobii i tolerancji w literaturze polskiej II połowy XIX wieku. Porównaj stanowiska twórców. 7. Przedstaw mit Litwy w literaturze polskiej XIX i XX w. Porównaj różne ujęcia motywu prywatnej ojczyzny. 8. Przedstaw renesansową koncepcję ludzkiego życia i szczęścia w wybranych utworach. 9. Porównaj rolę dworu w literaturze polskiej XIX i XX wieku. 10. Tradycja romantyczna w literaturze po 1863r. Przeprowadź analizę na podstawie literatury pozytywizmu i Młodej Polski. 11. Przedstaw różne aspekty cierpienia w literaturze różnych epok. 12. Porównaj oblicza klasycyzmu w literaturze XX w. (Staff, Herbert, Miłosz, Szymborska ). 13. Scharakteryzuj i porównaj obrazy mieszczaństwa w twórczości wybranych pisarzy XIX i XX w. 14. Tradycje barokowe we współczesnej poezji. Zinterpretuj funkcję motywów. 15. Wartości kultury rycerskiej w literaturze polskiej. Omów zagadnienie etosu rycerskiego w literaturze średniowiecznej i w prozie H. Sienkiewicza. 16. Wątki i motywy ludowe w literaturze polskiej. Scharakteryzuj ich funkcję w romantyzmie i Młodej Polsce. 17. Wizje ustrojów politycznych w literaturze. Przeprowadź analizę na podstawie utworów z dwudziestolecia międzywojennego i okresu powojennego. 18. Żywotność mitologii i Biblii w literaturze. Przeprowadź analizę zagadnienia na podstawie wybranych utworów renesansu i baroku. 19. Bezkompromisowość i kompromis. Przedstaw przykłady takich zachowań bohaterów literackich epoki romantyzmu i pozytywizmu. 20. Uczyć, wychowywać, dawać świadectwo prawdzie, bronić zagrożonych wartości. Przedstaw rolę i zadania pisarza w dwóch wybranych epokach.
21. Historia dom legend i nauczycielka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranego okresu z historii literatury polskiej. 22. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw zagadnienie na podstawie utworów Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. 23. Motyw przemijania w literaturze polskiej. Przeprowadź analizę na podstawie literatury barokowej i romantycznej. 24. Tradycje dramatu w literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie na podstawie utworów romantycznych, młodopolskich i współczesnych. Wskaż kierunki ewolucji tego typu dzieł. 25. Na podstawie wybranych utworów XIX i XX wieku omów problematykę fikcji i prawdy w utworach inspirowanych biografią autora. 26. Bohaterowie samotni z wyboru i konieczności. Omów kreację i funkcję tego typu postaci literackich w wybranych utworach różnych epok. 27. W oparciu o teksty literackie XX wieku przedstaw postawy człowieka wobec zagrożeń totalitaryzmu. 28. W jakim celu duchy i zjawy pojawiają się na kartach literatury polskiej? Zaprezentuj na wybranych przykładach. 29. W jaki sposób funkcjonują konwencje klasycystyczna i sentymentalna w wybranych tekstach literackich? Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 30. Omów nurt katastrofizmu w wybranych utworach literackich XIX i XX wieku. 31. Odwołując się do wybranych epok literackich, przedstaw konflikty pokoleniowe i rodzinne. 32. Dlaczego twórcy literatury krytycznie ukazują historię? Omów problem w oparciu o wybrane teksty z dwóch, trzech epok. 33. Zaprezentuj i oceń literackie wizje szczęścia w wybranych utworach. 34. W jaki sposób i w jakim celu literatura polemizuje ze stereotypami narodowymi? Omów problem w oparciu o wybrane utwory różnych epok 35. Omów funkcjonowanie motywu kobiety fatalnej ( femme fatale ) w literaturze dwóch wybranych epok. 36. Na podstawie wybranych utworów literackich zaprezentuj liryczne rozmowy z Bogiem. 37. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu ogrodu w literaturze różnych epok. 38. Scharakteryzuj funkcje motywu snu i widzenia w wybranych dziełach literackich różnych epok. 39. Omów motyw szaleństwa występujący w literaturze romantycznej. 40. Wędrowiec, pielgrzym i wygnaniec omów funkcjonowanie motywu w literaturze. 41. Zinterpretuj motyw zbrodni i kary w wybranych utworach 42. Zaprezentuj nurt literatury funeralnej na wybranych przykładach. 43. Przedstaw funkcjonowanie modelu bohatera romantycznego w wybranych dziełach
44. Zaprezentuj obraz domu i rodziny w literaturze polskiej różnych epok. 45. Jaki obraz Niemca przedstawia literatura polska? Odwołaj się do dwóch epok. 46. Jaki obraz Sarmatów prezentują twórcy literatury? Odwołaj się do trzech epok. 47. Przedstaw funkcjonowanie motywu piękna i brzydoty w literaturze. 48. Jak pojmowano postawę obywatelską w różnych epokach literackich? Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 49. Motyw powstania styczniowego w literaturze. W jakim celu pisarze różnych epok przywołują to zdarzenie? Zanalizuj zagadnienie, zwracając uwagę na konwencje stylistyczne utworów. 50. Śmierć koniec czy początek? Omów, w jaki sposób funkcjonuje motyw śmierci w literaturze. 51. Zaprezentuj i porównaj różne wizje świata i człowieka, odwołując się do dwóch dowolnie wybranych epok 52. Zaprezentuj obraz Boga ukazany w literaturze trzech dowolnie wybranych epok. 53. Przedstaw funkcjonowanie literatury ku pokrzepienie serc, odwołując się do wybranych tekstów. 54. Przedstaw obraz wsi ukazany w literaturze dwóch dowolnie wybranych epok 55. Zaprezentuj specyfikę postaci pozazmysłowych ukazanych w literaturze grozy na przykładzie twórczości wybranego autora. 56. Porównaj wybrane utwory polemiczno religijne epoki średniowiecza i renesansu. 57. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu zdrady w literaturze różnych epok. 58. Związki filozofii z literaturą omów zagadnienie odwołując się do wybranych tekstów. 59. Zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze motywu władzy i kariery. 60. Przedstaw obraz kata w literaturze dwóch trzech wybranych epok 61. Zaprezentuj obraz kobiety lekkich obyczajów w literaturze pozytywistycznej i młodopolskiej na podstawie wybranych tekstów 62. Przedstaw obraz I i II wojny światowej w literaturze. 63. Przedstaw motywy wyobcowania w literaturze, odwołując się do wybranych tekstów. 64. Literackie portrety dzieci i młodzieży. Omów na przykładach wybranych utworów. 65. Maska, gest, kostium w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów literatury polskiej i obcej. 66. Postmodernizm jako klucz do powieści XX wieku. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów. 67. Intertekstualność w kulturze. Jaką rolę odgrywa w zachowaniu ciągłości i spójności tradycji kulturowej? Przedstaw co najmniej trzy przykłady.
68. Romantyczna historiozofia - scharakteryzuj problem w wybranych utworach (np. Mickiewicza, Słowackiego i Krasickiego), uwzględniając odpowiednie konteksty filozoficzne i/lub mistyczne epoki. 69. Porównaj funkcjonowanie symboliki Chrystusa w liryce dwóch wybranych epok. 70. Scharakteryzuj i porównaj funkcjonowanie pejzażu tatrzańskiego w literaturze romantycznej, pozytywistycznej i młodopolskiej. 71. Aby istnieć człowiek musi się buntować (A. Camus). Przedstaw funkcjonowanie motywu buntu w wybranych epokach 72. Przeżycie czytelnicze jako ważny motyw biografii bohatera literackiego. Omów problem w oparciu o losy wybranych postaci literackich różnych epok. 73. Twórcza i destrukcyjna siła miłości. Przedstaw zagadnienie na wybranych utworach różnych epok. 74. Kobieta błogosławieństwo czy przekleństwo mężczyzny? Przedstaw wpływ kobiet na postępowanie mężczyzn, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 75. Na wybranych przykładach przedstaw nurt rozdrapywania ran w literaturze polskiej. 76. Zaprezentuj na wybranych przykładach literackie obrazy ciemnej strony ludzkiej natury i ich funkcje. 77. Sny odsłaniają duszę. Rozważ tezę w oparciu o wybrane utwory literackie różnych epok. 78. Na wybranych przykładach scharakteryzuj postać i funkcje motywu utopii w literaturze. 79. Samotność jako problem egzystencjalny. Omów problem na podstawie wybranych utworów 80. Człowiek wobec śmierci odwieczny problem literatury. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów 81. Radość życia w literaturze staropolskiej. Omów temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 82. Miłość jako siła destrukcyjna w wybranych utworach Zaprezentuj temat w odniesieniu do wybranych tekstów. 83. Życie to jest teatr. Przedstaw dzieje toposu teatrum mundi w literaturze odnosząc się do utworów różnych epok. 84. Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą. Literatura jako ekspresja żalu po utracie najbliższych. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach. 85. Sny i widzenia w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach. 86. Psychoanaliza wobec literatury XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych utworach 87. Bohaterowie literatury fantasy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach 88. Odmiany buntu romantycznego. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów
II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Język filmu i literatury. Porównaj dwa dzieła literackie z ich filmowymi adaptacjami. 2. Związki poezji z muzyką. Omów zagadnienie, odwołując się do liryki wybranych autorów. 3. Przedstaw oddziaływanie surrealizmu na wybrane dzieła literatury. 4. Omów nurt franciszkański w literaturze i sztuce wybranych epok. 5. Omów charakter i rolę groteski w literaturze i malarstwie. 6. W jaki sposób motywy biblijne inspirują literaturę i sztukę? Omów zagadnienie w odwołaniu do wybranych dzieł. 7. Przedstaw funkcjonowanie motywu młodości w literaturze i filmie. 8. Omów funkcjonowanie motywu śmierci w literaturze i sztuce. 9. Przedstaw funkcjonowanie motywu powrotu w literaturze i filmie. 10. Przedstaw funkcjonowanie motywu dance macabre w wybranych tekstach literackich i dziełach sztuki. 11. Omów specyfikę komiksów jako formy literackiej. 12. Hip-hop jako zjawisko w kulturze i języku sztuka czy kicz? Przeprowadź analizę zjawiska i zaprezentuj swój sąd. 13. Scharakteryzuj kicz jako zjawisko w kulturze. 14. Symbol i alegoria jako środki wyrazu w literaturze i sztuce. Zinterpretuj ich znaczenie w średniowieczu i renesansie. 15. Przedstaw inspiracje malarskie w literaturze wybranej epoki literackiej. 16. Artystyczne interpretacje historii w literaturze, malarstwie i muzyce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 17. Język teatru i literatury. Porównaj wybrane dzieła literackie i ich adaptacje teatralne. 18. Na ile dzieła artystów stanowią odzwierciedlenie ich prywatnego życia? Omów problem na wybranych przykładach. 19. Analizując wybrane utwory literackie i dzieła malarskie epoki romantyzmu, przedstaw zawarte w nich różne oceny rewolucji postrzeganej jako metoda przekształcania świata. 20. Wielorakie funkcje motywu doliny w sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych współczesnych utworów literackich i dzieł malarskich. 21. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 22. Brzydota jako kategoria estetyczna w sztuce barokowej. Omów jej istotę i funkcję, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 23. Różne znaczenia motywu labiryntu we współczesnej sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych.
24. Symbolika sztuki średniowiecznej. Przedstaw jej charakter, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 25. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Przedstaw je w oparciu o analizę wybranych dzieł. 26. Awangardowość sztuki dwudziestolecia międzywojennego. Określ jej charakter, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 27. Topos ogrodu w literaturze i malarstwie baroku. Przedstaw różne sposoby jego wykorzystania, analizując wybrane dzieła sztuki. 28. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 29. Sposób ukazywania problemu poczucia wyobcowania człowieka w świecie. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory literackie i dzieła muzyczne należące do sztuki XX wieku. 30. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 31. Przyroda nieodłączny towarzysz człowieka. Przedstaw zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich i malarstwa epoki romantyzmu i Młodej Polski. III. JĘZYK 1. Scharakteryzuj i porównaj mechanizm powstawania metafor poetyckich i językowych. Ustal ich funkcję w aktach komunikacji językowej. 2. Na wybranych przykładach omów funkcje języka potocznego w literaturze współczesnej. 3. Kultura języka w Internecie. Scharakteryzuj język użytkowników Internetu na podstawie samodzielnie zebranego materiału. 4. Jaką funkcję spełniają neologizmy i eksperymenty słowne w utworach poetyckich? Omów problem w oparciu o wybrane utwory. 5. Odwołując się do wybranych przykładów, omów formy i funkcje synonimii i antonimii w poezji. 6. Na podstawie samodzielnie zgromadzonego materiału językowego, zanalizuj i scharakteryzuj gwarę uczniów. 7. Język w mediach. Dokonaj analizy wybranych tekstów publikowanych w prasie o zasięgu ogólnopolskim i emitowanych przez publiczne stacje radiowe i/lub telewizyjne. 8. Pochodzenie i znaczenie nazw miejscowych Twojego regionu. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 9. Scharakteryzuj język wybranego bohatera z utworów Henryka Sienkiewicza. 10. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany przez ciebie materiał językowy. 11. Artystyczne funkcje składni w dziele literackim. Przedstaw je, analizując język wybranych utworów z literatury okresu wojny i okupacji.
12. Wpływ procesów językowych doby staropolskiej na kształt współczesnego języka polskiego. Omów problem na wybranych przykładach. 13. Funkcje stylizacji biblijnej w twórczości Elizy Orzeszkowej. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich pisarki. 14. Językowe wyznaczniki poezji tyrtejskiej. Określ je, analizując wybrane utwory liryczne. 15. Barokowy obraz świata. Określ go, analizując warstwę językową wybranych utworów należących do nurtu barokowego, poezji metafizycznej. 16. Funkcje znaków przestankowych w budowaniu przesłania dzieła literackiego. Omów je na podstawie analizy wybranych utworów liryki współczesnej. 17. Różne sposoby budowania pojęć. Określ je, analizując artykuły hasłowe wybranych słowników. 18. Rola archaizmów w liryce Czesława Miłosza. Omów problem na podstawie analizy wybranych utworów. 19. Formy ezopowego języka w twórczości nowelistycznej jednego z pisarzy epoki pozytywizmu. Określ je, analizując wybrane utwory. 20. Istota i funkcje gry słów w tekstach lirycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do twórczości wybranej grupy poetyckiej okresu dwudziestolecia międzywojennego. 21. Językowe sposoby kreowania wizji świata w reklamie telewizyjnej. Przedstaw je na wybranych przykładach.