Proporcjonalność regulacji w zmieniającym się otoczeniu Brendan Murtagh, Członek IAASB Warszawa, Polska 7 listopada 2013 r. Page 1
Agenda Globalny zasięg stosowania i wykorzystania MSRF Zmienione MSRF i MSKJ 1 ( Clarified ISAs ) Proporcjonalne stosowanie MSRF i MSKJ 1 przy badaniach MŚP Monitoring procesu wdrożenia MSRF Materiały wspomagające wdrażanie MSRF Page 2
Kontekst międzynarodowy globalne zastosowanie MSRF 90 krajów stosuje albo zobowiązało się stosować Zmienione MSRF Wyraźna akceptacja MSRF do badań sprawozdań finansowych zagranicznych emitentów na największych światowych giełdach, a także w sektorze publicznym (ISSAIs) przyjęcie/zadeklarowanie poparcia dla zmienionych MSRF IOSCO, Financial Stability Board (FSB), Basel Committee, INTOSAI, UNCTAD, World Bank, World Federation of Exchanges Dostosowanie metodologii badań największych 24 sieci firm audytorskich Łączenie międzynarodowej i krajowej działalności IASB, IFIAR, IOSCO, European Commission, INTOSAI, FSB, NSSs, US PCAOB Page 3
Globalny zasięg Zmienionych MSRF Jurysdykcje, które stosują lub zobowiązały się do stosowania Zmienionych MSRF w niedalekiej przyszłości Europa 35 Ameryki 17 Azja i Oceania 20 Afryka/ Środkowy Wschód 18 Page 4
Mocna platforma: Zmienione MSRF oraz MSKJ 1 MSRF i MSKJ 1 muszą być zrozumiałe, przejrzyste, umożliwiać spójne stosowanie, tak aby wzmacniać jakość i jednolitość praktyki zawodowej na całym świecie Silny nacisk na zastosowanie osądu zawodowego i zawodowego sceptycyzmu - audyt oparty na myśleniu (ang. thinking audit) Jasno określone cele w każdym standardzie Zaawansowane wymagania w kluczowych obszarach Szacowanie ryzyka, istotność, ocena zniekształceń Dowody badania, sprawozdawczość z badania, komunikacja Kontrola jakości badań Page 5
Mocna platforma: Zmienione MSRF oraz MSKJ 1 MSKJ 1 i MSRF 220 określają wymagania dotyczące kontroli jakości na poziomach firmy audytorskiej oraz realizowanego zlecenia Łącznie wskazują wiele elementów mających wpływ na jakość badania Ludzie: edukacja, etyka, sposób myślenia Dowody badania i osąd biegłego rewidenta Akceptacja współpracy z klientem Monitoring (Nadzorowanie) Page 6
Ramy Jakości Badania Relacje interesariuszy Kontekst czynników np. regulacje ustawodawcy Ramy Jakości Badania: złożona, wieloaspektowa kwestia, na którą mają wpływ nie tylko standardy badania Badania wszystkich jednostek nie oddzielamy rozważań dotyczących badań MŚP Uznanie znaczenia kontekstu wielu czynników Dokument Konsultacyjny (DK) opublikowany w styczniu 2013 r.; 65 komentarzy wejście np. standardy badania, cechy biegłego wyjście np. sprawozdanie z badania, komunikacja biegłego Perspektywa interesariuszy DK identyfikuje obszary dla dalszych rozważań z perspektywy wielu interesariuszy Zamierzone zakończenie prac w grudniu 2013 r. Page 7
Zastosowanie MSRF i MSKJ 1 w badaniach MŚP Podstawowym strategicznym celem IAASB jest zapewnienie stosowalności MSRF i MSKJ 1 w badaniach MŚP Efektywna implementacja jest kluczem do osiągnięcia wszystkich korzyści ze stosowania Zmienionych MSRF i MSKJ 1 Niektóre z wyzwań związanych z badaniami MŚP Stosowalność MSRF do mniejszych badań Dostrzeżone obciążenia dokumentacji badania Wymagania kontroli Efektywność kosztowa Page 8
Proporcjonalność MSRF dla MŚP/MŚFA Stosowanie MSRF i MSKJ 1, w tym wymagania dotyczące dokumentacji, zaprojektowano w sposób proporcjonalny z punktu widzenia rozmiarów, rodzaju i złożoności badanych jednostek Proporcjonalność Modyfikacja wymagań Wymagania nie mają charakteru nakazowego Materiał objaśniający stosowanie wskazuje na specyfikę rozważań i alternatywne procedury przy badaniach MŚP Osąd zawodowy jest wymagany aby dobrać odpowiednie procedury Żadne badanie nie jest planowane lub realizowane dokładnie w ten sam sposób Konkretne zlecenie determinuje podejście oparte na ryzyku Page 9
Skalowalność MSRF dla MŚP/MŚFA Skupienie uwagi na sprawach, którymi biegły powinien się zająć Potrzeba także uwzględnienia oczekiwań regulatorów oraz inspektorów kontroli w celu znalezienia odpowiedniej równowagi Potencjalna skalowalność MSRF Przykłady dokumentowania Dokumentacja może być prosta i relatywnie krótka np. zapis różnych aspektów (podczas planowania) może mieć miejsce w pojedynczym dokumencie z zastosowaniem odsyłaczy Wymagana dokumentacja znaczących spraw, które pojawiły się w trakcie badania - ale nie każdy aspekt badania Perspektywa regulatora i inspektora Zbyt krótka dokumentacja nie jest akceptowalna np. plan zapisany w trzech wierszach Dokumentacja musi być wystarczająca w zakresie umożliwiającym zrozumienie znaczących spraw/kwestii i sposobu ich badania/rozwiązania. Potrzeba zrozumienia powodów i sposobów dokonanych osądów, w tym rozważonych alternatyw. Page 10
Skalowalność MSRF dla MŚP/MŚFA (cd.) Potencjalna skalowalność MSRF przykłady dokumentowania MSRF nie oczekują stosowania wymagań, które nie są odpowiednie w danych okolicznościach np. przeprowadzenie dyskusji zespołu realizującego zlecenie, jeśli jest on jednoosobowy MSKJ 1 nie sugeruje żadnego specyficznego podejścia do jego stosowania w określonych standardem okolicznościach wymaga się stosowania osądu zawodowego. Przykładowo, dla jednoosobowej firmy audytorskiej bez pracowników, wymagania dotyczące ustalania polityk i procedur przypisywania odpowiednich pracowników do zespołu realizującego zlecenie, w tym przeglądu prac nie będą odpowiednie Perspektywa regulatora i inspektora Oczekiwanie, że dyskusja zespołu realizującego zlecenie nie jest wymagana tylko wtedy, gdy zespół realizujący zlecenie jest jednoosobowy Oczekiwanie, że nie jest wymagane dokumentowanie polityk i procedur, jednakże tam, gdzie wymagania są odpowiednie, oczekuje się, że będą one (te polityki i procedury) udokumentowane Page 11
Narzędzia do proporcjonalnego stosowania MSRF oraz MSKJ 1 IAASB Staff Q&As (Pytania i Odpowiedzi Personelu IAASB) Stosowanie MSRF proporcjonalnie do rozmiaru i złożoności jednostki - Applying ISAs Proportionately with the Size and Complexity of an Entity (Sierpień 2009 r.) Stosowanie MSRF 1 proporcjonalnie do rodzaju i rozmiaru firmy - Applying ISQC 1 Proportionately with the Nature and Size of a Firm (Październik 2012 r.) IFAC SMP Committee (Komitet IFAC ds. MŚFA) Podręcznik stosowania MSRF w badaniach MŚP - Guide to Using International Standards on Auditing in the Audits of Small- and Medium-Sized Entities (Trzecia Edycja) Podręcznik kontroli jakości w MŚFA - Guide to Quality Control for Small- and Medium-Sized Practices (Trzecia Edycja) Page 12
Monitoring procesu wdrożenia MSRF Rozpoczęty przez IAASB w czerwcu 2009 roku przegląd powdrożeniowy miał na celu ocenić wdrożenie zmian w standardach oraz to, czy cele projektu Clarity zostały osiągnięte I Faza: Informacja przedwdrożeniowa (zakończona w październiku 2010 r) II Faza: Przegląd powdrożeniowy Zmienionych MSRF (raport opublikowany w lipcu 2013 r.) Ustalenia z realizacji projektu wpłyną na orientację przyszłej strategii IAASB na lata 2015 2019 oraz pochodne programy robocze Kluczowe priorytetowe projekty będą odpowiedzią na ustalenia z procesu wdrażania MSRF, w tym problematyki proporcjonalności (np. MSKJ 1) Page 13
II Faza, Ustalenia Ogólne Komentarze IAASB osiągnął cele związane ze zmianą MSRF Wiele spostrzeżeń, iż Zmienione MSRF są przejrzyste i zrozumiałe Poprawione MSRF wyprzedziły te spostrzeżenia Niektórzy uznali, że Zmienione MSRF pomogły biegłym rewidentom lepiej skupić się na obszarach ryzyka Ogólna zgodność w ramach firm audytorskich oraz krajów (pod wpływem krajowych wysiłków wdrożeniowych) Potrzebne wsparcie wdrożeniowe (niekoniecznie ze strony IAASB) Page 14
Ustalenia Zidentyfikowane Kluczowe Kwestie Sceptycyzm ISA 220, Kontrola jakości badania sprawozdań finansowych Kontrola jakości zlecenia, w tym ważne zmiany do MSKJ 1 ISA 600, Uwagi szczególne Badanie sprawozdań finansowych grupy kapitałowej (w tym praca biegłego rewidenta części grupy) Odpowiednie zaangażowanie biegłego rewidenta części grupy Istotność części grupy ISA 315, Rozpoznawanie i ocena ryzyka zniekształcenia dzięki poznaniu jednostki i jej otoczenia Kontrole odpowiednie dla badania Rozpoznanie znaczących ryzyk Page 15
Ustalenia z monitoringu procesu wdrożenia MSRF Badania MŚP Zmienione MSRF rozwijano do stosowania w badaniach jednostek o każdym rozmiarze Wzgląd na wskazaną w I Fazie troskę o stosowanie Zmienionych MSRF przy mniejszych badaniach Potrzeba specyficznych informacji na temat rozmiaru oraz rodzajów trudności implementacyjnych Sondaż zainicjowano w dwóch częściach dla krajów, które rozpoczęły stosowanie Zmienione MSRF Ustalenia II Fazy ogólne komentarze i dylematy Wezwanie o więcej wytycznych pokazujących skalowalność MSRF i MSKJ 1 Nadmierna dokumentacja (ang. over-documentation) Zastosowanie określonych standardów w środowisku MŚP (np. MSRF 550) Page 16
Ustalenia z sondażu MŚFA Sondażem objęto twa cykle badań Pierwszy rok implementacji Drugi rok implementacji Odpowiedzi uzyskano od 70 MŚFA z 10 krajów Liczba respondentów Kraj Page 17
Główne ustalenia sondażu MŚFA Zmienione MSRF wpłynęły na proces badania, w szczególności na planowanie Poprawa planowania z większym ukierunkowaniem na ryzyko Większe prawdopodobieństwo wykrycia istotnego zniekształcenia Poprawa jakości oświadczeń kierownictwa Wpływ na czas potrzebny do zastosowania zmienionych oraz nowych standardów był subiektywny i trudny do odseparowania od pozostałych zmian wpływających na proces badania Page 18
Główne ustalenia sondażu MŚFA (cd.) Około połowa respondentów stwierdziła, że wyzwania związane z implementacją byłyby mniejsze z pomocą większej liczby szkoleń i/lub wytycznych Oceny dotyczące proporcjonalności MSRF są podzielone Mniej niż połowa respondentów nie uważa, że dalsze zmiany w MSRF są konieczne Więcej niż połowa uważa, że MSRF mogłyby być stosowane w sposób zadowalający przy mniejszych badaniach bez modyfikacji; pozostali uważają, że zmiany są potrzebne w MSRF do bardzo małych badań Większość wniosków o zmiany w MSRF dotyczy Zmniejszenia liczebności szczegółowych procedur, aby pozwolić na zastosowanie podejścia opartego na zasadach przy badaniach MŚP Zmniejszenia wymagań dotyczących dokumentacji Page 19
Pozostałe ustalenia z sondażu MŚFA Wpływ przyjęcia Zmienionych MSRF Mniejszy wpływ przyjęcia Zmienionych MSRF Kanada, Wielka Brytania, Nowa Zelandia, Australia Większy wpływ przyjęcia Zmienionych MSRF RPA, Węgry, Holandias, Malta, Singapur, Słowenia Możliwe powody Dojrzałość profesji audytorskiej w danym kraju Wcześniejsze stosowanie MSRF (przed zmianami projektu Clarity) Problemy związane z tłumaczeniem Zapewnienie szkoleń / wytycznych stosowania wydawanych przez krajowych regulatorów odpowiedzialnych za standardy / instytuty zawodowe Dostępność do oprogramowania Page 20
Sondaż MŚFA niektóre ze specyficznych komentarzy Korzystne Większa świadomość potrzeby stosowania osądu zawodowego Lepsze dokumentowanie kluczowych obszarów Poprawiona komunikacja z osobami odpowiedzialnymi za nadzór w jednostce w szczególności większy nacisk na kontrole Efektywność osiągnięta w drugim roku Niekorzystne Zespół realizujący zlecenie może być nadmiernie skupiony na wypełnianiu list kontrolnych i przygotowywaniu dokumentacji Niektóre standardy postrzegane są jako nadmiernie obszerne w stosunku do potrzeb mniejszych badań (np. MSRF 540 (badanie wartości godziwych) i MSRF 600 (badanie grup)) stosowalność we wszystkich przypadkach? Page 21
Materiały wspomagające wdrażanie MSRF IAASB clarity center: http://www.ifac.org/auditingassurance/clarity-center Moduły MSRF (Zmienione MSRF, dokumentacja badania, rozważania związane z badaniem MŚP szczególnie odpowiednie) Funkcje IFAC dot. wspierania tłumaczeń oraz udzielania zezwoleń (MSRF dostępne w kilku językach): http://www.ifac.org/about-ifac/translationspermissions/translations-database) Wspieranie Opracowań Personelu (staff publication), FAQ, Uwagi Praktyczne (Practice Notes) Współpraca wspierająca efektywną implementację (np. spotkania IAASB z krajowymi regulatorami standardów, KE) Komitet IFAC ds. MŚFA podręczniki dotyczące MSRF i kontroli jakości Page 22
Pytania? Page 23
www.iaasb.org