X LV I D n i C h ł o d n i c t w a

Grzegorz Krzyżaniak * Ogólne informacje o konferencji X LV I D n i C h ł o d n i c t w a W dniach 19-20 listopada 2014 r. odbyły się w Hotelu Puro Poznań Malta XLVI Dni Chłodnictwa pn. Energooszczędne rozwiązania techniczne urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła organizowane przez Systherm Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o.o, oraz Towarzystwo Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła SIMP Oddział w Poznaniu. W tym roku konferencja została dofinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tegoroczna konferencja miała zarówno charakter naukowo-techniczny jak i promocyjny. Z referatami naukowo-technicznymi wystąpili pracownicy Politechnik: Białostockiej, Koszalińskiej, Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Łodzi a także firmy Systherm. Z prezentacjami promocyjnymi wystąpili przedstawiciele takich firm jak Honeywell, Area Cooling Solutions, Friotherm, Wytwórnia Urządzeń Chłodniczych PZŁ-Dębica, TESTO, TEKO, BELIMO Siłowniki S.A., Emerson Electric Poland Sp. z o.o., Dixell. Free Polska Sp. z o.o. i Systherm. Swoje wystąpienia mieli również przedstawiciel Europejskiej Grupy Szkoleniowo- Doradczej oraz Urzędu Dozoru Technicznego w Poznaniu. W corocznym spotkaniu oprócz autorów i współautorów referatów naukowo-technicznych oraz autorów referatów promocyjnych brali udział projektanci, właściciele firm oraz pracownicy eksploatacji i serwisów firm chłodniczych oraz klimatyzacyjnych. Obrady konferencji otworzył, witając Gości oraz wszystkich Uczestników konferencji Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konferencji dr inż. Bolesław Gaziński. Zwrócił on uwagę na duże znaczenie szczególnie dla środowiska naukowo-technicznego oraz producentów, przedstawicieli handlowych firm z branży chłodniczej i klimatyzacyjnej organizowanych po raz 46. Dni Chłodnictwa. Konferencje te trwale wpisały się w kalendarz krajowych imprez dla chłodników i są główną konferencją organizowaną w ramach działalności Towarzystwa Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła, Koła Regionalnego w Poznaniu,. W czasie pięciu sesji konferencyjnych wygłoszono łącznie 13 referatów promocyjnych oraz 19 plenarnych. Zdjęcie 1. Rozpoczęcie konferencji- dr inż. Bolesław Gaziński przedstawił historię Dni Chłodnictwa oraz rolę Systhermu jako współorganizatora konferencji

Wieczorem w pierwszym dniu konferencji odbyła się uroczysta kolacja w restauracji Hotelu Puro Poznań, w której wzięli udział uczestnicy Dni Chłodnictwa oraz zaproszeni goście. Przewodnictwo na sesjach konferencji Kolejnym sesjom na XLVI Dniach Chłodnictwa w pierwszym dniu konferencji przewodniczyli: dr inż. Bolesław Gaziński, dr inż. Grzegorz Krzyżaniak oraz dr hab. inż. Dariusz Butrymowicz, prof.pb. W drugim dniu konferencji obradom przewodniczyli prof. Stanisław Witczak oraz prof. dr hab. Tadeusz Bohdal. Referaty na konferencji Uwaga: Numeracja referatów jest zgodna z zamieszczonym na końcu wykazem. Wystąpienia promocyjne Wystąpienia promocyjne na konferencji miały szeroki zakres tematyczny związany z profilem produkcji i zakresem działalności firm. Jeden z bloków tematycznych poświęcony był pompom ciepła. Dr Leszek Wojtan [21] reprezentujący FRIOTHERM AG przedstawił zakres zastosowań i budowę pomp ciepła dużej mocy dla ciepłownictwa sieciowego. Zdjęcie 2. Wystąpienie dr Leszka Wojtana wzbudziło ogromne zainteresowanie wśród uczestników Omówił rodzaje sprężarek odśrodkowych stosowanych w pompach ciepła oraz aktualny stan wiedzy nt. wysokotemperaturowych pomp ciepła. Na przykładzie kilku projektów pokazał zastosowanie wód gruntowych jako dolnych źródeł ciepła pomp ciepła współpracujących z siecią cieplną i chłodzeniem sieciowym w układzie skojarzonym. Michał Zalewski [22] z KLIMA-THERM S.A. przedstawił zasady doboru pomp ciepła powietrze/woda WATERSTAGE z uwzględnieniem punktu biwalentnego oraz wpływ zarówno temperatury zewnętrznej i wewnętrznej na współczynnik COP. W haśle konferencji zawarta była energooszczędność. Te zagadnienia były poruszane w kontekście najnowszych rozwiązań w zakresie sterowania i automatyki. Iwona Bocar [13] z firmy Honeywell przedstawiła szeroki zakres zastosowań produktów tej firmy w różnych dziedzinach. Następnie skupiła się na termostatycznych i elektronicznych zaworach rozprężnych porównując je pod kątem poprawy współczynnika COP w układach chłodniczych i pompach ciepła.

Zdjęcie 3. Pani Iwona Bocar z firmy Honeywell podczas prezentacji. Możliwości oszczędności energii w układach chłodniczych i grzewczych przy zastosowaniu zaworu Energy Valve przedstawił na kilku przykładach reprezentant firmy BELIMO Wojciech Erchard [14]. Możliwości szerokiej diagnostyki sprężarek spiralnych i półhermetycznych tłokowych i korzyści płynących z zastosowania systemu CoreSense TM przedstawił Krzysztof Dunowski [15] z firmy Emerson Electric Poland Sp. z o.o. Marek Gumienny [16] reprezentujący Area Cooling Solutions Sp. z o.o. przedstawił przykłady zastosowań praktycznych energooszczędnych urządzeń chłodniczych z wykorzystaniem techniki inwerterowej. J.Krystecki [18] z TEKO POLSKA Sp. z o.o. na wstępie przedstawił profil produkcji oraz rozmieszczenie siedziby oraz oddziałów firmy, a następnie obowiązujące regulacje prawne w zakresie czynników chłodniczych należących do grupy f-gazów i w tym kontekście możliwości ich zastosowań. Przedstawił koncepcje rozwiązań systemów chłodniczych w marketach. W wystąpieniu Artura Winkowskiego [20] z Wytwórni Urządzeń Chłodniczych PZL-Dębica omówiono sprężarkę śrubową SR 163 VI z automatyczną regulacją sprężu wewnętrznego. Maciej Grzegorski [17] z firmy Systherm przedstawił systemy klimatyzacyjne GMV, Multi FREE Match i Super FREE Match firmy GREE. Omówił możliwości zastosowań różnych konfiguracji systemów GMV, program doborowy GMV oraz przykładowe realizacje systemów GMV IV oraz Free Match Inverter. Omówiono również sposób wykonania zasilania oraz sterowania tych systemów. Grzegorz Hałuszko [19] reprezentujący TESTO omówił przyrządy pomiarowe dedykowane sektorowi chłodniczemu. Przedstawił m.in. detektory czynników chłodniczych, termometry i pirometry do pomiaru temperatury, jak również kamery termowizyjne z serii Testo 870 i 875.

Zdjęcie 4. Przedstawiciele firmy TESTO przy swoim stoisku promocyjnym. Referaty naukowo-techniczne Przedstawiciele Politechniki Koszalińskiej zaprezentowali dwa referaty poświęcone skraplaniu czynników chłodniczych. Katarzyna Widomska [1] przedstawiła wyniki badań eksperymentalnych wymiany ciepła podczas skraplania czynnika chłodniczego R134a oraz mieszanin zeotropowych R404A, R407C i R410A w minikanałach rurowych o średnicach d = 0,31 3,30 mm. Sporządzono własna korelację do obliczania współczynnika przejmowania ciepła α. Marcin Kruzel [2] omówił wyniki badań doświadczalnych czynnika chłodniczego R407C w pionowych minikanałach rurowych o średnicy zewnętrznej d = 2,3 oraz 4 mm. W oparciu o wyniki badań sporządzono formuły do określenia wartości średnich i lokalnych współczynnika przejmowania ciepła i oporów przepływu w zakresie zmian stopnia suchości x od 0 do 1. Zespoły autorskie prof. Dariusza Butrymowicza przedstawiły referaty nt. badań eksperymentalnych stanu powietrza w komorze składowej marchwi [7] oraz wymagań technologicznych stawianych nowoczesnym chłodniom warzyw i owoców [8], realizowanych w komorze z innowacyjnym urządzeniem chłodniczym. Kolejny referat tego zespołu zawierał metodę obliczeń numerycznych wymiany ciepła i masy w przechowalni kapusty pekińskiej [6]. Wyniki badań eksperymentalnych pracy dwufazowej pompy strumienicowej z izobutanem w zastosowaniu do układów chłodniczych przedstawiono w referacie [9], natomiast możliwości zastosowania strumienicy z CO 2 w podkrytycznym/nadkrytycznym niskim stopniu układu kaskadowego pełniącej rolę nadprężarki wraz z wynikami analizy teoretycznej i badań eksperymentalnych omówiono w referacie [12]. Wyniki badań eksperymentalnych wymiany ciepła i oporów przepływu w minikanałowym wymienniku ciepła zawarto w referacie [3]. Wyniki badań teoretycznych i eksperymentalnych miały dowieść, gdzie należy umieścić wymiennik regeneracyjny, aby efektywność termoakustycznego urządzenia chłodniczego była optymalna [4]. Ta tematyka jest przedmiotem referatu zespołu autorskiego dra Andrzeja Grzebielca. Kolejny artykuł tegoż Autora skupia się nad możliwościami wykorzystania nowoczesnych algorytmów sterowania pracą pompy ciepła [5]. Praca układów elektronicznych jest związana z wydzielaniem określonych ilości ciepła wydzielanego m.in. w mikroprocesorach. Niezawodne działanie tych systemów wymaga intensywnego chłodzenia. W referacie [10] zespołu autorskiego dra hab. Artura Rusowicza przedstawiono możliwości chłodzenia z wykorzystaniem mikrostrumieni powietrza. Zwiększanie efektywności energetycznej wysoko energochłonnych technologii przechowalnictwa chłodniczego wpływa na zmniejszenie śladu węglowego. Ślad węglowy jest to ekwiwalentna ilość CO 2 wytworzonego pośrednio lub bezpośrednio w wyniku aktywności lub obecności gazów cieplarnianych emitowanych w cyklu życia produktu lub procesu. Te zagadnienia są przedmiotem referatu [11] autorstwa mgr Urszuli Stęplewskiej i dr Magdaleny Wróbel-Jędrzejewskiej.

Ponadto 5 referatów zgłoszonych na XLVI Dni Chłodnictwa zostało opublikowanych w Chłodnictwie nr 11/12 r.2014. Pierwszy z nich mgra Marka Gazińskiego [23] opisuje sprężarki promieniowe z łożyskiem magnetycznym. Zwrócono uwagę na możliwość zwiększenia sprawności przez zastosowanie ekonomizera oraz zalety wynikające z bezolejowego działania sprężarek. Opublikowano również dwa artykuły zespołu autorskiego prof. Dariusza Butrymowicza. Pierwszy z nich [25] dotyczył wyników przechowywania kapusty pekińskiej w trzech komorach doświadczalnych przy czym każda z nich była wyposażona w inny, nietypowy system chłodniczy. Zaproponowane rozwiązania mogą być dedykowane dla różnych warzyw i różnych okresów ich przechowywania. Drugi z artykułów [24] dotyczy pompowania kapilarnego czynnika roboczego w aspekcie zastosowania tego rozwiązania w układach wymienników minikanałowych bądź mikrokanałowych. Wskazano na podstawowe kryteria geometryczne oraz cieplne niezbędne do uzyskania tego zjawiska w warunkach wrzenia. W artykule [26] dra Adama Rucińskiego oraz mgra Tomasza Mierzejewskiego omówiono metody określania spadków ciśnienia przy przepływach dwufazowych czynników chłodniczych. Otrzymane wyniki obliczeń porównano z danymi eksperymentalnymi i określono wpływ oporów przepływu na efektywność urządzenia chłodniczego. W artykule [27] autorstwa prof. Nikodema Szlązaka oraz dra hab. Dariusza Obracaja przedstawiono rozwiązania rozdziału obiegów wysokociśnieniowego i niskociśnieniowego w instalacji klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Opisano sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w rurociągu pionowym za pomocą wysokociśnieniowego wymiennika ciepła, trójkomorowego, rurowego podajnika cieczy oraz z wykorzystaniem turbiny Peltona. W ramach konferencji były jeszcze dwa wystąpienia zespołów autorskich z firmy Systherm, których nie opublikowano ani w materiałach konferencyjnych ani w Chłodnictwie. W pierwszym z nich [28] zastanawiano się nad możliwością zastosowań różnych czynników chłodniczych w przyszłości. Pod uwagę brano głównie aspekty prawne zastosowań, ale także kryteria techniczne takie jak m.in.możliwe najniższe ciśnienia nasycenia, COP, wydajności objętościowe i wpływ dochładzania. Przedstawiono również obowiązki operatorów i firm serwisowych oraz zasady certyfikacji firm oraz personelu w świetle nowego Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia 842/2006. W drugim referacie [29] zaproponowano zastosowanie sprawności Lorentza do oceny pomp ciepła. W oparciu o rzeczywiste wyniki badań w wybranych parametrach sprawność Lorentza pozwala ocenić doskonałość konstrukcji i wyznaczyć COP rzeczywiste przy innych warunkach otoczenia. Zdjęcie 5. Uczestnicy konferencji podczas prezentacji.

Konferencję zakończyło wystąpienie Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Bolesława Gazińskiego, podsumowujące tegoroczną Konferencję. Podziękował on wszystkim Uczestnikom za udział w konferencji i zaprosił na kolejną konferencję. Pełne teksty referatów można znaleźć w materiałach konferencyjnych XLV Dni Chłodnictwa, które dostępne są w cenie 60 zł netto + 5% VAT u organizatora. Osoby zainteresowane ich nabyciem prosimy o kontakt na adres e-mail: szkolenia@systherm.pl. Zdjęcie 6. Slajd witający Gości wraz z prezentacją okładki materiałów konferencyjnych Wykaz referatów wygłoszonych na XLVI Dni Chłodnictwa I. REFERATY NAUKOWO-TECHNICZNE 1. Tadeusz BOHDAL, Małgorzata SIKORA, Katarzyna WIDOMSKA Badanie skraplania mieszanin zeotropowych w minikanałach 2. Tadeusz BOHDAL, Małgorzata SIKORA, Marcin KRUZEL Badanie skraplania czynnika chłodniczego w pionowym minikanałe rurowym 3. Dariusz BUTRYMOWICZ, Jerzy GAGAN, Teodor SKIEPKO, Adam DUDAR, Michał ŁUKASZUK, Kamil ŚMIERCIEW Badania eksperymentalne wymiany ciepła i oporów przepływu w minikanałowym wymienniku ciepła 4. Andrzej GRZEBIELEC, Artur RUSOWICZ, Wojciech KOSSAKOWSKI, Jacek OSMÓLSKI Wpływ umiejscowienia wymiennika regeneracyjnego na efektywność pracy termoakustycznego urządzenia chłodniczego 5. Andrzej GRZEBIELEC, Michał OCIEPA Możliwość zastosowania nowoczesnych algorytmów sterowania w powietrznych pompach ciepła dużej mocy 6. Mirosława KOŁODZIEJCZYK, Kamil ŚMIERCIEW, Jerzy GAGAN, Dariusz BUTRYMOWICZ Obliczenia numeryczne wymiany ciepła i masy w przechowalni kapusty pekińskiej 7. Mirosława KOŁODZIEJCZYK, Jerzy GAGAN, Jarosław KARWACKI, Dariusz BUTRYMOWICZ Badania eksperymentalne stanu powietrza w komorze składowej marchwi 8. Grzegorz MIZERA, Dariusz BUTRYMOWICZ, Jarosław KARWACKI, Maria GRZEGORZEWSKA, Franciszek ADAMICKI

Ewaluacja pracy pośredniego układu chłodniczego z zastosowaniem propanu dla komory składowej marchwi 9. Tomasz PRZYBYLIŃSKI, Dariusz BUTRYMOWICZ, Kamil ŚMIERCIEW, Jarosław KARWACKI Badania eksperymentalne wymiany ciepła w inżektorze cieczowo-parowym dla izobutanu 10. Artur RUSOWICZ, Piotr A. BARANOWSKI, Maciej LESZCZYŃSKI, Dariusz SIENKIEL Badania nad zastosowaniem powietrznych mikrostrumieni do chłodzenia elektroniki 11. Urszula STĘPLEWSKA, Magdalena WRÓBEL-JĘDRZEJEWSKA Instalacje chłodnicze i klimatyzacyjne w aspekcie ograniczania śladu węglowego CF (Carbon Footprint) 12. Kamil ŚMIERCIEW, Piotr BAJ, Dariusz BUTRYMOWICZ, Tomasz PRZYBYLIŃSKI, Jarosław KARWACKI, Grzegorz MIZERA, Marian TRELA Badania pracy strumienicy dwufazowej cieczowo-parowej dla dwutlenku węgla I. PREZENTACJE PROMOCYJNE 1. Iwona BOCAR Energooszczędne rozwiązania firmy Honeywell dla instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych 2. Wojciech ERCHARD Oszczędność energii w układach chłodniczych i grzewczych przy zastosowaniu Energy Valve firmy BELIMO 3. Robert GREJCZ Diagnostyka działania sprężarek spiralnych i półhermetycznych tłokowych firmy Copeland 4. Marek GUMIENNY Energooszczędne urządzenia chłodnicze z wykorzystaniem techniki inwerterowej zastosowania praktyczne 5. Maciej GRZEGORSKI Systemy klimatyzacyjne GMV, Multi Free Match i Super Free Match marki Gree. Możliwości technologiczne, zastosowania oraz doświadczenia z eksploatacji 6. Grzegorz GRZELKA Energooszczędne rozwiązania techniczne urządzeń dla instalacji chłodniczej marketowej w kontekście nowych regulacji F-gazowych 7. Grzegorz HAŁUSZKO Przyrządy pomiarowe TESTO dedykowane do sektora chłodniczego 8. Artur WINKOWSKI, Bogdan MAZUR Sprężarka z automatyczną regulacją sprężu wewnętrznego i zasada działania. Parametry charakterystyczne, zastosowanie i dobór 9. Leszek WOJTAN Zastosowanie i budowa pomp ciepła dużej mocy dla ciepłownictwa sieciowego 10. Michał ZALEWSKI Analiza doboru pompy ciepła powietrze/woda WATERSTAGE. Wybór punktu biwalentnego Uwaga: Referaty plenarne i prezentacje promocyjne są opublikowane w materiałach konferencyjnych I. REFERATY KONFERENCYJNE OPUBLIKOWANE W CHŁODNICTWIE NR 11/12 R.2014 1. Marek GAZIŃSKI Sprężarki promieniowe z łożyskiem magnetycznym 2. Jarosław KARWACKI, Dariusz BUTRYMOWICZ Analiza zastosowania pompowania kapilarnego w mikrokanałowych parownikach 3. Grzegorz MIZERA, Jarosław KARWACKI, Tomasz PRZYBYLIŃSKI, Dariusz BUTRYMOWICZ, Maria GRZEGORZEWSKA, Franciszek ADAMICKI Ewaluacja eksperymentalna pracy układów chłodniczych obsługujących komory składowe kapusty pekińskiej

4. Tomasz MIERZEJEWSKI, Adam RUCIŃSKI Straty ciśnienia w przepływach dwufazowych czynników chłodniczych w mikrokanałach 5. Nikodem Szlązak, Dariusz Obracaj Sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w instalacjach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych I. PREZENTACJE ZAŁĄCZONE DO MATERIAŁÓW KONFERENCYJNYCH 1. Bolesław GAZIŃSKI, Karol BRUS, Marek GAZIŃSKI Jaki czynnik chłodniczy na dziś a jaki na jutro? 2. Marek GAZIŃSKI Zastosowanie sprawności Lorentza do oceny pomp ciepła * dr inż.grzegorz Krzyżaniak, Politechnika Poznańska, Instytut Inżynierii Środowiska, Zakład Ogrzewnictwa, Klimatyzacji i Ochrony Powietrza,