PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Kultury i Edukacji 11.11.2009 2009/2158(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie komunikatu zatytułowanego Europeana kolejne kroki (2009/2158 (INI)) Komisja Kultury i Edukacji Sprawozdawczyni: Helga Trüpel PR\793669.doc PE430.369v01-00 Zjednoczona w różnorodności
PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...3 UZASADNIENIE...8 PE430.369v01-00 2/11 PR\793669.doc
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie komunikatu zatytułowanego Europeana kolejne kroki (2009/2158 (INI)) Parlament Europejski, uwzględniając art. 151 traktatu WE, uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 sierpnia 2009 r. zatytułowany: Europeana kolejne kroki (COM(2009)0440), uwzględniając dyrektywę 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym 1, uwzględniając zalecenie Komisji 2006/585/WE z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie digitalizacji i udostępnienia w internecie dorobku kulturowego oraz w sprawie ochrony zasobów cyfrowych 2, uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 października 2009 r. zatytułowany: Prawa autorskie w gospodarce opartej na wiedzy (COM(2009)0532), uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 sierpnia 2008 r. zatytułowany Dostęp do dziedzictwa kulturowego Europy poprzez kliknięcie myszką. Postępy w zakresie digitalizacji i udostępnienia w internecie dorobku kulturowego oraz ochrony zasobów cyfrowych w UE (COM(2008)0513), uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 listopada 2008 r. w sprawie europejskiej biblioteki cyfrowej Europeana 3, uwzględniając sprawozdanie końcowe grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. bibliotek cyfrowych (podgrupy ds. praw autorskich) z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie ochrony zasobów cyfrowych oraz w sprawie dzieł osieroconych i dzieł o wyczerpanym nakładzie, uwzględniając sprawozdanie końcowe grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. bibliotek cyfrowych (podgrupy ds. partnerstw publiczno-prywatnych) z maja 2008 r. w sprawie partnerstw publiczno-prywatnych na rzecz cyfryzacji oraz udostępniania w internecie europejskiego dziedzictwa kulturowego, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2007 r. w sprawie i2010: europejska biblioteka cyfrowa 4, uwzględniając art. 48 Regulaminu PE, 1 Dz.U. L 167 z 22.6.2001, s. 10. 2 Dz.U. L 236 z 31.8.2006, s. 28. 3 Dz.U. C 319 z 13.12.2008, s. 18 4 Dz.U. C 219 E z 28.8.2008, s. 296. PR\793669.doc 3/11 PE430.369v01-00
uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisji Prawnej (A7-0000/2009), A. mając na uwadze, że w środowisku cyfrowym niezwykle ważne jest zapewnienie powszechnego dostępu do dziedzictwa kulturowego oraz zagwarantowanie jego ochrony dla przyszłych pokoleń, B. mając na uwadze, że bogactwo i różnorodność wspólnego europejskiego dziedzictwa kulturowego powinny być wspierane na jak najszerszą skalę, a państwa członkowskie i instytucje kulturalne, szczególnie biblioteki, musza odgrywać kluczową rolę w tym przedsięwzięciu na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, C. mając na uwadze, że europejskie dziedzictwo kulturowe składa się głównie z dzieł należących do domeny publicznej i trzeba zapewnić dostęp do nich w środowisku cyfrowym w miarę możliwości w formatach wysokiej jakości, D. mając na uwadze konieczność uwzględnienia szybkiego rozwoju nowych technologii, skutkującego zmianami w praktykach kulturalnych, istniejących projektów cyfrowych poza Europą, takich jak Google Books, oraz efektów ugody w sprawie dotyczącej tej wyszukiwarki w Stanach Zjednoczonych Ameryki, E. mając na uwadze, że jedynie niewielka część europejskiego dziedzictwa kulturowego została dotychczas udostępniona w formie cyfrowej, państwa członkowskie nie osiągają jednakowych postępów w tym zakresie, a środki publiczne przeznaczone na masową cyfryzację są niewystarczające, F. mając na uwadze, że cyfryzacja europejskiego dziedzictwa kulturowego będzie korzystna również dla innych sektorów, takich jak oświata, nauka, badania, turystyka i media, G. mając na uwadze, że technologia cyfrowa stanowi ponadto doskonałe narzędzie w służbie osób niepełnosprawnych, H. mając na uwadze, że przepisy dotyczące prawa autorskiego różnią się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich UE i że status wielu dzieł pod względem tych praw jest nieokreślony, I. mając na uwadze, że konieczne są pilne działania celem rozwiązania kwestii braku materiałów z XX i XXI w. w sytuacji, gdy dzieła o dużej wartości kulturowej marnieją niewykorzystane; mając na uwadze, że jakiekolwiek rozwiązanie musi należycie uwzględniać interesy wszystkich zainteresowanych stron, Europeana kluczowy krok ku ochronie i upowszechnianiu europejskiego dziedzictwa kulturowego 1. z zadowoleniem przyjmuje otwarcie i rozwój europejskiej biblioteki cyfrowej, muzeum i archiwum treści wysokiej jakości nazwanych Europeana jako jednego, bezpośredniego i wielojęzycznego portalu i punktu dostępu do europejskiego dziedzictwa kultury; 2. podkreśla znaczenie przekształcenia Europeany w pełni operacyjną służbę wyposażoną PE430.369v01-00 4/11 PR\793669.doc
w wielojęzyczny interfejs i sieć semantyczną umożliwiające ochronę dzieł i danych dostępnych na całym świecie; 3. wyraża ubolewanie z powodu nierównego wkładu państw członkowskich w zawartość Europeany i zachęca je oraz inne instytucje kulturalne do ścisłej współpracy w zakresie cyfryzacji dzieł, a także do kontynuacji wysiłków mających na celu sporządzenie planów digitalizacji na wszystkich możliwych poziomach, unikając tym samym powielania działań, oraz do przyspieszenia postępu cyfryzacji dzieł kultury; 4. zwraca uwagę na ewentualne korzyści gospodarcze digitalizacji, ponieważ cyfrowe walory dóbr kultury wywierają istotny wpływ gospodarczy, zwłaszcza na sektory związane z kulturą, i stanowią podstawę gospodarki opartej na wiedzy; 5. zauważa, że portal powinien uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych, umożliwiając im pełny dostęp do wspólnej europejskiej wiedzy; dlatego też zachęca wydawców do publikowania większej ilości dzieł w formatach dostępnych dla osób niepełnosprawnych; 6. podkreśla, że Europeana powinna stać się jednym z głównych punktów odniesienia dla projektów edukacyjnych i badawczych; uważa, że jeżeli zostanie ona spójnie zintegrowana z systemami edukacyjnymi, może przybliżyć młodym Europejczykom ich dziedzictwo kulturowe i literackie; 7. wzywa pilnie Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków, aby uniknąć różnic w poziomie wiedzy między Europą a Stanami Zjednoczonymi Ameryki oraz aby zagwarantować pełny dostęp Europejczyków do ich własnego dziedzictwa kulturowego; 8. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji dotyczącą odnowienia mandatu grupy ekspertów wysokiego szczebla, ponieważ przyczynia się ona do tworzenia wspólnej koncepcji europejskich bibliotek cyfrowych, a także wspiera praktyczne rozwiązania kluczowych kwestii związanych z udostępnianiem materiałów kulturalnych w internecie; Więcej treści w Europeanie i jej lepsza jakość 9. zachęca podmioty wnoszące wkład do Europeany do zwiększenia różnorodności rodzajów wprowadzanych treści, szczególnie materiałów audio i wideo, zwracając przy tym szczególną uwagę na dzieła, które łatwo ulegają zniszczeniu, przy jednoczesnym poszanowaniu praw własności intelektualnej, a zwłaszcza praw artystów wykonawców; 10. jest przekonany, że treści należące do domeny publicznej w formie analogowej powinny pozostać w domenie publicznej również w środowisku cyfrowym i nawet po zmianie formatu; 11. wzywa europejskie instytucje kulturalne, które przeprowadzają cyfryzację zawartości swoich domen publicznych, do ich udostępnienia za pośrednictwem Europeany i do nieograniczania ich dostępności do terytorium własnego kraju; 12. podkreśla, że należy znaleźć dla Europeany rozwiązania umożliwiające udostępnianie PR\793669.doc 5/11 PE430.369v01-00
treści chronionych prawem autorskim, jak również dzieł o wyczerpanym nakładzie i dzieł osieroconych w ramach podejścia międzysektorowego, przestrzegając jednocześnie przepisów dotyczących własności intelektualnej; uważa, że należy propagować takie rozwiązania, jak rozszerzone licencje zbiorowe lub inne metody zarządzania zbiorowego; 13. popiera zamiar utworzenia przez Komisję prostego i oszczędnego systemu ustalania praw w związku z digitalizacją opublikowanych materiałów i ich udostępnianiem w internecie; system ten będzie tworzony w ścisłej współpracy ze wszystkimi zaangażowanymi podmiotami; 14. w związku z tym przyjmuje z zadowoleniem i wspiera takie inicjatywy, jak projekt ARROW 1, realizowany wspólnie przez podmioty praw autorskich i przedstawicieli biblioteki, szczególnie że służy on określaniu takich podmiotów i ich praw oraz precyzowaniu statusu prawnego dzieł, w tym określaniu, czy są to dzieła osierocone bądź dzieła o wyczerpanym nakładzie; 15. opowiada się za zrównoważonym ogólnoeuropejskim rozwiązaniem w dziedzinie digitalizacji i rozpowszechniania dzieł osieroconych, począwszy od określenia ich jasnej definicji, poprzez ustanowienie wspólnych norm (w tym zasady zachowania należytej staranności przy poszukiwaniu właścicieli praw do tych dzieł), a skończywszy na rozwiązaniu kwestii ewentualnego naruszenia praw autorskich w związku z wykorzystaniem dzieł osieroconych; 16. zwraca uwagę na konieczność rozwijania technologii celem zagwarantowania długoterminowej i zrównoważonej cyfrowej ochrony i interoperacyjności systemów dostępu do treści, wielojęzycznej nawigacji, a także dostępności treści oraz zbioru jednolitych norm; Kwestie dotyczące finansowania i zarządzania 17. podkreśla, że stworzenie zrównoważonego modelu finansowania i zarządzania ma kluczowe znaczenie dla długoletniego istnienia Europeany; 18. podkreśla, że w celu pokrycia wysokich kosztów cyfryzacji i sprostania presji czasu należy opracować nowe metody finansowania, takie jak partnerstwa publiczno-prywatne, w oparciu o zrozumiałe warunki i wspólne wytyczne; 19. podkreśla, że znaczna część finansowania powinna pochodzić ze środków publicznych, i proponuje uwzględnienie procesu cyfryzacji w ramach strategii lizbońskiej, a także włączenie części kosztów digitalizacji do następnych wieloletnich ram finansowych poprzez programy wspólnotowe; 20. proponuje zorganizowanie kampanii zatytułowanej Dołącz do Europeany na rzecz działań związanych z finansowaniem w celu zwiększenia wiedzy na temat tej kwestii i jej pilności, i zaleca, by część zasobów przydzielonych na projekt Europeana została przeznaczona na promocję tej biblioteki wśród jak największej liczby odbiorców; 1 Dostępne rejestry informacji o prawach autorskich i dziełach osieroconych w ramach projektu Europeana PE430.369v01-00 6/11 PR\793669.doc
21. z zadowoleniem przyjmuje obecne zaangażowanie Fundacji Europejskiej Biblioteki Cyfrowej na rzecz łatwiejszego zawierania między muzeami, archiwami, archiwami audiowizualnymi i bibliotekami oficjalnych porozumień dotyczących sposobów współpracy w zakresie dostarczania treści do wspólnego portalu Europeana i jego zrównoważonego rozwoju; 22. uważa, że instytucje kulturalne muszą nadal odgrywać istotną rolę w przyszłym modelu zarządzania Europeaną; 23. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich. PR\793669.doc 7/11 PE430.369v01-00
UZASADNIENIE Europeana 1 internetowa biblioteka, muzeum i archiwum Europy została otwarta w listopadzie 2008 r. jako część inicjatywy Komisji na rzecz bibliotek cyfrowych w celu zapewnienia powszechnego dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego i naukowego w internecie. Obecnie Europeana oferuje 4,6 miliona dzieł w postaci cyfrowej, w tym książek, map, fragmentów filmów i fotografii. Celem jest zgromadzenie 10 milionów obiektów do czerwca 2010 r., kiedy to ma zostać uruchomiona nowa wersja Europeany. W 2011 r. rozpocznie się drugi etap projektu, czyli udostępnienie w pełni operacyjnego portalu Europeana.eu, który będzie w większym stopniu wielojęzyczny i zostanie wyposażony w sieć semantyczną. Ponadto Europeana umożliwia użytkownikom znalezienie informacji w języku ojczystym. Europeana jest finansowana ze środków programu econtentplus, programu na rzecz konkurencyjności i innowacji oraz przez niektóre państwa członkowskie i instytucje kulturalne. Fundacja Europejskiej Biblioteki Cyfrowej powstała w celu zapewnienia międzydyscyplinarnego dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego. Dąży ona do ułatwienia zawierania między muzeami, archiwami, archiwami audiowizualnymi i bibliotekami oficjalnych porozumień dotyczących sposobów współpracy w zakresie dostarczania treści do wspólnego portalu Europeana i jego zrównoważonego rozwoju. Celem fundacji jest również stworzenie ram prawnych jego wykorzystywania przez UE do celów związanych z finansowaniem oraz jako punktu wyjścia dla przyszłego zarządzania. Stroną internetową zarządza biuro Europeany z siedzibą w niderlandzkiej bibliotece narodowej. Ponad tysiąc instytucji kulturalnych udostępnia materiały za pomocą Europeany (bezpośrednio lub poprzez agregatory treści), a ponad 150 instytucji przyłączyło się do jej sieci partnerskiej. Komisja przygotowuje się teraz do kolejnego etapu rozwoju Europeany. Głównym celem jest zagwarantowanie, że Europeana oraz związana z nią polityka digitalizacji, dostępności w internecie i ochrony zasobów cyfrowych będą eksponowały kulturę europejską w sieci oraz uczynią z naszego wspólnego, zróżnicowanego dziedzictwa integralną część przyszłej infrastruktury informacyjnej Europy. Zainicjowano również konsultacje publiczne na temat dalszego rozwoju Europeany. Dotyczyły one między innymi sposobu, w jaki sektor prywatny może zostać zaangażowany w dalszy rozwój Europeany poprzez partnerstwa publiczno-prywatne i jak umożliwić wyszukiwanie dzieł chronionych prawem autorskim za pośrednictwem Europeany. W swojej rezolucji z dnia 27 września 2007 r. w sprawie i2010: europejska biblioteka cyfrowa Parlament Europejski wyraził zdecydowane poparcie dla koncepcji stworzenia europejskiej biblioteki cyfrowej w formie wspólnego, wielojęzycznego punktu dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego. 1 http://www.europeana.eu PE430.369v01-00 8/11 PR\793669.doc
Obecnie Europeana nabiera rzeczywistych kształtów, w związku z czym potrzebuje wyraźnego politycznego poparcia Parlamentu Europejskiego, ponieważ trwałość i jakość tego projektu zależą od zapewnienia zrównoważonego modelu finansowania i zarządzania, od rozwiązań w zakresie masowej cyfryzacji dzieł chronionych prawem autorskim oraz od większej wiedzy państw członkowskich na temat znaczenia takiego projektu. Główne kwestie dotyczące zawartości Digitalizacja produktów kultury, w tym książek, jest szeroko zakrojonym i drogim przedsięwzięciem, które wymaga ścisłej współpracy między podmiotami praw autorskich, instytucjami kulturalnymi i przedsiębiorstwami TIK, a także między sektorem publicznym a prywatnym. Wybór treści, które zostaną poddane cyfryzacji i umieszczone w Europeanie, leży w gestii państw członkowskich i ich instytucji kulturalnych, zgodnie z krajową polityką kulturalną lub informacyjną. Wkład poszczególnych państw członkowskich do Europeany jest bardzo nierówny, zarówno pod względem liczby dzieł, jak i rodzajów treści. Zaledwie 5% wszystkich książek w wersji cyfrowej można znaleźć w Europeanie. Niemal połowa tych pozycji pochodzi z Francji. Inne poważnie zaangażowane w projekt kraje to Niemcy (16%), Holandia (8%) i Zjednoczone Królestwo (8%). Wkład pozostałych krajów to nie więcej niż 5% na kraj. W związku z tym, że tempo masowej cyfryzacji w innych częściach świata rośnie, konieczne jest poważniejsze zajęcie się kwestią szeroko zakrojonej digitalizacji europejskiego dziedzictwa kulturowego. Szczególną uwagę należy zwrócić na te dzieła, które łatwo ulegają zniszczeniu i mogą wkrótce przestać istnieć, jak na przykład materiały audiowizualne. Pierwotnym celem było skoncentrowanie się na dziełach tekstowych nieobjętych ochroną prawem autorskim. Ze względów natury prawnej Europeana nie zawiera ani książek, których nakład został już wyczerpany (90% materiałów bibliotek krajowych), ani dzieł osieroconych (10% do 20% krajowych zbiorów), w których przypadku nie można ustalić autorów. Jednocześnie jasne jest, że należy rozwiązać kwestię umieszczania na stronie Europeany dzieł chronionych prawem autorskim. Jest to szczególnie ważne, aby uniknąć całkowitego braku materiałów z XX w., czyli sytuacji, w której za pośrednictwem portalu można uzyskać dostęp do licznych materiałów sprzed 1900 r., ale tylko do kilku nowszych pozycji. Takie założenie wymaga ścisłej współpracy między instytucjami kulturalnymi i właścicielami praw, przy pełnym poszanowaniu przepisów dotyczących prawa autorskiego. Szczególnie poważny problem stanowi kwestia dzieł osieroconych, czyli dzieł, w których przypadku niemożliwe lub bardzo trudne jest określenie podmiotów praw autorskich. Większość państw członkowskich poczyniła niewielkie postępy od czasu wydania przez Komisję w 2006 r. zalecenia w sprawie digitalizacji i ochrony zasobów cyfrowych. Na kwestię tę zwrócono większą uwagę w związku z ugodą w sprawie wyszukiwarki książek Google Book Search w USA dotyczącą wielu z tych dzieł. (Google Books jest komercyjnym PR\793669.doc 9/11 PE430.369v01-00
projektem autorstwa jednego z najważniejszych podmiotów na rynku usług internetowych. Ta wyszukiwarka umożliwia użytkownikom dostęp online do książek należących do domeny publicznej lub fragmentów książek chronionych prawem autorskim za pomocą wyszukiwania według słów kluczowych.). Ugoda ta jest umową zawartą między Google a Stowarzyszeniem Amerykańskich Wydawców i Stowarzyszeniem Autorów celem zakończenia postępowania sądowego o naruszenie praw autorskich. Ugoda amerykańska ma zastosowanie wyłącznie do komercyjnego wykorzystywania książek przez Google w Stanach Zjednoczonych. Może ona jednak doprowadzić do powstania różnicy w poziomie wiedzy między Europą a USA, jeżeli w wyniku tej ugody książki autorów europejskich w postaci cyfrowej będą dostępne wyłącznie z terytorium USA. Google może osiągnąć de facto pozycję monopolistyczną jako jedyne źródło wyszukiwania, dystrybucji i sprzedaży książek. W związku z tym Komisja musi uważnie śledzić rozwój sytuacji. Należy podjąć wszelkie niezbędne kroki, aby uniknąć powstania przepaści cyfrowej oraz chronić wspólne długofalowe interesy europejskie. Podejście europejskie różni się od założeń Google Books, ponieważ Europeana jest serwisem dostępnym na całym świecie i jej celem jest dostarczenie wysokiej jakości treści przy pełnym poszanowaniu przepisów dotyczących prawa autorskiego. Należy o tym pamiętać, poszukując rozwiązań dla różnorakich problemów związanych z przepisami dotyczącymi praw autorskich, które różnią się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich UE. Obecnie takie inicjatywy, jak projekt ARROW (dostępne rejestry informacji o prawach autorskich i dziełach osieroconych), który umożliwia każdemu użytkownikowi sprawdzenie za pośrednictwem interfejsu Europeany, czy dane dzieło jest dostępne, czy prawa do niego wygasły albo czy jest to dzieło osierocone, i uzyskanie informacji na temat podmiotów praw autorskich, są niezwykle użytecznym narzędziem ułatwiającym ustalenie, do kogo należą prawa do dzieł osieroconych. Realizowane obecnie w Europie projekty w zakresie digitalizacji wskazują na stale pojawiający się problem z materiałami należącymi do domeny publicznej po zmianie formatu. Ważne jest, by książki należące do domeny publicznej w formie analogowej pozostały w domenie publicznej w środowisku cyfrowym i by udostępnić je jak największej liczbie osób. W Europie istnieje wiele różnych podejść, które budzą wątpliwości natury prawnej co do praw powstałych w związku z cyfryzacją. Do problematycznych kwestii związanych z dziełami należącymi do domeny publicznej należy np. przyjęcie nowych praw, które powstaną w wyniku cyfryzacji, przyznawanie praw na wyłączność do dzieł należących do domeny publicznej przedsiębiorstwom zajmującym się digitalizacją, a także terytorialne ograniczenia dostępu do treści kulturalnych, które mogą zwiększyć się w trakcie procesu cyfryzacji. Kwestie finansowe Początkowy model finansowania europejskiej biblioteki cyfrowej wyłącznie ze środków wspólnotowych (do 2009 r. w ramach projektu EDL-net współfinansowanego w ramach programu econtentplus) przekształcił się w model, w którym projekt nie jest finansowany wyłącznie przez Komisję (w ramach programu na rzecz konkurencyjności i innowacji), lecz także przez państwa członkowskie, niektóre instytucje kulturalne oraz sponsorów z sektora PE430.369v01-00 10/11 PR\793669.doc
prywatnego (od 2009 r. do końca 2013 r.). Należy opracować nowe sposoby finansowania celem wprowadzenia zrównoważonego modelu finansowania począwszy od 2013 r. Jednym z przewidzianych sposobów jest odejście od obecnego modelu finansowania opartego na projektach na rzecz partnerstw publiczno-prywatnych oraz lepiej zaplanowanego wkładu instytucji publicznych. Partnerstwa publiczno-prywatne mogą przybierać różne formy, takie jak prywatny sponsoring, opłaty za umieszczone w Europeanie linki do materiałów organizacji, które uzyskują z nich dochód, a także modele ściślejszego partnerstwa, w których przypadku sektor prywatny byłby bezpośrednio zaangażowany w prowadzenie Europeany oraz generowanie przychodów pozwalających na zarządzanie stroną. Partnerstwa te powinny być zawsze oparte na zrozumiałych warunkach i wspólnych wytycznych. Modele finansowania publicznego powinny obejmować zarówno większe zaangażowanie państw członkowskich, jak i stały wkład Wspólnoty po 2013 r. Najpilniejszym zadaniem będzie przeprowadzenie kosztownego procesu masowej digitalizacji w ramach opracowywanej obecnie na nowo strategii lizbońskiej. Krokiem naprzód byłoby pokrycie części kosztów digitalizacji ze środków w ramach kolejnego etapu programów wspólnotowych oraz uwzględnienie tych kosztów w następnych wieloletnich ramach finansowych. Obecna recesja nie może być powodem cięć finansowych w dziedzinie cyfryzacji, społeczeństwa informacyjnego itp. Konieczna jest odpowiednia kampania na rzecz przyszłego finansowania, obejmująca konferencje dotyczące zdobywania funduszy, celem zwiększenia wiedzy na temat Europeany oraz, w szerszym kontekście, na temat zakresu pracy i wysiłków koniecznych do osiągnięcia znaczącego postępu w szeroko zakrojonej digitalizacji europejskiego dziedzictwa kulturowego. PR\793669.doc 11/11 PE430.369v01-00