LISTOPAD 2011 SPIS TREŚCI Mamy przyjemność przedstawić Państwu nasz kolejny Alert Prawny zawierający informacje o najnowszych zmianach w prawie i ważnych orzeczeniach. Prosimy pamiętać, iż Alert Prawny ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości prosimy o kontakt z BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY. PRAWO CYWILNE... 2. POSTĘPOWANIE CYWILNE... 2. RYNKI FINANSOWE... 3. NIERUCHOMOŚCI... 4. PRAWO BANKOWE... 4. RYNEK KAPITAŁOWY... 5. Alert Prawny dostępny jest także w języku angielskim BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY ul. Pańska 73 00-834 Warszawa tel.+ 48 22 314 75 90 office@blegal.pl www.blegal.pl
PRAWO CYWILNE PRZEKSZTAŁCENIE UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI Zgodnie z ustawą z dnia. z 28 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 187 poz. 1110), z dniem 9 października 2011 roku rozszerzony został katalog podmiotów, które mogą żądać przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, o ile były one użytkownikami wieczystymi w dniu 13 października 2005 roku. Szerzej o powyższym zagadnieniu pisaliśmy w naszym Alercie Prawnym z sierpnia 2011 roku. ZAPIS WINDYKACYJNY W dniu 23 października 2011 roku weszła w życie ustawa z dnia 18 marca 2011 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 85 poz. 458) wprowadzająca do polskiego systemu prawa instytucję zapisu windykacyjnego. Zapisem windykacyjnym jest rozrządzenie spadkodawcy na wypadek śmierci, zawarte w testamencie, przez które spadkodawca postanawia, że oznaczona osoba nabywa określony przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. Najważniejsze kwestie dotyczące powyższej nowelizacji zostały omówione w naszym Alercie Prawnym z czerwca 2011 roku. Radosław Biedecki rbiedecki@blegal.pl POSTĘPOWANIE CYWILNE ZNIESIENIE POSTĘPOWANIA W SPRAWACH GOSPODARCZYCH Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233, poz. 1381) w istotny sposób modyfikuje przepisy dotyczące procedury cywilnej. Za najistotniejszą zmianę należy uznać rezygnację z odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych. Od dnia 3 maja 2012 roku, w którym ustawa wejdzie, sprawy przedsiębiorców będą rozpatrywane w trybie zwykłym, przez wyspecjalizowane wydziały gospodarcze. Nowelizacja zniosła instytucję prekluzji dowodowej polegającą na obowiązku zgłaszania przez strony w określonym, krótkim terminie wszystkich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie, pod rygorem utraty prawa do ich późniejszego powoływania w trakcie postępowania. Obecnie, powód jest zobowiązany do dokonania takiego zgłoszenia jeszcze w pozwie, natomiast pozwanemu przysługiwał termin 2 tygodni na złożenie odpowiedzi na pozew, licząc od daty jego otrzymania. Po wprowadzeniu zmian, wszystkie podmioty występujące w postepowaniu (w tym przedsiębiorcy) będą zobowiązane do przytaczania okoliczności faktycznych oraz dowodów bez zwłoki, zgodnie z dobrymi obyczajami. Sąd powinien pominąć spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo, że występują inne wyjątkowe okoliczności. Aktualnie obowiązujący, rygorystyczny formalizm procesowy w zakresie czynności podejmowanych przez strony i uczestników postępowania zostanie zatem zastąpiony przez ustawodawcę dyskrecjonalną oceną dokonywaną każdorazowo przez sędziego w danej sprawie. - 2 -
Do postępowań wszczętych przed dniem 3 maja 2012 roku zastosowanie znajda przepisy dotychczasowe. Ustawa wejdzie w życie 3 maja 2012 roku. Anna Herman aherman@blegal.pl RYNKI FINANSOWE REJESTRACJA USŁUG PŁATNICZYCH Uregulowane zostały nowe zasady świadczenia usług płatniczych w obrocie prawnym. Ustawa z dnia z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199 poz. 1175) ma na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do postanowień zawartych w dyrektywie 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniającej dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylającej dyrektywę 97/5/WE (Dz. Urz. UE L Nr 319 z dnia 5 grudnia 2007 roku). Przez usługi płatnicze należy m.in. rozumieć: przyjmowanie wpłat gotówki i dokonywanie wypłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku; (b) wykonywanie transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy; (c) wydawanie instrumentów płatniczych; (e) świadczenie usług przekazu pieniężnego. Nowych przepisów nie stosuje się przede wszystkim do czeków, weksli, jak i transakcji dokonywanych wyłącznie za pomocą gotówki bezpośrednio pomiędzy składającym zlecenie płatnicze a odbiorcą. Zgodnie z ustawą, oprócz dotychczasowych dostawców usług płatniczych m. in. banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, instytucji kredytowych, czy spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, w powyższym zakresie działalność będą mogły również prowadzić instytucje płatnicze oraz biura usług płatniczych. Instytucje płatnicze działają na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję Nadzoru Finansowego i są uprawnione do oferowania wszystkich usług płatniczych objętych ustawą. Mogą one działać nie tylko na terytorium Polski, lecz również w dowolnym kraju Unii Europejskiej, o ile uprzednio zawiadomią Komisję Nadzoru Finansowego o zamiarze świadczenia usług za granicą. Biura usług płatniczych mogą oferować usługi płatnicze jedynie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność w zakresie takiego biura jest wykonywana na podstawie wpisu do rejestru krajowych instytucji płatniczych i innych dostawców. Średnia całkowitej kwoty transakcji płatniczych z poprzednich 12 miesięcy wykonanych przez biuro usług płatniczych (w tym przez agentów, za pośrednictwem których świadczy ono usługi płatnicze) nie może przekraczać kwoty 500.000 Euro miesięcznie. Dostawcy oferujący w dniu wejścia w życie ustawy usługi płatnicze powinni dostosować prowadzoną przez siebie działalność do obowiązków wynikających z omawianego aktu normatywnego w terminie 12 miesięcy. Inni przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie usług płatniczych powinni to uczynić w okresie 6 miesięcy. (d) zawieranie umów z przedsiębiorcami o przyjmowanie zapłaty przy użyciu instrumentów płatniczych; Ustawa weszła w życie 24 października 2011 roku, oprócz zmian dotyczących ustawy z dnia - 3 -
2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271, z późn. zm.), które wejdą w życie 18 grudnia 2011 roku oraz ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 75, poz. 398), które wejdą w życie 1 stycznia 2012 roku. Zmiany mają doprowadzić do usprawnienia i wykorzystania wszystkich środków przeznaczonych na działanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w ramach poprawiania i rozwijania infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa przez scalanie gruntów. Ustawa weszła w życie 21 września 2011 roku. Piotr Kasprzak pkasprzak@blegal.pl Radosław Biedecki rbiedecki@blegal.pl NIERUCHOMOŚCI ZAGOSPODAROWANIE POSCALENIOWE Ustawa z dnia 29 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. Nr 185 poz. 1097) wprowadziła pojęcie zagospodarowania poscaleniowego. Zgodnie z nowelizacją, zagospodarowanie poscaleniowe to określone w decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów prace umożliwiające objęcie w posiadanie przez uczestników scalenia wydzielonych im w ramach postępowania scaleniowego gruntów, polegające na: (b) (c) budowie lub przebudowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz dojazdów do zabudowań poszczególnych uczestników scalenia; korekcie przebiegu oraz poprawie parametrów technicznych urządzeń melioracji wodnych; likwidacji zbędnych miedz i dróg oraz wykonywaniu zabiegów rekultywacyjnych umożliwiających uprawę mechaniczną gruntów. Zagospodarowanie poscaleniowe jest elementem integralnym samego scalenia gruntów i stanowi niezbędny element objęcia w posiadanie gruntów przez uczestników scalenia. PRAWO BANKOWE OUTSOURCING BANKOWY Na podstawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 19 sierpnia 2011 roku (Dz. U. Nr 201, poz. 1181), znowelizowano przepisy dotyczące outrsourcingu bankowego. Nowelizacja zakłada wprowadzenie większej swobody w powierzaniu przez banki określonych czynności bankowych poszczególnym przedsiębiorcom krajowym i zagranicznym. Zgodnie z jej postanowieniami, przedsiębiorcami działającymi jako insourcerzy czynności bankowych mogą być obecnie również wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Rozszerzony został również katalog zlecanych czynności. Insourcerzy mogą m.in. prowadzić windykację należności banku oraz wykonywać czynności związane z emitowaniem i przechowywaniem bankowych papierów wartościowych. Nowelizacja wprowadziła możliwość dokonywania podoutsourcingu. Oznacza to, iż przedsiębiorca będący insourcerem może, o ile przewiduje to umowa zawarta z bankiem, powierzyć innemu przedsiębiorcy na podstawie oddzielnej umowy wykonywanie: - 4 -
czynności służących realizacji głównego świadczenia wynikającego z umowy zawartej pomiędzy insourcerem oraz bankiem (czynności pomocniczych), po uzyskaniu pisemnej zgody banku; lub pojawiające się nowe trendy, które często są efektem poszukiwań efektywnych rozwiązań dla zjawisk i zdarzeń wykraczających poza ramy przepisów prawa powszechnie obowiązującego. (b) wszystkich czynności powierzonych przez bank insourcerowi, jednorazowo, w przypadku gdy w następstwie siły wyższej nie może ich wykonywać samodzielnie, na czas niezbędny do usunięcia przyczyn uniemożliwiających wykonywanie tych czynności. Ustawodawca co do zasady zniósł dotychczasowy obowiązek informowania Komisji Nadzoru Finansowego przez banki o zamiarze zawierania krajowych umów outsourcingowych. W zamian, banki są zobowiązane do prowadzenia ewidencji umów outsourcingowych i podoutsourcingowych. Wymóg notyfikacji Komisji Nadzoru Finansowego pozostawiono w przypadku jednorazowego powierzeniu innemu przedsiębiorcy wykonywania czynności w ramach podoutsourcingu stosowanego w razie wystąpienia siły wyższej. Ustawa weszła w życie 27 października 2011 roku. Zmiana wprowadza m.in. obowiązek zamieszczania przez spółkę giełdową na jej stronie internetowej, corocznie, informacji o udziale kobiet i mężczyzn w zarządzie i w radzie nadzorczej spółki. Ponadto, zgodnie ze zmienionymi Dobrymi Praktykami spółka giełdowa powinna zapewnić akcjonariuszom możliwość udziału w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, polegającego na: (b) (c) transmisji obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, w ramach której akcjonariusze mogą wypowiadać się w toku obrad walnego zgromadzenia przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad, wykonywaniu osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu w toku walnego zgromadzenia. Zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2012 roku. Ludomir Biedecki lbiedecki@blegal.pl Ludomir Biedecki lbiedecki@blegal.pl RYNEK KAPITAŁOWY ZMIANA DOBRYCH PRAKTYK SPÓŁEK NOTOWANYCH NA GPW 31 sierpnia 2011 r. i 19 października 2011 r. Rada GPW dokonała zmian Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW. Zmiany dotyczą przede wszystkim elementów wchodzących w zakres ładu informacyjnego w spółkach publicznych oraz stanowią reakcję Giełdy na - 5 -
O BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY jest niezależną kancelarią prawniczą założoną przez prawników z wieloletnim doświadczeniem zdobytym podczas pracy w wiodących międzynarodowych kancelariach prawniczych. BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY świadczy kompleksowe usługi doradztwa prawnego w zakresie wszelkich aspektów prawa gospodarczego, fuzji i przejęć, finansów i bankowości, obrotu nieruchomościami i prawa budowlanego, rynków kapitałowych, prawa pracy, prawa energetycznego oraz postępowania sądowego i arbitrażowego. BIEDECKI BIE- DECKI I PARTNERZY jest rekomendowana przez niezależne międzynarodowe prestiżowe rankingi kancelarii prawniczych takie jak Legal 500 (w dziedzinach: prawo spółek, fuzje i przejęcia, bankowość i finanse, rynki kapitałowe oraz obrót nieruchomościami), Chambers Europe (w dziedzinie rynków kapitałowych oraz fuzji i przejęć) oraz Corporate International Magazine i ACQ Finance Magazine. BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY współpracuje z czołowymi niezależnymi kancelariami europejskimi a także z Ameryki Północnej. Dzięki kontaktom zagranicznym BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY doradza w transakcjach transgranicznych lub zawierających elementy międzynarodowe. Nasze usługi: PRAWO HANDLOWE/PRAWO GOSPODARCZE FUZJE I PRZEJĘCIA OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI OBRÓT INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI I RYNKI KAPITAŁOWE BANKOWOŚĆ I FINANSE RESTRUKTURYZACJA I DOCHODZENIE NALEŻNOŚCI PRAWO KONSUMENCKIE PRAWO PRACY SPORY SĄDOWE I ARBITRAŻ PRAWO ENERGETYCZNE OBSŁUGA KORPORACYJNA I KONTRAKTOWA PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. BIEDECKI BIEDECKI I PARTNERZY ul. Pańska 73 00-834 Warszawa tel.+ 48 22 314 75 90 office@blegal.pl www.blegal.pl - 6 -