Okulary przeciwsłoneczne pilota przeznaczone są do ochrony oczu przed promieniowaniem słonecznym, uderzeniami ciał stałych (np. piasku) i rozbryzgami cieczy. Konstrukcja okularów powinna składać się z ramki (oprawy) i oprawionych w niej szybek ochronnych (filtrów chroniących przed olśnieniem słonecznym) o zabarwieniu szarym lub brązowym. Oprawa powinna być w kolorze czarnym z możliwością łatwego dopasowania wielkości oprawy do indywidualnych potrzeb użytkownika (dostępność opraw w co najmniej pięciu wielkościach). Elementy oprawy okularów stykające się bezpośrednio z twarzą (końce zauszników oraz noski) powinny być wykonane z materiału zapewniającego wysoki komfort użytkowania przy długotrwałym, nieprzerwanym użytkowaniu. Szybki ochronne powinny być wykonane z utwardzonego szkła organicznego lub innych wysokiej jakości materiałów stosowanych w optyce oftalmicznej (np. CR-39, poliwęglan). Powinny zapewniać ochronę przed olśnieniem słonecznym (zgodnie z warunkami przedstawionymi szczegółowo w tablicy 1). Nominalna wysokość szybki ochronnej (mierzona w punkcie patrzenia) powinna wynosić nie mniej niż 35mm. Dodatkowo szybki ochronne mogą zostać pokryte powłoką lustrzaną. Do okularów powinien być dołączony futerał. Szczegółowa specyfikacja wymagań oraz metod badań okularów przeciwsłonecznych przedstawiona w tablicy 1 została opracowana w oparciu o następujące Polskie Normy: 2009 Ochrona indywidualna oczu Okulary i filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym do zastosowań ogólnych, filtry do bezpośredniej obserwacji słońca, 167:2005 Ochrona indywidualna oczu Optyczne metody badań, 168:2005 Ochrona indywidualna oczu Nieoptyczne metody badań, ISO 8980-4:2007 Optyka oftalmiczna Gotowe soczewki okularowe nieokrojone Część 4: Wymagania i metody badań dotyczące powłok przeciwodblaskowych. Oceniane parametry w tablicy 1 podzielono na trzy grupy: Parametry dotyczące konstrukcji oraz jakości zastosowanych materiałów (pozycje od 1 do 3), Parametry optyczne (pozycje od 4 do 7), Parametry określające ochronę przed czynnikami zewnętrznymi (pozycje od 8 do 10), Parametry określające znakowanie oraz informacje dla użytkownika (pozycje od 11 do 12). 2
LP Parametry poddawane ocenie Tablica 1 Wymagania (dokument odniesienia, punkt) Metoda badań wg 1 2 3 4 1. Konstrukcja ogólna Okulary przeciwsłoneczne nie powinny - mieć zarysowań, ostrych krawędzi lub innych wad mogących wywołać dyskomfort lub skaleczenie podczas zamierzonego użycia ( p. 5.2) 2. Materiały Na oprawy nie powinny być stosowane - materiały, które są znane jako powodujące podrażnienia, reakcje toksyczne lub inne szkody podczas noszenia w kontakcie ze skórą użytkownika ( p. 5.5) 3. Jakość materiału optycznego i jego powierzchni 4. Jakość i staranność wykonania elementów optycznych 1 klasa wykonania optycznego wg PN- EN 2009 Szybki ochronne nie powinny mieć uszkodzeń mechanicznych lub innych wad materiału, które mógłby zakłócać widzenie, z pominięciem 5 mm strefy brzegowej pkt. 4.4 Moc sferyczna Moc astygmatyczna, ±0,09 [m -1 ] 0,09 [m -1 ] 167:2005, rozdział 3 Rozproszenie światła, wartość zredukowanego współczynnika rozproszenia światła, 0,65 (cd/m 2 )/lx 167:2005, rozdział 4 3
1 2 3 4 5. Współczynniki Współczynnik 8% 18% przepuszczania przepuszczania ( p. 4.1) i współczynnik światła V przepuszczania światła dla szybek ochronnych z filtrami Maksymalna wartość 0,1 v chroniącymi przed współczynnika ( p. 4.1) olśnieniem przepuszczania F (λ) słonecznym (Filtry w zakresie o oznaczeniach 3 widmowym nadfioletu wg dla długości fali od 2009) 280nm do 315nm, Maksymalna wartość współczynnika przepuszczania F (λ) w zakresie widmowym nadfioletu dla długości fali ponad 315 nm do 350 nm, 0,5 v ( p. 4.1) Maksymalna wartość widmowego współczynnika przepuszczania w zakresie widmowym nadfioletu dla długości fali od 315 nm do 380 nm, Widmowy współczynnik przepuszczania w zakresie od 500nm do 650nm, nie mniej niż: 0,5 v ( p. 4.1) 0,2 v ( p. 4.1) 4
1 2 3 4 6. Rozpoznawanie świateł sygnalizacyjnych Wizualny współczynnik (iloraz) Q osłabienia nie powinien być mniejszy niż 0,80 dla czerwonych i żółtych świateł sygnalizacyjnych, nie mniejszy niż 0,40 dla niebieskich świateł sygnalizacyjnych i nie mniejszy niż 0,60 dla zielonych świateł sygnalizacyjnych 7. Badanie reflektancji świetlnej i średniej dla okularów z powłoką antyrefleksyjną 8. Odporność na uderzenie cząstkami o dużej prędkości (45 m/s) oraz odporność na cząstki o dużej prędkości w ekstremalnych temperaturach Reflektancja ρ v soczewki z powłoką przeciwodblaskową powinna być mniejsza niż 2,5% Nie powinny powstawać uszkodzenia: rozbicie szybki, odkształcenie szybki, rozbicie ramki lub oprawy ( 166:2005 p.7.2.2) 9. Odporność na zapalenie Żaden z elementów okularów nie powinien zapalać się (ani żarzyć) po usunięciu pręta do badań ( pkt. 5.4) 10. Odporność na korozję Po badaniu wszystkie metalowe części powinny mieć gładkie powierzchnie i być wolne od śladów utlenień ( 166:2005, p. 7.1.6) 11. Znakowanie Informacje w postaci oznakowania na oprawie okularów lub na opakowaniu, dołączonej etykiecie, lub kombinacji tych możliwości powinny zawierać nw. dane: - nazwę wykonawcy/dostawcy; - numer kategorii filtru - 3; - numer i rok obowiązującej normy; - oznaczenie kodem kreskowym zgodnie z postanowieniami Decyzji Nr 3/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 stycznia 2014 r. w sprawie wytycznych określających wymagania w zakresie znakowania kodem kreskowym wyrobów dostarczanych do resortu obrony narodowej (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2014 r. poz. 11) oraz zgodnie z umową zakupu. ISO 8980-4:2007, p. 4.2 168:2005, rozdział 9 168:2005, rozdział 7 168:2005, rozdział 8-5
12. Informacje dostarczana przez wykonawcę/producenta wg ( p. 7.2.2) Informacja dostarczona przez wykonawcę/dostawcę powinna być udostępniona w języku narodowym kraju przeznaczenia. Powinna zawierać następujące dane: - nazwę i adres wykonawcy/dostawcy; - instrukcję użytkowania, czyszczenia; - wyjaśnienie symboli oznakowania; - klasę optyczną; - w przypadku, gdy punkt odniesienia różni się od zdefiniowanego, pozycja punktu odniesienia, jak podano w dokumentacji technicznej; - wartość nominalna współczynnika przepuszczania światła. - Szybki ochronne okularów spełniające niniejsze wymagania umożliwiają obserwację informacji wyświetlanych na ekranach ciekłokrystalicznych. 1. Zasady odbioru 1.1 Tryb oceny zgodności Ocenę zgodności wykonania wyrobu z postanowieniami niniejszych Wymagań Techniczno- Użytkowych należy prowadzić według zasad określonych w ustawie z dnia 17 listopada 2006 r. o systemie oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. z 2006 r. Nr 235, poz.1700 z późn. zm.) oraz zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowego wykazu wyrobów podlegających ocenie zgodności oraz sposobu i trybu przeprowadzania oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności państwa (Dz. U. z 2013 r., pózn. 136.). Okulary podlegają ocenie zgodności w trybie I. 2. Nadzór nad wyrobem 2.1 Postanowienia ogólne Nadzór nad czynnościami związanymi z wyrobem prowadzi Rejonowe Przedstawicielstwo Wojskowe (RPW) lub inny organ wskazany przez Zamawiającego w umowie. Organ ten dokonuje odbioru wojskowego wyrobu. W celu kontroli jakości i odbioru/zwolnienia wyrobów ustala się następujące rodzaje badań kontrolnych: zdawczo-odbiorcze ( Z O ); okresowe ( O ). Podstawowymi dokumentami przy wykonywaniu oceny zgodności, badań kontrolnych i odbiorze/zwolnieniu przedmiotów umundurowania i wyekwipowania są: niniejsze WTU; normy wskazane w niniejszych wymaganiach. 6
Wyroby przedstawione do badań zgodności z wymaganiami niniejszych WTU powinny być odebrane/zwolnione przez służby Kontroli Jakości (KJ) Dostawcy/Wykonawcy. Odbiór należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami i pieczęciami działu KJ. W przypadku uzyskania wyników badań zdawczo-odbiorczych lub okresowych niezgodnych z wymaganiami określonymi w niniejszych WTU RPW wstrzymuje odbiór/zwolnienie badanej partii wyrobów. Odbiór/zwolnienie partii może nastąpić po usunięciu błędów wykonania oraz potwierdzeniu poprawności wykonania wyrobów pozytywnymi wynikami badań. RPW ma prawo kontroli u Dostawcy/Wykonawcy warunków realizacji produkcji, w tym procesów międzyoperacyjnych, na zgodność z wymaganiami niniejszych wymagań. Wyrób powinien także spełniać dodatkowe wymagania jakościowe, jeżeli zapisano je w umowie. Sposób potwierdzenia tych wymagań określa umowa. 2.2 Badania zdawczo-odbiorcze Badania zdawczo-odbiorcze wykonuje się w celu sprawdzenia, czy wyroby są wykonane zgodnie z wybranymi wymaganiami niniejszych wymagań. Pozytywny wynik badań jest podstawą odbioru wyrobu. Wyroby do badań pobiera się z partii wyrobów o liczności nie większej niż 1.000 szt., o tym samym oznaczeniu klasyfikacyjnym, tej samej jakości, przedstawionych do jednorazowego odbioru. Próbki do badań pobiera przedstawiciel RPW z udziałem komisji Dostawcy/Wykonawcy. Badania wykonują: - przedstawiciel RPW siłami i środkami Dostawcy/Wykonawcy, w zakresie określonym w tablicy 2, Lp. 1, 2 i 3, - laboratoria w zakresie określonym w tablicy 2, Lp. 4. Dla pierwszej partii wyrobów dostarczonych zgodnie z zawartą umową badania laboratoryjne należy wykonać w laboratorium akredytowanym lub spełniającym wymagania normy ISO/IEC 17025. Dla kolejnych partii dopuszcza się przeprowadzenie badań w innym laboratorium. Jeden egzemplarz wyników badań laboratoryjnych Dostawca/Wykonawca przekazuje RPW. W przypadku zaistnienia przesłanek, które mogą świadczyć o pogorszeniu jakości wyrobu lub materiałów składowych RPW może pobrać losowo z bieżącej partii produkcyjnej wyroby i zlecić ich badanie WOBWSM (koszty badań pokrywa WOBWSM). Pozytywne wyniki przeprowadzonych badań należy zaliczyć do badań zdawczo - odbiorczych partii. Potwierdzenie w badaniach niezgodności wyrobów z wymaganiami określonymi w niniejszych wymaganiach skutkuje rozszerzeniem badań zdawczo-odbiorczych lub zwiększeniem liczności próby wg uzgodnień między Dostawcą/Wykonawcą a RPW. Badania te Dostawca/Wykonawca wykonuje w laboratorium akredytowanym lub spełniającym wymagania normy ISO/IEC 17025, bez dodatkowego finansowania przez MON, a jeden egzemplarz wyników badań przekazuje RPW. 2.3 Badania okresowe Badania okresowe wykonuje się w celu okresowego sprawdzenia czy wyroby są zgodne z wymaganiami podanymi w niniejszych WTU, w celu sprawdzenia stabilności procesu technologicznego podczas ich wytwarzania, potwierdzenia możliwości kontynuowania wytwarzania wyrobów według obowiązujących wymagań oraz w celu stwierdzenia możliwości odbioru/zwolnienia wyrobów. Badania okresowe wykonuje Dostawca/Wykonawca, przy udziale i pod kontrolą przedstawiciela RPW (nie dotyczy badań laboratoryjnych). Badania okresowe przeprowadza się dla co piątej partii wyrobów, co najmniej raz w roku, 7
po wykonaniu dla tej partii badań zdawczo-odbiorczych, pod warunkiem, że badania zdawczo-odbiorcze tej partii zakończyły się wynikiem pozytywnym. Do badań okresowych pobierana jest próbka o liczności wymaganej w prowadzonych badaniach. Wyroby do badań okresowych pobiera przedstawiciel RPW z udziałem komisji Dostawcy/Wykonawcy. Badania powinny być przeprowadzone zgodnie z zakresem określonym w tablicy 2. Badania laboratoryjne wykonuje się w laboratorium akredytowanym lub spełniającym wymagania normy ISO/IEC 17025. Dostawca/Wykonawca przekazuje RPW jeden egzemplarz wyników badań. Pozytywne wyniki badań okresowych są podstawą odbioru/zwolnienia partii wyrobów przez RPW. Partię wyrobów należy uznać za niezgodną z wymaganiami, jeżeli chociażby jedna z badanych laboratoryjnie właściwości, dla jednego z badanych wyrobów, nie spełnia wymagań podanych w niniejszych wymaganiach. 2.4 Zakres, wymagania i metody badań Zestawienie zakresów wymagań i metod badań dla poszczególnych rodzajów badań kontrolnych przedstawiono w tablicy 2. Tablica 2 Lp. 1 Rodzaje badań Wymagania i metody badań wg Sprawdzenie i ocena dokumentacji wyrobów przedstawionych do badań 2 Oględziny zewnętrzne wyrobów 2.1 Sprawdzenie parametrów dotyczących znakowania oraz informacji dla użytkownika 3 Badania szczegółowe (organoleptyczne) wyrobów 3.1 Sprawdzenie wyglądu ogólnego wyrobu, własności dotyczących możliwości dopasowania i regulacji WTU Tablica 1 Lp. 11 12 WTU Wykonywać podczas badań Z-O O + + + + + + 3.2 Sprawdzenie ukompletowania + + 4 Badania laboratoryjne 4.1.1 4.1.2 Sprawdzenie parametrów dotyczących konstrukcji Sprawdzenie parametrów optycznych, parametrów określających ochronę przez czynnikami zewnętrznymi oraz wytrzymałości mechanicznej WTU Tablica 1 Lp.1 3 WTU Tablica 1 Lp.4 10 *) Wykonać sprawdzenie dla pierwszej partii wyrobów dostarczanych w danym roku. - *) + + + Uwagi: 1. Dopuszcza się zmiany w kolejności wykonywania badań po uzgodnieniu z RPW. 2. Wprowadzone w tablicy 2 oznaczenia badań: - Z-O - zdawczo - odbiorcze, - O - okresowe, - + - badania wykonuje się, - - - badania nie wykonuje się. 8
3. Gwarancja na wyrób Okres i warunki gwarancji udzielone przez Wykonawcę na wyrób określa umowa. 4. Pakowanie Okulary należy pakować w opakowanie jednostkowe futerał. Pakowanie zbiorcze Okulary w ilości 50 sztuk należy pakować w pudełka tekturowe wykonane z tektury trójwarstwowej, o wymiarach (40x60x50)mm, załączając etykietę zbiorczą. 9