Jakość informacji o środowisku - "odpowiedzialność" za informację Dominik Kobus Instytut Ochrony Środowiska - PIB Polskie Stowarzyszenie Informatyki Środowiska
kompensują stymuluje Przykład - Jakość powietrza atmosferycznego Driving forces Czynniki sprawcze Pressures Presje State Stan jakości powietrza Impact Oddziaływanie Responses Działania Driving forces Antropogeniczne aktywności i procesy, np. transport, przemysł, ogrzewanie modyfikują Model D P S I R Responses Działania na system antropogeniczny w celu ograniczenia presji i poprawy stanu środowiska, np. programy naprawcze, opłaty, edukacja Pressures Bezpośrednie presje na środowisko, np. emisja zanieczyszczeń State Jakość środowiska i trendy zmian, np. jakość powietrza powoduje Impact Efekty oddziaływania czynników sprawczych i pogorszonej jakości środowiska, np. skutki zdrowotne, społeczne, materialne
Twórcy informacji Administracja publiczna Organizacje naukowe Organizacje społeczne Przedsiębiorstwa publiczne i prywatne, np.: o korzystający ze środowiska (monitoring) o dostawcy usług informacyjnych (również komercyjnie) Społeczeństwo
Przestrzeń informacyjna Odbiorcy informacji Administracja publiczna Organizacje naukowe Organizacje społeczne Przedsiębiorstwa Społeczeństwo
Monitoring społeczny
Monitoring społeczny Znaczenie edukacyjne Zaangażowanie - większa szansa na zmianę postaw Badania naukowe narażenie personalne itp. Zapewnienie współuczestnictwa społeczeństwa (partycypacja) Możliwy element oddziaływania na zanieczyszczających i władze lokalne Jakość badań Odpowiednia interpretacja wyników Świadomość błędów i możliwości wykorzystania danych
Oddziaływanie informacji Podejmowanie decyzji indywidualnych Decyzje w organizacjach Działania administracyjne
Zapotrzebowanie na informację / Wzrost liczby źródeł informacji Oficjalny monitoring (PMŚ) procedury i działania QA/QC (lokalizacja stacji, interkalibracje, testy, normy, referencyjność pomiarów metody i urządzenia, porównywalność, oszacowanie błędu itd. ) Wzrastające zapotrzebowanie na informację o stanie środowiska w najbliższej okolicy (monitoring powietrza) Wzrastająca liczba dostępnych źródeł informacji, często opartych na tych samych danych, różnie prezentowanych i interpretowanych Nowe źródła danych pomiary niereferencyjne
Niebezpieczeństwo szumu informacyjnego ( «nadmiar informacji utrudniający wyodrębnienie informacji prawdziwych i istotnych» PWN ) Potencjalne problemy: Brak rozróżnienia przez użytkowników referencyjnych źródeł informacji (QA/QC) od innych źródeł, dostępnych w przestrzeni informacyjnej. Możliwości uruchamiania źródeł informacji (np. pomiarów) bez zachowania odpowiedniej kontroli jakości (referencyjność, powtarzalność, stabilność itp.) firmowanych przez organy administracji (np. samorządowej) traktowane przez społeczeństwo, jako oficjalne. Niezgodność prezentacji informacji dla tego samego obszaru przez różne źródła. Spadek zaufania do oficjalnych, referencyjnych źródeł i prezentacji.
Problemy: Przekazywanie informacji bez właściwej interpretacji oraz meta informacji np. wysokie wartości stężenia zarejestrowane chwilowo, z wykorzystaniem metody i przyrządu referencyjnego, w miejscu niekoniecznie zgodnym z zasadami lokalizacji pomiarów wyniki zaczynają żyć własnym życiem, Kontrola jakości pomiarów niereferencyjnych, stabilność pracy urządzeń w czasie, odporność na wpływ warunków meteorologicznych, nieliniowe reakcje na różne poziomy stężenia... Dość częste błędy w prezentacjach i przekazach medialnych: Brak przekazania wspomnianych meta informacji Odnoszenie wartości krótkookresowych (np. średnich 1-godzinnych) do norm rocznych i dobowych Omyłkowe traktowanie różnych frakcji pyłu zawieszonego.
Wnioski Odpowiedzialność (moralna?) za informacje udostępniane w przestrzeni publicznej Podnoszenie świadomości właściwej interpretacji i rozróżniania informacji Wypracowanie i promowanie dobrych praktyk (standardów) tworzenia i upubliczniania informacji (niereferencyjnych) Dalszy rozwój narzędzi i metod tworzenia informacji jak najlepszej jakości odpowiadających na zapotrzebowanie społeczne (np. techniki modelowania, prognozy itp.)
Dziękuję za uwagę Dominik Kobus dominik.kobus@ios.edu.pl