Strona 1. Cel... 2 2. Zakres stosowania... 2 3. Odpowiedzialność... 2 4. Definicje... 2 5. Opis postępowania... 5 5.1. Działania na miejscu zdarzenia... 5 5.2. Działania na miejscu zdarzenia jednostek KSRG, w zakresie związanym z ratownictwem medycznym... 6 5.3. Działania podejmowane na poziomie dysponenta... 7 5.4. Działania podejmowane przez LKRM... 9 6. Wykaz załączników... 11 7. Dokumenty związane... 11 1
1. Cel Zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu PRM, w tym podjęcia medycznych czynności ratunkowych, ich przeprowadzenia oraz zapewnienia koordynacji i kierowania tymi czynnościami. 2. Zakres stosowania Procedurę stosuje się w przypadku podejmowania działań systemu PRM, w tym wystąpienia zdarzeń masowych i katastrof. Procedurą objęte są wszystkie podmioty biorące udział w działaniach z zakresu ratownictwa medycznego. 3. Odpowiedzialność Za wdrożenie i nadzór nad stosowaniem niniejszej procedury odpowiedzialni są kierownicy podmiotów realizujących działania z zakresu ratownictwa medycznego objętych niniejszą procedurą. 4. Definicje DYSPONENT JEDNOSTKI - zakład opieki zdrowotnej, w którego skład wchodzi jednostka systemu, tzn.: szpitalny oddział ratunkowy; zespół ratownictwa medycznego; lotniczy zespół ratownictwa medycznego. DYSPOZYTOR MEDYCZNY (DM) osoba, którą zatrudnił dysponent jednostki lub zawarł z nią umowę cywilnoprawną na wykonywania zadań wynikających z ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, (DMS - dyspozytor medyczny działający w województwie sąsiednim); 2
JEDNOSTKA WPÓŁPRACUJĄCA Z SYSTEMEM - służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, w szczególności: jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej; jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do krajowego systemu ratowniczogaśniczego; Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe; Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe; jednostki podległe lub nadzorowane przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych i Ministra Obrony Narodowej; społeczne organizacje ratownicze, które, w ramach swoich zadań ustawowych lub statutowych, są obowiązane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, wpisane do rejestru jednostek współpracujących z systemem prowadzonego przez wojewodę. KIERUJĄCY wyznaczona przez dyspozytora medycznego osoba, kierująca akcją medycznych działań ratunkowych; KIERUJĄCY DZIAŁANIEM RATOWNICZYM (KDR) osoba uprawniona, która oddziałuje na podległe siły podmiotów krajowego systemu ratowniczo gaśniczego na miejscu zdarzenia, zgodnie z przyjętymi procedurami i planami ratowniczym, w celu wykonania określonych czynności ratowniczych, na zasadach określonych w odrębnych przepisach; KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC - czynności podejmowane wobec osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez ratownika; LEKARZ SYSTEMU - lekarz posiadający tytuł specjalisty lub specjalizujący się w dziedzinie medycyny ratunkowej, z zastrzeżeniem art. 57 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym; 3
LEKARZ KOORDYNATOR RATOWNICTWA MEDYCZNEGO (LKRM) lekarz systemu działający w Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego, (LKRMS lekarz koordynator ratownictwa medycznego z województwa sąsiedniego); MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE - świadczenia opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, udzielane przez jednostkę systemu, w warunkach pozaszpitalnych, w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego; MIEJSCE ZDARZENIA - miejsce, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, i obszar, na który rozciągają się jego skutki; STAN NAGŁEGO ZAGROŻENIA ZDROWOTNEGO - stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia; SZPITALNY ODDZIAŁ RATUNKOWY (SOR) - komórka organizacyjna szpitala w rozumieniu przepisów o zakładach opieki zdrowotnej, stanowiącą jednostkę systemu, udzielająca świadczeń opieki zdrowotnej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, spełniająca wymagania określone w ustawie; ZESPÓŁ RATOWNICTWA MEDYCZNEGO (ZRM) - jednostka systemu podejmującą medyczne czynności ratunkowe w warunkach pozaszpitalnych, spełniającą wymagania określone w ustawie o systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne. 4
5. Opis postępowania 5.1. Działania na miejscu zdarzenia 5.1.1 Akcja prowadzenia medycznych czynności ratunkowych rozpoczyna się w momencie przybycia ZRM na miejsce zdarzenia. 5.1.2 Akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych kieruje wyznaczony przez DM kierujący. 5.1.3. W przypadku akcji organizowanych i kierowanych przez uprawnionych strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej (KDR) pierwszy przybyły na miejsce zdarzenia ZRM zgłasza się do KDR. 5.1.4. Przybywające do miejsca zdarzenia kolejne ZRM zgłaszają swoje przybycie kierującemu. 5.1.5. Podczas zdarzeń, w których prowadzone są także działania w zakresie gaszenia pożarów, ratownictwa chemicznego, ekologicznego lub technicznego, kierowanie jest prowadzone przez KDR w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej. W przypadku akcji związanych z przeprowadzeniem zamachu terrorystycznego lub niebezpieczeństwa jego przeprowadzenia stosuje się zapisy Zalecanej procedury dla podmiotów realizujących działania z zakresu ratownictwa medycznego na wypadek zaistnienia zdarzeń masowych i katastrof, w tym zdarzeń związanych z zagrożeniem incydentem bombowym oraz aktami terrorystycznymi. 5.1.6. Ratownicy jednostek współpracujących z systemem PRM po przybyciu na wezwanie DM do miejsca zdarzenia zgłaszają swoją obecność kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych. 5.1.7. W przypadku opisanym w pkt. 5.1.4 kierujący koordynuje medyczne czynności ratunkowe i wspomaga KDR. 5.1.8. Kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych: 5
nawiązuje łączność z KDR i ocenia sytuację; pozostaje w stałej łączności z właściwym DM; określa liczbę potrzebnego personelu, sprzętu oraz nalicza potrzeby transportowe; powiadamia o tych potrzebach właściwego DM; wyznacza w porozumieniu z dowódcą akcji (KDR): punkt lub obszar segregacji medycznej, obszar udzielania pomocy i oczekiwania, w tym punkt pomocy medycznej, obszar transportu, kieruje ZRM w miejscu zdarzenia; kieruje ratownikami jednostek współpracujących z systemem PRM w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy; kieruje segregacją medyczną ofiar zdarzenia; kieruje pracą punktu pomocy medycznej; kieruje transportem poszkodowanych z miejsca zdarzenia do szpitali w oparciu o informacje od właściwego DM; zasięga opinii lekarza wskazanego przez DM; w razie potrzeby wyznacza: koordynatorów odcinków medycznych czynności ratowniczych, koordynatora transportu. 6
5.2. Działania na miejscu zdarzenia jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego w zakresie związanym z ratownictwem medycznym 5.2.1. Kierujący działaniami ratowniczymi (KDR): dokonuje podziału terenu działania na strefy w zależności od stopnia niebezpieczeństwa; wyznacza siłom uczestniczącym w działaniach ratowniczych zadania do realizacji; zezwala ZRM na prowadzenie działań w strefie obejmującej miejsce zdarzenia, po ustaleniu, że nie występuje tam zagrożenie dla życia i zdrowia ratowników lub po likwidacji takiego zagrożenia. 5.2.2. W zakresie ratownictwa medycznego do zadań jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego należy: ewakuacja osób poszkodowanych poza strefę niebezpieczną i przekazanie ich zespołom ratownictwa medycznego; dekontaminacja wstępna osób poszkodowanych i ewakuowanych (w razie konieczności); pomoc w realizacji działań podejmowanych przez zespoły ratownictwa medycznego na poziomie kwalifikowanej pierwszej pomocy (pomoc w transporcie poszkodowanych, realizacja czynności z zakresu ratownictwa medycznego zleconych przez kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych). 5.3. Działania podejmowane na poziomie dysponenta Zadaniem DM jest sprawna koordynacja działań ratowniczych na miejscu zdarzenia oraz zarządzanie ich siłami i środkami systemu PRM. 5.3.1. Opis czynności dyspozytora medycznego (DM). Po przyjęciu zgłoszenia o zdarzeniu DM, w zależności od rodzaju zdarzenia: 7
a) dysponuje dostępne ZRM stosownie do potrzeb, nie pozostawiając swojego rejonu bez zabezpieczenia; b) wyznacza kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych; c) w zależności od potrzeb powiadamia oficerów dyżurnych Policji i Państwowej Straży Pożarnej oraz inne jednostki współpracujące z systemem; d) przekazuje kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych niezbędne informacje ułatwiające prowadzenie medycznych czynności ratunkowych na miejscu zdarzenia; e) wskazuje SOR lub szpital do którego ZRM transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego; f) powiadamia o zdarzeniu szpitalne oddziały ratunkowe lub, jeżeli wymaga tego sytuacja na miejscu zdarzenia, jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego; g) w razie konieczności użycia jednostek systemu PRM spoza obszaru działania dysponenta jednostki (ze względu na obszar zdarzenia lub niewystarczające własne siły) powiadamia lekarza koordynatora ratownictwa medycznego; h) na bieżąco monitoruje przebieg zdarzenia; i) niezależnie od prowadzonych działań zbiera aktualne informacje o dostępnych na obszarze działania dysponenta jednostki jednostkach systemu PRM i ich gotowości oraz przekazuje je LKRM; j) zbiera i przekazuje LKRM informacje o poszkodowanych na zasadach określonych w procedurze: Zasady przekazywania informacji o osobach poszkodowanych w wyniku katastrofy lub zdarzenia masowego ; k) dysponent jednostki dokonuje w dokumentacji medycznych czynności ratunkowych adnotacji o sposobie i zakresie użycia jednostek współpracujących. 8
5.4. Działania podejmowane przez Lekarza Koordynatora Ratownictwa Medycznego (LKRM) Zadaniem LKRM jest nadzór merytoryczny nad pracą dyspozytorów medycznych oraz koordynacja współpracy DM w sytuacjach konieczności użycia jednostek systemu PRM spoza obszaru działania dysponenta jednostki, a także, niezależnie od skali zdarzenia, udzielanie DM niezbędnych informacji i merytorycznej pomocy. 5.4.1. Opis czynności podejmowanych przez LKRM LKRM w celu sprawnego podjęcia medycznych czynności ratunkowych, ich przeprowadzenia i zapewnienia kierowania tymi czynnościami, po otrzymaniu informacji o zdarzeniu - kiedy zachodzi konieczność użycia jednostek systemu PRM spoza obszaru działania dysponenta jednostki: a) wyznacza dla całego obszaru, którego dotyczy sytuacja określona wyżej dyspozytorów medycznych realizujących następujące zadania: przyjmowanie powiadomień o zdarzeniach, ustalanie priorytetów i niezwłoczne dysponowanie ZRM na miejsce zdarzenia; przekazywanie niezbędnych informacji osobom udzielającym pierwszej pomocy; przekazywanie kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych niezbędnych informacji ułatwiających prowadzenie medycznych czynności ratunkowych na miejscu zdarzenia; zbieranie aktualnych informacji o dostępnych na obszarze działania dysponenta jednostki jednostkach systemu PRM i ich gotowości oraz przekazywanie tych informacji lekarzowi koordynatorowi ratownictwa medycznego; powiadamianie o zdarzeniu szpitalnych oddziałów ratunkowych lub, jeżeli wymaga tego sytuacja na miejscu zdarzenia, jednostek organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego; 9
powiadamianie o zdarzeniu jednostek współpracujących z systemem, jeżeli wymaga tego sytuacja na miejscu zdarzenia; b) koordynuje działania dysponentów jednostek; c) współpracuje z LKRMS zgodnie z procedurą: Współdziałanie z organami administracji publicznej i jednostkami systemu PRM z innych województw ; d) koordynuje transport z miejsca zdarzenia w sytuacji gdy stan poszkodowanego wymaga transportu bezpośrednio do jednostki organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego lub gdy tak zadecyduje lekarz systemu obecny na miejscu zdarzenia, a znajdują się one poza rejonem działania dysponenta ZRM. 5.4.2. Pozostałe uprawnienia LKRM a) w przypadku wystąpienia katastrof naturalnych i awarii technicznych w rozumieniu ustawy o stanie klęski żywiołowej lub gdy w ocenie lekarza koordynatora ratownictwa medycznego skutki zdarzenia mogą spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego znacznej liczby osób, lekarz ten informuje niezwłocznie Wojewodę Śląskiego o potrzebie postawienia w stan podwyższonej gotowości wszystkich lub niektórych zakładów opieki zdrowotnej, działających na obszarze województwa śląskiego; b) LKRM wydaje, na podstawie upoważnienia Wojewody Śląskiego, decyzję w sprawie obowiązku pozostawania w stanie podwyższonej gotowości wszystkich lub niektórych zakładów opieki zdrowotnej, działających na obszarze województwa śląskiego, w celu przyjęcia osób znajdujących się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Decyzji, o której mowa powyżej, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności; c) LKRM bierze udział w pracach Wojewódzkiego Zespołu Reagowania Kryzysowego. 10
6. Wykaz załączników nie występują 7. Dokumenty związane: Procedura: Współdziałanie z organami administracji publicznej i jednostkami systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne z województw sąsiednich. Procedura Zalecana dla podmiotów realizujących działania z zakresu ratownictwa medycznego na wypadek zaistnienia zdarzeń masowych i katastrof, w tym zdarzeń związanych z zagrożeniem incydentem bombowym oraz aktami terrorystycznymi. Wojewódzki Plan Reagowania Kryzysowego 11