Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XV / 191 /07 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 20 grudnia 2007 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008 I. WSTĘP Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. stanowi, Ŝe prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzaleŝnionych od alkoholu naleŝy do zadań własnych gminy. Zadania te wykonuje się w szczególności poprzez: 1) tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspokojenie motywuje powstrzymywanie się od spoŝywania alkoholu, 2) działalność wychowawczą i informacyjną, 3) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzaleŝnionych od alkoholu, 4) zapobieganie negatywnym następstwom naduŝywania alkoholu i ich usuwanie, 5) przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, 6) ograniczanie dostępności alkoholu. Na podstawie wyŝej powołanej ustawy, biuletynu Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pt. Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz zadań realizowanych przez Gminę Świebodzin w latach poprzednich skonstruowano Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008. II. STAN PROBLEMÓW ZWIĄZANYCH Z NADUśYWANIEM ALKOHOLU I ZASOBY UMOśLIWIAJĄCE PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ 1. Problemy. Dane podawane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pozwalają szacunkowo określić zakres problemów alkoholowych na terenie Gminy Świebodzin. Liczba osób uzaleŝnionych od alkoholu - ok. 2% populacji, tj. ok. 600 osób. Dorośli Ŝyjący w otoczeniu alkoholika (małŝonkowie, rodzice) - ok. 4% populacji, tj. ok. 1 200 osób. Dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików - ok. 4% populacji, tj. 1 200 osób. Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym - ok. 66% osób z tych rodzin, tj. ok. 1580 osób dorosłych i dzieci. Osoby pijące alkohol szkodliwie - ok. 5-7% populacji, tj. ok. 1 510 do 2 120 osób.
- 2 2. Zasoby. Na terenie gminy Świebodzin znajdują się: - Centrum Profilaktyki UzaleŜnień, a przy nim: - Punkt Konsultacyjny dla Osób UzaleŜnionych - Punkt Interwencji Kryzysowej - świetlica środowiskowa (świetlica inicjatyw twórczych) - Ośrodek Pomocy Społecznej, a przy nim: - świetlica środowiskowa - szkoły podstawowe i gimnazja - 7 - świetlice wiejskie - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - zespoły szkół zawodowych i średnich - 3 - szpital ogólny - gabinety i zespoły lekarzy rodzinnych - Ośrodek dla Osób UzaleŜnionych SPZOZ w Nowym Dworku oraz działają następujące organizacje, podmioty profilaktyczne i grupy samopomocowe: - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Stowarzyszenie Klub Abstynenta "Świeboda" - Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy SAMARIA - grupy AA - 3 - grupa Al-anon - grupa NA (anonimowi narkomani). III. CELE PROGRAMU 1. Edukacja publiczna w zakresie informowania o konsekwencjach naduŝywania alkoholu i uŝywania narkotyków oraz promocji zdrowego stylu Ŝycia. 2. Organizowanie miejsc twórczego spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieŝy, szczególnie z grup podwyŝszonego ryzyka. 3. Zmniejszanie rozmiarów szkód zdrowotnych, psychologicznych i społecznych spowodowanych naduŝywaniem alkoholu i przemocą w rodzinie. 4. Zapewnienie mieszkańcom Gminy Świebodzin moŝliwości uzyskania wsparcia oraz profesjonalnej pomocy w rozwiązywaniu problemów wynikających z naduŝywania alkoholu oraz przemocy w rodzinie. 5. Zwiększenie zasobów materialnych, metodycznych i organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia działalności profilaktycznej oraz rozwiązywania istniejących problemów. IV. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych: A/ Kontynuacja działalności CENTRUM PROFILAKTYKI UZALEśNIEŃ przy ul. Bramkowej 2 w Świebodzinie, w skład którego wchodzą: a) Punkt Konsultacyjny dla Osób UzaleŜnionych, do którego zadań naleŝy:
- 3 - - informowanie o uzaleŝnieniu jako chorobie, - informowanie o moŝliwościach leczenia osób uzaleŝnionych, - informowanie o ruchach samopomocowych, - wstępne motywowanie do podjęcia leczenia, - udzielanie wsparcia przed i po leczeniu, - poradnictwo dla członków rodzin, w których występują problemy uzaleŝnień, DyŜury w godzinach popołudniowych pełnić będzie pracownik pierwszego kontaktu oraz specjalista terapii uzaleŝnień, b) Punkt Konsultacyjny dla MłodzieŜy działający wg potrzeb w godzinach przedpołudniowych, współpracujący ze szkołami, c) zajęcia terapeutyczne dla osób zagroŝonych uzaleŝnieniem i uzaleŝnionych, w tym skierowanych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, prowadzone przez specjalistów. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. a) kontynuacja działalności Punktu Interwencji Kryzysowej przy Centrum Profilaktyki UzaleŜnień, do którego zadań naleŝy: - informowanie o prawach oraz moŝliwościach uzyskania pomocy, edukacja, - pomoc psychologiczna dla osób w kryzysie, - opracowanie procedur postępowania, wspieranie w działaniu, - organizacja narad i konferencji poświęconych przemocy domowej, DyŜury pełnić będą specjaliści - psycholog, pedagog, pracownik socjalny i radca prawny, b) zajęcia terapeutyczne dla osób współuzaleŝnionych i ofiar przemocy domowej, c) zajęcia socjoterapeutyczne realizowane we wszystkich szkołach podstawowych i gimnazjach Gminy przez nauczycieli tych szkół, którzy odbyli stosowne szkolenie, w tym zorganizowanie tematycznej imprezy pn. IX Integracyjne Spotkania Grup Socjoterapeutycznych w ośrodku wypoczynkowym nad jeziorem w pobliŝu Świebodzina oraz innych imprez integracyjnych, d) organizacja, w okresie ferii zimowych i wakacji, róŝnych zajęć, w tym profilaktycznych, dla uczniów szkół gminnych, w tym jednodniowe wycieczki, zajęcia na basenie, seanse filmowe w kinie oraz imprezy integracyjne - uczestników wytypują dyrekcje szkół. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii. A/ Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci i młodzieŝy: a) udział w ogólnopolskiej kampanii profilaktycznej pn. Zachowaj Trzeźwy Umysł, w tym zakup materiałów edukacyjnych, organizacja konkursów w szkołach oraz organizacja imprez, b) realizacja wybranych programów profilaktycznych w szkołach, w tym spotkania edukacyjne dla rodziców, c) prowadzenie świetlic środowiskowych z zajęciami rozwijającymi, profilaktycznymi i terapeutycznymi przy Centrum Profilaktyki UzaleŜnień i Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie, w tym organizacja wycieczek oraz spotkań integracyjnych z innymi grupami dzieci, d) prowadzenie zajęć rozwijających i profilaktycznych dla dzieci i młodzieŝy w świetlicach wiejskich, w tym organizacja imprez integracyjnych i wycieczek,
- 4 f) organizacja konkursów profilaktycznych: - konkurs wiedzy o uzaleŝnieniach dla uczniów klas V szkół podstawowych, - konkurs na przedsięwzięcie profilaktyczne dla uczniów klas VI szkół podstawowych, nagrodą dla laureatów obu konkursów będzie trzydniowa wycieczka z programem profilaktycznym, g) organizacja i współorganizacja profilaktycznych imprez kulturalno-edukacyjnych i sportowych, h) realizacja spektakli i koncertów profilaktycznych, B/ Prowadzenie działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieŝą, w tym: a) spotkania konsultacyjne realizatorów zajęć w szkołach i innych placówkach, b) udział profilaktyków i terapeutów w radach pedagogicznych w szkołach, c) organizacja szkoleń związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzaleŝnień, d) organizacja konferencji i narad profilaktycznych, C/ Otwarta działalność informacyjna i edukacyjna: a) organizacja i współorganizacja ze szkołami profilaktycznych imprez plenerowych pn. Zachowaj Trzeźwy Umysł na terenie Gminy, b) rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych (ulotki, broszury, plakaty) z przeznaczeniem do szkół, placówek słuŝby zdrowia i róŝnych instytucji, c) współpraca z lokalną prasą. D/ szkolenia dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Pełnomocnika Burmistrza d/s UzaleŜnień. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych słuŝącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. a) wyposaŝenie świetlic wiejskich, w których prowadzone są profilaktyczne zajęcia dla dzieci i młodzieŝy w materiały i sprzęt potrzebny do prowadzenia tych zajęć, b) opłacenie szkoleń dotyczących profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz rozwijania działalności klubowej i samopomocowej, c) organizacja zajęć terapeutycznych prowadzonych przez specjalistów dla osób uzaleŝnionych i współuzaleŝnionych, d) zapewnienie stowarzyszeniu Klub Abstynenta Świeboda oraz grupom samopomocowym korzystania z pomieszczeń Centrum Profilaktyki UzaleŜnień, e) dofinansowanie działalności Izby Wytrzeźwień w Raculi przyjmującej osoby nietrzeźwe - mieszkańców Gminy Świebodzin w zakresie pracy profilaktyczno-terapeutycznej z tymi osobami. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszaniem przepisów określonych w art. 13 1 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarŝyciela publicznego. 1. Kontrola przestrzegania przez przedsiębiorców prowadzących sprzedaŝ napojów alkoholowych przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2. Kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych przeprowadzana przez członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. Informowanie podmiotów gospodarczych prowadzących sprzedaŝ napojów alkoholowych o przepisach dotyczących reklamy napojów alkoholowych.
- 5 - V. WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI I ORGANIZACJAMI ZAJMUJĄCYMI SIĘ EDUKACJĄ, PROFILAKTYKĄ I ROZWIĄZYWANIEM PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZEMOCY 1. Organizacja spotkań z komisjami rozwiązywania problemów alkoholowych z terenu powiatu świebodzińskiego i innymi w celu wymiany doświadczeń i realizacji wspólnych przedsięwzięć. 2. Uczestnictwo w spotkaniach i szkoleniach organizowanych przez róŝne instytucje i organizacje, 3. Współpraca ze Starostwem Powiatowym, Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, SP ZOZ, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Domami Dziecka, Świebodzińskim Domem Kultury, szkołami w zakresie organizacji imprez edukacyjno-profilaktycznych oraz prowadzenia zajęć profilaktycznych i terapeutycznych. VI. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OGRANICZANIA DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU. 1. Kontrola zasad sprzedaŝy napojów alkoholowych, przede wszystkim zakazu sprzedaŝy alkoholu osobom niepełnoletnim. 2. Kontrola przestrzegania zakazu spoŝywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych - współpraca z Policją. 3. Informowanie i edukowanie podmiotów gospodarczych korzystających z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych o zasadach obowiązujących przy sprzedaŝy napojów alkoholowych ze szczególnym uwzględnieniem zakazu sprzedaŝy alkoholu nieletnim. 4. Utrzymywanie sieci placówek handlowych prowadzących sprzedaŝ i podawanie napojów alkoholowych na poziomie liczby punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych określonych uchwałą Rady Miejskiej. VII. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNYCH KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Członkowie komisji otrzymują wynagrodzenie za pełny udział w posiedzeniu w wysokości 70,00 zł brutto dla przewodniczącego komisji i 50,00 zł brutto dla pozostałych członków komisji. VIII. ZAKOŃCZENIE 1. Gmina Świebodzin sfinansuje wszystkie wymienione zadania ze środków finansowych pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych zgodnie z ustawą o finansach publicznych. 2. Wszystkie wymienione działania i zadania są pozytywnie zaopiniowane przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. Bezpośrednio za realizację, koordynację i wykonanie Programu odpowiada Pełnomocnik Burmistrza d/s UzaleŜnień, który otrzymuje wynagrodzenie pochodzące ze środków funduszu przeciwalkoholowego.