GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA LATA

Podobne dokumenty
Uchwała Nr III / 15 /2014 Rady Gminy Zarszyn z dnia 30 grudnia 2014 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE na lata

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

UCHWAŁA Nr XII/40/11 Rady Gminy Łubnice z dnia 29 sierpnia 2011 roku.

UCHWAŁA NR XVI/65/16 RADY GMINY ŁUBNICE. z dnia 10 lutego 2016 r.

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Jedlińsk na lata

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE OSIEK NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE na lata

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata

UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOLESŁAW. z dnia r.

UCHWAŁA NR VII/53/11 RADY GMINY STRYSZAWA. z dnia 26 maja 2011 r.

UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 21 marca 2013 r.

UCHWAŁA NR XII/77/16 RADY GMINY POŚWIĘTNE z dnia 11 marca 2016 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE TŁUSZCZ

UCHWAŁA NR XXX/240/17 RADY MIEJSKIEJ W GONIĄDZU. z dnia 29 marca 2017 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE MIASTA ALEKSANDROWA KUJAWSKIEGO NA LATA

UCHWAŁA NR 161/2017 RADY GMINY KRZEMIENIEWO z dnia 15 maja 2017 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE KAMIEŃSK NA LATA

UCHWAŁA NR XXVII RADY MIEJSKIEJ W CZŁUCHOWIE. z dnia 30 stycznia 2017 r.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie

Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Cisek

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE TŁUSZCZ

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

U c h w a ł a Nr XIV/87/15 R a d y G m In y S k o r o s z y c e z dnia 29 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA NR XVIII/120/2012 RADY MIASTA LUBOŃ. z dnia 1 marca 2012 r.

UCHWAŁA NR... RADY GMINY W WARCIE BOLESŁAWIECKIEJ. z dnia r.

UCHWAŁA NR XVIII/182/17 RADY GMINY DRAGACZ. z dnia 27 marca 2017 r.

Uchwała Nr V/ /11 Rady Gminy w Wilkowie z dnia. marca 2011 r.

Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Baborów

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY DLA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY w RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE WIĄZÓW NA LATA

Uchwała Nr XIII/77/11 Rady Gminy w Dąbrowie z dnia 20 października 2011 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

UCHWAŁA NR VIII/33/2015 RADY GMINY PIEKOSZÓW. z dnia 26 marca 2015 r.

U C H W A Ł A Nr XXXVI/424/2014 Rady Gminy Goluchów z dnia r.

Miejski Program Przeciwdziałania. Przemocy w Rodzinie. na lata

UCHWAŁA NR XXXVI/169/2017 RADY GMINY NIEBORÓW. z dnia 27 lutego 2017 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE DALESZYCE NA LATA

UCHWAŁA NR XXXV/301/2017 RADY MIASTA I GMINY BIAŁOBRZEGI z dnia 28 listopada 2017 r.

UCHWAŁA Nr V/22/2011 RADY MIEJSKIEJ w ŻNINIE. z dnia 15 lutego 2011 r. uchwala się, co następuje:

Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Miasta Tomaszów Lubelski na lata

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA ROK DLA GMINY KRZYKOSY

PRZEMOC W RODZINIE. Podstawa prawne. Co to jest przemoc?

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA DLA GMINY KĘDZIERZYN KOŹLE

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

Traci moc uchwała Nr XXXIV/260/06 Rady Gminy Komprachcice z dnia 06 października 2006r w sprawie gminnego programu ochrony ofiar przemocy w rodzinie

UCHWAŁA Nr VII/32/11 Rady Gminy w Szelkowie z dnia 9 czerwca 2011 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY MIRZEC NA LATA

Uchwała Nr 190/XXXVII/10

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE GMINY KODRĄB NA ROK 2011

UCHWAŁA NR XLI/254/10 RADY GMINY DOMASZOWICE. z dnia 9 listopada 2010 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE w GMINIE GOWOROWO NA LATA

Uchwała Nr XXXII/248/17 Rady Gminy Santok z dnia 1 czerwca 2017r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE. na lata

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2013 GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCYW RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR W PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIALANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONIE JEJ OFIAR W GMINIE WARKA NA LATA

POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

UCHWAŁA NR XXXI/306/2013 RADY MIEJSKIEJ W DRAWSKU POMORSKIM. z dnia 31 stycznia 2013 r.

GMINA BESTWINA. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. na lata

U C H W A Ł A Nr LVIII/81/2014 Rady Gminy Bodzechów z dnia 7 listopada 2014 roku

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia...

UCHWAŁA NR VIII/53/2011 RADY GMINY SZEMUD. z dnia 2 czerwca 2011 r.

UCHWAŁA NR VIII /91/ 2011 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 26 maja 2011 roku

Uchwała Nr XL/244/2010 Rady Gminy Lubrza z dnia 22 października 2010 roku

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR. PRZEMOCY W RODZINIE w GMINIE USTRZYKI DOLNE

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY CHOTCZA

UCHWAŁA NR VI / 27 / 11 RADY GMINY SPYTKOWICE. z dnia 24 lutego 2011 r.

Uchwała Nr XLVI/276/2013 Rady Gminy Ostróda z dnia 13 grudnia 2013 r.

Załącznik do Uchwały Nr XV/163/2016 Rady Powiatu w Zamościu z dnia 28 grudnia 2016 roku

Przemoc w rodzinie - definicja ustawowa.

UCHWAŁA NR IV/21/2015 RADY GMINY W OKSIE. z dnia 28 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR 88/XVI/11 RADY MIEJSKIEJ W SZCZUCZYNIE. z dnia 22 grudnia 2011 r.

UCHWAŁA NR XVIII/257/2013 RADY MIEJSKIEJ W KRAPKOWICACH. z dnia 13 lutego 2013 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

UCHWAŁA NR X/77/2015 RADY GMINY HAŻLACH. z dnia 25 listopada 2015 r.

UCHWAŁA NR RADY GMINY RUDKA z dnia

UCHWAŁA NR XXXI/183/2017 RADY GMINY MIRÓW. z dnia 30 maja 2017 r.

UCHWAŁA NR XIX/144/2018 z dnia 26 marca 2018 r. RADY GMINY RUDKA

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy dla Gminy Proszowice na lata

UCHWAŁA NR.../.../2016 RADY GMINY ALEKSANDRÓW KUJAWSKI. z dnia 12 stycznia 2016 r.

UCHWAŁA NR RADY GMINY JEMIELNICA. z dnia r.

Procedura NIEBIESKIE KARTY charakterystyka, współpraca, wyzwania

Uchwała NrX/97/16 Rady Gminy Adamów z dnia 12 stycznia 2016r.

UCHWAŁA NR XXX/157/2017 RADY GMINY ŚWIERCZÓW. z dnia 30 listopada 2017 r.

. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY MARKUSZÓW

Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej Leszna z dnia

UCHWAŁA NR XXX/323/12 RADY MIEJSKIEJ W TRZEBNICY. z dnia 28 grudnia 2012 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY MILANÓWEK NA LATA

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata

jest intencjonalna jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby,

Uchwała Nr. Rady Miejskiej w Bolkowie z dnia..

HARMONOGRAM PRACY ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO W SPRAWIE REALIZOWANIA GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE

UCHWAŁA NR 18/IV/15 RADY GMINY PRZYŁĘK z dnia10 marca 2015 r.

Z a r s z y n, s t y c z e ń

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Kowiesy na lata

Transkrypt:

Załącznik do Uchwały Nr III/24/18 Rady Gminy w Kościerzynie z dnia 21 grudnia 2018 roku GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA LATA 2019-2023

I. TEORETYCZNE PODSTAWY ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc domowa rodzi konsekwencje niezmiernie głębokie i szkodliwe, może być skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Zjawisko przemocy nie jest jednoznaczne. Wyróżniamy kilka rodzajów przemocy: fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna, zaniedbanie. Podstawową grupą społeczną pełniącą niezwykle istotne funkcje jest rodzina. To rodzina określa cele i wartości, do których dążą dzieci, a także wywiera istotny wpływ na zachowanie się jednostek zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz rodziny. Rodzina jako wspólnota rodziców, dzieci i krewnych stanowi pierwsze i podstawowe miejsce doświadczenia współżycia z ludźmi. W domu powinniśmy się czuć bezpiecznie. Dom ma być miejscem, w którym jesteśmy kochani, chronieni, gdzie odzyskujemy siły po dniu pracy lub nauki. Jednak dla wielu ludzi dom nie jest spokojną przystanią, jest niebezpiecznym miejscem, gdzie regularnie doznają cierpień fizycznych i emocjonalnych, gdzie są również wykorzystywani seksualnie. Przemoc najczęściej kojarzy się ludziom z biciem, popychaniem, kopaniem, zmuszaniem człowieka do upokarzających czynności, stosowaniem broni lub gwałtem. Przemocą jest także poniżanie człowieka, oczernianie go przed innymi, wyzywanie i rzucanie obelg, ranienie jego poczucia własnej wartości, ograniczenie jego swobody w sposób przekraczający normy moralne i obyczajowe. W odniesieniu do zachowań przemocowych w rodzinie, zwraca się uwagę na cztery cechy charakterystyczne, które są ze sobą ściśle powiązane, występują jednocześnie i stanowią istotę problemu. Przemoc: 1) Jest intencjonalna - jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary. 2) Utrudnia samoobronę z uwagi na wyraźną asymetrię sił - w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy. 3) Narusza prawa i dobra osobiste - sprawca wykorzystuje przewagę siły narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.) 4) Powoduje cierpienie i szkody - sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody. 2

Rodzaje przemocy: - przemoc fizyczna to zadawanie bólu fizycznego i/lub obrażeń fizycznych, bądź grożenie obrażeniami np.: uderzenie, ciągnięcie za włosy, kopanie, uderzanie jakimś przedmiotem, pchnięcie nożem itp., - przemoc seksualna to kontakt seksualny bez zgody; wykorzystywanie seksualne lub kontakty wymuszone siłą, w tym pieszczoty, stosunek seksualny, dotykanie narządów płciowych itp., - przemoc emocjonalna to krytykowanie, poniżanie, obmawianie, obrażanie, wmawianie choroby psychicznej i inne działania mające na celu podważenie poczucia własnej wartości, - przemoc ekonomiczna to bezprawne finansowe wykorzystanie i/lub kontrolowanie środków niezbędnych do utrzymania ekonomicznej niezależności ofiary; uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej lub wymuszenie pracy nieodpłatnej, ograniczenie dostępu do wspólnych zasobów itp. Cechy charakterystyczne przemocy domowej Przemoc domowa nie jest jednorazowym czynem. Często ma długą, nawet kilkunastoletnią historię. Przemoc domowa zwykle powtarza się według zauważalnej prawidłowości zwanej cyklem przemocy. Cykl przemocy składa się z trzech następujących po sobie faz: - faza narastania napięcia - początkiem cyklu jest zwykle wyczuwalny wzrost napięcia. Przyczyny napięcia mogą tkwić poza rodziną. Czasami są to błahostki powodujące wzrost napięcia i przyczyniające się do powstania agresji; - faza ostrej przemocy - następuje wybuch agresji, sprawca zamienia się w kata, może dokonać straszliwych czynów, nie zwracając uwagi na krzywdę innych. W tej fazie ofiary najczęściej decydują się wzywać pomocy, złożyć skargę; - faza miodowego miesiąca - faza skruchy i okazywania miłości. Sprawca zaczyna dostrzegać to, co się wydarzyło. Próbuje załagodzić sytuację, przeprasza, obiecuje poprawę, staje się uczynny i miły. Próbuje przekonać ofiarę, że teraz będzie inaczej, że to już się nie powtórzy. Ofiary mu wierzą i zostają z nim, odwołują zeznania. Jednak po jakimś czasie wszystko zaczyna się od nowa. Przemoc z czasem się nasila, za każdym razem jest coraz gorzej. Sprawca zwykle zaczyna od uszczypliwej uwagi, lekkiego popchnięcia, siarczystego przekleństwa, by po jakimś czasie dopuścić się ciężkiego uszkodzenia ciała, wymyślnych psychicznych tortur, trwałego skaleczenia czy zabójstwa. Charakterystyka ofiar przemocy: a) niska samoocena, b) wysoka zależność od partnerów, c) niepokój i depresja, d) izolacja społeczna, e) zinternalizowanie poczucie winy, f) podporządkowanie się, g) ambiwalentne poczucie lojalności, 3

h) zniekształcone ambicje, i) nadużywanie alkoholu i narkotyków. Charakterystyka sprawców przemocy: a) niska samoocena i poczucie niedostosowania, b) poczucie izolacji i braku wsparcia społecznego, c) brak umiejętności społecznych i asertywności, d) zaburzenia psychiczne, takie jak lęk, depresja, e) nadużywanie alkoholu i/lub narkotyków, f) słaba kontrola impulsów i zachowania antyspołeczne, g) zaborczość, zazdrość, lęk przed porzuceniem, h) zrzucanie winy na innych, podsycanie sporów, okazywanie agresji i przemocy w odpowiedzi na prowokację, i) brak empatii w stosunku do zależnej ofiary, co może być uwarunkowane złym stanem zdrowia fizycznego lub psychicznego, problemami seksualnymi lub uszkodzeniami w czasie życia płodowego bądź okołoporodowymi, j) przeniesienie złości spowodowanej niezadowoleniem z pracy, stresem w pracy lub niedawnymi niekorzystnymi wydarzeniami życiowymi (np. separacja z małżonkiem, śmierć rodzica lub dziecka), k) problemy społeczno-ekonomiczne, takie jak bezrobocie, złe warunki mieszkaniowe, trudności finansowe, l) doświadczanie przemocy w dzieciństwie, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest wyzwaniem dla każdego, kto z racji wykonywanej profesji, pełnionej funkcji czy osobistego bądź zawodowego zaangażowania podejmuje trud przeciwstawienia się ogromowi krzywd, jakich doświadcza wiele rodzin w swoich domach. Podejmowanie działań w takich sytuacjach wymaga wiedzy i profesjonalnych umiejętności, tak aby skutecznie powstrzymywać sprawców przemocy i nie przyczyniać się do pogarszania sytuacji ofiar. Przemoc w rodzinie jest zjawiskiem, które - choć odwieczne - dopiero od kilkunastu lat istnieje w świadomości społecznej w naszym kraju i jest przedmiotem świadomych, skoordynowanych działań zaradczych. Aby przerwać zmowę milczenia wokół pojedynczej ofiary i zmienić jej sytuację, oczywiście nie wystarczy wiedzieć, że w Polsce występuje przemoc w rodzinie i że jest ona przestępstwem. Nie wystarczy nawet motywacja do pomagania. Potrzebne są konkretne umiejętności - stąd pytanie o metody skutecznych oddziaływań. Ale to jeszcze nie wszystko - istotną rolę odgrywają emocje i przekonania osób pomagających. Aby osiągnąć zamierzony cel, niezbędne jest podejmowanie działań przez reprezentantów wielu służb, a co ważniejsze, muszą oni działać razem. W ten sposób mogą zyskać większą skuteczność, wspierać się nawzajem, unikać zarówno wypalenia z powodu nieskuteczności wysiłków, jak i powielania tych samych działań oraz podejmowania sprzecznych kroków. Warto, żeby przedstawiciele różnych służb zajmujący się przemocą domową znali się i mieli ze sobą dobry kontakt. Pomoc społeczna jest ogromnie istotnym ogniwem przeciwdziałania przemocy domowej, 4

dysponuje bowiem szczegółową wiedzą o poszczególnych rodzinach i określonymi możliwościami pomagania. Do jej działań konieczność posługiwania się Niebieskimi Kartami wprowadziła ustawa o pomocy społecznej. Sprawcy przemocy są bezwzględni, zniewalają swe ofiary, stosując wobec nich groźby i demonstrację swej siły. Natomiast ofiary w obliczu przemocy są zwykle bierne, rzadko sięgają po asertywne, a nawet agresywne formy zachowania. Ich wyróżniającą cechą jest silne poczucie winy i przypisanie sobie odpowiedzialności za akty agresji. Stosowanie przemocy prowadzi do niskiej samooceny, poczucia bezsilności, ciągłego niepokoju, depresji, chorób związanych ze stresem. Szczególnie dramatyczne konsekwencje przemocy zauważa się u dzieci. Powoduje ona w ich psychice nieodwracalne skutki, które mogą dać znać o sobie dopiero w dorosłym życiu. Dlatego też większość ofiar przemocy potrzebuje pomocy innych, bez tego sama nigdy nie zdobędzie się na odwagę, żeby przeciwstawić się stosowaniu wobec niej przemocy. Z uwagi na powyższe fakty konieczne jest podjęcie działań zmierzających w kierunku edukacji społeczeństwa, dostarczając wiedzy o zjawisku przemocy i sposobach radzenia sobie z problemami. Niezbędne jest również zapewnienie profesjonalnej pomocy interwencyjnej i terapeutycznej ofiarom przemocy, ze szczególnym uwzględnieniem krzywdzonych dzieci. II. PODSTAWY PRAWNE Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jest : 1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze. zm.). Rozdział drugi pt. Wolności, Prawa i Obowiązki Człowieka i Obywatela reguluje zasady zapewniające każdemu nietykalność osobistą i cielesną oraz stawia na ich straży władze publiczne przyznając obywatelowi prawo żądania od organów władzy publicznej szczególnej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją; 2) Ustawa z dnia 29 lipca 2015 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tj. z 2015, poz.1390) 3) Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz. U. z 2018r., poz. 2137); 4) Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2018. Poz.1508 z zm.); 5) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny (tj. Dz. U. z 2018r., poz 1600 ze zm.); 6) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks Postępowania Karnego (tj. Dz. U. z 2018r. poz 1987) 7) Ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2017r. poz. 682 ze zm.) 8) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r, w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. 2011r Nr 209 poz 1245). 5

Według polskich regulacji prawnych przemoc wobec najbliższych jest przestępstwem ścigany z urzędu (art. 207 k.k.). Wszystkie instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu są zobowiązane niezwłocznie poinformować o tym prokuraturę lub Policję. Zaniechanie tego obowiązku może skutkować odpowiedzialnością karną. Każdy, kto poweźmie informację o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. III. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Z danych ewidencji ludności (stan na 30.11.2018 r.) wynika, że w Gminie Kościerzyna zameldowanych jest 15785 mieszkańców, z czego 7829 to kobiety, a 7 956 to mężczyźni. Tabela 1.: Struktura wiekowa mieszkańców Gminy Kościerzyna na dzień 30.11.2018r Przedział wieku 0-17 lat w tym: - dziewczynek 1829 - chłopców 1981 18-67 lat w tym: - kobiet 5 234 - mężczyzn 5 411 67 lat i więcej w tym: - kobiet 766 - mężczyzn 564 Ogólna liczba mieszkańców Liczba ogółem 3910 10 645 1330 15785 Do przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Kościerzyna w roku 2017, wpłynęło 14 Niebieskich Kart, w roku 2018 (stan na dzień 30.11.2018r) wpłynęło 22 Niebieskie Karty. Prowadzone dotychczas działania informacyjne ogólnopolskie i lokalne spowodowały zmiany świadomości społecznej i z jednej strony większej gotowości ofiar przemocy do ujawniania takich spraw, a z drugiej wiążą się z większym profesjonalizmem przedstawicieli służb zobowiązanych do podejmowania interwencji i udzielania pomocy. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo większej świadomości 6

społecznej, tylko bardzo zdeterminowane ofiary przemocy decydują się na jej przerwanie i zgłoszenie tego faktu odpowiednim organom. Oszacowanie zjawiska jest możliwe między innymi dzięki procedurze Niebieskiej Karty. Z dniem 18 października 2011 r. weszło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta", w którym uregulowano sposób postępowania służb od momentu zgłoszenia zdarzenia, poprzez działania ukierunkowane na pomoc osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, działania skierowane na osobę stosującą przemoc w rodzinie, a także sposób monitorowania sytuacji rodziny. Dane dotyczące ilości wypełnionych Niebieskich Kart przedstawia tabela nr 2 Tabela 2.: Ilość wypełnionych NK w Gminie Kościerzyna (na dzień 30.11.2018r) Liczba interwencji w roku Interwencje domowe: 2017 2018 (na dzień 30.11.2018r) Procedura Niebieskiej Karty na terenie gminy Kościerzyna 14 22 Wypełnione Niebieskie Karty przez : Funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Kościerzynie Wypełnione Niebieskie Karty przez : Pracowników socjalnych GOPS w Kościerzynie Wypełnione Niebieskie Karty przez : inne uprawnione instytucje 12 16 1 4 1 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Kościerzyna Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę Niebieskiej karty, która to nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Procedura ta obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli pomocy społecznej, GKRPA, Policji, Oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem przemocy w rodzinie. Wszczęcie tej procedury następuje przez wypełnienie formularza Niebieska Karta w przypadku powzięcia w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy. Do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w celu rozpoczęcia procedury zobowiązania do leczenia uzależnienia od alkoholu w roku 2017, wpłynęło 16 wniosków, 10 wniosków zostało złożonych przez członków rodziny a 1 wniosek przez Kuratorów sądowych oraz 5 wniosków złożone przez Policję. 7

W ramach prac Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 3 osoby zobowiązało się do dobrowolnego podjęcia terapii, natomiast 9 wniosków skierowano do Sądu. W roku 2018 (stan na 30.11.2018 r.), wpłynęło 21 wniosków, 18 wniosków zostało złożonych przez członków rodziny, 2 wnioski złożone przez pracowników socjalnych oraz 1 wniosek złożony przez Policję. W ramach prac Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 7 osób zobowiązały się do dobrowolnego podjęcia terapii, natomiast 10 wniosków skierowano do Sądu. Na terenie Kościerzyny funkcjonują służby, które w zakresie swoich kompetencji mają zadanie przeciwdziałać przemocy w rodzinie. Są to przede wszystkim: a) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kościerzynie; b) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kościerzynie; c) Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Kościerzynie; d) NZOZ Przychodnia Poradnia Uzależnień w Kościerzynie; e) Komenda Powiatowa Policji w Kościerzynie; f) Sąd Rejonowy Kuratorzy; g) Prokuratura rejonowa; h) Zespół Interdyscyplinarny; i) Straż Gminna w Kościerzynie; j) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kościerzynie Punkt Interwencji kryzysowej; k) Placówki oświatowe; l) Placówki ochrony zdrowia; m) Organizacje pozarządowe; n) Sołtysi i rady sołeckie. 8

IV. WSTĘPNE ZAŁOŻENIA SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE 1. Założenia systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie: a) Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i profesjonalnej pomocy. b) Za przemoc zawsze odpowiedzialny jest sprawca przemocy. c) Nikt nie ma prawa stosować przemocy wobec drugiego człowieka. d) Nie ma żadnego uzasadnienia ani usprawiedliwienia przemocy domowej. e) Zrozumienie reakcji ofiary. f) Podstawowym zadaniem jest zatrzymanie przemocy. 2. Zadania gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadania w zakresie przeciwdziałania zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej i ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Do zadań własnych gminy należy w szczególności: a) Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; b) Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; c) Opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie; d) Prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia. 3. Cele tworzenia i rozwijania lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie: a) Ograniczenie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie; b) Podniesienie skuteczności interwencji wobec problemu przemocy; c) Rozwój oferty pomocowej dla rodzin uwikłanych w przemoc; d) Integracja działań instytucji wobec problemu przemocy w rodzinie; 9

e) Rozwój wiedzy, kompetencji, umiejętności reagowania wobec problemu przemocy; f) Podniesienie poziomu świadomości społecznej na temat problemu przemocy w rodzinie. V. KIERUNKI DZIAŁAŃ 1. Działanie Zespołu Interdyscyplinarnego. 2. Diagnoza zjawiska przemocy na terenie Gminy Kościerzyna. 3. Tworzenie strategii interwencyjnych dla osób doświadczających przemocy w rodzinie. 4. Budowanie systemu wsparcia dla osób doświadczających przemocy w rodzinie. 5. Kształtowanie postaw społeczności lokalnej wolnych od przemocy: a) działania edukacyjne, b) działania profilaktyczne, c) działania informacyjne. 6. Profesjonalizacja kadr związanych z pracą w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. VI. CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY: Ograniczenie zjawiska oraz skutków przemocy w rodzinie w gminie Kościerzyna poprzez stworzenie jednolitego, profesjonalnego systemu interwencji i wsparcia dla osób zagrożonych bądź uwikłanych w zjawisko przemocy. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Skuteczne i efektywne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez wzmacnianie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2. Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i skutecznej pomocy; 3. Zapewnienie interdyscyplinarnych szkoleń dla służb zajmujących się problemem przemocy; 4. Zmiana postawy mieszkańców wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno edukacyjne. 10

VII. ZADANIA PROGRAMU TERMIN REALIZATOR Lp. ZADANIE OPIS ZADANIA REALIZACJI LUB KOORDYNATOR TWORZENIE GMINNEGO SYSTEMU PRZECIWDZIĄŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I. Cel 1. Skuteczne i efektywne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez wzmacnianie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadanie: Prowadzenie przez Zespół Interdyscyplinarny zintegrowanych i skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez: diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, opracowywanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach, monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy w rodzinie, dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań, podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku, inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie w oparciu o procedurę Niebieskie Karty, rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym, inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie 2019-2023 GOPS Zespól Interdyscyplinarny 11

II. III. Cel 2. Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i skutecznej pomocy Zadanie: Realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz pracy ze sprawcą przemocy Cel 3. Zapewnienie interdyscyplinarnych szkoleń dla służb zajmujących się problemem przemocy Zadanie: Podwyższenie umiejętności kadry podmiotów lokalnych kierowanie osób zgłaszających przemoc do psychologa, prawnika i innych specjalistów zajmujących się przemocą w rodzinie współpraca z instytucjami prowadzącymi hostele, domy samotnej matki; określenie sposobu rozwiązania problemów związanych z przemocą, dotyczących indywidualnych środowisk; kierowanie sprawców przemocy do udziału w programach edukacyjno-korekcyjnych i terapeutycznych służących zatrzymaniu przemocy inicjowanych przez psychologa, terapeutę w Punkcie Interwencji Kryzysowej praca socjalna z osobami doznającymi przemocy systematyczne podnoszenie wiedzy i kwalifikacji przedstawicieli różnych grup zawodowych podejmujących działania na rzecz rodzin uwikłanych w przemoc, w tym szkolenia z zakresu diagnozowania przemocy w rodzinie, realizacji procedury Niebieskiej Karty szkolenie członków Zespołu Interdyscyplinarnego 2019-2023 Zespół Interdyscyplinarny GOPS Komisariat Policji GKRPA 2019-2023 Zespół Interdyscyplinarny GOPS GKRPA 12

VI. Cel 4. Zmiana postawy mieszkańców wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno edukacyjne Zadania: 1. Rozpowszechnianie i udostępnianie broszur i ulotek informacyjnych o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczenia przemocy w rodzinie 2. Prowadzenie działalności edukacyjnej rozpowszechnianie broszur i ulotek dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie wśród lokalnej społeczności; dostarczanie informacji społeczeństwu o instytucjach udzielających pomocy wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie; organizowanie kampanii uwzględniających problematykę przeciwdziałania przemocy i agresji; współpraca z mediami oraz inicjowanie wymiany informacji pomiędzy mediami i instytucjami odpowiedzialnymi za profilaktykę i rozwiązywanie problemów przemocy w rodzinie; opracowanie oraz upowszechnianie materiałów edukacyjnych z zakresu profilaktyki przemocy w rodzinie; zaprojektowanie i opracowanie linku dotyczącego przemocy domowej na stronie internetowej Urzędu Gminy Koscierzyna organizowanie konkursów np. plastycznych wśród dzieci i młodzieży w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w placówkach oświatowych na terenie gminy 2019-2023 GKRPA GOPS 13

VIII. FINANSOWANIE PROGRAMU Źródłem finansowania Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Kościerzyna są: 1. Środki własne gminy: a) będące w budżecie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościerzynie na realizację zadań przeciwdziałania przemocy w rodzinie, b) pochodzące z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 2. Dotacje celowe z Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego na realizację zadań dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 14