Jedyna w całym Towarzystwie Jezusowym autobiograficz na Księga powołań, należąca do Polskiej Prowincji ( ).

Podobne dokumenty
Karol Estreicher twórca Bibliografii polskiej

Towarzystwo Naukowe. Księży Jezuitów w Krakowie

KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI DLA JEZUICKICH SZKÓŁ ŚREDNICH W POLSCE OD XVI DO XVIII WIEKU

Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/ /1923

Recenzenci ks. prof. dr hab. Ludwik Grzebień SJ ks. prof. dr hab. Władysław Kubik SJ

Spis treści. Skróty i oznaczenia Przedmowa...19

Przedmowa. E. Siepak, Ojciec Józef Andrasz SJ, krakowski kierownik duchowy św. Siostry Faustyny, Orędzie Miłosierdzia, 73 (2010), s. 6.

Dzieciństwo i młodość Ks. Bonawentury Metlera

Franciszek Wójcik ( )

In memoriam Tadeusz Ślipko SJ ( )

Działalność społeczno kulturalna jezuitów galicyjskich w stowarzyszeniach katolickich

Wydawnictwo WAM Księża Jezuici, 2013; Akademia Ignatianum w Krakowie, 2013 WYCHOWAWCA W PEDAGOGICE IGNACJAŃSKIEJ; Ewa Dybowska. WstĘP 13.

Debaty Lelewelowskie 2013/1

Tadeusz Ślipko "Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku", Roman Darowski, Kraków 2001 : [recenzja] Studia Philosophiae Christianae 38/1,

NAUCZANIE FILOZOFII MORALNEJ W UNIWERSYTETACH I GIMNAZJACH AKADEMICKICH W POLSCE I NA LITWIE OD XV DO XVIII WIEKU W ŚWIETLE PODRĘCZNIKÓW WYKŁADOWYCH

Porozumienie z dnia 31 maja 2016 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii

Encyklopedia Katolicka T. VI, VII, VIII, IX, X, XI cena: 50,00 zł/tom

Armin Mikos von Rohrscheidt Studia turystyki kulturowej na polskich uczelniach Turystyka Kulturowa nr 9, 52-55

HOMILIA wygłoszona podczas Mszy św. odprawionej w intencji Kościoła na zakończenie konklawe w Kaplicy Sykstyńskiej 14 marca 2013 r.

Krzysztof Braun Krzysztof Zwoliński ( ) Rocznik Mazowiecki 25,

Jan Książek Ks. prof. dr hab. Jan Związek Honorowy Członek WTN. Rocznik Wieluński 6,

Ocena rozprawy habilitacyjnej i dorobku naukowego ks. dra Wacława Królikowskiego SJ

JEZUICI POLSCY W AUSTRALII. Ludwik Grzebień SJ. Południowa Australia Wiktoria Wydawnictwo WAM. Kraków 2012

AKADEMIA IGNATIANUM W KRAKOWIE. STATUT Zatwierdzony przez Kongregację ds. Edukacji Katolickiej

Wiesław Szuta. logos_i_ethos_2014_2_(37), s

L. PIETRAS, Józef Elsner konfrater Paulinów, Ruch Muzyczny (2004), nr 16, s Kurier Warszawski (18 XI 1829), nr 249.

W Sercu Jezusa. ratunek i nadzieja HISTORIA I TERAŹNIEJSZOŚĆ IDEI I DZIEŁA OSOBISTEGO POŚWIĘCENIA SIĘ NAJŚWIĘTSZEMU SERCU JEZUSA

O NAŚLADOWANIU CHRYSTUSA

Stowarzyszenie Naukowe Polska w Świecie w swoich celach statutowych nawiązuje do


TEKST Z DNIA 31 MAJA 2016 R. TEKST Z 6 WRZEŚNIA 2000 R.

Stowarzyszenie Naukowe Polska w Świecie w swoich celach statutowych nawiązuje do

AKADEMIA IGNATIANUM W KRAKOWIE. STATUT Zatwierdzony przez Kongregację ds. Edukacji Katolickiej

Archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

WYDZIAŁ TEOLOGICZNY UMK Program ramowy Studia doktoranckie (rok I i II) Specjalność: teologia fundamentalna i dogmatyczna

LOSY ABSOLWENTÓW ZESPOŁU SZKÓŁ W CZERWIONCE-LESZCZYNACH ROKU SZKOLNEGO

Informator dla Przyjaciół CeDeH-u

LOSY ABSOLWENTÓW 2013/ 2014 TECHNIKUM EKONOMICZNE W ZSE W NOWYM SĄCZU

Panel dyskusyjny Odbiorca jako współtwórca nowoczesnego muzeum - relacja

LX EDYCJA KONKURSU im. ks. dr Szczęsnego Dettloffa książka o ratuszu kaliskim nagrodzona

Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) jezuitów z Braniewa z lat

Publikacje prof. Mirosława Krajewskiego dotyczące Sanktuariów Maryjnych w: Oborach, Pilźnie, Skępem i Trutowie. I. Obory

JUBILEUSZ 90-LECIA PROFESORA ZBIGNIEWA KĄCZKOWSKIEGO

Bp Andrzej F. Dziuba* * Bp prof. dr hab. Andrzej Franciszek Dziuba od 2004 roku jest biskupem diecezjalnym w Łowiczu

OTWARTY KONKURS TEOLOGICZNY REGULAMIN

LOSY ABSOLWENTÓW 2013/ 2014 III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ZSE W NOWYM SĄCZU

Sylwetka naukowa kandydata

Czystość serca. UKŁ AD GRAFICZNY I TYPOGRAFICZNY Olgierd Chmielewski. PROJEKT OKŁ ADKI Andrzej Sochacki. Na okładce

Polskę wyposażenie Polskich obserwatoriów astronomicznych było więcej niż ubogie. Największą w Polsce lunetą był dwudziestocentymetrowy w prywatnym

STATUT FUNDACJI "DOMINIKAŃSKIE STUDIUM FILOZOFII I TEOLOGII" z siedzibą w Krakowie tekst jednolity na dzień 15 czerwca 2011 roku

ISBN

Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie

Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską.

PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK

Andrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955

To bardzo znana uczelnia na świecie. Przewijała się przez moje życie wielokrotnie. Mój dziadek, profesor chemii, był jej rektorem.

REGULAMIN PRAKTYK W INSTYTUCIE PEDAGOGIKI PRZEDSZKOLNEJ I SZKOLNEJ UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO IM. KEN W KRAKOWIE

Powstanie, rozwój i śmierć marianów 309 SPIS TREŚCI

Andrzej Grzeszczuk. Wileńszczyzna. w II Rzeczypospolitej. Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół ponadpodstawowych

Harmonogram postępowania rekrutacyjnego na I rok studiów doktoranckich w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w roku akademickim 2016/2017

DZIAŁY BIBLIOTEKI. A. Encyklopedie powszechne: 1. Francuska 2. Niemiecka 3. Polska

List od Kard. Stanisława Dziwisza

Pytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie?

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża

Chełm, ul.wojsławicka 8 A tel poczta@wssm.pl

Wyniki monitorowania karier absolwentów Wydziału Podstaw Techniki w 2014

Prawosławne szkolnictwo teologiczne w II Rzeczpospolitej

REKTOR. ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński

MIECZYSŁAW ŚWIEKATOWSKI ŻYCIE I PRACA

MGR MONIKA TOKARZ PEDAGOG SZKOLNY

Wypełnianie oświadczenia pytania i odpowiedzi

Dworek-Siedziba 11 Listopada 139, Sulejówek, Tel: , Konto: PKO SA I Odział w Sulejówku

Research Centre in Krakow

Harmonogram postępowania rekrutacyjnego na I rok studiów doktoranckich w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w roku akademickim 2015/2016

Wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na życie kulturalne i religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach

Od przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego

OBWIESZCZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 czerwca 1989 r.

Instytut Duchowości Carmelitanum w Sopocie

Noty o autorach Lic. Paweł Drobot Dr Katarzyna Flader Dr Leonard Grochowski

MODUŁ IV: SPECJALNOŚĆ EDYTORSKO-MEDIALNA IV A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU EDYTORSTWA

BŁOGOSŁAWIONY KARL LEISNER wizjoner zjednoczonej Europy

PROCEDURA PRZEPROWADZANIA CZYNNOŚCI W PRZEWODZIE DOKTORSKIM NA WYDZIALE BIOCHEMII, BIOFIZYKI I BIOTECHNOLOGII UJ

1000 i 50 LAT CHRZTU POLSKI REGULAMIN KONKURSU HISTORYCZNEGO. Początki chrześcijaństwa na ziemiach polskich

ZARZADZENIE Nr 76. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 28 kwietnia 2014 r.

Dalsza droga absolwentów Zespołu Szkół w Czerwionce-Leszczynach roku szkolnego 2016/2017

w którym pierwsze ślady osadnictwa pojawiły się już na początku drugiego tysiąclecia. Pułtusk położony jest w północnej części Mazowsza, w Dolinie

pamięć wieków kształtuje potomność

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów...9 Wstęp... 11

STYPENDIA DOKTORANCKIE

Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nr 52. Redaktor serii: ks. Artur Malina

Elektroniczna Bibliografia Nauk Teologicznych

profesor nadzwyczajny

WŁADYSŁAW KLIMEK. Pedagog, naukowiec, społecznik. Monika Markowska Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp.

Ignacy Domeyko. Obywatel Świata

KUL. Lubelski Jana Pawła II. historia

1. Przemiany religijne i polityczne w Europie od średniowiecza do. a. Historia polityczna, kultura polityczna i ideologia wczesnego

OSOBA RODZINA NARÓD. Fundacja Deo et Patriae im. Prof. Mieczysława Alberta Krąpca OP. Polskie Towarzystwo Filozofii Systematycznej

ZARZĄDZENIE Nr 82. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 30 maja 2017 r.

Nauczyciele historii w szkołach gimnazjalnych

Transkrypt:

7 WPROWADZENIE Do napisania pracy o naukowych i duszpasterskich drogach polskich jezuitów w Rzymie i opublikowania jej w serii Biblioteka Pedagogiki Religijnej skłoniły mnie dwie racje. Po pierwsze chciałem przypomnieć te postacie jezuitów, którzy poprzez kontakt z Rzymem uczyli się a potem w Polsce kładli podwaliny pod pedagogikę Ignacjańską, którą staramy się kontynuować w Wyższej Szkole Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie. Po drugie pragnę uchronić od zapomnienia osobę znaczącą w naszej jezuickiej historii o. Jana Poplatka 1, zwłaszcza, że korzystam z zebranych przez niego materiałów i w oparciu o nie tworzę nowy tekst. O. Poplatek to jeden z wybitnych jezuickich historyków. Studiował historię i geografię na uniwersytecie w Wilnie w la- 1 Poplatek Jan Aleksander Ignacy, syn Jana i Stanisławy z Ba zielichów, ur. 29 VII 1903 w Stanisławowie, wstąpił do zakonu 12 VIII 1917 w Starej Wsi, wyświęcony na kapłana 23 VI 1935 w Lublinie, zm. 11 X 1955 w Krakowie.

8 tach 1926-30 a teologię w Lublinie (1932-36). Zaraz po ukończeniu studiów historycznych uczył historii w Chyrowie w latach 1930-32 i ponownie po ukończeniu studiów teologicznych i otrzymaniu sakramentu święceń w latach 1937-39. Podczas II wojny światowej był superiorem we Lwowie i wiceprowincjałem jezuitów pod okupacją rosyjską. Od 1945 r. pracował naukowo w Krakowie; kierował archiwum prowincji i wykładał metodologię pracy naukowej. Opracował wiele cennych monografii historycznych o jezuitach polskich 2. Wśród licznych opracowań historycznych, przygotowywanych do druku przez Jana Poplatka SJ na uwagę zasługuje studium o peregrynacjach naukowych pierwszych polskich jezuitów do Rzymu, które powstało w 1951 r. Właśnie do tej jego pracy nawiązuję. Chcę jednak zauważyć, że od czasu powstania studium o. Poplatka wiele spraw uległo zmianie. Zo- 2 Są to m.in. pierwszy naukowy żywot Błogosławiony Andrzej Bobola (Kraków 1936), Dzieje kampanii polsko-ruskiej pod Chyrowem 1918-1919 (Chyrów 1939), Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce (Wrocław 1957), Komisja Edukacji Narodowej. Udział byłych jezuitów w pracach Komisji Edukacji Narodowej (Kraków 1973), Słownik jezuitów artystów (uzupełniony przez J. Paszendę, Kraków 1972). W rękopisie pozostawił dzieje prowincji podczas II wojny światowej, Encyklopedię jezuitów polskich XVI wieku oraz wiele innych prac. Stały współpracownik Polskiego słownika biograficznego.

stały opracowane i wydane przez Józefa Warszawskiego dwie ważne publikacje: Polonica z rzymskiego kodeksu nowicjuszy Towarzystwa Jezusowego, 1565-1586 (Rzym 1955) oraz Unicus universae Societatis Iesu vocationum liber autobiographicus Poloniae Provinciae proprius, 1574-1580 (Rzym 1966) 3, które zawierają pełniejszą dokumentację źródłową. O. Poplatek przytoczył ją jedynie w przypisach do swego studium. Do napisania całkowicie nowego opracowania upoważnia mnie zwłaszcza nagromadzenie w Krakowie nowych materiałów źródłowych. Dzięki nim można znacznie poszerzyć panoramę jezuitów polskich studiujących w Rzymie oraz uzupełnić liczne biogramy informacjami, których o. Poplatek jeszcze nie posiadał. Co więcej, o. Poplatek korzystał jedynie z wypisów dostarczonych mu przez przyjaciół, nie zawsze właściwie odczytanych. Nie dziwi więc, że popełnił kilka błędów. Ponadto Kolegium Rzymskie, już po przygotowaniu przez o. Poplatka jego studium, otrzymało własną monografię opracowaną przez Riccarda G. Villosladę pt. Storia del Collegio Romano dal suo inizio (1551) alla soppressione della Compagnia di Gesu (1773) (Rzym 1954) 4, która podaje w miarę pełny zestaw profe- 3 Jedyna w całym Towarzystwie Jezusowym autobiograficz na Księga powołań, należąca do Polskiej Prowincji (1574-1580). 4 Historia Kolegium Rzymskiego od jego początku (1551) aż do kasaty Towarzystwa Jezusowego (1773). 9

10 sorów Rzymskiego Kolegium, dzięki czemu można było uściślić wiele informacji, dołożyć nowe i zmienić prawie wszystkie przypisy. Pragnę jednak zauważyć, że zanim będę mówił o Polakach studiujących czy pracujących w Rzymie, najpierw zatrzymam się na uczelni rzymskiej Collegium Romanum, na profesorach wydziałów i przedmiotów, z którymi tam właśnie spotkali się polscy jezuici, aby lepiej dostrzec wartości, które mogli potem przenieść do Kraju. Powracając do pierwszej przyczyny, która skłoniła mnie do podjęcia się napisania niniejszej pracy, mianowicie szukania źródeł przesłania pedagogiki Ignacjańskiej, pragnę także przybliżyć postacie tych jezuitów, którzy pełnili opiekę duchową, szczególnie w Rzymie, nad przebywającymi tam młodymi Polakami. Są wśród nich jezuici, którzy studiowali w Rzymie i część swego czasu poświęcali opiece duchowej, są i tacy, którzy specjalnie byli wysyłani na krótszy lub dłuższy czas do podejmowania pracy w konfesjonale. Tym tematem zajmuję się w drugiej części mojego opracowania. Wreszcie w ostatniej części mojej pracy pragnę przedstawić zagadnienie piśmiennictwa zakonnego i związanej z nim cenzury, która zdecydowanie określona w Konstytucjach Towarzystwa Jezusowego była następnie wielokrotnie dyskutowana i podlegała zmianom. Zgodnie z Konstytucjami sam gene-

11 rał zakonu wyznaczał dwu lub trzech cenzorów i po otrzymaniu ich opinii zezwalał lub nie na drukowanie napisanego dzieła. Z chwilą, gdy Towarzystwo Jezusowe rozwijało się coraz bardziej, zwłaszcza w krajach zaalpejskich, kontakt z Rzymem stawał się trudny i czekanie na pozwolenie na druk z Rzymu stawało się niemałym problemem. Poszczególni prowincjałowie zwłaszcza polscy prowincjałowie domagali się przyznania im prawa do wyznaczania cenzorów i dawania pozwolenia na druk mniejszych czy bardziej obszernych rozpraw. Dzieje tych ciekawych dyskusji i zarazem troski o ich wierność w pracy piśmienniczej nauce Kościoła prezentuję właśnie w tej ostatniej części pracy.