Uchwała Nr XLI/442/09 Rady Miasta Oświęcim z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie: uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na terenie miasta Oświęcim na rok 2009. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z p. zm.), art. 4 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z p. zm.) oraz art. 10 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179 poz 1485 z p. zm.) - Rada Miasta Oświęcim postanawia: 1 Uchwalić gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na terenie miasta Oświęcim na rok 2009, jak w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Oświęcim. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do uchwały Nr XLI/442/09 Rady Miasta Oświęcim z dnia 16 stycznia 2009 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA TERENIE MIASTA OŚWIĘCIM NA ROK 2009. Rozdział I DIAGNOZA STANU PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ NA TERENIE MIASTA OŚWIĘCIM Miasto Oświęcim liczy 40.702 mieszkańców 1 (stan na 31 grudnia 2007 r.). Jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych przypada w naszym mieście na 252 osoby 2. Wg szacunków skala problemów alkoholowych w Oświęcimiu kształtuje się następująco: Liczba osób uzależnionych od alkoholu 820-1.230 Liczba osób dorosłych żyjących w rodzinach alkoholowych 1.640-2.050 Liczba dzieci wychowujących się w rodzinach alkoholików 1.640-2.050 Liczba osób pijących szkodliwie, nie uzależnionych od alkoholu 2.050-2.870 Ofiary przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym 2.170-2.750 W 2007 roku liczba bezrobotnych na terenie miasta Oświęcim kształtowała się na poziomie 1.682 osób tj.4,13%, (2006 r. - 6,0% ). 3, mimo to, 62% młodzieży i 61% dorosłych mieszkańców naszego miasta uważa ten problem za najważniejszy. W natępnej kolejności w hierarchii problemów społecznych mieszkańcy wymieniają alkoholizm, narkomanię i wzrost przestępczości. 4 Badania przeprowadzone wśród mieszkańców 5 wykazały m.in. że: 1 Dane pochodzą z ewidencji ludności Wydziału Spraw Obywatelskich UM Oświęcim 2 Dane pochodzą z Wydziału Gospodarki Miejskiej UM Oświęcim 3 Dane pochodzą ze statystyki Powiatowego Urzędu Pracy w Oświęcimiu 4 Dane pochodzą m.in. z "Lokalnej diagnozy problemów uzależnień (alkoholizm, narkomania) i innych zagrożeń społecznych (przemoc rówieśnicza i domowa) dla miasta Oświęcim" przeprowadzonej w 2007 r. 5 Badaniem objęto młodzież szkolną w wieku 13-18 lat oraz dorosłych mieszkańców naszego miasta.
dorośli mieszkańcy miasta dobrze orientują się co do funkcjonowania instytucji zajmujących się rozwiązywaniem problemów alkoholowych - 74% badanych wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy, większość, bo 77% dorosłych mieszkańców wierzy w skuteczność oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na pomoc uzależnionym od alkoholu, 72% badanych dorosłych uważa, że alkohol jest towarem szczególnym i dostęp do niego powinien być ograniczony i kontrolowany, a 43% osób wyraziło pogląd, że granica wieku powinna być podniesiona do 21 lat, 92% dorosłych oczekuje od władz samorządowych działań służących ograniczeniu skali problemów alkoholowych, najczęściej spożywanym przez młodzież napojem alkoholowym jest piwo, z tym, że większość ankietowanych uczniów ma świadomość, iż jest ono tak samo szkodliwe jak inne alkohole, 10% szóstoklasistów, 51% uczniów III klasy gimnazjum i 46 % uczniów II klas szkół średnich przyznaje się do upicia napojem alkoholowym, 9% szóstoklasistów, 20% uczniów III klasy gimnazjum i 27% uczniów II klas szkół średnich uczestniczyło w kłótni, sprzeczce lub bójce z powodu alkoholu, większość młodzieży szkolnej akceptuje postawę odmawiającą wypicia alkoholu, reagując na odmowę zrozumieniem lub przynajmniej obojętnością, 96% ankietowanych uczniów jest przekonanych o konieczności istnienia ograniczeń wiekowych dla legalnego kupowania alkoholu, a 74% młodzieży nie oczekuje od dorosłych akceptacji dla spożywania przez nich alkoholu, z badań wynika, również, że zakup alkoholu nie przysparza młodzieży większych problemów; 32% gimnazjalistów i 62% uczniów szkół średnich kupowało już samodzielnie alkohol. Ponadto, analiza motywów picia alkoholu przez młodzież wykazuje, że sięga ona po alkohol nie tylko po to by się zabawić, lecz traktuje picie jako lekarstwo na smutki i nudę. Osoby uwikłane w problem alkoholowy szukają pomocy m.in. w Poradni Odwykowej w Oświęcimiu. Z danych uzyskanych z Poradni wynika, że w 2007 r. w placówce zarejestrowano łącznie 388 osób z terenu miasta Oświęcim 6. Mieszkańcy naszego miasta uwikłani w problem alkoholowy, korzystają również z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Oświęcimiu. W 2007 roku Ośrodek objął pomocą 2.287 rodzin (2006 r. - 1.806 ), w tym: 138 rodzin w których występuje 6 Dane pochodzą z Poradni Odwykowej w Oświęcimiu
problem alkoholowy (2006 r.- 114 rodzin). Przeprowadzone badania pozwoliły również na ustalenie m.in., że: 76% dorosłych mieszkańców uważa, że w okolicy w której mieszka jest łatwy dostęp do narkotyków, 96% dorosłych mieszkańców miasta wyraża pogląd, że posiadanie narkotyków powinno być karane, narkotyzowanie nie jest wśród uczniów Oświęcimia postrzegane jako zjawisko powszechne, do kontaktów ze środkami odurzającymi (głównie marihuaną) przyznaje się 4% szóstoklasistów, 21% uczeniów III klasy gimnazjum i 27% uczniów II klas szkół ponadpodstawowych, ponad połowa badanej młodzieży nie rozmawia z rodzicami nt. narkotyków, 17% gimnazjalistów i 14 % uczniów szkół średnich osobę rozprowadzającą narkotyki spotkało w szkole a poza nią odpowiednio: 27% i 34%, 74% młodych ludzi uważa, że posiadanie narkotyków powinno być karane. 7 W związku z problemami związanymi z nadużywaniem narkotyków, w 2007 roku 3 osoby korzystały z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Oświęcimiu. 8 W związku z zaburzeniami spowodowanymi użyciem środków psychoaktywnych w 2007 roku w Oddziale Psychiatrycznym Szpitala Powiatowego w Oświęcimiu udzielono pomocy 7 osobom. 9 Od czerwca 2008 roku osoby mające kontakt ze środkami odurzającymi mogą uzyskać pomoc w Punkcie Konsultacyjnym dla osób używających lub uzależnionych od narkotyków. W ciągu czterech miesięcy (czerwiec-wrzesień) 2008 roku terapeuci objęli pomocą terapeutyczną 23 osoby z problemem uzależnienia od narkotyków, przeprowadzili 135 konsultacji (drogą elektroniczną lub telefoniczną). Coraz częstszym zjawiskiem staje się palenie tytoniu przez młodzież. W 2007 roku w oświęcimskich gimnazjach odnotowano 216 przypadków palenia papierosów przez uczniów. 10 Używanie środków psychoaktywnych, niejednokrotnie jest powodem zachowań agresywnych oraz prowadzi do uzależnienia, ubóstwa i wykluczenia społecznego. 7 Dane pochodzą m.in. z "Lokalnej diagnozy problemów uzależnień (alkoholizm, narkomania) i innych zagrożeń społecznych (przemoc rówieśnicza i domowa) dla miasta Oświęcim" przeprowadzonej w 2007 r. 8 Dane pochodzą z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Oświęcimiu 9 Dane pochodzą z Oddziału Psychosomatyki i Psychiatrii Szpitala Powiatowego w Oświęcimiu 10 Dane pochodzą z Zarządu Szkół i Przedszkoli Miejskich w Oświęcimiu.
Badanie monitoringowe przeprowadzone w 2007 roku wśród mieszkańców miasta wykazało, że dzieci narażone są w szkole i w domach na różnego rodzaju akty przemocy: 9% uczniów było ofiarą pobicia w szkole, 10% było zmuszanych do robienia rzeczy niechcianych, a 5% zostało napadniętych i okradzionych, 34% młodych ludzi przyznało, że w ich rodzinie używane są wyzwiska, a w 9%, że są bite, 12% uczniów było skarconych w sposób niebezpieczny dla zdrowia, 18% dorosłych jest zwolennikiem surowego wychowania. Na terenie miasta są również osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, które potrzebują pomocy. W 2007 r. Pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Oświęcimiu obejęli wsparciem i specjalistyczną pracą socjalną 23 osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym, ich rodziny oraz osoby bezdomne. Pomoc w rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkomanii oraz pomoc dla osób dotkniętych przemocą, można uzyskać na terenie naszego miasta m.in. w następujących miejscach: 1) Poradnia Odwykowa ul. Orzeszkowej 1, 2) Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ul.solskiego 2, 3) Stowarzyszenie Oświęcimskie Centrum Trzeźwości ul. Orzeszkowej 1, 4) Stowarzyszenie "Abstynencja" Pl. Św. Maksymiliana 2, 5) Ośrodek Interwencji Kryzysowej Pl. Św. Maksymiliana 2 6) Powiatowy Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy i Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Rodzinie ul. Dąbrowskiego 139, 7) Grupy Wsparcia Anonimowych Alkoholików, 8) Klub Aktywności Lokalnej ul. Pileckiego31, 9) Punkt Konsultacyjny dla osób używających i uzależnionych od narkotyków. Działalność opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci prowadzona jest w świetlicach: 1) przy ul. Dąbrowskiego 10, 2) przy ul. Obozowej 31A, 3) przy ul. Bałandy 4d, 4) przy ul. Partyzantów 1, 5) przy ul. Fika, 6) przy ul. Staszica, 7) przy ul. Pileckiego 31.
Rozdział II CELE GMINNEGO PROGRAMU: Cele strategiczne wynikające ze Strategii rozwiązywania problemów społecznych miasta Oświęcim na lata 2006 2013 : Cel strategiczny 1: Sprawny system zapobiegania kryzysom rodziny i wspierania rodzin w kryzysie ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży. Cel strategiczny 2: Integracja grup społecznych zagrożonych wykluczeniem społecznym: bezrobotnych, ubogich i bezdomnych. Cel strategiczny 4: Sprawny i zintegrowany system profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień na terenie miasta. Cel strategiczny 5: Monitoring problemów społecznych i rozwój partnerskiej współpracy z organizacjami pozarządowymi. CELE SZCZEGÓŁOWE: Zapewnienie dzieciom i młodzieży odpowiednich warunków do życia i rozwoju, zgodnie z ich potrzebami i przysługującymi im prawami. Współpraca z instytucjami i organizacjami zajmującymi się opieką i pomocą rodzinie. Ograniczanie ubóstwa i zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom i rodzinom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Zwiększenie zasobów niezbędnych do zapobiegania powstawaniu nowych problemów związanych z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Zmniejszanie rozmiarów problemów, które aktualnie występują. ZADANIA GMINNEGO PROGRAMU Rozdział III I. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu 88.000 zł. z przeznaczeniem na: 1/ prowadzenie ponadstandardowych grup terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych z terenu miasta Oświęcim w Poradni Odwykowej w Oświęcimiu:
- TUSZ program kierowany do osób utrzymujących całkowitą abstynencję, którego celem jest podniesienie umiejętności służących zdrowieniu, -,,NAWROTY program kierowany do osób słabo identyfikujących sygnały ostrzegawcze uaktywnienia się choroby alkoholowej, ma na celu zapobieganiu nawrotom choroby alkoholowej, -,,WSPÓŁUZALEŻNIENIE program kierowany do członków rodzin osób uzależnionych, którego celem jest nabycie umiejętności potrzebnych do życia z osobą uzależnioną, -,,DESTRUKCJA program adresowany do osób, u których picie alkoholu wpływa destrukcyjnie na różne sfery życia. -,,DDA - program kierowany do dorosłych dzieci alkoholików, mający na celu identyfikację deficytów życiowych spowodowanych toksycznym dzieciństwem. 2/ usługi ponadstandardowe realizowane przez Wojewódzki Szpital Psychiatryczny w Andrychowie - Oddział w Bulowicach, 3/ rozmowy interwencyjne prowadzone przez Izbę Wytrzeźwień w Tychach. II. Integracja społeczna osób uzależnionych od alkoholu, dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym 185.000 zł. Zadanie realizować będą pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Oświęcimiu, w ramach Programu pracy z osobami uzależnionymi i wykluczonymi społecznie, zamieszkałymi w budynku przy ul.leszczyńskiej 2. Celem programu jest udzielanie kompleksowej pomocy osobom uzależnionym od alkoholu, żyjącym w społeczności osób wykluczonych społecznie, motywowanie ich do podejmowania działań na rzecz poprawy swojego funkcjonowania i włączenie ich do życia w społeczności lokalnej. III. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych 112.000 zł.: 1/ dożywianie dzieci biorących udział w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych oraz dzieci z rodzin znajdujących się w kryzysie, 2/ organizacja 3 półkolonii dla dzieci z blokiem programów profilaktycznych w okresie
wakacji, 3/ promowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież poprzez: prowadzenie sportowych zajęć pozaszkolnych (sks), poprawę funkcjonowania bazy sportowo-rekreacyjnej, 4/ prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych, programów profilaktycznych, warsztatów dotyczących problematyki uzależnień i przeciwdziałania agresji w szkołach oraz rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców. IV. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie - 101.000 zł. poprzez: 1/ działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która w ramach swoich kompetencji: motywuje osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizują małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje osoby na badanie do lekarzy biegłych - w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, kieruje do Sądu Rejonowego w Oświęcimiu wnioski o wszczęcie postępowania w sprawie orzeczenia o obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, opiniuje wnioski dotyczące wydania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, opiniuje projekty uchwał dotyczące realizacji gminnego programu... Ponadto Komisja współpracuje z instytucjami zajmującymi się rozwiązywaniem problemów alkoholowych i przeciwdziałaniem przemocy (Poradnia Odwykowa, szkoły, MOPS, Policja, organizacje pozarządowe, Sąd, Prokuratura itp.) Wynagrodzenia dla członków MKRPA ustala się w łącznej kwocie 9.000 zł. z której, za udział w posiedzeniach otrzymują: - przewodniczący 32 zł. za 1 godzinę - członkowie 24 zł. za 1 godzinę - osoby prowadzące rozmowy z osobami zgłoszonymi do MKRPA 30 zł. za 1 godzinę Wynagrodzenie nie przysługuje członkom Komisji, będącym pracownikami Urzędu Miasta Oświęcim. 2/ pracę konsultanta terapeuty d/s uzależnień w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Oświęcimiu. Konsultant-terapeuta ds. uzależnień obejmuje pomocą terapeutyczną środowiska w których występują problemy uzależnień a także dotknięte przemocą.
3/ dofinansowanie działalności Powiatowego Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie i Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu. V. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, poprzez wspieranie działań mających na celu wspomaganie procesu powrotu do zdrowia osób uzależnionych i członków ich rodzin - 289.000zł.: Na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz uchwał Rady Miasta Oświęcim: Nr L/513/05 z dnia 26 października 2005 r. w sprawie uchwalenia karty współpracy miasta Oświęcim z organizacjami pozarządowymi działającymi w sferze pożytku publicznego (zmienionej uchwałą Nr LXIX/723/06 Rady Miasta Oświęcim z dnia 25.10.2006 r.) i Nr XVIII/168/07 z dnia 24 października 2007 r. w sprawie uchwalenia rocznego programu współpracy miasta Oświęcim z organizacjami pozarządowymi działającymi w sferze pożytku publicznego - zadanie to realizowane będzie przez organizacje pozarządowe i instytucje, które wybrane zostaną w ramach otwartego konkursu ofert na 2009 r. VI. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem od narkotyków 25.000 zł. Zadanie realizowane będzie poprzez prowadzenie Punktu Konsultacyjnego dla osób używających i uzależnionych od narkotyków. VII. Kontrola przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi : Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - Organ zezwalający lub, na podstawie jego upoważnienia, straż gminna lub członkowie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych dokonują kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia. Kontrole prowadzone będą przez Straż Miejską w Oświęcimiu. Rozdział IV MONITOROWANIE I OCENA REALIZACJI ZADAŃ
liczba osób uzależnionych, które podjęły leczenie odwykowe, liczba osób współuzależnionych objętych terapią, liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, które objęto pomocą, liczba osób i rodzin dotkniętych przemocą, którym udzielono wsparcia, liczba wykroczeń spowodowanych nadużywaniem alkoholu, liczba osób, którym udzielono wsparcia w punkcie konsultacyjnym dla osób używających i uzależnionych od narkotyków. REALIZATORZY PROGRAMU Urząd Miasta Oświęcim; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej; Szkoły podległe Zarządowi Szkół i Przedszkoli Miejskich. KOORDYNACJA Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Oświęcim.