nr 10 (43) listopad 2012 60 lat kopalni Niechaj święta Barbara stale otacza nas wszystkich swoją opieką. Z górniczym Szczęść Boże

G A Z E T A F I R M O W A nr 10 (43) listopad 2012 60 lat kopalni Niechaj święta Barbara stale otacza nas wszystkich swoją opieką. Z górniczym Szczęść Boże Zarząd i Rada Nadzorcza Kompanii Węglowej W W W. K W S A. P L

G A Z E T A F I R M O W A NASZA KOMPANIA Drodzy Czytelnicy! Mijający rok przyniósł naszej firmie deszcz splendorów. Podczas Forum Gospodarczego w Krynicy Kompanii Węglowej przyznano tytuł Firmy Roku. To miasto jest dla nas szczęśliwe, ponieważ także w Krynicy po raz czwarty wręczono statuetkę Lidera Restrukturyzacji. W tym roku uhonorowano nią naszą firmę. Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu KW SA, odebrała w tych dniach prestiżową nagrodę Czarny Diament, przyznawaną przez Izbę Przemysłowo-Handlową Rybnickiego Okręgu Przemysłowego. Naprawdę cieszy, że nasza firma jest doceniana, zwłaszcza że nadchodzi trudny czas i efekty spowolnienia gospodarczego dają już o sobie znać. Tym ważniejsze są dokonania restrukturyzacyjne, sprawne zarządzanie, nowe idee rozwoju, uporządkowanie struktur organizacyjnych oraz kultywowanie ładu korporacyjnego. Tylko tak działające przedsiębiorstwa mają szansę przetrwać na trudnym, rozchwianym rynku. Ważne jest to, że nie wpadamy w samozachwyt, mając świadomość, ile do zrobienia jeszcze nas czeka. Najważniejsze jest jednak to, że siłą Kompanii Węglowej jest jej oddana, odpowiedzialna załoga. Wszystkim górnikom i pracownikom naszej firmy z okazji nadchodzącej Barbórki życzę optymizmu, wytrwałości, spełnienia wszystkich marzeń. Niech święta Barbara codziennie o nas pamięta. Szczęść Boże! KOMPA N I A W ĘGL OWA Gazeta firmowa Redakcja: Biuro Komunikacji KW SA dyrektor Zbigniew Madej Redaktor naczelny: Jan Czypionka j.czypionka@kwsa.pl Jan Czypionka Adres redakcji: 40-039 Katowice ul. Powstańców 30, p. 64 tel. 032 7572025 Wydawca: Kompania Węglowa SA 40-039 Katowice ul. Powstańców 30 Druk: Tolek, drukarnia im. K. Miarki listopad 4 FAKTY LICZBY WYDARZENIA W KOMPANII 5 Koncesja na nowe złoża Minister środowiska udzielił koncesji na rozpoznawanie węgla kamiennego w rejonie Pawłów 6 Najlepsi z najlepszych Dziewiąty finał konkursu Pracuję bezpiecznie 8 Wziemięwzięci zachwycili Zaczyna się świtem oraz ożywieniem kół wyciągowych, które dla ludzi górnictwa przedstawiają się jako życiodajne czarne słońca WYDARZENIA 10 Zabrze kształci górników Setka nowych uczniów rozpoczęła w tym roku naukę w zabrzańskich szkołach 11 Prestiżowa nagroda Joanna Strzelec-Łobodzińska została tegoroczną laureatką nagrody specjalnej Czarny Diament 12 Kolorowe szkiełko w wielkim witrażu Rozmowa z Piotrem Niełacnym, dyrektorem kopalni Ziemowit 13 Sylwetka jubilata Lędziński Ziemowit obchodzi w tych dniach 60-lecie istnienia 16 Barbary z Ziemowita Składamy najszczersze życzenia imieninowe wszystkim Barbarom 19 Dokładność i systematyczność W procesie wydobycia węgla ważną rolę odgrywa płynna odstawa urobku ze ścian i przodków 20 Woda dla kopalni i miasta Prawie 2,5 miliona metrów sześciennych słodkich wód dołowych wypompowała na powierzchnię w 2011 roku kopalnia Brzeszcze 21 Rośniemy razem od 10 lat! 22 Kilometry akt LUDZIE I MIEJSCA 23 Szkoła pozytywnego wyboru Tytuł Szkoły dla rynku pracy dla Technikum nr 1 w Zespole Szkół Zawodowych w Wodzisławiu Śląskim 24 300 nowych par rąk 29 Wystawa w Ratingen Współpraca z Muzeum Ziemi Górnośląskiej 30 Jankowice najlepsze pod siatką II Turniej Barbórkowy w Piłce Siatkowej 31 Galeria Zdjęcie na okładce: pracownice kopalni Ziemowit Barbara Pawlas-Goryczka i Barbara Saternus Fot. Jacek Filipiak Oddano do druku: 23.11. 2012 r.

Drodzy Górnicy! Szanowni Pracownicy Kompanii Węglowej! Tegoroczne obchody górniczego święta Barbórki zbiegają się z wejściem Kompanii Węglowej w jubileuszowy rok działalności. Jestem przekonana, że ta pierwsza dekada jest dopiero początkiem długoletniej i owocnej obecności naszej spółki na europejskiej arenie gospodarczej. Obok zaangażowania całej załogi, przyczynia się do tego realizacja nowoczesnej strategii Kompanii Węglowej. Pierwszy krok mamy już za sobą wprowadziliśmy nową strukturę organizacyjną, dającą kopalniom większą samodzielność. Mijający rok był dla naszej spółki przełomowy. Nie tylko ugruntowaliśmy swoją pozycję rynkową jako największy producent węgla kamiennego w Europie, ale byliśmy postrzegani jako firma stabilna, dająca pracę dziesiątkom tysięcy ludzi, a poprzez rangę inwestycji związanych z budową nowej kopalni i elektrowni węglowej także jako firma z wizją. Te atuty zostały wielokrotnie docenione. Kompania Węglowa została uznana za silną, nowoczesną spółkę węglową, ale także za filar polskiej gospodarki. Świadczy o tym nagroda dla Firmy Roku, przyznana nam podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy. Odbierałam tę nagrodę z dumą, w imieniu ponad sześćdziesięciotysięcznej załogi naszej spółki, w przeświadczeniu, że o wartości firmy decydują pracujący tu ludzie, a załoga Kompanii Węglowej jest naszym największym kapitałem. Z okazji tegorocznej Barbórki proszę przyjąć przede wszystkim życzenia górniczego szczęścia. Życzę wszystkim pracownikom Kompanii Węglowej i Ich Rodzinom zdrowia i wszelkiej pomyślności. Życzę Państwu godnej i bezpiecznej pracy, satysfakcji zawodowej i spełnienia osobistych pragnień. Niech święta Barbara ma nas wszystkich w swojej opiece. Szczęść Boże! Niech żyje nam górniczy stan! Prezes Zarządu Kompanii Węglowej SA 3

FAKTY LICZBY WYDARZENIA NOWI WICEPREZESI ZARZĄDU KW SA Bogusław Oleksy i Wojciech Kotlarek zostali wybrani przez radę nadzorczą Kompanii Węglowej na wiceprezesów spółki. Zostaną powołani na stanowiska z dniem 1 stycznia 2013 r. Obecny wiceprezes handlującego węglem Węglokoksu Bogusław Oleksy będzie w Kompanii wiceprezesem ds. ekonomiki i finansów. Związany wcześniej z PKN Orlen i Petrolotem Wojciech Kotlarek zostanie wiceprezesem ds. sprzedaży i marketingu. Przewodniczący rady nadzorczej KW SA prof. Maciej Kaliski podkreślił, że wiceprezesi zostali wybrani na trudny czas. Zaznaczył, że 2013 r. będzie prawdopodobnie w górnictwie okresem napiętych sytuacji rynkowych, a nowi wiceprezesi będą ludźmi do ciężkiej pracy. Rada nadzorcza Kompanii ogłosiła postępowanie kwalifikacyjne na stanowiska wiceprezesów 12 października br. Łącznie na oba stanowiska zgłosiło się 14 kandydatów. O PAKIECIE W SENACIE O skutkach, które niesie pakiet energetyczno-klimatyczny UE i możliwościach przeciwdziałania jego konsekwencjom, dyskutowali uczestnicy konferencji Gospodarka nisko-emisyjna, węgiel kamienny realia polskie, zorganizowanej we wtorek, 6 listopada, przez Komisję Gospodarki Narodowej Senatu RP we współpracy ze spółkami węglowymi: Kompanią Węglową, Katowickim Holdingiem Węglowym, Jastrzębską Spółką Węglową oraz Tauronem Polską Energią. Konferencja jest trzecim z kolei spotkaniem, zorganizowanym przez Komisję Gospodarki, które dotyczyło paliw. Dwie pierwsze konferencje poświęcono gazowi łupkowemu i węglowi brunatnemu. Gości przywitał senator Marek Ziółkowski, przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej. Pierwszy z prelegentów, prof. Jerzy Buzek, przekonywał, iż od pakietu odejść się nie da, a próby jego renegocjacji politycznie mogą przynieść Polsce więcej szkody niż jego skutki. Zamiast kontestować pakiet powinniśmy się skoncentrować na działaniach, które nie dopuszczą do zaostrzenia jego zapisów, a atutem Polski powinny być nowe technologie, wśród których ważne miejsce zajmuje CCS. Bogusław Oleksy i Wojciech Kotlarek obejmą funkcje wiceprezesów Kompanii Węglowej SA z dniem 1 stycznia 2013 roku. Fot. Jan Czypionka O planach rozwojowych spółek węglowych związanych m.in. ze zwiększeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem takich możliwości, jak spalanie metanu czy podziemne zgazowanie węgla, mówili prezesi spółek węglowych: Joanna Strzelec-Łobodzińska, Roman Łój i Jarosław Zagórowski. Prezes JSW wskazywał, że historia rozwoju UE związana jest z węglem i pytał retorycznie, czy rezygnując z tego paliwa, chcemy cofnąć się w rozwoju o dziesięciolecia. ODZIEŻ TRUDNOPALNA DLA RATOWNIKÓW KOMPANII WĘGLOWEJ Jedne z najbardziej niebezpiecznych i trudnych w leczeniu obrażeń, na które narażeni są górnicy, to oparzenia spowodowane zapłonem i wybuchem metanu oraz wybuchem pyłu węglowego. W celu zwiększenia bezpieczeństwa naszych pracowników, Kompania Węglowa zdecydowała się na zakup dostępnej od niedawna na rynku bielizny trudnopalnej. W bieliznę tę wyposażeni zostaną wszyscy ratownicy zastępów górniczych kopalń Kompanii Węglowej. Te elementy ubioru poprzez swoje właściwości fizyczne i mechaniczne minimalizują negatywny wpływ wysokiej temperatury na skórę oraz ułatwiają leczenie ewentualnych oparzeń. Decyzja o wyposażeniu ratowników w tego typu bieliznę podyktowana była wynikami badań, których celem było sprawdzenie jej właściwości w warunkach zagrożeń pod ziemią. Badania te zostały przeprowadzone po próbnej dostawie tego typu odzieży w kopalniach istniejącego do ubiegłego roku CW Północ. W wyniku pozytywnej oceny użytkowej bielizna trudnopalna, w postaci koszulki oraz spodenek, została ujęta w Katalogu opisowo-rysunkowym środków ochrony indywidualnej i wyposażenia pracownika Kompanii Węglowej SA. Planowany jest zakup 3141 kompletów bielizny, przeznaczonych dla ratowników górniczych kopalń Kompanii Węglowej SA. Dystrybucja bielizny przeprowadzana jest niezależnie od obowiązujących regulacji wewnętrznych, określających ilość przysługującej pracownikom odzieży. W trudnopalne elementy ubioru wyposażeni zostaną wszyscy ratownicy zastępów górniczych kopalń Kompanii Węglowej. Fot. Jan Czypionka 4

w kompanii Koncesja na nowe złoża Minister środowiska udzielił Kompanii Węglowej SA koncesji na rozpoznawanie węgla kamiennego w rejonie Pawłów (część złoża Chełm II ), położonym na terenie miasta Rejowiec Fabryczny i gmin: Rejowiec, Rejowiec Fabryczny i Siedliszcze w województwie lubelskim. Koncesja obowiązuje przez okres pięciu lat od daty jej wydania, czyli do dnia 22 października 2017 roku Od kilku lat Kompania Węglowa SA prowadzi analizy, związane z oceną, perspektywami i możliwościami poszerzenia posiadanej bazy zasobowej o zasoby złóż dotychczas górniczo niezagospodarowanych. W ramach tych działań w kwietniu 2012 r. rozpoczęte zostały prace nad pozyskaniem koncesji na rozpoznawanie złoża węgla kamiennego w rejonie Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Po wnikliwej analizie dostępnych materiałów archiwalnych do dalszych prac wytypowany został fragment udokumentowanego złoża węgla kamiennego Chełm II. Na zlecenie KW SA Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Górnośląski w Sosnowcu opracował projekt robót geologicznych, w którym wydzielony został najbardziej perspektywiczny do przyszłego zagospodarowania fragment złoża Chełm II, określony jako rejon Pawłów, w którym, jak się szacuje, przedmiotem zagospodarowania górniczego może być około 185 mln t zasobów węgla kamiennego. Wskazano także zakres niezbędnych robót badawczych, pozwalających na podniesienie stopnia rozpoznania budowy geologicznej złoża w rejonie Pawłów. W ramach sporządzonego projektu robót geologicznych założono, że powyższy cel winno zapewnić wykonanie ośmiu powierzchniowych otworów badawczych o sumarycznej długości 7 000 m. Udzielenie przez ministra środowiska w dniu 22 października 2012 r. Kompanii Węglowej SA koncesji nr 29/2012/p to wynik końcowy złożonego w dniu 10 maja 2012 r. wniosku o udzielenie koncesji na rozpoznawanie złoża węgla kamiennego w rejonie Pawłów. Warto dodać, że uzyskanie przez KW SA koncesji osiągnięto również dzięki bardzo przychylnemu nastawieniu samorządów terytorialnych gmin powiatu chełmskiego, na terenie których wykonywane będą prace wiertnicze. Minister środowiska w udzielonej koncesji zobowiązał Kompanię Węglową SA do wielu działań, w tym do rozpoczęcia działalności określonej koncesją w terminie do sześciu miesięcy od jej otrzymania, przesyłania Budowa kopalni mogłaby się rozpocząć za mniej więcej pięć lat, a wydobycie za osiem Fot. ARC w terminach kwartalnych sprawozdań pisemnych z działalności objętej koncesją, przedstawiania w okresach corocznych raportów z prowadzonych prac, przekazywania do Centralnego Laboratorium Geologicznego nie mniej niż połowy objętości uzyskanych próbek geologicznych. Konieczne będzie oczywiście wniesienie stosownych opłat z tytułu udzielonej koncesji i umowy o ustanowienie użytkowania górniczego na rzecz Skarbu Państwa, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz poszczególnych gmin, na terenie których prowadzona będzie działalność. SZUKAMY WĘGLA Opr. JC Projektowane roboty geologiczne prowadzone będą w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminach: Siedliszcze, Rejowiec Fabryczny i Rejowiec oraz Rejowiec Fabryczny miasto. Rejon objęty robotami położony jest w obszarze słabo zurbanizowanym, poza obszarami przyrodniczo chronionymi. Jest to bardzo istotne w momencie starań w przyszłości o pozyskanie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego ze złoża. Roboty geologiczne prace wiertnicze rozpoczęte zostaną po uzyskaniu koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie geologiczne (około dwóch miesięcy) i po wyłonieniu specjalistycznej firmy w postępowaniu przetargowym, zgodnie z regulaminem obowiązującym w KW SA (około sześciu miesięcy). Przy założeniu, że otwory będą wykonywane równolegle przez dwa aparaty wiertnicze, czas ich wiercenia może trwać do 1,5 roku. Zaangażowanie jednego urządzenia wydłuży ten okres do trzech lat, a ewentualnie trzech skróci go do niespełna roku. Z uwagi na rolniczy charakter zagospodarowania terenu prace będą prowadzone w okresach pozawegetatywnych. 5

W KOMPANII Do ścisłego finału awansowali Dawid Panic z kopalni Chwałowice, Mariusz Gonsior z kopalni Rydułtowy-Anna, który ostatecznie był drugi, oraz zdobywca jak się potem okazało trzeciego miejsca Bogdan Mazurkiewicz, reprezentujący kopalnię Marcel Najlepsi z najlepszych Kolejny, dziewiąty już finał konkursu Pracuję bezpiecznie dostarczył widzom zgromadzonym w Domu Kultury w Brzeszczach wielu emocji Główną nagrodę czek na 10 tysięcy złotych z rąk Joanny Strzelec-Łobodzińskiej, prezes zarządu Kompanii Węglowej SA, oraz Klemensa Ścierskiego, wiceprzewodniczącego rady nadzorczej KW SA, odebrał Dawid Panic, górnik kopalni Chwałowice Najlepszy w turnieju wiedzy na temat bhp okazał się Dawid Panic, górnik kopalni Chwałowice. Z rąk Joanny Strzelec-Łobodzińskiej, prezes zarządu Kompanii Węglowej SA, oraz Klemensa Ścierskiego, wiceprzewodniczącego rady nadzorczej KW SA, odebrał główną nagrodę czek na 10 tys. zł. Zanim jednak poznaliśmy szczęśliwego zwycięzcę, zawodnicy, aby spotkać się w wielkim finale, przeszli skomplikowany system eliminacji. Tegoroczna edycja konkursu była inna niż poprzednie. Dzięki aplikacji internetowej każdy pracownik fizyczny naszej firmy mógł spróbować sił w rywalizacji. Zainteresowanie konkursem, a co za tym idzie wiedzą na temat bezpieczeństwa pracy przekroczyło wszelkie oczekiwania. Swe siły w internetowych testach sprawdziło od początku trwania konkursu prawie 2 tys. pracowników. Tydzień przed wielkim finałem 46 najlepszych stanęło w szranki półfinałowych zmagań. Najlepsza dziesiątka stoczyła pasjonującą walkę w Brzeszczach. Zgodnie z regulaminem w finale każdą z kopalń Kompanii reprezentować może tylko jeden zawodnik mówi Andrzej Pakura, dyrektor Biura BHP Kompanii Węglowej. Do pierwszej części konkursu przystąpiła 6

Turniej uświetniły wspaniałym pokazem tanecznym piękne dziewczyny z zespołu Grawitacja dziesiątka, do ścisłego finału trzech najlepszych wspomniany Dawid Panic, Mariusz Gonsior z kopalni Rydułtowy-Anna, który ostatecznie był drugi, oraz zdobywca jak się potem okazało trzeciego miejsca Bogdan Mazurkiewicz, reprezentujący kopalnię Marcel. Tegoroczny finał konkursu Pracuję bezpiecznie zgromadził znamienitą publiczność obok zarządu Kompanii Węglowej i rady nadzorczej spółki zasiedli Okręgowi Inspektorzy Pracy z Katowic i Krakowa, Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego, Zbigniew Żurek, wiceprzewodniczący działającej przy Sejmie RP Rady Ochrony Pracy, dyrektorzy kopalń oraz koledzy i przyjaciele finalistów, którzy niezwykle gorąco reagowali na każdy sukces swych zawodników. Uczestnicy konkursu wykazali się doskonałym przygotowaniem, odpowiadając prawie bezbłędnie na niezwykle trudne pytania w pierwszej części w teście wielokrotnego wyboru, w ścisłym finale na podobieństwo teleturnieju Jeden z dziesięciu. Jestem pod ogromny wrażeniem wiedzy finalistów powiedziała Joanna Strzelec-Łobodzińska po zakończeniu konkursu. Najważniejsze jest to, że w eliminacjach wzięła udział tak ogromna liczba naszych pracowników. Dwa tysiące ludzi, którzy rozwiązywali internetowe testy to naprawdę imponuje. Gratuluję najlepszym! dodała pani prezes. Podczas finału mieliśmy także okazję obejrzeć zabawny film, ukazujący przygotowania do konkursu, w reżyserii naszego kompanijnego Spielberga Bogusława Porwoła. Nie mogło zabraknąć co staje się już tradycją finałów nowego teledysku grupy Głębia. Swój talent kompozytorski i wokalny po raz kolejny ujawnił Dawid Klimanek wraz z zespołem. Rycerze życia, song poświęcony pracy ratowników górniczych, wywarł na widzach wielkie wrażenie. Turniej uświetniły wspaniałym pokazem tanecznym piękne dziewczyny z zespołu Grawitacja, a na koniec wystąpiła prawdziwa gwiazda Grzegorz Turnau. Mimo wspaniałej oprawy i wysokiego poziomu konkursu, jego organizatorzy byli niepocieszeni. Tym razem nie wygrał górnik z kopalni Brzeszcze, co zdarzyło się trzy razy pod rząd, i kolejny finał nie odbędzie się w tym sympatycznym mieście Tekst i zdjęcia: Jan Czypionka Finaliści konkursu Marek Burek Brzeszcze, Mariusz Gonsior Rydułtowy-Anna, Dariusz Kasprzykowski Halemba-Wirek, Bogusław Kolano Pokój, Krzysztof Kurbiel ZGRI, Bogdan Mazurkiewicz Marcel, Dawid Panic Chwałowice, Mariusz Szczot Bolesław Śmiały, Zbigniew Trzaska Knurów-Szczygłowice, Marian Winkler Piekary Szczęśliwy zwycięzca konkursu Dawid Panic (na zdjęciu z narzeczoną Justyną) zwierzył się, że wygraną przeznaczy na wesele. Wszystkiego najlepszego! 7

W KOMPANII Była to trzeba przyznać impreza muzyczna przygotowana świetnie, z dużym rozmachem i fantazją sceniczną Wziemięwzięci zachwycili Zaczyna się świtem oraz ożywieniem kół wyciągowych, które dla ludzi górnictwa przedstawiają się jako życiodajne czarne słońca Oratorium Śląskie Wziemięwzięci zostało zaprezentowane szerszej publiczności podczas uroczystej premiery, 3 listopada 2012 r., w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca. Była to trzeba przyznać impreza muzyczna przygotowana świetnie, z dużym rozmachem i fantazją sceniczną. Liczna widownia miała powody do zadowolenia i satysfakcji. Oklaskom nie było końca, wykonawcy chętnie bisowali. Halę zabrzańskiego Domu Muzyki i Tańca wypełnili w większości pracownicy Kompanii Węglowej, którzy przyjechali na koncert wraz ze swoimi rodzinami. I ta właśnie rodzinna atmosfera 8 była bardzo wyczuwalna tego wieczoru. Trwające ponad godzinę przedstawienie jest bowiem zapisem jednego dnia życia górnika. W poetyckiej wizji znajdujemy elementy realnej, codziennej, ciężkiej górniczej pracy, natomiast w wątkach baśniowych pojawiają się również nieodłączne dla Śląska utopce i Skarbnik. Mocno wyeksponowany jest motyw wiary, jako siły zawsze obecnej, którą przepojone jest górnicze życie. Spektakl porusza wiele trudnych problemów, z którymi musi na co dzień borykać się górnik i które napotyka całe górnictwo. Pokazuje, że bezpieczna praca to nie tylko wąska dziedzina związana z wykonywaniem konkretnych obowiązków, ale także całe otoczenie, uzależnione od funkcjonującej kopalni. Oratorium przedstawia różne aspekty życia tragiczne i wesołe, ale jego główny sens obraca się wokół szekspirowskiego pytania być, albo nie być dla górnictwa. W sobotni wieczór wysłuchaliśmy 16 piosenek połączonych wątkiem słownym. Narratorami na premierze byli Anna Jurzyca i Bernard Krawczyk. Wydarzeniu temu patronowały obecne na premierze Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes KW SA, i Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza. Organizatorami imprezy były Miechowickie Stowarzyszenie Muzyczno-Kulturalne

Narratorami na premierze byli Anna Jurzyca i Bernard Krawczyk Bytom z jego prezesem Markiem Klementowskim oraz firma Disco OR Technika Estradowa. Na premierze obecny był też niedawno wybrany prezydent Bytomia Damian Bartyla. Oratorium Śląskie pod roboczą nazwą Czorne słońca zostało zaprezentowane publicznie po raz pierwszy 2 czerwca 2012 r. w Tarnogórskim Centrum Kultury. Premiera Oratorium Śląskiego Wziemięwzięci odbyła się 3 listopada br. w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu. Tekst i zdjęcia: Jan Czypionka WYKONAWCY Bernard Krawczyk narracja, Anna Jurzyca narracja, Michał T. Malicki prowadzenie, gitara prowadząca, śpiew, Ola Kowalska śpiew, Magdalena Korosiewicz śpiew, Andrzej Kanclerz śpiew, harmonijka, Karol Chachurski śpiew, Piotr Lewicki gitara basowa, Leszek Waligóra akordeon, Basia Zachnik śpiew, Martyna Kubecka śpiew, Grzegorz Bugdoł wiolonczela, Szymon Sosada obój, Asia Lewicka obój, Waldemar Lindner perkusja, Chór Kolejarz pod dyrekcją Izabeli Lysik-Różańskiej, Chór Harmonia pod dyrekcją Romana Kota, Orkiestra Dęta Bytom-Miechowice pod batutą Józefa Słodczyka JAN DRECHSLER z zawodu wyuczonego i wykonywanego lekarz weterynarii, ojciec dwóch absolwentów Wydziału Górnictwa i Geologii oraz córki, studentki tegoż wydziału w Politechnice Śląskiej. Jeden z założycieli Tarnogórskiego Kabaretu Literackiego Tarnina. Wydane pozycje książkowe to: Utopce Doliny Dramy (2005 r.), Legendy Radzionkowa (2006 r.), Historia srebrem pisana (2007 r.), Legendy Skoczowa i okolic (2008 r.), Rolada (2009 r.), Krakowską do nieba (2011 r). Współpracuje stale z tygodnikiem Gwarek, na łamach którego pisze kolejną, czwartą opowieść w odcinkach oraz komiksy we współpracy z plastyczką Anną Krztoń. Jest twórcą szopek bożonarodzeniowych, które wystawiał w kilku miejscach, a ostatnio w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. MICHAŁ T. MALICKI muzyk z zawodu i wykształcenia, związany ze środowiskiem muzycznym Katowic i Krakowa. Przez wiele lat gitarzysta, kompozytor, aranżer i jeden z dyrygentów Orkiestry Radiowej i TV Jerzego Miliana w Katowicach. We współpracy z kompozytorem Zbigniewem Preisnerem brał udział w tworzeniu muzyki do filmów Krzysztofa Kieślowskiego i Agnieszki Holland. Grał m.in. w zespole Wawele, pisał muzykę dla Krzysztofa Krawczyka, współpracował m.in. ze Stanisławem Sojką, Zbigniewem Wodeckim, Józefem Skrzekiem. Od 2005 r. przebywał w USA, grając m.in. w Big Band David Bentley (Floryda), współpracował również z legendarnym zespołem The Platters. W 2010 r. był dyrektorem Międzynarodowego Palm Jazz Festival w Gliwicach. Obecnie jest m.in. szefem muzycznym Kabaretu Literackiego Tarnina. 9

WYDARZENIA Porozumienie o kształceniu w zawodach górniczych podpisały Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu Kompanii Węglowej SA, i Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza Zabrze kształci górników Setka nowych uczniów, kształcących się w zawodach górniczych, rozpoczęła w tym roku naukę w zabrzańskich szkołach Było to możliwe dzięki porozumieniu, zawartemu między władzami miasta a Kompanią Węglową. W uroczystości, która odbyła się 14 listopada br. w zabytkowej kopalni Guido w Zabrzu uczestniczyły Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu KW SA, i Małgorzata Mańka- -Szulik, prezydent Zabrza. Zgodnie z odnowioną umową (poprzednia została zawarta w roku 2006) miasto Zabrze, jako organ prowadzący, wyznaczyło szkoły: Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego w Zabrzu, Zespół Szkół nr 3 im. rtm. Witolda Pileckiego w Zabrzu, Zabrzańskie Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego w Zabrzu oraz Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Zabrzu do utworzenia oddziałów, kształcących młodzież w dziennym systemie nauczania w zawodach górniczych. W szkołach tych kształceni będą następujący specjaliści: technik górnictwa podziemnego, technik elektryk o specjalności eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych górnictwa podziemnego, technik mechanik o specjalności eksploatacja maszyn i urządzeń mechanicznych górnictwa podziemnego, technik mechatronik o specjalności automatyka 10 górnicza, górnik eksploatacji podziemnej, elektryk o specjalności maszyny i urządzenia elektryczne górnictwa podziemnego, ślusarz oraz mechanik monter maszyn i urządzeń. Kompania Węglowa zapewnia zatrudnienie absolwentom bezpośrednio po ukończeniu szkoły i uzyskaniu tytułu zawodowego. Absolwenci zostaną zatrudnieni, zgodnie z uzyskanymi kwalifikacjami oraz po przedstawieniu pozytywnego wyniku badań lekarskich, na zasadach obowiązujących w Kompanii Węglowej SA. Wyróżniający się w nauce uczniowie technikum, którzy planują odbyć studia stacjonarne na kierunkach górniczych, a których średnia ocen na świadectwie ukończenia technikum będzie równa lub wyższa niż 4,5, otrzymają przedłużenie gwarancji zatrudnienia w KW SA. Porozumienie uwzględnia również możliwość przyznania nagrody tym uczniom technikum, którzy otrzymają świadectwo z wyróżnieniem w poszczególnych klasach (średnia ocen powyżej 4,75). Podczas uroczystości wręczono certyfikaty gwarancji pracy dla uczniów zabrzańskich szkół. Tekst i zdjęcie: Jan Czypionka SZKOŁY W LICZBACH W wyniku porozumień o współpracy, zawartych z prezydentami miast i starostami powiatów, 12 szkół w 33 oddziałach klasach technikum i zasadniczej szkoły zawodowej kształci uczniów w zawodach górniczych. Absolwentom tych szkół Kompania udziela gwarancji zatrudnienia zgodnie z uzyskanymi kwalifikacjami oraz zapewnia możliwość odbycia praktyk zawodowych pod ziemią na swój koszt. Ponadto Kompania pomaga w realizacji programu dydaktycznego poprzez zakup specjalistycznych podręczników i wydawnictw o tematyce górniczej, a także, w miarę możności, pomaga w organizacji zajęć praktycznych. Obecnie gwarancjami zatrudnienia objętych jest 4233 uczniów. Wymiernym efektem zawartych porozumień jest zatrudnienie w 2011 r. w kopalniach KW SA pod ziemią 418 absolwentów klas górniczych. Natomiast w roku 2012 Kompania planuje przyjęcie 791 absolwentów, a w kolejnych latach odpowiednio: w 2013 r. 977, w 2014 r. 1025, w 2015 r. 1100.

Prestiżowa nagroda Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu Kompanii Węglowej, została tegoroczną laureatką nagrody specjalnej Czarny Diament, przyznawanej przez Izbę Przemysłowo-Handlową Rybnickiego Okręgu Przemysłowego Laureaci nagrody Czarny Diament 2012. Fot. Bartłomiej Szopa Trybuna Górnicza Uroczysta gala wręczenia Czarnych Diamentów odbyła się 16 listopada br. w Teatrze Ziemi Rybnickiej. Obok pani prezes to zaszczytne wyróżnienie otrzymali również Andrzej Karbownik, rektor Politechniki Śląskiej w Gliwicach, oraz Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. Odbieram tę cenną nagrodę jako wyraz uznania dla całej załogi Kompanii Węglowej, która swoją odpowiedzialną i zaangażowaną pracą buduje prestiż i etos zawodu górnika powiedziała Joanna Strzelec-Łobodzińska. W przededniu Barbórki pragnę zadedykować tę nagrodę wszystkim górnikom i pracownikom firmy, którą mam zaszczyt kierować, bo to od nich tak naprawdę zależy nasz wspólny sukces. Kapituła, oprócz nagród specjalnych, przyznała też statuetki firmom i instytucjom z naszego regionu. Uhonorowane zostały: Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach oraz szef płk mgr inż. Krzysztof Radwan, Fundacja Rodzin Górniczych, Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej w Rybniku, Zespół Tańca Ludowego na reputację laureata. Nagroda Czarny Przygoda, Artech z Rybnika, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Jastrzębie, gwarancja wysokiej pozycji rynkowej po- Diament to wzór biznesowej doskonałości, PPUH Remasz Gliwice, Rekpol Turza wiedział Andrzej Żylak, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Rybnickiego Okręgu Śląska, Termospec Żory i Zakłady Techniki Komunalnej Żory. Przemysłowego. Czarny Diament to nie tylko prestiż Jan Czypionka i uznanie, ale też zaufanie, które wpływa HONOROWA NAGRODA Nagroda CZARNY DIAMENT stanowi formę uhonorowania najlepszych przedsiębiorstw oraz osób i instytucji szczególnie zasłużonych dla regionu. Nagroda ma charakter honorowy, została ustanowiona przez zarząd Izby w 1999 r. Nagrodę stanowi statuetka, wykonana jako odlew w kształcie ściętego pnia dębu, który osadzony jest na oplecionej korzeniami podstawie z czarnego granitu. W pień wbity jest sześcian, symbolizujący czarny diament węgiel. Podejmując decyzję o przyznaniu nagrody, kapituła przyjmuje następujące kryteria dla przedsiębiorstw i firm, które odniosły szczególne sukcesy: wysoką jakość wyrobów i usług, przeciwdziałanie bezrobociu poprzez tworzenie nowych miejsc pracy, inwestowanie i zwiększanie eksportu, dbałość o ochronę środowiska, wspieranie inicjatyw społecznych, kulturalnych i charytatywnych, twórcze współdziałanie z samorządem gospodarczym i terytorialnym, rzetelność kupiecką. 11

WYDARZENIA Kolorowe szkiełko w wielkim witrażu Rozmowa z Piotrem Niełacnym, dyrektorem kopalni Ziemowit Kieruje Pan jedną z najlepszych i największych kopalń węgla kamiennego w Polsce. To wielka satysfakcja, ale i ogromne wyzwanie oraz odpowiedzialność. Warto mieć świadomość, że jesteśmy tylko czasowymi gospodarzami kopalni, że naszym obowiązkiem jest działać nie tylko na rzecz dzisiejszej pomyślności naszej firmy, ale także z myślą o tych, którzy przyjdą po nas. Kopalnia obchodzi w tych dniach 60-lecie istnienia. Jest to zakład bardzo nowoczesny, ale jednocześnie mocno osadzony w górniczej tradycji W kopalni Ziemowit pracują przeważnie ludzie z tego terenu. Tradycja przechodzi z ojca na syna, to nie żaden mit. Znamy się tu wszyscy, stanowimy jedną wielką rodzinę. Ma to swoje dobre strony, ale potrafi też sprawiać ból w sytuacjach dramatycznych. Jeżeli odchodzi od nas ktoś, to nie jest to anonimowy górnik strzałowy czy sztygar. To jest nasz bliski kolega Marek lub Wojtek. To nasza załoga tworzy historię, nie tę oficjalną, spisaną w księgach, ale tę codzienną, ludzką Czy poznał Pan dokładnie historię Ziemowita? W ciągu 60 lat działalności kopalni przewinęło się przez nią ponad 60 tysięcy pracowników. Chcąc poznać dogłębnie jej historię, należałoby wysłuchać ich wszystkich. To jest, rzecz jasna, niemożliwe, ale rozmawiałem z wieloma. Ich opowieści, pełne zaangażowania i emocji, były dla mnie fascynujące. Ale mam też świadomość, że każdy taki osobisty obraz kopalni, każde takie świadectwo to zaledwie jak jedno małe, kolorowe szkiełko w wielkim witrażu. Oglądane z bliska, choć może zachwycać swoim blaskiem i kolorem, nie pozwala ujrzeć całości. Czego uczy nas historia kopalni? Każde kolejne dziesięciolecie Ziemowit zaczynał w zmienionej rzeczywistości politycznej, społecznej i gospodarczej niekiedy wręcz w innej epoce. To właśnie ta sytuacja polityczno-społeczna kraju kształtowała najmocniej naszą kopalnianą rzeczywistość organizację pracy, stosunki międzyludzkie, atmosferę w kopalni. I czasem stawała się przekleństwem dla załogi, jak w pamiętnym roku 1981, kiedy Ziemowit strajkował prawie dwa tygodnie pod ziemią, w proteście przeciwko stanowi wojennemu. Trudno przecenić znaczenie kopalni Ziemowit nie tylko dla polskiego górnictwa i Kompanii Węglowej, ale także dla lokalnej społeczności Choć węgiel na tej ziemi zaczęto wydobywać już 170 lat temu, dopiero budowa i rozwój Ziemowita nadały mocny impuls rozwojowy całej okolicy. Był czas, że Ziemowit uznawany za największą kopalnię węgla kamiennego w Europie budował osiedla mieszkaniowe, szkoły, przedszkola, teatry, baseny kąpielowe i stadiony. Choć to już czas przeszły, znaczenie kopalni dla mieszkańców otaczających ją miejscowości nie maleje. To nadal największy pracodawca w regionie, zapewniający godne życie wielu tysiącom zatrudnionych w nim ludzi oraz członkom ich rodzin. Wystarczy wspomnieć, że okresie ubiegłych kilku lat zatrudnienie znalazło tu około dwóch tysięcy młodych ludzi. Dobrze funkcjonująca, zyskowna firma Ziemowit oznacza również liczne korzyści dla miast i gmin w jej otoczeniu wymierne ekonomicznie, ale również społeczne i kulturowe. 60 lat to poważny wiek Sześćdziesięcioletni człowiek na ogół myśli o bilansie swojego życia, podsumowuje swoje osiągnięcia i porażki, a przyszłość planuje ostrożnie. Sześćdziesięcioletni Ziemowit jest pełen energii, pewien swojej dobrej kondycji i może tworzyć ambitne plany rozwoju na wiele następnych dziesięcioleci. Solidną podstawą tych planów są posiadane przez kopalnię zasoby węgla w obecnym obszarze górniczym oraz bliska perspektywa znaczącego ich powiększenia. Dziękuję za rozmowę. Jan Czypionka Fot. Jacek Filipiak 12

Tak pracowało się w latach 60. ubiegłego wieku Fot. ARC Sylwetka jubilata Lędziński Ziemowit obchodzi w tym roku 60-lecie istnienia. Jego uroczyste otwarcie nastąpiło 3 grudnia 1952 roku. To dobra okazja, by przedstawić na łamach naszego miesięcznika historię i teraźniejszość tej kopalni HISTORIA KOPALNI Początki górnictwa na terenie Lędzin datują się na pierwszą połowę XIX wieku, kiedy to w wyniku robót poszukiwawczych na wzgórzu pomiędzy Lędzinami a Hołdunowem odkryto złoże węglowe. W dniu 3 lipca 1844 r. uruchomiono pierwszą kopalnię, pod nazwą Radość Henryka, którą w 1934 r. przemianowano na Piasta. Dalszy rozwój górnictwa uniemożliwiły polityczne następstwa przeprowadzonego na Górnym Śląsku plebiscytu. W 1942 r. rozpoczęto głębienie szybu wentylacyjnego oraz szybu wydobywczego; rok ten przyjmuje się za moment rozpoczęcia budowy drugiej kopalni w Lędzinach Ziemowita. Oficjalne uruchomienie kopalni Ziemowit nastąpiło w dniu 3 grudnia 1952 r., a pierwsze wydobycie, w liczbie 945 t na dobę, uzyskano z robót przygotowawczych i dwóch ścian, prowadzonych na podsadzkę suchą pasami w pokładzie 208. Kolejne lata przynoszą rozwój technologiczny kopalni, doprowadzając do powstania jednego z najnowocześniejszych zakładów wydobywczych w kraju i Europie. W roku 1972 nastąpiło przyłączenie kopalni Piast w Lędzinach do Ziemowita, a ich łączne wydobycie wyniosło 16 000 t na dobę. Stumilionową tonę węgla kopalnia wydobyła w roku 1982. Niekwestionowany prymat w polskim górnictwie kopalnia osiąga w 1988 r., wydobywając w ciągu roku 8,5 mln t węgla, przy wydobyciu dobowym dochodzącym do 27 600 t. WAŻNIEJSZE WYDARZENIA 1952 r. oficjalne uruchomienie kopalni, 1953 r. rozpoczęcie głębienia szybu Hołdunów, 1959 r. oddanie do ruchu szybu Hołdunów, 1972 r. połączenie kopalń Ziemowit i Piast powstaje największa kopalnia w Europie, z wydobyciem sięgającym 16 000 t na dobę, 1974 r. przystąpienie do głębienia głównego szybu do poziomu 650 m, 1976 r. zakończenie budowy szybu III, 13

WYDARZENIA a tak pracuje się w Ziemowicie obecnie. Fot. Jacek Filipiak 1978 r. uruchomienie eksploatacji pokładu 209 na poziomie III, wydobycie kopalni przekracza 20 000 t na dobę, 1982 r. stumilionowa tona węgla wydobyta przez kopalnię, 1984 r. kopalnia osiąga wydobycie 27 000 t na dobę, 1986 r. kopalnia wydobywa ponad 8 mln t węgla w ciągu roku, 1992 r. włączenie kopalni w struktury Nadwiślańskiej Spółki Węglowej SA, lata 1997 2004 likwidacja dawnej kopalni Piast, lata 2003 2004 likwidacja szybu Hołdunów, 2003 r. włączenie kopalni Ziemowit w struktury Kompanii Węglowej SA, 2005 r. uzyskanie Certyfikatu Zarządzania Jakością ISO 9001:2001 oraz Certyfikatu Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy PN-N 18001:2004, 14 2007 r. wdrożenie Zintegrowanego Systemu Zarządzania ISO 9001:2000 i ISO 14001:2004, 2010 r. uruchomienie ściany 906 Gigant, o wysokości 4,4 m i średnim wydobyciu od 8 do 10 tys. t na dobę, 2012 r. rok jubileuszu 60-lecia kopalni. POŁOŻENIE KOPALNI Eksploatacja obszaru górniczego KWK Ziemowit obejmuje powierzchnię 63,58 km 2, zlokalizowana jest ona w granicach administracyjnych miast: Lędzin, Bierunia, Mysłowic, Katowic, Tychów, Imielina oraz gminy Chełm Śląski. Jego granice przebiegają następująco: na północy i północnym zachodzie kopalnia Ziemowit sąsiaduje z kopalnią Mysłowice-Wesoła, północno-wschodnia granica jej obszaru górniczego przebiega wzdłuż strefy ochronnej dla zbiornika wodnego w Dziećkowicach, na południu i południowym- wschodzie obszar górniczy sąsiaduje z obszarem górniczym Bieruń I kopalni Piast, zachodnia granica wyznaczona została wzdłuż filara ochronnego dla obiektów przemysłowych Fiat Auto Poland. Kopalnia Węgla Kamiennego Ziemowit w Lędzinach prowadzi eksploatację górniczą na podstawie koncesji nr 163/94 z dnia 26 sierpnia 1994 r., ważnej do 31 sierpnia 2020 r. Obecnie kopalnia prowadzi eksploatację na dwóch poziomach wydobywczych: poziom II i poziom III, w pokładach warstw łaziskich i orzeskich, o grubości od 1,9 do 4,5 m. Kopalnia posiada sześć czynnych szybów: jeden szyb wydobywczy III, trzy szyby wentylacyjne W-I, W-II i Szewczyk, dwa szyby pomocnicze I i II.

Uroczyste otwarcie KWK Ziemowit odbyło się 3 grudnia 1952 roku. Wykonawca, w obecności Ryszarda Nieszporka, ministra górnictwa i energetyki, oddał do ruchu pierwszy poziom kopalni Ziemowit" z części urządzeń odbywa się w całości za pomocą kabli światłowodowych, a z pozostałych urządzeń liniami telekomunikacyjnymi do lokalnych koncentratorów, a dalej za pomocą kabli światłowodowych. ŚCIANY-GIGANTY Wraz z zakończeniem eksploatacji parceli F ostatnią ścianą 906, w sierpniu 2011 r. rozpoczął się nowy, kilkuletni okres wydobycia w kolejnej parceli D. Pokład 209 obfituje w ściany o miąższości przekraczającej 4 m. Średnie wydobycie z gigantów gdyż tak potocznie nazywa się tak wielkie wyrobiska, to nierzadko ponad 10000 t na dobę. Wyniki takie nie biorą się znikąd. Dzięki wspólnej pracy osób dozoru oraz pracowników kopalnia przoduje pośród innych w Kompanii Węglowej zarówno pod względem wydobycia, jak i postępu dobowego. Tylko nieliczne kopalnie mogą pochwalić się takimi wynikami. Należy jednak zdawać sobie sprawę, iż każda wydobyta tona węgla kosztuje bardzo wiele ludzkiego trudu oraz zaangażowanego do tego sprzętu. Budowa pierwszego szybu kopalni Ziemowit TECHNIKA GÓRNICZA POSTĘP Wprowadzane do eksploatacji w wyrobiskach kopalni nowoczesne maszyny wraz z urządzeniami towarzyszącymi coraz częściej posiadają możliwości kontroli parametrów pracy nie tylko w miejscu ich zainstalowania. Wyposażenie urządzeń w sterowniki programowalne oraz odpowiednie interfejsy komunikacyjne pozwala na zdalną diagnostykę urządzeń podczas pracy oraz analizę zdarzeń historycznych. Stało się to możliwe dzięki ogromnemu postępowi technicznemu w dziedzinie systemów informatycznych, elektroniki, automatyki i łączności. Zastosowanie do transmisji danych kabli światłowodowych daje nieograniczone możliwości w zakresie ilości przesyłanych danych. KWK Ziemowit posiada połączenie światłowodowe pomiędzy powierzchnią a poziomami II i III za pomocą 48-włóknowego kabla światłowodowego, wyłożonego w szybie II. Transmisja danych na powierzchnię kopalni 15

WYDARZENIA Barbary z Ziemowita Tradycyjnie w numerze naszego miesięcznika tuż przed dniem górniczego święta składamy najszczersze imieninowe życzenia wszystkim Barbarom, pracownicom Kompanii Węglowej. Tym razem w naszej galerii Barbary z kopalni Ziemowit, która obchodzi 60-lecie istnienia Barbara Wierzbicka starsza specjalistka w Biurze Obsługi Klienta Sprzedaży Drobnicowej, pracuje w kopalni Ziemowit od 1991 roku Barbara Polko starsza specjalistka w Biurze Obsługi Klienta Sprzedaży Drobnicowej, pracuje w kopalni Ziemowit od 1991 roku 16

Barbara Górecka pracownica oddziału LZ. Pracuje na stanowisku operatorki RCP (rejestracja czasu pracy). W kopalni Ziemowit od 1987 roku Barbara Bortel pracownica oddziału MEŁM. Pracuje przy obsłudze centrali telefonicznej od 1982 roku 17

WYDARZENIA Barbara Grzyśka pracownica oddziału JMW 2. Pracuje na stanowisku wagowej przy wadze miałowej. W kopalni Ziemowit od 1984 roku Barbara Figura pracownica oddziału JMW 1. Pracuje na stanowisku sortowniczej węgla i kamienia. W górnictwie od 1986 roku, w kopalni Ziemowit od 12 lat Fot.: Jacek Filipiak 18

Dokładność i systematyczność W realiach funkcjonowania kopalni, a konkretnie w procesie wydobycia węgla ważną rolę odgrywa płynna i rytmiczna odstawa urobku ze ścian i przodków Tym zadaniem w kopalni Brzeszcze zajmuje się oddział transportu dołowego GTD1. Zakres prac wykonywanych przez 129-osobową załogę jest szeroki. Oddział obsługuje w sumie 21 różnego typu przenośników taśmowych na odstawach taśmowych i głównych, o łącznej długości 7,5 km. W kopalni z reguły stosuje się przenośniki z taśmą szerokości 1000 do 1400 mm. Wydaje się, że funkcja przenośników jest pozornie prosta i prozaiczna mają one przemieścić całość urobku do zbiornika głównego na poziomie 640 m. Jednak ich wydajność od 600 do 1200 t/h jest spora. W celu zapewnienia minimalizacji awaryjności tak rozbudowanej odstawy urobku, pracownicy oddziału GTD1 mają za zadanie przegląd tras taśmociągów, ich konserwację, naprawy, wymiany lub wykonanie nowych połączeń taśmowych. Do codziennych obowiązków pracowników GTD1 należy również utrzymanie funkcjonalności zbiorników wyrównawczych węgla. Ponadto oddział cyklicznie, z dużą dokładnością wykonuje przebudowy i przybierki wyrobisk. Wyrobiska, w których zabudowane są urządzenia odstawy głównej, ulegają ciągłym deformacjom wskutek działania górotworu, wymagają zatem systematycznej renowacji w celu zapewnienia odpowiednich gabarytów dla prawidłowego funkcjonowania urządzeń. W opinii kierownika oddziału Krzysztofa Szewczyka ważne są podstawy racjonalnego doboru ludzi do wykonania określonego zadania. Obecnie w oddziale mamy do czynienia z nową generacją pracowników. Są wśród nich m.in. absolwenci Technikum Górniczego w Brzeszczach. Mają wiele zapału do pracy, są ambitni, ale zanim opanują wszystkie tajniki górniczego fachu, upłynie trochę czasu. Przechodzą specjalistyczne szkolenia pod okiem starszych kolegów. Nabywają doświadczenia niezbędnego do wykonywania odpowiedzialnej pracy górnika. Kierownik podkreśla, że pracownicy GTD1 znają do perfekcji maszyny i urządzenia na dole kopalni, a rzeczowa i pełna odpowiedzialności atmosfera, która panuje wśród załogi, pozwala wykonywać roboty bez wypadków. Jest to efekt permanentnej edukacji prowadzonej przez służby bhp. Każda zmiana rozpoczyna się od instruktażu bezpiecznej pracy. Owocują również audyty przyznaje kierownik Krzysztof Szewczyk. Przed załogą oddziału GTD1 nie ma zadań niemożliwych do zrealizowania, potrafi on pracować zespołowo, wykonując niekiedy skomplikowane zadania. W zgranym zespole dużą wiedzą fachową wykazują się przodowi: Zbigniew Tomaszczyk, Jacek Zemlak, Marian Merta, Jacek Srokosz, Tadeusz Merta, Andrzej Szczerba, Sebastian Kobielus, Władysław Apryas. Znaczący wpływ na realizację bieżących zadań oddziału GTD1 mają sztygarzy zmianowi: Robert Sikora, Marek Grabowski, Roman Pikania, Bogdan Matyszkowicz, Jarosław Plata, którzy szczególną uwagę zwracają na bezpieczne prowadzenie robót i odpowiednią organizację pracy. Nadzór nad prawidłowością funkcjonowania całego oddziału GTD1 sprawuje nadsztygar Ryszard Głąb. Maria Domżał Załoga oddziału GTD 1 pierwsza zmiana. Fot. Robert Mleczko 19

WYDARZENIA Woda dla kopalni i miasta Prawie 2,5 miliona metrów sześciennych słodkich wód dołowych wypompowała na powierzchnię w 2011 roku kopalnia Brzeszcze Dzięki nowej stacji uzdatniania woda może być wykorzystywana nie tylko na potrzeby kopalni, wkrótce będzie też bowiem sprzedawana miastu. W kopalni pompuje się 200 m 3 wody na godzinę. Połowa przechodzi przez stację uzdatniania, połowa jest zrzucana do Wisły. Zakład zużywa około 60 m 3 wody na godzinę. Jest to woda wykorzystywana zarówno do celów technologicznych (nie jest uzdatniana), jak i woda pitna, a także zużywana w łaźniach. Woda z Brzeszcz zawiera dwa trudne do usunięcia pierwiastki: żelazo i mangan; aby je wyeliminować, wodę trzeba mocno natlenić. Wymagania wobec wody są coraz większe, ponieważ w kopalniach stosowane są coraz nowocześniejsze urządzenia, które do swojego funkcjonowania wymagają wody uzdatnionej. Cykl pozyskiwania wody dla kopalni wygląda tak: woda spływa z poziomu 109 na poziom 230, mocno się natleniając i napowietrzając. Na poziomie 230, pod szybem Andrzej I znajdują się pompy, które pompują wodę rurociągiem do stacji uzdatniania. Tam poprzez napowietrzenie następuje przygotowanie wody do procesu oczyszczania w filtrach wyjaśnia Zbigniew Żak, zastępca kierownika Działu Inwestycji i Przygotowania Produkcji kopalni Brzeszcze. W pierwszym etapie oczyszczania w filtrach z wody wytrąca się żelazo. W drugim etapie pozostały w wodzie tlen wytrąca mangan. Trzy filtry, zamontowane w stacji uzdatniania, sprawiają, że woda wypompowywana z dołu kopalni osiąga parametry wody pitnej. Zdezynfekowana i biologicznie oczyszczona, wędruje grawitacyjnie rurociągiem do dużego zbiornika. Stąd pompowana jest do wieży ciśnień, a potem do kolejnych odbiorców na terenie kopalni. To wystarczy na nasze wewnętrzne potrzeby, ale przygotowujemy się do sprzedaży wody miastu i w tym celu konieczne są kolejne inwestycje dodaje inż. Żak. Dotychczasowy koszt modernizacji stacji uzdatniania wody i wieży ciśnień wyniósł około 2,5 mln zł. W 2013 r. wykonana zostanie modernizacja zbiornika wody pitnej, a następnie wspólnie z miastem wybudowana zostanie przepompownia, która będzie tłoczyć wodę na potrzeby mieszkańców Brzeszcz. Całość zamierzenia zostanie wykonana w ciągu dwóch lat. Obecnie woda w Brzeszczach kosztuje 6 zł za metr sześcienny. Woda z kopalni będzie sporo tańsza. Kajetan Berezowski Trybuna Górnicza Budynek stacji wraz z wieżą ciśnień Zdjęcia: Jan Czypionka Zbigniew Żak, zastępca kierownika Działu Inwestycji i Przygotowania Produkcji kopalni Brzeszcze, wyjaśnia działanie stacji uzdatniania wody 20