ZDRADLIWE I PODSTĘPNE PHRASAL VERBS Przyprawiają o zawrót głowy i depresję, potrafią zniechęcić najbardziej wytrwałych, spędzić sen z powiek niejednemu uczniowi i nauczycielowi. Ludziom, dla których język angielski jest językiem ojczystym, używanie phrasal verbs, czyli czasowników złożonych, przychodzi lekko, wręcz intuicyjnie. Nam wszystkim jednak sprawiają one niemały kłopot. Co się stanie, gdy do czasownika find dodamy out? Otóż, powstanie phrasal verb find out. I zamiast szukać otrzymamy dowiedzieć się. A to tylko jeden z wielu przykładów. Nie bez kozery niemal wszystkie wydawnictwa anglojęzyczne mają w swej ofercie słowniki poświęcone jedynie phrasal verbs. Przykładem może być Longman Phrasal Verbs Dictionary zawierający pięć tysięcy (!) haseł. Czasownik złożony składa się z czasownika oraz przyimka bądź przysłówka, a jego znaczenie zazwyczaj nie ma nic wspólnego z pierwotnym znaczeniem samego czasownika i właściwie trzeba się go uczyć na pamięć. Sporo trudności nastręcza również miejsce dopełnienia w zdaniu. Większość słowników przy użyciu różnych symboli określa, czy dany phrasal verb: - należy rozdzielić dopełnieniem (get down = make sb sad His lack of social life was beginning to get him down.) - czy wykonanie takiego manewru jest całkowicie niedozwolone (get at = criticize Why is he always getting at me?). A jednak są sposoby, które pomagają oswoić phrasal verbs. Poniżej przedstawiam kilka propozycji dla nauczycieli, którzy chcieliby jednak na swoich zajęciach zająć się tym trudnym działem gramatyki angielskiej. Ćwiczenia, które proponuję poniżej, stanowią tylko bazę, dającą się modyfikować w miarę potrzeb nauczyciela, uczniów oraz kategorii czasowników złożonych, którymi będziecie mieli zamiar zajmować się na swoich lekcjach. 1. TRANSLATION Oto kilka wybranych phrasal verbs. Czy potraficie przetłumaczyć je na język polski? break out, let down, put up. To chyba najprostszy sposób wyjaśnienia naszym uczniom znaczenia phrasal verbs. Na pewno skuteczny w momencie, gdy prezentując czasowniki złożone dodajemy zdania w języku angielskim oraz ich odpowiedniki w języku polskim. Break out wybuchnąć (np. o wojnie), np: World War I broke out in 1914. Pierwsza wojna światowa wybuchła w 1914 roku. Let down zawieść, rozczarować, np: Never let your friends down. Nigdy nie zawiedź swoich przyjaciół. Put up przenocować, np: Can you put me up tonight? Czy możesz mnie dziś przenocować?
2. SCRAMBLED SENTENCES Chyba wszyscy nasi uczniowie uwielbiają zadania, w budowę których niekoniecznie trzeba włożyć wiele wysiłku. To na pewno spodoba się wszystkim. Jedyne co trzeba zrobić, to ustawić wyrazy we właściwej kolejności, np.: 1. OFF, EARLY, IN THE, SET, MORNINGS, THEY 2. THE, OFF AT, SIX, TOOK, O CLOCK, PLANE 3. NIGHT, THE, OFF, CLEARED, TO, FOG, DURING 4. THE, LET ME, BUS, CORNER, OFF, AT, THE 5. I, TO SEE, WENT, AIRPORT, HIM, OFF AT, THE 3. MULTIPLE CHOICE W przypadku phrasal verbs, ćwiczenie z gatunku multiple choice można przygotować na 2 sposoby. W pierwszym przypadku uczniowie wybierają właściwą odpowiedź wśród czasowników, np.: 1. Those pictures back many precious memories. A. had B. held C. took D. brought 2. He opened his eyes, looked at her a moment, then closed them again and back to sleep. A. lay B. continued C. went D. put 3. That man from the council has just back and said there s nothing we can do about it. A. bounced B. continued C. put D. phoned W przypadku drugim uczniowie wybierają właściwy przyimek lub przysłówek, np: 4. I have decided to take tennis. A. off B. round C. up D. in 5. His new book came last month. A. out B. away C. on D. down 6. The bank robbers got in a stolen car. A. in B. off C. back D. away Dla uczniów o wyższym poziomie zaawansowania wyzwaniem będzie zadanie utrwalające wszelkie możliwe phrasal verbs z przyimkiem down, np.: 7. Sorry, I m late. The car down on the way here. A. broke B. stopped C. got D. quit 8. She s trying to down on smoking. A. stop B. reduce C. quit D. cut 9. A snob is someone who down on people of a lower social class. A. puts B. looks C. bends D. gets 10. The government is trying to down the rate of inflation. A. bring B. fix C. take D. put 11. Don t get so angry! Just down. A. calm B. relax C. knock D. turn 12. The police quickly down the riots.
A. drove B. chopped C. put D. cut 13. John is not at work today. He s down with the flu. A. caught B. fallen C. got D. gone 14. down! You are talking too fast. I can t understand you. A. Speak B. Slow C. Break D. Get 4. RIGHT OR WRONG? Uczniowie decydują czy podane zdania są poprawne, np.: 1. A little practice will soon build up your confidence. 2. The bus driver said that he couldn t let her out until they got to the stop. 3. If you don t slow up, you will have an accident. 4. She s worried the secret will come out. 5. I m sorry, I can t hear you very well. Could you speak over? 6. Don t worry. I m not checking up on you. 7. She s trying to cut up on fatty food and stick to a diet. 8. You can move in when you ve paid the deposit. 9. The smell was so disgusting that I nearly threw up. 10. The paperwork for these contracts can take up a lot of time. 5. DEFINITIONS Zadaniem uczniów jest dopasowanie odpowiedniego phrasal verb do definicji podanej w języku angielskim. Ćwiczenie to doskonale utrwala określone partie materiału gramatycznego omówionego wcześniej na zajęciach, np.: 1. Start a journey: 2. If food, it is not good to eat any more because it is too old. 3. Manage to talk to someone on the telephone: 4. Keep a job: 5. Be similar to an older member of your family: 6. Pay someone the money that you owe them: 7. Use something to discover if it works or if you like it: 8. Waste time, often by doing things that are not important: 9. Eat at a restaurant: 10. Cut something into pieces: 6. GAP FILLING W miarę potrzeby nauczyciel może zaadaptować dowolny tekst zawierający phrasal verbs usuwając z niego czasowniki lub przyimki / przysłówki, np.: On a diet. My friend Mary has put (1) a lot of weight recently. I have told her she should give (2) eating chocolate, but she won t listen. The trouble is that she spends too much time at home, doing nothing, just messing (3) and she always ends (4) in the kitchen, her favourite room
7. TEST A oto krótki test, który jest swoistą nagrodą dla wytrwałych, którzy dobrnęli do końca. Chose the correct answer: 1. You will never guess who I ran the other day. A. away B. off C. into D. in 2. Look me next time you are in town. A. for B. up C. after D. into 3. If you don t like it you can always take it to the shop. A. back B. in C. off D. up 4. Why don t you swallow your pride and go and ask him for your job? A. back B. off C. in D. out 5. Can I try these jeans? A. on B. with C. about D. up 6. I think I ve got a headache coming. A. up B. off C. on D. round 7. The children have taken tennis and they re really enjoying it. A. in B. for C. up D. on 8. She carried talking, ignoring his remark. A. out B. off C. on D. up 9. Can you tell her to phone me as soon as she gets? A. around B. in C. off D. over 10. I ve got a lot of work to catch on. A. up B. in C. with D. for 11. You can always count me if you need any help. A. with B. to C. by D. on 12. Simon asked Lucy to marry him but she turned him. A. up B. over C. down D. around 13. Don t stay in a hotel. We can put you for a few days. A. on B. off C. about D. up 14. I ll put the kettle. A. off B. on C. in D. out 15. I m going a difficult time with my girlfriend; we seem to do nothing but argue. A. over B. through C. on D. by 16. The cold weather and the rain are really getting me. I wish it was summer. A. over B. down C. through D. off 17. How do you think people react if they found? A. off B. up C. out D. away 18. Oh, no! We re running of petrol. A. away B. off C. up D. out 19. My babysitter really let me the other evening so we couldn t go out. A. down B. up C. over D. away 20. The plane took two hours late because of the fog. A. out B. up C. off D. away
8. JOKES Gdy wasi uczniowie czują się już zmęczeni, możecie pozwolić im na chwilę oddechu. Najlepiej, by poszukali żartów w języku angielskim, zawierających oczywiście phrasal verb. Mnie udało się znaleźć taki oto: Men are like computers: hard to figure out and never have enough memory. Jeśli jeszcze nie zdołałam zniechęcić Was do zagłębiania tajników czasowników złożonych, to nie jest z Wami tak źle. Przy odrobinie wysiłku nawet phrasal verbs mogą dostarczyć rozrywki i satysfakcji w pracy z uczniami. I pamiętaj: Don t give up! 2. SCRAMBLED SENTENCES: 1. They set off early in the mornings. 2. The plane took off at six o clock. 3. The fog cleared off during the night. 4. The bus let me off at the corner. 5. I went to see him off at the airport. TEACHER S NOTES: 3. MULTIPLE CHOICE 1. brought 2. went 3. phoned 4. up 5. out 6. away 7. broke 8. cut 9. looks 10. bring 11. calm 12. put 13. gone 14. slow 4. RIGHT OR WRONG? 1. R 2. W 3. W 4. R 5. W 6. R 7. W 8. R 9. R 10. R 5. DEFINITIONS 1. set off 2. goes off 3. get through 4. hold down a job 5. take after sb 6. pay back 7. try out 8. mess about / around 9. eat out 10. cut (chop) sth up 6. GAP FILLING 1. on 2. up 3. about / around 4. up 7. TEST 1. C 2. B 3. A 4. A 5. A 6. C 7. C 8. C 9. B 10. A 11.D 12. C 13. D 14. B 15. B 16. B 17. C 18. D 19. A 20. C