Krajowy system podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych w obszarze EE i OZE Katowice 23.03.2012 r. Monika Jarzemska Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Cel projektu opracowanie krajowego systemu podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych w zakresie technologii OZE oraz działań zwiększających efektywność energetyczną budynków dla wsparcia realizacji celów Strategii Europa 2020
BupS Poland w Europie W listopadzie 2011 r. wystartowało 21 krajowych projektów w ramach Build up Skills Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Dania, Estonia, Hiszpania, Finlandia, Niemcy, Węgry, Irelandia, Włochy, Holandia, Wielka Brytania, Łotwa, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Słowenia BupS Poland częścią ogólnoeuropejskiej inicjatywy Build up Skills W czerwcu 2012 r. dołączą kolejne
Kontekst europejski Cele strategii Europa 2020 ocena dotychczasowej realizacji Nowelizacja dyrektywy budynkowej (EPBD) Nowy Europejski Plan Działań na rzecz Efektywności Energetycznej Nowa dyrektywa efektywności energetycznej (EED) Instrumenty wsparcia finansowego
Kontekst krajowy Krajowe cele roku 2020: 15% dla OZE, 22% CO2, EE? Ramy prawne: Ustawa o efektywności energetycznej, oczekiwane dokumenty wykonawcze; Projekt ustawy o OZE; Projekt Ustawy Prawo Energetyczne; Krajowe Plany działania EE/OZE Mechanizmy wsparcia EE/OZE Prace nad Krajowymi Ramami Kwalifikacji Niedobór kadry budowlanej (migracja) Problem jakości w realizacji prac budowlanych/instalatorskich Brak systemu podnoszenia kwalifikacji pracowników budowlanych w zakresie OZE/EE
Grupa docelowa systemu podnoszenia kwalifikacji Pracownicy budowlani i rzemieślnicy murarze, tynkarze, stolarze, hydraulicy, elektrycy, betoniarze, szklarze itp. Pracownicy nadzoru budowlanego roboty ziemne, okna, drzwi, kominy, dachy, oświetlenie, systemy ogrzewania/chłodzenia Instalatorzy systemów OZE kotłów i pieców na biomasę (małej mocy), słonecznych systemów termalnych i fotowoltaicznych, płytkich systemów geotermalnych i pomp ciepła, małych elektrowni wiatrowych i małych biogazowni Specjaliści, konserwatorzy i inspektorzy: kotłów gazowych, olejowych, ogrzewania podłogowego, grzejników, kombinatów chłodzących, klimatyzacji, itp. Sprzedawcy hurtowi i detaliczni materiałów budowlanych
Struktura projektu Organizacje wspierające Ministerstwa Konsorcjum projektu Praca realizowana na kilku poziomach Jednostki szkoleniowe Stowarzyszenia zawodowe Konsorcjum: praca analityczna / przygotowanie krajowej strategii podnoszenia kwalifikacji Rzemieślnicy, instalatorzy Jednostki naukowe Instytucje certyfikujące i akredytujące Platforma: Otwarta dla wszystkich zainteresowanych Instytucje finansowe Sektor energetyczny Sprzedawcy materiałów budowlanych Architekci, projektanci, eksperci od zrównoważonego budownictwa Producenci materiałów budowlanych oraz systemów i instalacji OZE Izby gospodarcze Ponad 30 jednostek wspierających
Zaplanowane działania Współpraca i konsultacje z organizacjam i krajowymi w ramach platformy Analiza status quo z uwzględnieniem: Analizy bieżącego systemu szkoleniowego; Analizy programów szkoleniowych; Identyfikacji braków w kwalifikacjach; Zapotrzebowania na kadrę (z uwzględnieniem migracji, itp.) Opracowanie krajowego systemu podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji pracowników budowlanych w zakresie EE/OZE Wymiania doświdczeń na poziomie UE
Wstępna diagnoza systemu po 1 spotkaniu Platformy: Identyfikacja barier rozwoju OZE/EE w budownictwie; Analiza struktury i funkcjonowania bieżącego systemu podnoszenia kwalifikacji; Ocena realizowanych programów szkoleniowych; Ocena potrzeb rynku w kontekście realizacji celów roku 2020. Opracowane przez parterów projektu: IEO, SAPE, WMZDZ, SGGIK
Bariery prawno-finansowe brak systemu odpowiedniego wsparcia inwestycyjnego i eksploatacyjnego dla potencjalnych odbiorców OZE i EE; brak wdrożenia w Polsce przepisów związanych prawnym wymogiem wykorzystania OZE w budynkach; brak kodów PKD/PKWiU w urządzeniach OZE; Brak formalnej, ze strony centralnej instytucji, kontroli wiedzy instalatora poprzez certyfikację.
Bariery informacyjne Brak programów, kampanii informacyjnych /brak wiedzy nt. systemów OZE wśród potencjalnych nabywców; Inwestujący w OZE (EE) nie mają dostępu do listy zrejestrowanych instalatorów oraz certyfikowanych urządzeń oraz modeli ekonomicznych i wzorów umów; Brak rzetelnej wiedzy nt. systemów OZE wśród instalatorów. Brak doświadczenia w montażu instalacji OZE, po przebytym szkoleniu instalator powinien zostać zweryfikowany z zrealizowanej inwestycji; Dostępne są jedynie niepełne i ogólnie opisane dobre praktyki, całkowicie brakuje możliwości uczenia się na złych praktykach; słaba aktywność organizacji konsumenckich; Brak szkoleń i umiejętności w zakresie integrowania kilku źródeł OZE, np. mała energetyka wiatrowa + instalacje kolektorów słonecznych oraz złożonych inwestycji składających się np. na budownictwo pasywne.
Bariery instytucjonalne Niespójność działań instytucjonalnych w zakresie edukacji w sektorze OZE; Brak wydzielonej jednostki w Ministerstwie Gospodarki (departamentu) odpowiedzialnej wyłącznie za OZE i EE, w której zakresie działania znalazłaby się także problematyka podnoszenia kwalifikacji jako nieodłączny element krajowej polityki rozwoju OZE (EE); Brak centralnego systemu informatycznego i informacyjnego dot. sektora OZE w Polsce; Brak szkół zawodowych i średnich technicznych w zakresie instalowania urządzeń OZE; Trudność w organizacji szkoleń i szybkiego poprawienia sytuacji bez włączenia firm/pracodawców.
Bariery ekonomiczne system wsparcia niedopasowany do potrzeb; wysoki koszt inwestycyjny dla źródeł korzystających z darmowych zasobów OZE (kolektory słoneczne, małe elektrownie wiatrowe, geotermalne pompy ciepła); Ryzyko wystąpienia wysokich kosztów eksploatacyjnych w przypadku takich technologii jak pompy ciepła (energia elektryczna), czy kotły na biomasę (cena biomasy w zastosowaniach indywidualnych); Bariery ekonomiczne rzutują także na rozwój rynku edukacyjnego i obniżają praktyczna wartość ponoszonego wysiłku instytucji edukacyjnych jak i osób szkolących się.
Struktura systemu
Podnoszenie kwalifikacji Szkolenia zawodowe stacjonarne prowadzone pod kątem uzyskania określonych kwalifikacji zawodowych, np. monter instalacji sanitarnych, technik nowoczesnych systemów grzewczych, Szkolenia uzupełniające, poszerzające kwalifikacje pracowników o nowe grupy produktów, urządzeń i instalacji, prowadzone są przede wszystkim przez producentów i handlowców; Kursy szkoleniowe oferowane przez różne firmy i ośrodki, często przy wsparciu funduszy unijnych, wykorzystywane przez pracodawców do podniesienia kwalifikacji swoich pracowników przy zmianie zakresu działania firmy lub jej rozszerzenia; Kursy szkoleniowe oferowane przez stowarzyszenia w obszarze energetyki, celem których jest uzyskanie świadectw kwalifikacyjnych energetycznych; Szkolenia organizowane tematycznie w parkach technologicznych, Regionalnych Agencjach Energetycznych i w ośrodkach doradztwa rolniczego (szkolenia dla producentów biopaliw ze słomy, drewna i biogazu); Szkolenia organizowane przez różne jednostki na zamówienie Urzędów Pracy pod kątem przekwalifikowania bezrobotnych.
Zdiagnozowane problemy zróżnicowanych czasu trwania szkoleń (od kilku do kilkuset godzin); jakość programów w wielu przypadkach trudna do określenia; kadra szkoląca o bardzo zróżnicowanym poziomie (od ekspertów po wykładowców z łapanki ) trudna do określenia jakość całości przeprowadzonego kursu i efektu dla szkolonego.
Potrzeby szkoleniowe W samym budownictwie: w okresie 2012-2020 podniesienie kwalifikacji powinno dotyczyć ok. 470 000 pracowników tj. ok. 52 000 pracowników rocznie; przy uwzględnieniu ekonomiczną emigracji zagraniczna, na poziomie 200 000 pracowników budowlanych rocznie liczbę pracowników, których kwalifikacje powinny spełniać powyższe wymagania trzeba skorygować do ok. 58 000 średniorocznie.
Harmonogram prac Listopad 2011: rozpoczęcie realizacji projektu Styczeń 2012: 1. spotkanie platformy Grudzień 2012 /Styczeń 2013: 3. spotkanie platformy 2011 2012 2013 Kwiecień/Maj: 2.spotkanie platformy Luty/Marzec 2013: Maj/Czerwiec: Zakończenie prac nad publikacja analizy systemem ds. podnoszenia status quo kwalifikacji i certyfikacji
Obszary współpracy Udział/współorganizacja spotkań sektorowych przy pracy nad Analizą status quo i Systemem szkoleń i podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników kadry budowlanej Udział w badaniach ankietowych (w roli ekspertów) Członkostwo w Platformie ds. spodnoszenia kwalifikacji i certyfikacji kadry budowlanej w obszarze EE/OZE Współtworzenie portalu internetowego Udział w promocji inicjatywy (patronaty merytoryczne, medialne, promocja na stronach i na spotkaniach) wszelkie inne formy do indywidualnego omówienia
Co dalej? Filar I Krajowe Platformy Kwalifikacyjne oraz Systemy podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji Projekt BupS Poland (11.2011 04.2013) Filar II Programy szkoleniowe dla pracowników budowlanych w oparciu o propozycję krajowego systemu podnoszenia ich kwalifikacji wypracowaną w projekcje BupS Poland możliwość aplikacji w 2013 r. Ukierunkowana wymiana doświadczeń pomiędzy zespołami realizującymi projekty w ramach inicjatywy Build up Skills Moderowana przez Agencję Wykonawczą ds. Konkurencyjnoś ci i Innowacji (EACI) w Brukseli
Kontakt Monika Jarzemska Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25, 00-665 Warszawa e-mail: mjarzemska@kape.gov.pl tel. 22 626 09 10