Usuwanie azbestu przepisy i bezpieczeństwo realizacji Stare Pole, 13 października 2011r.

Ważny temat Azbest jest przyczyną chorób nowotworowych. Działanie azbestu w organizmie człowieka może ujawniać się dopiero po kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu latach. W naszym otoczeniu mogą występować wyroby zawierające azbest.

Usuwanie azbestu przepisy prawne USTAWA z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity: Dz.U.2004 r. Nr3 poz.20 ze zm.) Zakazuje się produkcji wyrobów zawierających azbest. Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw środowiska, określi, w drodze rozporządzenia, sposoby i warunki bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.

Usuwanie azbestu przepisy prawne ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 2 kwietnia 2004r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U.2004.71.649 ze zm.)

Usuwanie azbestu przepisy prawne Rozporządzenie określa: obowiązki wykonawcy prac polegających na bezpiecznym użytkowaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest; sposoby i warunki bezpiecznego użytkowania oraz usuwania wyrobów zawierających azbest; warunki przygotowania do transportu i transportu wyrobów i odpadów zawierających azbest do miejsca ich składowania; wymagania, jakim powinno odpowiadać oznakowanie wyrobów i odpadów zawierających azbest.

Usuwanie azbestu przepisy prawne Wszystkie wyroby zawierające azbest lub ich opakowania powinny być oznakowane w następujący sposób: Oznakowanie powinno mieć co najmniej 5 cm wysokości (H) i 2,5 cm szerokości. Oznakowanie powinno składać się z dwóch części: górnej (h 1 = 40%H) zawierającej literę "a w białym kolorze na czarnym tle, dolnej (h 2 = 60%H) zawierającej wyraźny i czytelny napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle. Jeśli wyrób zawiera krokidolit, zwrot "zawiera azbest" powinien być zastąpiony zwrotem zawiera krokidolit/ azbest niebieski.

Usuwanie azbestu przykładowe oznakowanie Izolacja azbestowa na stali konstrukcyjnej Uszczelki i pozostałości azbestowe w zaworze Opakowane odpady zawierające azbest

Usuwanie azbestu przepisy prawne USTAWA z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity: Dz.U.2004 r. Nr3 poz.20 ze zm.) Minister właściwy do spraw pracy, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczeniu i usuwania wyrobów zawierających azbest, program szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest.

Usuwanie azbestu przepisy prawne ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz.U.2005.216.1824) Przepisy rozporządzenia stosuje się wprzypadku, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie występowania azbestu w przewidzianych do usunięcia materiałach lub konstrukcji budynku.

Usuwanie azbestu przepisy prawne USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 185 poz. 1243 ze zm.) Ustawa określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Program Oczyszczania Kraju z Azbestu KOMUNIKAT MINISTRA GOSPODARKI z dnia 29 lipca 2009 r. o podjęciu przez Radę Ministrów uchwały w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 (M.P.2009.50.735) Program był stosowany od dnia 29 lipca 2009r.

Program Oczyszczania Kraju z Azbestu KOMUNIKAT MINISTRA GOSPODARKI z dnia 29 kwietnia 2010 r. o podjęciu przez Radę Ministrów uchwały zmieniającej uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 (M.P.2010.33.481) Program jest stosowany od dnia 30 marca 2010r.

Program Oczyszczania Kraju z Azbestu Główne cele Programu to: usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest; minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju; likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Cele Programu będą realizowane sukcesywnie aż do roku 2032, w którym zakładane jest oczyszczenie kraju z azbestu.

Program Oczyszczania Kraju z Azbestu Szacuje się, że na terenie kraju w 2008r. znajdowało się ok. 14,5 mln ton wyrobów zawierających azbest (w latach 2003-2008 usunięto ok. 1 mln ton). Przyjmuje się, iż następujące ilości odpadów zawierających azbest zostaną wycofane z użytkowania w kolejnych latach: w latach 2009 2012 około 28% odpadów (4 mln ton), w latach 2013 2022 około 35% odpadów (5,1 mln ton), w latach 2023 2032 około 37% odpadów (5,4 mln ton). Treść Programu jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki pod adresem: www.mg.gov.pl

Sposoby i warunki bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest, z uwzględnieniem zabezpieczeń przed przenikaniem azbestu do środowiska

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest Właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest, przeprowadza kontrole stanu tych wyrobów w terminach wynikających z oceny stanu tych wyrobów.

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest Z przeprowadzonej kontroli okresowej sporządza się w jednym egzemplarzu ocenę stanu i możliwość bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Wzór oceny określa załącznik nr 1 do ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 2 kwietnia 2004r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U.2004.71.649 ze zm.)

Bezpieczne użytkowanie wyrobów zawierających azbest Wyroby niezakwalifikowane do wymiany w ocenie należy zabezpieczyć przez: -zabudowę (zamknięcie przestrzeni), w której znajdują się wyroby zawierające azbest, szczelną przegrodą bez naruszenia samego wyrobu, - pokrywanie wyrobów lub powierzchni zawierających azbest szczelną powłoką z głęboko penetrujących środków wiążących azbest, posiadających odpowiednią aprobatę techniczną. Konieczne jest wyeliminowanie jakiejkolwiek obróbki mechanicznej przy pracach zabezpieczających.

Bezpieczne użytkowanie wyrobów zawierających azbest Po dokonaniu zabezpieczenia należy ponownie sporządzić ocenę w terminie 30 dni od przeprowadzonego zabezpieczenia.

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest Wyroby zawierające azbest zakwalifikowane zgodnie z oceną do wymiany na skutek nadmiernego zużycia lub uszkodzenia powinny być usunięte przez właściciela, użytkownika wieczystego lub zarządcę nieruchomości, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest. Usuwane wyroby zawierające azbest powinny być zastąpione wyrobami nie zawierającymi azbestu.

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest - Ogrodzenie terenu prac z zachowaniem bezpiecznej odległości od traktów komunikacyjnych dla osób pieszych, - Umieszczenie w strefie prac w widocznym miejscu tablic informacyjnych o treści: Uwaga! Zagrożenie azbestem - Izolowanie od otoczenia obszaru prac przez stosowanie osłon zabezpieczających przenikanie azbestu do środowiska, - Zastosowanie środków technicznych ograniczających do minimum emisję azbestu do środowiska,

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest - Zastosowanie w obiekcie, gdzie prowadzone są prace, odpowiednich zabezpieczeń przed pyleniem i narażeniem na azbest, - Codzienne usuwanie pozostałości pyłu azbestowego ze strefy pracy przy zastosowaniu podciśnieniowego sprzętu odkurzającego lub metodą czyszczenia na mokro, - Zapewnienie odpowiednich środków ochrony zbiorowej i indywidualnej, niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących, - Zapoznanie pracujących z planem prac w szczególności z wymogami bhp.

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest Prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest prowadzi się w sposób uniemożliwiający emisję azbestu do środowiska oraz powodujący zminimalizowanie pylenia poprzez:

Bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest nawilżanie wodą wyrobów zawierających azbest przed ich usuwaniem lub demontażem i utrzymywanie ich w stanie wilgotnym przez cały czas, demontaż całych wyrobów bez jakiegokolwiek uszkadzania, odspajanie materiałów trwale związanych z podłożem przy stosowaniu wyłącznie narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych, wyposażonych w miejscowe instalacje odciągające powietrze, prowadzenie kontrolnego monitoringu powietrza w przypadku stwierdzenia przekroczeń NDS pyłu azbestu w środowisku pracy, codzienne zabezpieczanie zdemontowanych wyrobów i odpadów zawierających azbest oraz ich magazynowanie na wyznaczonym i zabezpieczonym miejscu.

Lp. Usuwanie azbestu - wyniki kontroli PIP Zagadnienia objęte kontrolą Odsetek zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości 2010r. 2009r. 2008r. 2007r. 1. Profilaktyczne badania lekarskie 17 14 24 15 2. Szkolenie w zakresie bhp 25 25 25 14 3. Plan pracy określający jej metody oraz środki zapobiegawcze minimalizujące ryzyko zawodowe 4. Wydzielenie strefy wykonywania prac przy wyrobach azbestowych 39 27 34 20 34 20 18 17 5. Oznakowanie wydzielonej strefy 33 32 40 30 6. Wyposażenie pracujących w odzież odpowiednią do pracy w narażeniu na azbest 7. Postępowanie z odpadami azbestowymi 8. Rejestr pracowników narażonych na działanie czynników rakotwórczych 18 6 13 15 31 22 33 21 37 6 39 38 Usuwanie azbestu naruszenia przepisów

Przyczyny nieprawidłowości Według pracodawców: względy ekonomiczne wynikające z konkurencji i sporadyczności zleceń, mnogość przepisów prawa, pośpiech w prowadzeniu robót wynikający z narzuconych przez inwestora terminów i zależności od innych prac jednocześnie prowadzonych, niedobór wykwalifikowanych pracowników, brak przystępnych publikacji. Według inspektorów pracy: niski poziom szkoleń w zakresie bhp, niedostateczna znajomość przepisów, brak skutecznego nadzoru nad wykonywaniem prac, niechęć pracodawców do prowadzenia dokumentacji, względy ekonomiczne wymuszające obniżanie wydatków w przypadku prac prowadzonych sporadycznie, pośpiech w prowadzeniu prac wynikający z chęci uniknięcia kontroli. 27

Działania prewencyjne PIP porady prawne i techniczne, pisma profilaktyczne inspektorów pracy, konferencje, spotkania i narady z pracodawcami, przedstawicielami samorządów, ochrony środowiska. wizytacje w indywidualnych gospodarstwach rolnych szkolenia dla rolników i uczniów szkół rolniczych publikacje i ich dystrybucja: Azbest podręcznik dobrych praktyk, Wybrane przepisy prawne dotyczące azbestu, plakat Azbest wciąż zabija. Postępowanie z azbestem w obiektach budowlanych ulotka Uwaga! Azbest ważne informacje dla rolników. prezentacja multimedialna Dlaczego azbest jest groźny, strona internetowa Państwowej Inspekcji Pracy: www.pip.gov.pl

Dziękuję za uwagę Sylwia Oziembło-Brzykczy koordynator tematyki dotyczącej azbestu w Głównym Inspektoracie Pracy członek Rady Programowej Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032