Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Został zakupiony legalnie w serwisie Netpress.pl, będącym oficjalnym Partnerem Wydawcy. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie. Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 30.09.2006 Tytuł: Programuję w Delphi i C++ Builder Autor: Mirosław J. Kubiak Wydanie I ISBN: 83-7521-045-5 Projekt okładki: Marzena Osuchowicz Korekta: Sylwia Fortuna Skład: Anna Popis-Witkowska Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli Netina Sp. z o.o. ul. Daszyńskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.zlotemysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.
SPIS TREŚCI WSTĘP... 6 ROZDZIAŁ 1. WPROWADZENIE DO PROGRAMOWANIA... 11 Świat algorytmów... 11 Metody prezentacji algorytmów... 13 Algorytm liniowy a algorytm z rozgałęzieniami... 14 Pseudojęzyk... 17 Na czym polega pisanie programów... 17 Programowanie strukturalne... 21 Programowanie obiektowe... 22 Język programowania Pascal - rys historyczny... 23 Język programowania Delphi programowanie wizualne... 23 Języki programowania C/C++ - rys historyczny... 24 C++ Builder programowanie wizualne... 25 Programowanie zdarzeniowe... 26 Warto zapamiętać... 27 ROZDZIAŁ 2. TWORZYMY PIERWSZY PROGRAM... 30 Rozszerzenia plików w Delphi i C++ Builder... 30 Mój pierwszy program... 31 Projekt... 37 Tworzymy prostą aplikację... 37 Menu główne i paski narzędzi... 40 Paleta komponentów... 40 Tworzymy nasz pierwszy program... 43 Program i jego struktura... 46 Moduły w Delphi... 48 Preprocesor... 50 Dyrektywa #include... 50 Dyrektywa #pragma... 51 Moduły w C++ Builder... 54 Tworzymy drugi program... 55 Komentarze... 58 Tworzenie nowych programów i zapisywanie ich na dysku... 58 Wprowadzanie programu źródłowego z dysku do edytora kodu źródłowego.58 Kończenie pracy w środowisku Delphi (lub C++ Builder)... 59 Warto zapamiętać... 59 ROZDZIAŁ 3. DEKLARACJA STAŁYCH I ZMIENNYCH W PROGRAMIE... 60 Identyfikatory... 60 Deklarujemy stałe w programie... 61 Deklarujemy zmienne w programie... 63 Słowa kluczowe... 67 Nadawanie zmiennym wartości... 68 Warto zapamiętać... 78 ROZDZIAŁ 4. OPERACJE WEJŚCIA/WYJŚCIA CZĘŚĆ I... 79 Standardowe operacje wejścia/wyjścia... 79 Obsługa sytuacji wyjątkowych... 87 Warto zapamiętać... 93 ROZDZIAŁ 5. PROSTE OPERACJE ARYTMETYCZNE...94 Podstawowe operatory arytmetyczne... 94 Warto zapamiętać... 102
ROZDZIAŁ 6. PODEJMUJEMY DECYZJE W PROGRAMIE... 103 Podstawowe operatory relacji... 103 Instrukcje warunkowe... 104 Instrukcja warunkowa if... 105 Operatory logiczne koniunkcji AND i alternatywy OR... 115 Instrukcje wyboru... 137 Pierwszy większy program... 145 Warto zapamiętać... 160 ROZDZIAŁ 7. ITERACJE... 161 Instrukcje iteracyjne... 161 Instrukcja for... 162 Jak działa pętla for?... 165 Operatory inkrementacji i dekrementacji... 172 Poznajemy operator modulo... 177 Poznajemy operator negacji... 180 Zmiana przyrostu zmiennej sterującej pętlą... 183 Liczby Fibonacciego... 202 Analizujemy pozostałe instrukcje iteracyjne... 206 Instrukcja iteracyjna repeat (Delphi)... 207 Instrukcja iteracyjna do... while (C++ Builder)... 210 Schemat Hornera... 213 Algorytm Euklidesa... 219 Instrukcja iteracyjna while (Delphi)... 225 Instrukcja iteracyjna while (C++ Builder)... 228 Priorytety poznanych operatorów... 230 Typ wyliczeniowy... 231 Warto zapamiętać... 237 ZAPROSZENIE DO II CZĘŚCI KSIĄŻKI... 239 DODATEK... 240 D1. Formatowanie łańcuchów tekstowych... 240 D2. Wybrane systemowe procedury i funkcje... 242 konwersji typu w Delphi i C++ Builder... 242 D3. Wyświetlanie komunikatów... 243 ZAPROSZENIE DO II CZĘŚCI KSIĄŻKI... 244
Umiejętność pisania programów w różnych językach programowania, to wyzwanie dzisiejszych czasów adresowane do młodych programistów.
PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER Mirosław J. Kubiak str. 6 Umiejętność pisania programów przynajmniej w dwóch językach programowania to wyzwanie dzisiejszych czasów adresowane do młodych programistów. Przystępnie napisany podręcznik składa się z 16 rozdziałów i dodatku. Przedstawiony w nim materiał zawiera kurs równoczesnego programowania w językach Delphi Pascal oraz C++ Builder, bogato okraszony licznymi przykładami programów oraz wielu klasycznych algorytmów w obu językach z wykorzystaniem programowania wizualnego i zdarzeniowego, gdzie dodatkowo uwzględniono obsługę sytuacji wyjątkowych. Te nowatorskie propozycje mogą z powodzeniem zostać wykorzystane m.in. w indywidualnej nauce przez pasjonatów programowania. Ze względów technicznych książka została podzielona na dwie części: część I zawiera rozdziały od 1 do 7, natomiast część II rozdziały od 8 do 16. Rozdziały od 1 do 11 oraz od 13 do 16 zawierają kurs programowania strukturalnego w obu językach programowania, natomiast rozdział 12 zawiera elementy programowania obiektowego w Delphi i C++ Builder. Rozdział 1. Wprowadzenie do programowania mówi, co to jest algorytm i w jaki sposób można go prezentować, na czym polega pisanie programów, jakie są fazy rozwiązywania problemu Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak
PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER Mirosław J. Kubiak str. 7 z wykorzystaniem komputera oraz opowiada o historii powstania języków Delphi i C++ Builder. Rozdział 2. Tworzymy pierwszy program. W tym rozdziale napiszemy pierwszy program w językach Delphi i w C++ Builder, poznamy zasady pisania programów w językach Delphi i w C++ Builder oraz ćwiczenia podstawowe, jakie powinien opanować każdy, aby biegle pisać programy w edytorze kodów źródłowych, nagrywać je na dysk, wczytywać z dysku programy źródłowe oraz je kompilować i uruchamiać. Poznamy również strukturę programu dla języków Delphi i C++ Builder. Rozdział 3. Deklaracja stałych i zmiennych w programie. W rozdziale poznamy, co to są identyfikatory, jak tworzyć i wykorzystywać stałe i zmienne w programach napisanych w języku Delphi (oraz w C++ Builder), typy zmiennych oraz słowa kluczowe. Rozdział 4. Operacje wejścia/wyjścia - część I. W rozdziale omówiono, w jaki sposób Delphi i C++ Builder komunikuje się z użytkownikiem oraz obsługę sytuacji wyjątkowych. Rozdział 5. Proste operacje arytmetyczne. W tym rozdziale poznamy podstawowe operatory arytmetyczne oraz wykonamy proste operacje arytmetyczne. Rozdział 6. Podejmujemy decyzje w programie. W rozdziale omówiono operatory relacji stosowane w językach Delphi i w C++ Builder, operatory logiczne koniunkcji i alternatywy, instrukcje warunkowe oraz instrukcje wyboru. Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak
PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER Mirosław J. Kubiak str. 8 Rozdział 7. Iteracje. W rozdziale omówiono instrukcję iteracyjną, która umożliwia powtarzanie sekwencji instrukcji programu tylko określoną liczbę razy, operator modulo, operator negacji, instrukcje iteracyjne, które umożliwiają powtarzanie sekwencji instrukcji nieokreśloną liczbę razy oraz typ wyliczeniowy. Rozdział 8. Tablice. W rozdziale dowiemy się, w jaki sposób deklarujemy tablice jedno- i dwuwymiarowe, na czym polega sortowanie bąbelkowe oraz o tym, że tablice przechowują nie tylko liczby, ale również teksty. Rozdział 9. Podprogramy. W rozdziale dowiemy się co to są podprogramy i do czego można je wykorzystać, jak definiujemy procedury i funkcje, jak przekazujemy informacje procedurom i funkcjom, co to są zmienne globalne i lokalne oraz co to jest rekurencja. Rozdział 10. Elementy grafiki. W rozdziale nauczymy się pisać proste programy graficzne w Delphi i C++ Builder oraz przedstawimy graficzny przykład programu rekurencyjnego. Rozdział 11. Przechowywanie informacji w rekordach i w strukturach. Rozdział zawiera informacje o rekordach i strukturach oraz w jaki sposób te informacje są przechowywane w języku Delphi i C++ Builder. Rozdział 12. Elementy programowania obiektowego. W rozdziale poznamy elementy programowania obiektowego, nauczymy się pisać proste programy zawierające obiekty oraz Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak
PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER Mirosław J. Kubiak str. 9 dowiemy się, na czym polega hermetyzacja danych, dziedziczenie i polimorfizm. Rozdział 13. Operacje wejścia/wyjścia - część II. Pliki. W rozdziale opowiemy, co to są pliki oraz dowiemy się, jak zapisywać informacje do pliku i jak je odczytywać. Rozdział 14. Wskaźniki. Ten rozdział przybliży nam zawiłości wskaźników oraz poznamy w nim sposoby przekazywania parametrów przez wskaźnik i przez referencję. Rozdział 15. Zmienne dynamiczne. W rozdziale omówiono różnicę pomiędzy zmiennymi statycznymi a zmiennymi dynamicznymi, oraz jak przydzielać i zwalniać pamięć dla zmiennych dynamicznych. Rozdział 16. Algorytmy numeryczne. W rozdziale omówiono kilka wybranych algorytmów numerycznych. W Dodatku zebrano w pigułce powtarzające się w tej książce. najważniejsze informacje Książkę można czytać na cztery sposoby: jako podręcznik pierwszego kontaktu do nauki tylko języka Delphi Pascal (dla tych co nie znają tego języka). jako podręcznik, który w szybki i bezbolesny sposób pozwala Czytelnikowi znającemu tylko język Delphi Pascal przejść do Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak
PROGRAMUJĘ W DELPHI I C++ BUILDER Mirosław J. Kubiak str. 10 języka C++ Builder, bez konieczności dokładnego studiowania jego zawiłości w pierwszym z nim kontakcie. jako podręcznik pierwszego kontaktu do nauki tylko języka C++ Builder. jako podręcznik do równoczesnej nauki programowania w obu tych językach. Każdą lekcję kończy wypunktowane podsumowanie materiału, które zostało zawarte pod hasłem: Warto zapamiętać. Środowiska programistyczne firmy Borland: Delphi 7.0 i C++ Builder 6.0 w wersji Personal można pobrać ze strony WWW: http://www.borland.pl/download/personal.shtml. Dla pobrania klucza aktywującego wymagana jest bezpłatna rejestracja na stronach www.borland.com. Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Mirosław J. Kubiak