NOWE WYMAGANIA DOBROSTANU W PRODUKCJI ŻYWCA KURCZĄT BROJLERÓW lek. wet. Joanna Kokot-Ciszewska st. inspektor wet. PIW Kalisz
JAK UTRZYMAĆ DOTYCHCZASOWĄ WYDAJNOŚĆ FERMY? Wskazówki dla producentów żywca kurcząt brojler
30 czerwca 2010 r. wejdą w życie nowe przepisy wdrożone do krajowego prawa na podstawie Dyrektywy Rady Nr 2007/43/WE w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa.
Przepisy te wprowadzą ograniczenia w zagęszczeniu obsady kurcząt w kg na 1m 2. Wielkość produkcji żywca regulować będą normy obsady : - maks. 33 kg/m 2, - maks. 39 kg/m 2 ; - maks. 42 kg/m 2.
Przestaną obowiązywać obecne krajowe normy maksymalnej obsady kurcząt : - do 3 tygodnia 35 sztuk - powyżej 3. do 5 tygodnia życia 22 sztuki - powyżej 5 tygodnia 17 sztuk
Od 30 czerwca 2010 r. obowiązywać będzie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej ( Dz. U. Nr 56, poz. 344).
Uchylone zostanie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich.
Akty prawne regulujące nowe wymagania dla producentów: Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt ( tekst jednolity z 21 maja 2003 r. Dz.U. Nr 106, poz. 1002 wraz z późniejszymi zmianami ) :
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt ( tekst jednolity z 21 maja 2003 r. Dz.U. Nr 106, poz. 1002 wraz z późniejszymi zmianami ) : Art. 12a ustawy - kwalifikacje producentów i obsługi, Art.12b - wymagania dotyczące szkoleń ( uprawnienia firm, zakres programów szkoleń ), Art.12c - instrukcje dla pracowników, Art.12d - warunki zwiększenia obsady powyżej 33 kg/m 2 powiadamianie powiatowego lekarza weterynarii, Art.12f - dokumentacja fermy/kurników i informacje dla ubojni, Art.12g - wymagania dla ubojni/oceny poubojowe i programy naprawcze dla ferm.
Przepisy wykonawcze do ustawy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu ustalania poziomu obsady kurcząt brojlerów w kurniku, w którym są utrzymywane ( Dz.U. Nr 223 poz. 1784)
Przepisy wykonawcze do ustawy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie warunków kadrowych, organizacyjnych i technicznych, jakie powinien spełniać podmiot upoważniony do prowadzenia szkolenia w zakresie przepisów dotyczących ochrony kurcząt brojlerów, oraz wzoru zaświadczenia o ukończeniu szkolenia ( Dz. U. nr 210 poz. 1620 ).
Przepisy wykonawcze do ustawy Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej. (Dz. U. Nr 56, poz. 344)
WYMAGANIA PODSTAWOWE/MINIMALNE DLA PRODUCENTÓW KURCZĄT BROJLERÓW
Kwalifikacje uprawniające do prowadzenia produkcji/ sprawowania opieki ( art. 12a ustawy o ochronie zwierząt ) : Odbycie szkolenia, zgodnie z nowymi wymaganiami. Zakres szkolenia : - postępowanie przy utrzymywaniu kurcząt, - fizjologia, karmienie i pojenie, behawioryzm, pojęcie stresu, - obchodzenie się z kurczętami podczas wyłapywania, załadunku i transportu, - procedury uśmiercania lub uboju w nagłych przypadkach, - profilaktyczne środki bezpieczeństwa biologicznego. Szkolenia prowadzić będą podmioty posiadające upoważnienia wydane przez Wojewódzkich Lekarzy Weterynarii.
Szkoleniom nie podlegają osoby, które : - sprawowały opiekę nad kurczętami nieprzerwanie w okresie od 30 czerwca 2009 r. do dnia 30 czerwca 2010 r. - posiadają udokumentowane ukończenie szkolenia w zakresie warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich, przeprowadzonego w okresie od 1 maja 2004 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., oraz - absolwenci zawodowych szkół zawody związane z chowem i hodowlą zwierząt, wymienione w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, - absolwenci szkół wyższych na kierunku weterynaria, zootechnika lub rolnictwo.
Instrukcje dla pracowników (art. 12c ustawy o ochronie zwierząt): Właściciele ferm mają obowiązek przekazania pracownikom odpowiednich instrukcji dotyczących metod utrzymywania/obsługi kurcząt, wyłapywania, załadunku i uśmiercania.
Obowiązek dokumentacji w każdym kurniku podstawowe informacje ( art.12f ustawy o ochronie zwierząt ): - liczba wstawionych kurcząt, - powierzchnia użytkowa, - liczba padłych kurcząt odnotowana wraz z przyczynami śmierci (podczas każdej kontroli - dwa razy dziennie ), - liczba kurcząt uśmierconych i przyczyny uśmiercenia, - liczba kurcząt pozostałych w stadzie, - nazwa mieszańca kurcząt brojlerów, jeżeli jest znana.
PODSTAWOWE WYMAGANIA ŚRODOWISKOWE Warunki maksymalnego zagęszczenia obsady do 33 kg/m 2 (Rozdział 1 i 5 rozporządzenia MRiRW z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach UE):
karmienie i pojenie - dostęp do paszy i wody, - zapewniona ściółka, - sprawna wentylacja i ogrzewanie, - minimalizacja hałasu, - oświetlenie ( intensywność co najmniej 20 luksów, mierzone na poziomie oka ptaka, zasięg przynajmniej na 80 % powierzchni użytkowej ), - kontrola dobrostanu dwa razy dziennie, - leczenie lub eliminacja kurcząt z objawami zaburzeń zdrowotnych, - czyszczenie kurnika, - dopuszczalne zabiegi chirurgiczne (tylko terapeutyczne lub diagnostyczne).
ZAGĘSZCZENIE OBSADY KURCZĄT Powyżej 33 kg/m 2, maks. 39 kg/m 2. Wymagania dla producentów ( art. 12d ustawy o ochronie zwierząt oraz 37 rozporządzenia MRiRW z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagao i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach UE)
Należy spełnić podstawowe wymagania środowiskowe dla obsady do 33 kg/m 2, - Powiadomić powiatowego lekarza weterynarii o zamiarze zwiększenia obsady powyżej 33 kg/m 2, co najmniej 15 dni przed planowanym wstawieniem podać planowany poziom obsady, Sporządzić plan kurnika, zaznaczyć na nim wymiary powierzchni użytkowej, Opisać: systemy wentylacji i ogrzewania z określeniem docelowych parametrów jakości powietrza, prędkości przepływu powietrza oraz temperatury, systemy karmienia i pojenia, systemy alarmowe i awaryjne systemy zasilania w przypadku awarii, typ podłogi i rodzaj ściółki, dokumentować kontrole techniczne systemów wentylacyjnych i alarmowych udostępniać dokumenty powiatowemu lekarzowi weterynarii,
powiadamiać niezwłocznie powiatowego lekarza weterynarii o wszelkich zmianach w kurniku (dotyczy wyposażenia i procedur). Zapewnić parametry środowiskowe: maksymalne stężenie gazów: - amoniaku (NH 3 ) do 20 ppm - dwutlenku węgla (CO 2 ) do 3000 ppm temperatura wewnętrzna nie może przekraczać temperatury zewnętrznej o więcej niż 3 C, jeżeli temperatura zewnętrzna mierzona w cieniu przekracza 30 C średnia wilgotność względna w kurniku mierzona w ciągu 48 godzin nie może przekroczyć 70% w przypadku temperatury zewnętrznej niższej niż 10 C
Zagęszczenie powyżej 33 kg/m 2 wymóg dodatkowej dokumentacji kurnika/stada. (Art. 12f ust. 3 pkt.2 i pkt.3 ustawy o ochronie zwierząt) Producent dokumentuje codzienne upadki i oblicza: Wskaźnik śmiertelności dziennej liczba kurcząt padłych w kurniku tego samego dnia, w tym ubitych z powodu choroby lub z innych powodów, podzielona przez liczbę kurcząt znajdujących się w kurniku w tym dniu i pomnożona przez 100. Skumulowany wskaźnik śmiertelności dziennej suma wskaźników śmiertelności dziennej Ww. dane należy przekazać do zakładu ubojowego wraz z wysyłką kurcząt.
ZAGĘSZCZENIE OBSADY KURCZĄT Powyżej 39 kg/m 2, maks. 42 kg/m 2. Dodatkowe kryteria i wymagania dla producentów: ( 38 rozporządzenia MRiRW z dnia 15 lutego 2010 r.w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach UE) - Monitoring fermy w ostatnich dwóch latach nie wykazał nieprawidłowości dobrostanu (jeśli nie było takiego monitoringu, niezbędna jest przynajmniej jedna bieżąca inspekcja),
W co najmniej siedmiu kolejno sprawdzanych stadach z kurnika skumulowany wskaźnik śmiertelności dziennej nie przekroczył wartości 1% + 0,06% pomnożonej przez wiek stada przy uboju podany w dniach. Kryterium to oznacza, że w przypadku stada brojlerów skierowanego do uboju w wieku 40-42 dni życia, skumulowany wskaźnik śmiertelności dziennej powinien się mieścić w granicach 3,40% 3,52%. Odstępstwo od tego kryterium jest możliwe w przypadku udokumentowanych wyjaśnień, że przekroczenie granicznego wskaźnika było niezależne od producenta.
Sposób ustalenia poziomu obsady kurcząt (ujednolicona metoda) (Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2009 r. Dz.U. Nr 223 poz. 1748 )
Obsadę ustala producent, przed wstawieniem do poszczególnych kurników. Poziom obsady w kurniku ustala się przez obliczenie łącznej masy żywych kurcząt, w przeliczeniu na 1m 2 stale dostępnej powierzchni użytkowej wyłożonej ściółką. Obliczenia trzeba dokonać : - w siódmym dniu życia, - każdego siódmego dnia kończącego kolejny tydzień, na podstawie zważenia 1% losowo wybranych kurcząt, - w dniu wysłania kurcząt do ubojni, należy : obliczyć średnią masę kurcząt wysyłanych do uboju, pomnożyć średnią masę kurcząt wysyłanych do uboju przez liczbę kurcząt znajdujących się w kurniku na tej samej powierzchni użytkowej i podzielić przez stale dostępną im powierzchnię użytkową wyłożoną ściółką, wyrażoną w m 2
Wymagania dla ubojni drobiu stały monitoring dobrostanu na podstawie oceny poubojowej pod nadzorem urzędowego lek. wet. (art. 12g ustawy o ochronie zwierząt)
Obowiązkowa dokumentacja w zakładzie ubojowym Rejestracja danych: - pochodzenia kurcząt z poszczególnych kurników w gospodarstwie, - upadków w transporcie, - wskaźników śmiertelności dziennej i skumulowanych wskaźników śmiertelności dziennej (dotyczy zagęszczenia obsady > 33 kg/m 2 ),
Ocena poubojowa dobrostanu przez urzędowego lekarza weterynarii. O niskim poziomie dobrostanu świadczą: - częstotliwość występowania kontaktowego zapalenia skóry, zarobaczenia i chorób ogólnoustrojowych - wysokie upadki - ponadnormatywne wskaźniki śmiertelności Monitoring dobrostanu w zakładzie ubojowym jest podstawą programu naprawczego dla ferm.
Najważniejsze zadania producentów: (przed terminem 30 czerwca 2010 r.)
1. Przygotować dokumentację dobrostanu z ostatnich kolejnych siedmiu cykli produkcyjnych (odrębnie dla każdego kurnika) 2. Obliczyć wskaźniki śmiertelności dziennej i skumulowanej śmiertelności dziennej dla każdego z siedmiu cykli
3. Zapewnić stałe monitorowanie parametrów środowiskowych (NH 3, CO 2, temperatura, wilgotność) 4. Sporządzić plan kurnika i opisać systemy wentylacji, ogrzewania oraz zabezpieczeń w przypadku awarii zasilania tych systemów
5. Zgłosić w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii, w wymaganym terminie, zamiar zwiększenia obsady
Załącznik wzór dokumentacji producenta wymagania dobrostanu kurcząt brojler, obowiązujące od 30 czerwca 2010 r. Wzór ten został opracowany przez Krajową Izbę Producentów Drobiu i Pasz w Poznaniu
Bioasekuracja biologiczna ochrona fermy, program zdrowotny, działania zmierzające do ochrony populacji przed transmisją czynników zakaźnych
Biasekuracja Czynności podjęte w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się czynników zakaźnych, transmiterów (martwych wektorów) i gryzoni
Bioasekuracja czynniki ryzyka 1. Lokalizacja fermy 2. Fermy wielowiekowe, wielogrupowe 3. Brak realizacji zasady pełne-puste 4. Brak systemu czarno-białego, śluz sanitarnych 5. Personel, osoby wizytujące ( badania na nosicielstwo) 6. Środki transportu, wyposażenie fermy 7. Zwierzęta towarzyszące i ptaki wolnożyjące
Bioasekuracja czynniki ryzyka 8. Gryzonie, owady i pajęczaki 9. Zakażone jednodniówki i jaja w ZWD 10. Pasza, woda 11. Brak zasady GMP/HACCP 12. DDD 13. Zagospodarowanie ptaków padłych, odchodów, ścieków
Bioasekuracja czynniki ryzyka 14. Brak środków czystości 15. Brak rejestru pobranych próbek do badań 16. Brak ewidencji leczenia i szczepień 17. Kontrola środków transportu ( książka dezynfekcji pojazdu) 18. Brak badań klinicznych drobiu
Reżim sanitarny 1. Prawidłowe zarządzanie fermą 2. Eliminacja ptaków z objawami chorobowymi 3. Brak szpitalików 4. Utylizacja padłych ptaków 5. Edukacja personelu 6. Samochody z paszą ( dezynfekcja kół)
Skuteczność bioasekuracji zależy od solidności i realizacji zadań przez ludzi!!!