Grafika komputerowa dr inż. Agnieszka Olejnik-Krugły e-mail: aolejnik@zut.edu.pl
ZAKRES WYKŁADÓW 1. 2. Wybrane zagadnienia z Color Management System - Widzenie barw przez człowieka - Systemy opisu barw - Metody pomiaru barwy - Zasada działania Color Management System - Profilowanie monitorów - Testowanie profili Technologie druku - płaskiego - wklęsłego - wypukłego
Technologie druku analogowego
Literatura Kipphan (2001) Handbook of Print Media Technologies and Production Methods, Heidelberger Druckmaschinen AG. Panák, Čeppan, Dvonka, Karpinský, Kordoą, Mikula, Jakucewicz (2005) Poligrafia procesy i technika, COBRPP, Warszawa. Bann (2008) Poligrafia - Praktyczny Przewodnik, ABE Dom Wydawniczy, Warszawa. Ambrose, Harris (2010) Prepress. Poradnik dla grafików, PWN, Warszawa. McCue (2007) Profesjonalny druk, Przygotowanie materiałów, Helion, Gliwice.
Podstawowa terminologia poligraficzna Termin poligrafia pochodzi z języka greckiego polýgraphos (wiele piszący lub wielokrotne pisanie), polýs (liczny, duży) i graphein (rysować, pisać). Poligrafia - dział przemysłu obejmujący wszelką działalność drukarską albo też gałąź przemysłu obejmująca wszelkie rodzaje technik drukarskich wraz z działami pokrewnymi (Uniwersalny słownik języka polskiego, 2007). Technologia poligrafii nauka o sposobie wytwarzania produktów poligraficznych. Drukowanie jest procesem polegającym na wielokrotnym powielaniu obrazu z formy drukowej na podłoże przy użyciu farby drukarskiej, a także każdy proces, w wyniku którego otrzymuje się wydruki. Produkt poligraficzny książki, ulotki, akcydensy, czasopisma, itd.
Proces poligraficzny dawniej Proces poligraficzny traktowany jako rzemiosło. Etapy procesu poligraficznego: Opracowanie czcionki (stalowy stempel). Drewniana prasa wzorowana na tłoczni do winogron. Wykonanie odbitki: Umieszczenie formy drukowej na stole prasy, Nałożenie farby na formę, Przygotowanie papieru, Naprowadzenie płaszczyzny tłoczącej na formę drukową.
Prasa drukarska, czcionki i złożony fragment szpalty w zecerni
Współczesny proces poligraficzny Jedno z podstawowych medium, obok radia, telewizji i internetu. Główne źródło informacji, reklamy oraz promocji. Poligrafia obejmuje media drukowane (książki, foldery, ulotki, katalogi), reklamy wielkoformatowe (plakaty, bilbordy, reklamy 3D), prezentacje multimedialne, e-booki, strony internetowe (technologie webowe, projektowanie grafiki), tworzenie wizerunku firmy.
Rynek poligraficzny i opakowań z nadrukiem w Polsce raport z dnia 25 maja 2015 roku Tegoroczna edycja raportu opiera się na 300 wywiadach przeprowadzonych wśród zarządzających polskimi firmami poligraficznymi.
Polska poligrafia na tle Europy wielkość rynku
Polska poligrafia na tle Europy zatrudnienie Biorąc pod uwagę przychody i zatrudnienie, polska poligrafia jest zdecydowanie największym takim sektorem w Europie Środkowo -Wschodniej. Odpowiada ona za 36% przychodów sektora w regionie, które w 2013 r. wyniosły 8,1 mld euro. W tym samym roku udział polskiego sektora poligraficznego w zatrudnieniu w regionie (łącznie 141 tys. osób) wyniósł 33%. 6. miejsce pod względem liczby zatrudnionych (6,3% udziału w UE)
Poligrafia produkcja sprzedana W 2014 roku produkcja sprzedana całego sektora poligraficznej (uwzględniając także mikroprzedsiębiorstwa) wzrosła o 6,5% i wyniosła 13,2 mld zł. W kolejnych latach można spodziewać się dalszego wzrostu w produkcji, której wartość w 2016 roku może sięgnąć 14,5 mld zł. Przyczynił się do tego znaczy wzrost eksportu. Wysoka jakość usług i produktów w połączeniu ze stosunkowo niskimi kosztami pracy pozwala polskim firmom skutecznie konkurować na rynku unijnym.
Poligrafia wynagrodzenie i wydajność pracy
Rozwój produktów poligraficznych Przemiany na rynku magazynów i tygodników kolorowych: Cyfrowa przemiana na rynku książek i prasy codziennej już się dokonała, Analitycy rokują, że podobne przemiany dotkną w następnej kolejności magazyny i tygodniki kolorowe.
Trendy media cyfrowe W 2013 roku po raz pierwszy od 2008 roku wartość sprzedaży e-książek przestała dynamicznie wzrastać. Klientów interesuje jakość w 2013 r. jedyną kategorią książki odnotowującą znaczący wzrost (ok. 10%) była książka w twardej oprawie. Amerykański tygodnik Newsweek po głośnym zaprzestaniu wydawania wersji papierowej wznowił ją w styczniu 2014 roku.
Produkty poligraficzne Wydawnictwa periodyczne: gazety, czasopisma. Wydawnictwa nieperiodyczne: broszury (do 48 stron), książki (powyżej 48 stron). Akcydensy (przypadkowy, zdarzający się; wszelkie typy druków okolicznościowych):
Produkty poligraficzne Akcydensy wydawnicze: mapy, nuty, reprodukcje dzieł sztuki, prospekty. Akcydensy informacyjne: katalogi, cenniki, spisy telefoniczne i adresowe, rozkłady jazdy, zestawienia statystyczne, kalendaria, instrukcje, programy, regulaminy, zawiadomienia. Akcydensy manipulacyjne: papiery wartościowe, znaczki drukowane, bilety, formularze. Akcydensy opakowaniowe: etykiety, owijki, koperty opakowaniowe, torby, torebki, pudła, pudełka. Akcydensy przemysłowe: druki kalkomanii, druku do uszlachetniania wyrobów przemysłowych.
Etapy procesu poligraficznego PREPRESS PRESS POSTPRESS
Prepress przygotowanie do druku Makieta (szkic projektowy) Wprowadzenie tekstu Tworzenie materiału ilustracyjnego Łamanie (skład komputerowy) Separacja barwa Rastrowanie Nadruk/Zalewkowanie Impozycja arkusza drukarskiego Naświetlenie arkusza drukarskiego (w różnych formach) Wykonanie odbitek próbnych
Separacja barwna Źródło: Kipphan, Helmut (Ed.) (2001), Handbook of Print Media, Heidelberger, Springer-Verlag
Rastrowanie Raster to jednotonalny obraz składający się z drobnych punktów (lub w szczególnym przypadku z linii), dający podczas oglądania z normalnej odległości wrażenie istnienia półtonów, gdy punkty te są już na tyle małe, że zlewają się z otaczającym je tłem.
Rodzaje rastra Raster amplitudowy w którym środki punktów rastra są równo oddalone od siebie na planie kwadratowej siatki, a poszczególne punkty różnią się wielkością. Raster stochastyczny w którym wszystkie punkty rastra są tej samej wielkości, natomiast zróżnicowana jest odległość między nimi (modulowana jest ich gęstość).
Zalewkowanie Źródło: Atlas wartości tonalnych w offsecie
Impozycja arkusza drukarskiego
Podział technik druku Analogowe (klasyczne) wykorzystują siłę nacisku w postaci formy drukowej. Forma drukowa definiowana jest jako układ elementów drukujących i niedrukujących, która w zależności od techniki drukowania, przystosowana jest do przenoszenia obrazu przy użyciu środków barwiących na zadrukowywane podłoże. Drukowanie wypukłe (fleksografia), drukowanie płaskie (offset), drukowanie wklęsłe (rotograwiura, tampodruk),sitodruk. Cyfrowe inaczej nazywanym elektronicznym stosowane są maszyny drukujące, które nie wykorzystują form drukowych ani siły nacisku. Materiały przeznaczone do druku są bezpośrednio przesyłane do urządzenia drukującego (maszyny) w postaci danych komputerowych, a następnie na zadrukowywane podłoże. Druk laserowy, druk atramentowy.
Analogowe (klasyczne) techniki druku Druk wypukły Druk płaski Sitodruk Druk wklęsły
Technika druku wypukłego Techniki drukowania wypukłego znane są powszechnie jako typografia i fleksografia. Technika wypukła znajduje zastosowanie w druku opakowań, etykiet, prasy, książek oraz odzieży na podłożach z folii i papieru (z roli), jak i również na każdym podłożu, które przechodzi przez maszynę zwojową.
Technika druku wypukłego Zalety: Niski koszt przygotowania płyt, Szybki druk. Wady: Problem z oddaniem drobnych szczegółów, Trudno utrzymać jednolitą kolorystykę. Stosunkowo niski koszt jednostkowy przy nakładach powyżej 1000 sztuk, jednak ze względu na techniczne ograniczenia formy drukowej jakość druku jest bardzo niska (brak możliwości odwzorowania szczegółów obrazu).
Technika druku płaskiego Techniką drukowania płaskiego jest offset, który ze względu na sposób podawania papieru dzielony jest na zwojowy (rolowy) i arkuszowy. Offset stosowany jest do wszelkiego rodzaju druków jedno i wielobarwnych na podłożu papierowym np. książki, opakowania, gazety, czasopisma, mapy, papiery firmowe oraz inne podobne prace.
Technika druku płaskiego Maszyny offsetowe są jednymi z największych i najszybszych maszyn przemysłowych. Prędkość zadruku wynosi ok. 15 tys. arkuszy na godzinę. Koszt jednostkowy jest niski i opłacalny przy nakładach powyżej 1000 sztuk. j, aby dodać tekst
Technika druku płaskiego Zalety: Dobra reprodukcja detalu i fotografii, Możliwość druku na niedrogich materiałach, Nieskomplikowany i szybki przyrząd maszyny, Szybkość druku. Wady: Zaburzenia kolorystyki na którą ma wpływ balans wody i farby, Trudna do trzymania na jednym poziomie jakość odwzorowania barw, Drogi dla małych nakładów.
Technika druku wklęsłego Technikami drukowania wklęsłego jest rotograwiura i tampondruk. Rotograwiura znajduje zastosowanie w druku czasopism, albumów, książek, opakowań i reprodukcji dzieł sztuki. Pozwala osiągać bardzo wysoką jakość druku, jest ze względu na wysoki koszt wytworzenia cylindra jest opłacalna przy nakładach rzędu miliona sztuk.
Technika druku wklęsłego Zalety: Jednolita kolorystyka całości nakładu Szybkie tempo drukowania Natychmiastowe suszenie wydruków przez parowanie Dobra jakość nawet na niższym gatunkowo papierze Wady: Wysoki koszt cylindrów Opłacalność druku tylko dla bardzo dużych nakładów, od 150 tyś. egz. Dłuższy czas przygotowania do druku Wysoki koszt odbitek próbnych Wysoki koszt korekty i dodruków
Technika druku wklęsłego W tampodruku obraz przenoszony jest z formy drukowej na elastyczny tampon, a następnie na zadrukowywane podłoże. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest zadrukowywanie różnych przedmiotów, głównie gadżetów i akcesoriów reklamowych (długopisy, kubki, części samochodowe). Zalety: Możliwość drukowania na nieregularnych i nierównych powierzchniach. Wady: Trudności przy drukowania wielobarwnym.
Sitodruk Elementy drukujące i niedrukujące znajdują się na tym samym poziomie formy drukowej, która przyjmuje wygląd sita. Przez otwarte elementy drukujące (elementy niedrukujące są zaślepione) przeciskana jest farba bezpośrednio na zadrukowywane podłoże. Sitodruk jest stosowany jest głównie do zadruku płaskich powierzchni o podłożach z metalu, szkła, skóry, drewna, gumy, porcelany, tkanin, papieru, tworzyw sztucznych.
Sitodruk Zalety: Możliwość drukowania za pomocą gęstych farb, Opłacalność niskich nakładów, Możliwość drukowania praktycznie na każdym materiale. Wady: Trudność uzyskania drobnych szczegółów, Bardzo niski raster, Niska wydajność maszyn, Konieczność suszenia farb.
Druk wielkoformatowy Solwentowy UV Lateksowy Sublimacyjny Transferowy Atramentowy
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ