WARTOŚĆ BROWARNA ZIARNA JĘCZMIENIA ODMIAN RUDZIK I BRENDA Z SEZONU WEGETACYJNEGO 2000

Podobne dokumenty
OCENA WARTOŚCI GOSPODARCZYCH NOWYCH RODÓW OWSA NAGOZIARNISTEGO, UPRAWIANEGO W WOJEWÓDZTWIE RZESZOWSKIM

Łubin wąskolistny. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Statystyka - wprowadzenie

Pigwa, dereń jadalny jagoda kamczacka, świdośliwa szanse powodzenia uprawy nowych gatunków roślin sadowniczych w produkcji towarowej

KONTROLA STALIWA GX20Cr56 METODĄ ATD

RUCH MASY W JABŁKACH ODWODNIONYCH OSMOTYCZNIE I PRZECHOWYWANYCH W ZRÓŻNICOWANEJ TEMPERATURZE

Oferta współpracy badania motywacji on-line kwestionariusz TMZ

ZIARNO JĘCZMIENIA NAGIEGO ODMIANY RASTIK JAKO SUROWIEC DO PRODUKCJI SŁODÓW TYPU PILZNEŃSKIEGO *

ZA STO SO W A N IE ZIA R N A PSZ EN ŻY T A W PIEK A R STW IE

Opis możliwości pozyskania wsparcia w ramach Programów Operacyjnych na lata

Wrocław: Promocja projektu. Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy

I. 1) NAZWA I ADRES: Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 5 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

Pompy ciepła. Podział pomp ciepła. Ogólnie możemy je podzielić: ze wzgledu na sposób podnoszenia ciśnienia i tym samym temperatury czynnika roboczego

3.4. Podmioty gospodarcze - infrastruktura i systemy informatyczne podmiotów

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zzmpoznan.pl

WPŁYW NAWOŻENIA AZOTEM NA CECHY ROLNICZE ZIARNA JĘCZMIENIA BROWARNEGO *

Zakopane: Druk materiałów promocyjnych Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

I. 1) NAZWA I ADRES: Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Rudno Sp. z o.o., ul.

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, Rzeszów, woj. podkarpackie,

Porównanie reakcji odmian jęczmienia jarego na poziom nawożenia azotem

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Praktyczne obliczanie wskaźników efektywności zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych Józef Dopke

OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane

Pszen yto jare. Uwagi ogólne. Wyniki doœwiadczeñ. Tabela 1 Odmiany badane. Rok zbioru: Odmiana. Lp. Dublet Milewo Nagano Andrus PL PL PL PL

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie (w organizacji), ul. Lipowa 4, 30-

WPŁYW PROMIENIOWANIA UV NA ZDROWIE CZŁOWIEKA FUNKCJE CZUŁOŚCI SPEKTRALNEJ: ERYTEMALNA, PREWITAMINA D3, SCUP-H

KRYTERIA OCENIANIA Z BIOLOGII. Klasa I

I. 1) NAZWA I ADRES: Archiwum Państwowe w Gdańsku, ul. Wały Piastowskie 5, Gdańsk,

Warszawa: Wykonanie robót remontowych wraz z. Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

CIEPŁA RAMKA, PSI ( Ψ ) I OKNA ENERGOOSZCZĘDNE

Rośnie przychylność dla elektrowni jądrowej w zachodniopomorskim. Poparcie na Pomorzu niezmiennie wysokie.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Rozwój nowoczesnych procesów wytwarzania bodziec do inwestycji w produkcję farmaceutyczną

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Rawa Mazowiecka, Al. Konstytucji 3 Maja 32, Rawa Mazowiecka,

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

HALINA GAMBUŚ, DOROTA GUMUL, ANDRZEJ CYGANKIEWICZ

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Tarnów: Dostawa foteli do pobierania krwi Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: lancut.biuletyn.net

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zzmpoznan.pl

WPŁYW HERBICYDÓW STOSOWANYCH W UPRAWIE JĘCZMIENIA BROWARNEGO NA CECHY UŻYTKOWE ZIARNA. Józef Błażewicz, Katarzyna Jurek, Sebastian Horczak

ANKIETA. Strategia Rozwoju Gminy Sośnie na lata Konsultacje społeczne

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Śląskie Centrum Chorób Serca, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9,

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Toruń: Ubezpieczenie jednostek pływających Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Wałbrzych: Realizacja usługi gastronomicznej podczas for zawodowych realizowanych w szkołach w podziale na 7 części OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

I. 1) NAZWA I ADRES: Instytut Adama Mickiewicza, ul. Mokotowska 25, Warszawa, woj. mazowieckie, tel , faks

I. 1) NAZWA I ADRES: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. C.K. Norwida 25/27,

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Wykorzystanie nawożenia azotem przez odmianę pszenżyta ozimego Fidelio w zależności od gęstości siewu

Karta informacyjna grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie Top Medica

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, ul. Smocza 27,

Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY

DOSTAWA WYMIENNIKÓW CIEPŁA - PAROWNIKÓW

Piaski: Badanie wody, ścieków i osadów w 2013 roku Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Powiat Zduńskowolski, ul. Złotnickiego 25, Zduńska Wola, woj.

BZ WBK S.A. Zespół Windykacji Leasingu ul. Druskiennicka POZNAŃ

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Ministerstwo Skarbu Państwa, ul. Krucza 36/Wspólna 6, Warszawa,

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

WPŁYW NAWOŻENIA AZOTEM I GĘSTOŚCI SIEWU NA PLONOWANIE OWSA NAGOZIARNISTEGO

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.powiat-wieruszowski.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Olsztyn: świadczenie usług gastronomiczno-hotelarskich na. na potrzeby organizacji: Rady Naukowej oraz Konferencji.

SEKCJA III: INFORMACJE O CHARAKTERZE PRAWNYM, EKONOMICZNYM, FINANSOWYM I TECHNICZNYM

Test 2. Mierzone wielkości fizyczne wysokość masa. masa walizki. temperatura powietrza. Użyte przyrządy waga taśma miernicza

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Wpływ nawożenia azotowego na plon ziarna, zawartość białka i elementy struktury plonu owsa

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: bip.erzeszow.pl

I. 1) NAZWA I ADRES: Instytut Techniki Budowlanej, ul. Filtrowa 1, Warszawa, woj.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

LABORATORIUM OBRÓBKI SKRAWANIEM

I. 1) NAZWA I ADRES: Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim, ul. 3 Maja 7, Bielsk Podlaski,

Znakowanie opakowań cukru białego i cukrów surowych

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Województwo Śląskie, ul. Ligonia 46, Katowice, woj. śląskie, tel. 32

I. 1) NAZWA I ADRES: Szpital Ginekologiczno-Położniczy "INFLANCKA" Samodzielny Publiczny

OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU usługi

AgroColumbus unikalny system oświetlenia kurników

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. C.K. Norwida 25/27,

Transkrypt:

ŻYWNŚĆ 1(34), 23 JÓZEF BŁAŻEWICZ, MAREK LISZEWSKI, ELŻBIETA PLĄSKWSKA WARTŚĆ BRWARNA ZIARNA JĘCZMIENIA DMIAN RUDZIK I BRENDA Z SEZNU WEGETACYJNEG 20 Streszczenie Badan ziarn jęczmienia dmian Rudzik i Brenda, pchdzące z seznu wegetacyjneg 20. kreśln wpływ zróżnicwaneg nawżenia aztem na plnwanie, wartść słdwniczą ziarna raz skład zbirwisk grzybów występujących na ziarnie. Przeprwadzn cenę jakściwą ziarna i słdów stsując zasady pracwane przez Mla - Can dla Eurpejskiej Unii Brwarniczej (EBC). Stwierdzn, że ziarn jęczmienia dmian Rudzik i Brenda z seznu wegetacyjneg 20, cenine według tych zasad, stanwił zły surwiec d prdukcji słdu. Wartść technlgiczna ziarna bardziej zależała d przebiegu pgdy w pszczególnych fazach rzwjwych jęczmienia niż d nawżenia aztem i składu zbirwisk grzybów występujących na ziarnie. Słwa kluczwe: jęczmień jary, nawżenie aztem, ziarn, słód, brzeczka. Wstęp Większść parametrów charakteryzujących dbry jakściw słód jest uwarunkwana genetycznie. Wykrzystanie ptencjału genetyczneg jęczmienia brwarneg zależy, m.. d pzimu nawżenia meralneg, zdrwtnści rśl raz warunków atmsferycznych (głównie padów) [3, 4, 6, 7, 9-12]. Celem pracy był kreślenie wpływu nawżenia aztem jęczmienia jareg dmian Rudzik i Brenda na plnwanie, wybrane cechy technlgiczne ziarna, słdów i trzymanych z nich brzeczek kngreswych raz skład zbirwisk grzybów występujących na ziarnie przeznacznym d słdwania. Materiał i metdy badań 1 Dświadczenie przeprwadzn w 20 rku na plu dświadczalnym Katedry Szczegółwej Uprawy Rśl w RZD Pawłwice k. Wrcławia. Dświadczenie z Dr ż. J. Błażewicz, Katedra Technlgii Rlnej i Przechwalnictwa, dr ż. M. Liszewski, Katedra Szczegółwej Uprawy Rśl, Akademia Rlnicza, ul. Nrwida 25, 50-375 Wrcław, dr ż. E. Pląskwska, Katedra chrny Rśl, Akademia Rlnicza, ul. Cybulskieg 32, 50-205 Wrcław. I

1 Jó zef Błażewicz, M arek Liszewski, Elżbieta Pląskwska dwma czynnikami zmiennymi załżn w układzie split-plt. Czynnikiem I rzędu była dmiana: Rudzik i Brenda, a II rzędu zróżnicwane dawki nawżenia aztem: 0, 40, 60, 60 (40 + 20), 80, 80 (60 + 20) [kgn-ha"1]. Nawżenie aztem zstał wyknane przedsiewnie, natmiast w przypadku dawek dzielnych, drugą ich część zastswan w kńcu krzewienia się jęczmienia. Azt pdany zstał w pstaci 34% saletry amnwej. Uprawa jęczmienia nie dbiegała d zasad pprawnej agrtechniki. W kresie krzewienia wyknan prysk przeciw chwastm preparatem Duplsan Super 6 SL w ilści 1,5 l/ha. W celu zwalczenia chrób pwdwanych przez grzyby użyt preparaty Tilt 250 EC w dawce 0,5 l/ha raz Flamenc 1 SC w ilści 1,0 l/ha. Jęczmień jary zebran kmbajnem pletkwym w djrzałści pełnej 04.08.20 r. Isttnść zróżnicwania plnów kreśln statystycznie za pmcą analizy wariancji, przy współczynniku ufnści 0,05. cenę wartści brwarnej ziarna jęczmienia przeprwadzn w Katedrze Technlgii Rlnej i Przechwalnictwa AR we Wrcławiu. Ziarn jęczmienia jareg dmian Rudzik i Brenda pddan typwej cenie zalecanej przez EBC [1, 8 ]. znaczan: celnść, energię kiełkwania i zawartść białka gółem w ziarnie; siłę diastatyczną i ekstraktywnść słdów; lepkść i stpień stateczneg dfermentwania brzeczek raz bliczan liczbę Klbacha. Analizę miklgiczną ziarna przeprwadzn w Zakładzie Fitpatlgii AR we Wrcławiu, zgdnie z metdą de Tempe [13]. znaczan ilść zbirwisk grzybów (Fusarium spp. i Penicilium spp.) na ziarnie jęczmienia dmian Rudzik i Brenda ( nie dkażnym i dkażnym) pchdzącym z biektów nawżnych w trakcie uprawy różnymi dawkami aztu. Wyniki i dyskusja Charakterystyka seznu wegetacyjneg 20 pady w seznie wegetacyjnym 20 rku (tab. 1) były rzłżne bardz nierównmiernie. Pprawę uwilgtnienia gleby p kwietniwej suszy przynisły dpier pady w drugiej dekadzie maja. W czerwcu suma padów stanwiła tylk 36,2% średniej wielletniej sumy padów teg miesiąca. W drugiej i trzeciej dekadzie lipca wystąpiły bte pady, które przyczyniły się d przekrczenia średniej wielletniej sumy miesięcznej aż 55 mm. Ze względu na słabe uwilgtnienie gleby, wschdy jęczmienia nastąpiły dpier p 15 dniach d siewu i wynsiły średni 98%. Dalszy rzwój (listnienie i krzewienie) również przypadł na kres suszy. Rśly krzewiły się zaledwie kł 13 dni, p czym rzpczęły fazę strzelania w źdźbł, która trwała d 1. dekady czerwca. Faza kłszenia przebiegała w warunkach niskich padów i stsunkw wyskich temperatur, przekraczających 19 C. Według Słabńskieg [12], za krzystne

WARTŚĆ BRWARNA ZIARNA JĘCZM IENIA DM IAN RUDZIK I BRENDA.. 101 warunki wegetacji jęczmienia brwarneg uważa się równmierny wzrst temperatury, d 8 C p siewie d 18 C w kresie kłszenia raz wzrst sumy padów d 30 mm w marcu d 70 mm w czerwcu i lipcu. Mała ilść padów twarzyszyła również fazie wypełniania ziarniaka. Pprawa warunków wilgtnściwych nastąpiła dpier w 2. dekadzie lipca, gdy jęczmień był już w djrzałści wskwej. Wówczas, btym padm twarzyszyły niskie, jak na lipiec, temperatury pwietrza. Warunki te późniły djrzewanie jęczmienia. Tabela 1 Warunki meterlgiczne w rku 20 wg bserwacji stacji meterlgicznej w Pawłwicach k. Wrcławia. Weather cnditins 20 (fr the Agricultural Experiment Statin Pawłwice near Wrcław). Miesiąc Mnths III IV V VI VII VIII Temperatura pwietrza [ C] Temperatures [ C] Dekada / Decades I 4,7 6,4 17,9 19,2 17,5 18,8 II 2,5 11,7 16,5 19,7 14,9 22,4 III 7,1 17,6 15,4 17,0 18,2 17,1 Średnie miesięczne Means fr mnths 4,8 11,9 16,6 18,6 16,9 19,4 Średnie za lata 1971-20 Means fr years 1971-20 3,7 8,1 13,9 16,7 18,5 17,7 pady [mm] Rafalls [mm] I 34,1 0,2 4,6 8,9 17,6 6,8 II 33,8 7,6 24,9 6,0 66,2 3,8 III 42,4 0,0 34,7 8,6 46,6 27,3 Średnie miesięczne Means fr mnths 110,3 7,8 64,2 23,5 130,4 37,9 Średnie za lata 1971-20 Means fr years 1971-20 33,2 31,9 49,9 64,9 75,4 63,5 Nawżenie aztem a plnwanie jęczmienia Mała ilść padów w kwietniu i na pczątku maja była pwdem przedłużenia wschdów i skrócenia fazy krzewienia się jęczmienia. Susza glebwa graniczyła zdlnść pbierania z gleby i przyswajania aztu przez rśly. W rezultacie zastswanie nawżenia tym składnikiem miał niewielki wpływ na zwiększenie krzewienia prdukcyjneg. Dpier dawka 60 kg N-ha' 1 spwdwała isttny wzrst liczby kłsów prduktywnych na jednstce pwierzchni, w prównaniu z biektem bez nawżenia aztem (tab. 2). Dalsze zwiększanie dawki raz jej dzielenie nie miał wpływu na

102 Jó zef Błażewicz, M arek Liszewski, Elżbieta Pląskwska Cechy struktury plnu jęczmienia jareg. Cmpnents f sprg barley yield structure. dmiana Cultivar Nawżenie N Fertilizatin f nitrgen [kg N-ha'1] Liczba kłsów prduktywnych z lm2 Number f prductive ears per m2 Liczba ziarniaków w kłsie Number f gras per ear Masa ziarna z kłsa Weight f gras per ear [g] Pln ziarna [t/ha] Gra yield [th a 1] 0 446 16,0 0,71 2,87 40 588 16,3 0,77 3,28 60 565 Rudzik 16,2 0,73 3,05 60 (40+20) 565 17,1 0,74 2,91 80 544 15,9 0,70 3,10 80 (60+20) 599 16,6 0,71 3,19 0 416 16,5 0,74 2,63 40 424 17,8 0,80 2,73 60 540 16,1 Brenda 0,76 2,92 60(40+20) 5 16,8 0,76 3, 80 525 16,6 0,77 2,91 80 (60+20) 597 17,4 0,78 3,11 NIR (<x=0,05) / LSD (a=0.05) r.n.* r.n. r.n. r.n. współdziałanie dmian x nawżenie fr teractin cultivars x fertilizatin Średnie wartści czynników / Means fr variables Rudzik 16,4 551 0,73 3,07 Brenda 16,9 5 0,77 2,88 NIR (a = 0,05) LSD(a=0.05) r.n. r.n. r.n. r.n. 0 431 16,3 0,73 2,75 40 506 17,1 0,78 3,01 60 553 16,2 0,74 2,98 60 (40 + 20) 533 17,0 0,75 2,96 80 535 16,2 0,74 3,01 80 (60 +20) 598 17,0 0,75 3,15 NIR (a=0,05) LSD (a=0.05) 91,5 r.n. r.n. 0,23 n - 4; *r.n. -różnica nieisttna / n.s. - nt signicant difference.

WARTŚĆ BRWARNA ZIARNA JĘCZMIENIA DMIAN RUDZIK 1 BRENDA.. 103 tę cechę. Nawżenie aztem nie wpłynęł w spsób isttny na pzstałe elementy struktury plnu. Również czynnik dmianwy nie różnicwał liczby kłsów z l m2 raz liczby i masy ziarna z kłsa. Przy zastswaniu nawżenia dawką 40 kg N ha' 1 uzyskan isttny wzrst plnu ziarna, będący wynikiem zwiększenia liczby kłsów prduktywnych (tab. 2). Jednak przyrst plnu wyniósł zaledwie 9,3%, w prównaniu z biektem bez nawżenia aztem. Średni pln ziarna, z pwdu niesprzyjających warunków w kresie wegetacji, był niski i wyniósł 3,07 t/ha jęczmienia dmiany Rudzik i 2,88 t/ha jęczmienia dmiany Brenda. Różnica w plnie ziarna pmiędzy dmianami nie była isttna. Cechy technlgiczne ziarna Z analizy wybranych cech ziarna jęczmienia (tab. 3) wynika, że bez względu na zróżnicwanie nawżenia aztem, bie dmiany charakteryzwały się pnad 90% wyrównaniem ziarna raz energią kiełkwania przekraczającą wartść 95%, akceptwaną przez słdwników [5]. Ziarn bu dmian wykazał pnadnrmatywną zawartść białka, c dyskwalikuje je pd względem wykrzystania w brwarnictwie [2, 5, 11]. Zawartść białka w biektach nienawżnych aztem była także bardz wyska. kreśln różnice pmiędzy najwyższą i najniższą wartścią badanej cechy znacznej w ziarnie pszczególnych dmian. Wynisły ne maksymalnie 1,4% (ziarn dmiany Rudzik) raz 1,7% (ziarn dmiany Brenda). Użycie dawki dzielnej 60 (40+20) kg N'ha 1 negatywnie wpłynęł na wartść technlgiczną ziarna bu dmian, gdyż w większym stpniu niż dawka pjedyncza (60 kg N ha'1) pdwyższył w nim zawartść białka. Prawdpdbnie również ne czynniki, prócz nawżenia, spwdwały nadmierną akumulację białka w ziarnie bu badanych dmian, zwłaszcza, że wyską jeg zawartść znaczn w ziarnie jęczmienia nienawżneg aztem. Przyczyną mgły być długtrwałe kresy suszy w czasie seznu wegetacyjneg. Zwłaszcza niedbór padów w kresie wypełniania i djrzałści mlecznej ziarna sprzyjał wzrstwi zawartści białka gółem w suchej masie. Według Słabńskieg [12], zawartść białka w ziarnie jęczmienia częst zależy d warunków siedliskwych. W niektórych seznach wegetacyjnych skłnnść d nadmiernej akumulacji białka w ziarnie jest przyczyną utrudninej prdukcji ziarna nrmatywnych parametrach. W przeprwadznym dświadczeniu ziarn bu dmian z seznu wegetacyjneg 2 0 0 0 charakteryzwał się bardz niską wartścią Q (tab. 4), prawdpdbnie z pwdu czynników niezależnych d zastswanej agrtechniki. Słdy wyprdukwane z ziarna jęczmienia Rudzik i Brenda charakteryzwały się małą ekstraktywnścią, małym stpniem stateczneg dfermentwania, umiarkwaną siłą diastatyczną, pprawną liczbą Klbacha raz dbrą lepkścią brzeczek. Ziarn z biektów różniących się nawżeniem aztem, jak i z biektu kntrlneg, zakwalikwan jak niebrwame.

m Tabela Białk gółem [% S.S.] Ttal prte [% dry mass ] «3 14 6 16,3 I >0 s" dmiana - Brenda Cultivar - Brenda Energia kiełkwania p 120 gdz. Germatin energy after 120 hurs ' l 66 Z/86 98,0 ps " «' 2 0 <5 " g ki u 03 Ja.«ffl T3 ^ G,3 «1 ^ _ ' 1 s ^ 73 G 3 (3D (U " U, C 60 U 2 " es - 60 G c & CA <L> ja 2 > S. 60 >> G <L> (U U t-c J3 S 2 G ib W S* G s N <D t: N cd W.2 ^ N G «łh C3 +r» c fli! * f2 dmiana - Rudzik Cultivar - Rudzik Celnść ziarna Białk gółem Energia kiełkwania p 120 gdz. Celnść ziarna Pzimy nawżenia aztem [kgn-ha'1] Gra llg [% S.S.] Ttal prte Germatin energy after 120 hurs Gra llg Dses N [kgn-ha1] [% dry mass ] P P6 \ cn \ S r «C (N r (N n rn 'fr" " 0 Z6 S s" s" 6 L6 (N M5 cn r-'1 91,7 ę L6 (N I 60(40+20) 80 80(60+20) m If c

CS <D X> C Wpływ nawżenia aztem na wartść brwarną ziarna jęczmienia. The effect f nitrgen fertilizatin n brewg value gra f barley. dm iana Rudzik - Rudzik C u ltiv a r W sk aźn ik Q C Q u a li ty U dex Q s i S 4 * s? 1 1 * ^ ts ca * K Q cs J3 X (U CS T3! 5 ^ CS. a ^ G cti CS <u. 5 3 S S N CS <U 1 & 1 i 1 fl E t Q CS w & < N 8 '53 2 8?, C/2 CS S > % 23 c t5 X IU >> i ].8 c«.ti ' 1 S m C łh s? C X 1 1» CS cs i3 5 W3 W P z i m y n a w ż e n i a a z t e m c r r W) 'N S 3 " W ' *c/d 0) 0 a 1 > * 'S x -N 1) ' 1 1 - ^ > " 2 x S 1 1 & ' " i 1 > ' V1 " t M ' 0 53 1 > c r 0-1 -N $ D se s N c k S ' ' i > [ k g N - h a '1] c > c ir> V> r <Z> ' >n c' < ^ " d m ia n a B ren d a - B ren d a C u ltiv a r [ V m VI ^ ' " 3,8 5 " v en i ^ " 3,7 0 > " en p~ en V c*** CT\ V V ct VC M3 " m 'fr l ' ' 'fr " ^ r V " ^ r >n > " <D " " ^r <n ' ir> en " «_ 't «n " V CS ' v " iri M3 en " TT >0 P-'*' VI ' r" ^ r IT) <N m <N r u-> >r> ' V p-*' r - l> P~ rn p~ rl v ir> >n c» ' V r-~ r - (N + V <z> ' _ r- r - + v > >n " łn r - r - >n " l >n r ' " MD 0 ir> ' l 0 >n 0» IT) C 0 rn \ > ' " \ r - v v p'*' p~ ' + v «ri <N r^ iri P-" 0 n rn 0" p-" p - 0 +0 v q - klasa / scres / x masa / weight/) Q - suma q [ekstraktywnść /malt extravity/+ lepkść /wrt viscsity/ + stpień stateczneg dfermentwania /Apparent fal attenuatin/ + Liczba Klbacha /Klbach Index/ + siła diastatyczna/ (Diastatic Pwer/]

106 Jó zef Błażewicz, M arek Liszewski, Elżbieta Pląskwska Pdczas uprawy jęczmienia jareg najisttniejsze jest jeg zapatrzenie w wdę. Niedbór padów, szczególnie w miesiącach kwietniu, maju i czerwcu, w zdecydwany spsób wpłynął na pgrszenie rzwju wegetatywneg i generatywneg rśl raz mógł prwadzić d zaburzeń wytwarzania i dkładania w ziarniakach skrbi i białka. Duża suma padów w lipcu, w czasie djrzewania ziarniaków, była przyczyną dużeg ich uwilgtnienia. Mgł t pwdwać, prócz ułatwienia fekcji przez grzyby, także przedwczesną aktywizację układu enzymatyczneg ziarna. Na pdstawie przebiegu temperatur i padów występujących w seznie wegetacyjnym 2 0 0 0 (tab. 1) mżna zaryzykwać stwierdzenie, że nastąpił pgrszenie wartści bilgicznej ziarna, czym świadczyła szara, przybrudzna barwa ziarniaków raz zmniejszna aktywnść układu enzymatyczneg słdów. Ptwierdza t: niska ekstraktywnść i liczba Klbacha raz niewspółmiernie mała, w stsunku d zawartści białka w ziarnie, siła diastatyczna słdów (tab. 4). cena tsanitarna ziarna Badany materiał był silnie panwany przez grzyby patgeniczne z rdzaju Fusarium (tab. 5). Ich rzwjwi sprzyjały wyskie pady w kresie djrzewania ziarna (tab. 1). Mim liczneg występwania na pwierzchni ziarna (d 22% wszystkich izlatów), Fuzaria nie spwdwały bniżenia energii kiełkwania, niezależnie d dawek nawżenia aztem (tab. 3). Pdbny wynik uzyskan w analgicznym dświadczeniu, przeprwadznym w 1999 r., kiedy z pwierzchni ziarna wysbnin grzyby z rdzaju Fusarium na pzimie d 25% gólnej liczby izlatów [10]. W 20 rku, mim wyizlwania z wnętrza ziarna Fusarium spp. (d 19% gólnej liczby izlatów), nie stwierdzn bniżenia energii kiełkwania ziarna. Prawdpdbnie grzyby nie panwały zardka, c umżliwił prawidłwe kiełkwanie ziarna [9]. Ziarn jęczmienia pdczas zbiru w 20 rku charakteryzwał się wilgtnścią w zakresie 15-16%, c spwdwł tensywny rzwój grzybów przechwalniwych - Penicillium spp. Grzyby te mgą bniżać zdlnść kiełkwania ziarna, uszkadzać zardek, zmieniać barwę i zapach raz pwdwać szereg niekrzystnych przemian bichemicznych w ziarnie [9]. Mim bardz liczneg ich występwania na pwierzchni ziarna, szczególnie dmiany Rudzik, nie spwdwały ne bniżenia energii kiełkwania ziarna, mgły być jednak jednym z czynników bniżających jakść brzeczki. W prcesie technlgicznym grzyby te ulegają aktywacji np. pd wpływem wyskiej temperatury w trakcie suszenia słdów czy też ich zacierania, ale w brzeczkach pzstają wytwrzne przez nie szkdliwe prdukty przemiany materii.

Tabela ffl <D r (N r (N i 1 * X> b e \ *f "śf -C M3 C 'I ' ay c c a> cs f ' 8 \ W) c/j >-«.2 «> aj <u * 'g >,S ^ H >-> w>. a a m N C3 M T5 S " e 03 \ s= N cd bd a ~a f 3. <P W) N c3 T3 _<u " e a CX, H sw a. \ _g 3J-l ba T3 np s-p \ N CS M T3 ec3 R b "

108 Jó zef Błażewicz, M arek Liszewski, Elżbieta Pląskwska Wniski 1. Ziarn jęczmienia dmian Rudzik i Brenda z seznu wegetacyjneg 20 cenine według zasad Mla-Can uznan za niebrwame. Ziarn bu dmian, niezależnie d pzimu nawżenia aztem, zawierał za duż białka, słdy charakteryzwały się małą aktywnścią enzymów, a brzeczki zawierały zbyt mał cukrów fermentujących. 2. Wykrzystanie aztu przez jęczmień w seznie wegetacyjnym 20 bardziej zależał d zróżnicwaneg i niedstateczneg zapatrzenia rśl w wdę niż d wielkści dawek i spsbu nawżenia tym składnikiem (dzielenia dawek). 3. Na pdstawie uzyskanych wyników ceny jakściwej ziarna, słdów i brzeczek nie mżna jednznacznie stwierdzić jaki wpływ miały wyizlwane gatunki grzybów na wielkść syntetyczneg wskaźnika wartści brwarnej wg Mla - Can. Literatura [1] Analytica-EBC. Verlag Hans Carl Getranke, Fachverlag, Numberg 1998. [2] Błażewicz J.: Estimatin f the usability f Triticale malts brewg dustry. Pl. J. Fd Nutr. Sci. 1993,2/43, 1,39. [3] Błażewicz J., Liszewski M.:Wpływ nawżenia aztem na wartść brwarną ziarna jęczmienia dmian Rudzik i Brenda Cz. II. Zesz. Nauk. AR we Wrcławiu, Technlgia Żywnści, 21, XIV, 407, 101. [4] Głębiewski T., Brudzyński A., Baca E.: Plski jęczmień dla przemysłu słdwniczeg: tradycje, stan becny i perspektywy na tle sytuacji eurpejskiej, Przem. Ferm. wc. Warz., 1997, 9,4. [5] Kunze W.: Technlgia piwa i słdu, Piwchmiel Spółka z..,warszawa 1999. [6] Liszewski M., Chrzanwska-Drżdż B.:, Plnwanie jęczmienia jareg w zależnści d przedplnu i nawżenia meralneg. Zesz. Nauk. AR we Wrcławiu, Ri. 1995, LXIII, 262, 93. [7] Liszewski M., Błażewicz J.: Wpływ nawżenia aztem na wartść brwarną ziarna jęczmienia dmian Rudzik i Brenda Cz.I. Zesz. Nauk. AR we Wrcławiu, Technlgia Żywnści, 21, XIV, 407,91. [8] Mla-Can J.L.: The EBC Barley and Malt Cmmittee Index fr the evaluatin f maltg quality barley and use breedg. Plant Breedg, 1987, 98,249. [9] Narkiewicz-Jdk M.: Zdrwtnść ziarna zbóż jak wskaźnik jeg jakści. Zesz. Nauk. AR we Wrcławiu, Technlgia Żywnści 1998, XII, 328, 85. [10] Pląskwska E., Matkwski K., Mszczyńska E., Liszewski M., Błażewicz J.: Wpływ nawżenia aztem na skład zbirwisk grzybów występujących na ziarnie jęczmienia brwarneg. Żywnść. Nauka. Technl. Jakść. 21, 4(29), 36. [11] Praca zbirwa: Lista piswa dmian rśl uprawnych, Centralny śrdek Badania Rśl Uprawnych, Słupia Wielka, 21, s. 48. [12] Słabński A.: Jęczmień zimy i jary. PWRiL, Warszawal985. [13] Tempe J., de,: Rute methds fr determg the health cnditin f seeds the seed testg statin. Prc. Int. Seed. Test. Ass., 1970, 35, 1.

WARTŚĆ BRWARNA ZIARNA JĘCZMIENIA DMIAN RUDZIK 1 BRENDA. 109 THE BREWING VALUE F BARLEY GRAIN F RUDZIK AND BRENDA CULTIVARS FRM THE GRWING SEASN IN THE YEAR 20 Summary The barley gra f Rudzik and Brenda cultivars frm the grwg seasn the year 20 was vestigated. It was determed the effect f a nitrgen fertilizatin level n the yieldg, the brewg value f gra, and n the fungi cmpsitin ccurrg n the surface f gra. A qualitative evaluatin f gra and malt was made accrdg t the prciples as established by Mla-Can (EBC). It was stated that the quality f barley gra f the Rudzik and Brenda cultivars btaed frm the 20 year grwg seasn was pr, and, thus, nt suitable as a raw material t be used the malt prductin. The technlgical value f gra studied depended n weather cnditins durg dividual phases f the barley grwth rather than n the level f nitrgen fertilizatin and fungi cmpsitin. Key wrds: sprg barley, nitrgen fertilizatin, gra, malt, sweet wrt.