Lista tematów prezentacji na ustny egzamin maturalny z języka polskiego

Lista tematów prezentacji na ustny egzamin maturalny z języka polskiego -w sesji wiosennej 2011r.- Zespół Szkół Budowlanych im. gen. J. Bema we Wrocławiu

Tematy prezentacji matura ustna z języka polskiego Sesja wiosenna 2011 LITERATURA 1. Różne koncepcje historiozoficzne w literaturze polskiej. Analizując przykłady, przedstaw przyczyny i cele rozwijania tej tematyki przez autorów. 2. Powroty do czasu i miejsc dzieciństwa- różnorodne sposoby ujęcia tego motywu w literaturze polskiej. 3. Obecność romantycznych archetypów w literaturze polskiej XIX wieku i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 4. Portret artysty przeklętego w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do biografii i twórczości wybranego twórcy (np. Charles Baudelaire, Artur Rimbaud, Edward Stachura, Rafał Wojaczek lub inni). 5. Tatry i Podhale w literaturze młodopolskiej. Przedstaw zagadnienie w odniesieniu do wybranych tekstów epoki. 6. Motywy wędrówki w literaturze. Omów różne jego funkcje motywu w wybranych utworach literackich. 7. Pojedynek jako motyw literacki. Porównaj sposoby prezentacji i funkcje motywu na wybranych przykładach literackich różnych epok. 8. Naturalistyczne i symboliczne obrazy w utworach Stefana Żeromskiego i Władysława Stanisława Reymonta. Omów ich funkcje na wybranych 9. Bunt młodych w różnych epokach kulturowych. Omów jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane przykłady literackie. 10. Porównaj romantyczne i pozytywistyczne koncepcje patriotyzmu. Odwołaj się do znanych utworów literackich. 11. Wielkie literackie dyskusje z Bogiem. Omów temat, odwołując się do twórczości wybranych pisarzy (J. Kochanowski, A. Mickiewicz, J. Kasprowicz). 12. Literackie portrety matek. Omów i porównaj na przykładach utworów z różnych epok. 13. Różne sposoby prezentowania konfliktu pokoleń w literaturze. Przedstaw, analizując wybrane utwory. 14. Pejzaż górski w ujęciu romantyków i modernistów. Porównaj ich literackie realizacje. 15. Motyw winy i kary w literaturze. Omów na wybranych przykładach różne jego ujęcia. 16. Antysemityzm i jego konsekwencje. Dokonaj analizy tego zjawiska, odwołując się do przykładów z literatury pozytywizmu i współczesnej. 17. Bohaterowie przemienieni, odkupieni, zrehabilitowani. Czy możliwa jest szczera pokuta i odkupienie winy? Przeanalizuj problem na przykładzie wybranych utworów literackich. 2

18. Przyroda- świadek, uczestnik życia postaci literackich. Omów zagadnienie na wybranych 19. Różne obrazy arystokracji w literaturze polskiej i obcej. Omów i porównaj, odwołując się do 20. Motyw exegi monumentum w twórczości Horacego jako źródło inspiracji w literaturze polskiej różnych epok. Przedstaw zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów 21. Sposoby kreowania nastroju grozy w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 22. Parabola jako sposób mówienia o rzeczywistości. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 23. Funkcje motywu tańca w tekstach literackich. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów. 24. Motywy antyczne w literaturze polskiej różnych epok. Przedstaw i oceń sposoby ich wykorzystania w wybranych utworach. 25. Wpływ wojny na wybory moralne człowieka jako temat w literaturze. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując wybrane przykłady. 26. Portrety kobiet w literaturze dwóch wybranych epok. Omów temat, wskazując podobieństwa i różnice. 27. Literackie portrety Sarmatów w twórczości pisarzy baroku, oświecenia, romantyzmu i w twórczości H. Sienkiewicza. Omów na wybranych przykładach dzieł. 28. Topos "kraju lat dziecinnych" i jego funkcje w literaturze polskiej. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 29. Wizerunki kobiet zbuntowanych w literaturze. Przedstaw je, zwracając uwagę na przyczyny i konsekwencje buntu. 30. Sposób kreowania portretu dziecka w literaturze. Rozważ zagadnienie, odwołując się do 31. Sposób kreowania portretu mężczyzny w literaturze. Rozważ zagadnienie, odwołując się do 32. Literackie obrazy bitew. Określ ich rolę w wybranych utworach. 33. Dom w literaturze-odejścia i powroty. Omów zagadnienie na wybranych 34. Literatura religijna wobec problemów współczesnego świata. Omów temat na przykładzie twórczości Karola Wojtyły lub Jana Twardowskiego. 35. Szkoła jako motyw w literaturze. Porównaj różne jego ujęcia w wybranych utworach. 36. Portret szlachcica - sposoby jego kreacji i funkcje w literaturze polskiej. Rozważ temat, odwołując się do 37. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, analizując wybrane utwory literackie. 38. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością. 3

39. Funkcjonowanie toposu śmierci heroicznej w literaturze. Omów problem w oparciu o wybrane teksty. 40. Analizując wybrane utwory literackie, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów literackich. 41. Motyw twierdzy w literaturze. Przedstaw różne sposoby jego funkcjonowania w wybranych utworach literackich. 42. Obecność filozofii antycznej w literaturze współczesnej. Na wybranych przykładach omów powody, dla których twórcy współcześni powracają do filozofii czasów starożytnych. 43. Motyw raju. Odwołując się do wybranych utworów literackich, przedstaw i porównaj sposoby jego przedstawienia. 44. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie na wybranych 45. Portret ojca w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 46. Kobiety w twórczości pisarzy romantycznych. Na podstawie analizy wybranych dzieł literackich omów stereotyp kochanki romantycznej. 47. Obłąkani i szaleni. Przedstaw różne kreacje takich postaci i ich funkcje w wybranych utworach literackich. 48. Jak, gdzie i co jadają bohaterowie literaccy? Przedstaw motyw sztuki kulinarnej w tekstach literackich różnych epok. 49. Wspomnienia o wielkich ludziach. Przedstaw ich i omów powody, dla których są przypominani na podstawie analizy wybranych utworów poetyckich 50. Portret Żyda w literaturze polskiej. Przedstaw i porównaj jego kreacje na podstawie wybranych utworów. 51. Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związane z końcem wieku. Omów problem na wybranych przykładach z literatury młodopolskiej i współczesnej. 52. Groteska jako metoda kreowania obrazu rzeczywistości. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literackich. 53. Ludowa wizja świata. Przedstaw ją, odwołując się do wybranych utworów literackich XIX i XX wieku. 54. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 55. Literackie portrety ludzi szczęśliwych. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych utworów z różnych epok. 56. Motyw snu i jego funkcje w utworze literackim. Przedstaw problem na wybranych przykładach z literatury XIX i XX wieku. 57. W oparciu o wybrane dzieła literackie przedstaw etapy dojrzewania (dorastania) wybranych bohaterów różnych epok. 58. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty literackie. 4

59. Przedstaw funkcje motywu biesiady w wybranych utworach literatury polskiej. 60. Role postaci nadprzyrodzonych w literaturze romantycznej. Określ je, analizując i interpretując wybrane teksty literackie. 61. Relacje polsko- rosyjskie w literaturze polskiej. Omów na wybranych 62. Różne sposoby wykorzystania biografii pisarza w jego tekście literackim. Przedstaw problem, porównując utwory wybranych twórców. 63. Żywość tradycji romantycznej jako wzorca lub przedmiotu polemiki w literaturze następnych epok. Omów na wybranych 64. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury XX wieku. 65. Motta, tytuły i sceny finałowe. Wykaż na podstawie celowo dobranych utworów funkcje, jakie pełnią w dziele literackim. 66. Rozmowa z Bogiem - różnorodność literackich form i funkcji motywu w literaturze polskiej. Omów na wybranych 67. Mit arkadyjski i jego kontynuacje w literaturze polskiej- omów na wybranych 68. Romantyczna epistolografia jako źródło wiedzy o życiu nadawcy i pokolenia ( Wybór listów np. J. Słowackiego, Z. Krasińskiego, C. K. Norwida). 69. Konformiści i buntownicy -literackie portrety bohaterów literatury XX wieku. 70. Wizerunki młodzieży w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw je i porównaj, analizując wybrane utwory. 71. Obrazowanie naturalistyczne i jego rola w literaturze polskiej różnych epok. Omów na wybranych 72. Motywy mitologiczne i ich funkcja w twórczości poetów renesansu i baroku. Przedstaw zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów. 73. Kpina i ironia jako sposoby walki z wadami jednostki i społeczeństwa. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane utwory. 74. Renesansowy humanizm jako szansa ocalenia współczesnego człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z poezji współczesnej. 75. Idee i tematy poezji stanu wojennego. Przedstaw je, analizując wybrane przykłady. 76. Obraz żony w literaturze różnych epok- przedstaw i porównaj różnorodne kreacje. 77. Jak z sytuacji próby wychodzą bohaterowie znanych Ci utworów literackich? Rozwiń problem na wybranych 78. Mit prometejski i jego kontynuacje w literaturze polskiej- omów na wybranych 79. Świat wartości więźniów łagrów i lagrów oraz jego odzwierciedlenie w literaturze. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty. 80. Różne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Przedstaw je, analizując wybrane powieści. 5

81. Ballada jako gatunek literacki. Przedstaw jej cechy i ewolucję, analizując wybrane utwory polskich pisarzy różnych epok. 82. Modernistyczne próby przezwyciężania poczucia bezsensu życia. Określ je, analizując wybrane utwory z okresu Młodej Polski. 83. Portret władcy. Na podstawie analizy wybranych dziel literackich scharakteryzuj różnych władców. 84. Ludowa wizja świata. Przedstaw ją, odwołując się do wybranych utworów literackich XIX i XX wieku. 85. Motyw rycerza i rycerskiej walki - serio i parodystycznie. Omów na wybranych przykładach różne ujęcia motywu. 86. Kondycja społeczeństwa polskiego zaprezentowana w literaturze XIX i XX w. Przedstaw na wybranym materiale literackim. 87. Skandaliści swoich epok, czyli twórcy i ich dzieła budzące kontrowersje. Przedstaw na wybranych przykładach literackich. 88. Różne aspekty samotności. Rozważ problem, wykorzystując przykłady z literatury. 89. Różne obrazy miasta w literaturze. Przedstaw je, opierając się na wybranych utworach. KORESPONDENCJA SZTUK 1. Powstanie styczniowe w dziełach literackich pozytywizmu i Młodej Polski oraz na obrazach A. Grottgera. Analiza porównawcza. 2. Motyw dziecka w wybranych dziełach literackich i z innych dziedzin sztuki. 3. Alegoria i symbol jako środki wyrazu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 4. Motyw vanitas w poezji i malarstwie XVI i XVII wieku. Przedstaw temat na wybranych 5. Motyw pożegnania w literaturze i w innych dziedzinach sztuki. Przedstaw i zanalizuj na wybranych 6. Powstania narodowe jako temat literatury i innych dziedzin sztuki- porównaj wybrane dzieła malarskie i literackie. 7. Porównaj różne inscenizacje teatralne wybranego dzieła literackiego 8. Dom rodzinny- arkadia czy piekło? Omów różne ujęcia tematu rodziny na przykładzie literatury i filmu XX i XXI wieku. 9. Wizerunek Jezusa w literaturze. Zaprezentuj obraz tej postaci na przykładzie wybranych utworów literackich i dzieł malarskich. 10. Różne sposoby ukazywania motywu ojca w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 6

11. Różne ujęcia szatana w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj wybrane przykłady. 12. Różne sposoby ukazywania motywu matki w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie odwołując się do wybranych tekstów kultury. 13. Przedstaw i porównaj rożne ujęcia motywu śmierci w wybranych tekstach kultury. 14. Przedstaw i porównaj obrazy powstania warszawskiego ukazane w różnych tekstach kultury. 15. Porównaj renesansowe i barokowe koncepcje piękna, odwołując się do utworów literackich i innych dzieł sztuki. 16. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 17. Brzydota jako kategoria estetyczna w sztuce barokowej i współczesnej. Omów jej istotę i funkcje, analizując wybrane utwory literackie i dzieła plastyczne. 18. Awangardowość sztuki dwudziestolecia międzywojennego. Określ jej charakter, analizując wybrane teksty kultury. 19. Rozstania i pożegnania w literaturze i innych dziedzinach sztuki- różne ujęcia tematu. Zanalizuj wybrane przykłady. 20. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 21. Cechy impresjonistycznego postrzegania świata. Określ je na podstawie analizy wybranych dzieł literackich, plastycznych i muzycznych Młodej Polski. 22. Obraz świata Orientu zawarty w literaturze i malarstwie romantycznym. Przedstaw jego cechy, analizując wybrane dzieła epoki. 23. Symbolika mogił w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła. 24. Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Przedstaw na wybranych przykładach różnice i podobieństwa. 25. Portrety muz w literaturze i sztuce. Analizując wybrane przez siebie teksty kultury, omów wpływ kobiety na życie twórcy. 26. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol i alegoria jako środki wyrazu w poezji i malarstwie. Omów, analizując wybrane przykłady. 27. Różnorodne funkcjonowanie motywu tańca we wskazanych przez Ciebie utworach literackich i filmowych. Omów na 28. Hagiografia pędzlem i piórem malowana. Ideał świętego w literaturze i malarstwie. Omów problem, uwzględniając specyfikę form artystycznego wyrazu. 29. Motyw raju i jego funkcje. Omów na podstawie różnych tekstów kultury (literatury i innych dziedzin sztuki). 30. Artystyczne interpretacje motywu "vanitas vanitatum" w literaturze i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł z różnych epok. 7

31. Afryka i jej mieszkańcy jako temat literatury i innych sztuk. Rozważ problem, odwołując się do różnych tekstów kultury. 32. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj różne jego ujęcia. 33. Komiks jako synteza sztuk. Omów to zjawisko kultury współczesnej na wybranych 34. Obrazy rewolucji w literaturze i innych tekstach kultury XIX i XX wieku. Przedstaw, analizując wybrane dzieła. 35. Codzienność jako temat sztuki-literatury i malarstwa XIX wieku. Omów na podstawie 36. Wykorzystanie tego samego motywu biblijnego w literaturze i sztuce. Analiza porównawcza wybranych dzieł. 37. Malarskie i poetyckie wizje ogrodu. Przedstaw na podstawie analizy wybranych dzieł. 38. Motyw dziecka wiejskiego i różne jego ujęcia w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów na wybranych 39. Motyw martyrologii dziecięcej w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady. 40. Porównaj sposoby kreacji wybitnych postaci historycznych w malarstwie i literaturze różnych epok. 41. Starość w literaturze i sztuce polskiej i obcej. Omów sposoby jej przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 42. Starożytny heros w literaturze i we współczesnej kulturze masowej (film, komiks). Porównaj różne ujęcia tematu. JĘZYK 1. Archaizacja i jej funkcje w dziełach literackich. Omów na wybranych 2. Styl biblijny- jego rola w literaturze polskiej. Omów na wybranych 3. Zbadaj przyczyny powstawania neologizmów we współczesnym języku polskim i określ ich funkcję. 4. Cechy języka i stylu poezji futurystycznej. Omów na wybranych 5. Funkcje stylizacji biblijnej w literaturze. Omów temat na wybranych 6. Stylizacja gwarowa i jej funkcje w literaturze. Omów zjawisko na wybranych 7. Język prasy młodzieżowej. Oceń poprawność językową artykułów z wybranego tygodnika dla młodzieży. 8. Stylizacja środowiskowa i jej funkcje w literaturze. Omów zjawisko na wybranych 9. Rola neologizmów w tworzeniu literackich obrazów świata. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich. 8

10. Charakterystyczne cechy wybranych gwar środowiskowych - omów temat wykorzystując zgromadzone materiały. 11. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 12. Język sms-ów i e-maili a kryteria poprawnościowe. Zaprezentuj mechanizmy powstawania nowych form językowych. 13. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany przez ciebie materiał językowy. 14. Językowe wyznaczniki poezji tyrtejskiej. Określ je, analizując wybrane utwory liryczne. 15. Istota i funkcje stylizacji archaicznej. Omów, analizując wybrane utwory literackie.. 16. Wpływ rozwoju techniki na kształt współczesnego języka Omów problem na podstawie 17. Językowe środki perswazji w reklamie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach prasowych tekstów reklamowych. 18. Twórcze wykorzystania stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji XX wieku. Omów problem na wybranych 19. Przedstaw historię zapożyczeń w języku polskim na przykładzie trzech wybranych epok literackich. 20. Związki frazeologiczne w tekstach literackich i nieliterackich. Omów ich funkcje stylistyczne, analizując wybrane przykłady 21. Stylizacja językowa i jej funkcje Omów, analizując wybrane utwory literackie z różnych epok. 22. Językowy obraz świata na podstawie analizy języka piosenek wybranego zespołu młodzieżowego. 23. Rzeczywistość społeczno- polityczna oraz sposoby mówienia o niej w przedstawieniach znanych kabaretów XX i XXI wieku. Omów zjawisko, analizując wybrane przykłady. 9