SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO w roku szkolnym 2013 / 2014 w Technikum nr 2 w Zespole Szkół nr 2 w Ostrowi Mazowieckiej
I. Literatura 1. Moralistyka renesansowych fraszek i oświeceniowych bajek. Określ ich charakter, analizując wybrane utwory. 2. Wielcy twórcy wielbicielami małej ojczyzny. Omów na przykładzie twórczości wybranego pisarza. 3. Średniowiecze jako źródło inspiracji dla twórców polskiej fantasy. Omów 4. Różne sposoby kreowania wizerunku władców w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów. 5. Motyw teatru świata w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach tekstów z różnych epok. 6. Portrety kobiet nieszczęśliwych w literaturze. Rozważ zagadnienie, odwołując się do tekstów z wybranych epok. 7. Postać lekarza w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów. 8. Motyw prowincji w literaturze. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 9. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach literackich. 10. Mity romantyczne i ich interpretacje. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury Młodej Polski i współczesnej. 11. Etos rycerski w literaturze. Przedstaw jego różne ujęcia, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 12. Troska o los ojczyzny w literaturze XVI i XVII wieku. Rozważ problem 13. Memento mori w średniowieczu i baroku. Porównaj funkcjonowanie motywu, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
14. Literackie obrazy bitew. Przedstaw trzy wybrane bitwy i omów ich rolę w tekstach. 15. Autobiografia jako tworzywo literackie. Omów temat, wykorzystując teksty XX wieku. 16. Odwołując się do wybranych utworów z dwóch epok, uzasadnij, że są one zwierciadłem czasu, w którym powstały. 17. Klasycyzm w poezji współczesnej. Omów zagadnienie na przykładzie twórczości Z. Herberta. 18. Obraz okupowanej Warszawy. Przedstaw problem wykorzystując wybrane teksty z poezji i prozy powojennej. 19. Problem walki narodowowyzwoleńczej w wybranych utworach romantyzmu. Przywołaj konkretne utwory Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. 20. Wizja dwudziestowiecznych obozów kaźni w prozie powojennej. Omów 21. Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze staropolskiej. Omów 22. Człowiek i świat w poezji W. Szymborskiej. Omów na wybranych utworach. 23. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Odwołaj się do wybranych przykładów. 24. Twórcze wykorzystanie folkloru w literaturze polskiej. Omów na podstawie dwu wybranych epok literackich. 25. Bohater samotny w literaturze polskiej i obcej. Omów na wybranych przykładach. 26. Pozytywni i negatywni bohaterowie literatury polskiej. Omów na wybranych przykładach.
27. Wykorzystanie postaci, motywów, wątków z mitologii greckiej i rzymskiej w literaturze późniejszych epok. Omów na wybranych przykładach. 28. Obraz szkoły w polskiej literaturze. Omów 29. Dziecko jako bohater w literaturze epoki pozytywizmu. Omów 30. Problem władzy jako temat dramatu antycznego, renesansowego i dwudziestowiecznego. Omów 31. Poetki w literaturze polskiej. Omów, na czym polega oryginalność ich twórczości. W prezentacji oprzyj się na dokonaniach dwóch literatek. 32. Dekadentyzm jako postawa moralna i jego przejawy w literaturze. Omów na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej. 33. Codzienność jako temat literatury. Omów temat, odwołując się do twórczości pisarzy dwudziestolecia międzywojennego. 34. Portret chłopa. Przedstaw jego różnorodność na podstawie utworów z różnych epok. 35. Różnorodne wykorzystanie Biblii w literaturze późniejszych epok. Omów zagadnienie 36. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory. 37. Doświadczenia bohaterów literackich związane z utratą ziemi rodzinnej. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów. 38. Istota i funkcja utworów parenetycznych literatury średniowiecza i oświecenia. Przedstaw problem, wykorzystując wybrane utwory epoki. 39. Związki literatury renesansowej z literaturą antyczną. Określ je, odwołując się do twórczości wybranego pisarza epoki odrodzenia. 40. Analizując teksty wybranych utworów literackich pozytywizmu i Młodej Polski, omów różne sposoby poruszania kwestii chłopskiej w życiu narodu. 41. Relacje pomiędzy dworem a wsią ukazane w literaturze
pozytywistycznej. Scharakteryzuj je, odwołując się do wybranych utworów epoki. 42. Jakie wartości ważne dla człowieka niesie literatura? Rozważ problem, odwołując się do r utworów z różnych epok. 43. Gatunki biblijne i nawiązania do nich w literaturze polskiej późniejszych epok. Przywołaj i omów przykłady. 44. Motyw śmierci. Omów temat na podstawie wybranych utworów z różnych epok. 45. Ideały rycerskie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych utworów. 46. Biblia jako źródło wzorców osobowych. Omów wybrane postaci i wskaż nawiązania do nich w literaturze późniejszych epok. 47. Topos idealnego władcy w literaturze. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych utworów. 48. Święty i świętość w literaturze polskiej i powszechnej. Przedstaw problem 49. Heroizm cierpienia. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych utworów z różnych epok. 50. Słynne historie miłosne. Scharakteryzuj je, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 51. Moralność obozowa. Zaprezentuj zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 52. Jak literatura przedstawia ostatni etap ludzkiego życia? Omów, odwołując się do wybranych przykładów. 53. Stereotypy kobiecości w literaturze dwóch różnych, odległych czasowo epok. Rozważ problem na wybranych przykładach 54. Młodzi gniewni w literaturze różnych epok. Przedstaw problem na przykładzie wybranych tekstów literackich. 55. Walka dobra ze złem jako temat literatury XX w. Rozwiń zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
56. Ból, rozpacz, cierpienie jako uczucia nierozerwalnie związane z życiem człowieka. Przedstaw wybranych bohaterów ilustrujących powyższą tezę. 57. Przedstaw różne ujęcia problematyki holocaustu w literaturze polskiej, odwołując się do wybranych utworów poetyckich i prozatorskich. II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Obrazy powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Porównaj je, odwołując się do wybranych przykładów. 2. Totalitaryzm w literaturze, filmie i malarstwie. Przeanalizuj sposoby jego przedstawiania w wybranych tekstach kultury. 3. Porównaj różne ujęcia motywu domu w literaturze i malarstwie wybranych epok. Omów 4. Motyw wiosny i sposoby jego ujmowania w literaturze, malarstwie i muzyce. Omów, odnosząc się do wybranych dzieł. 5. Ogród jako przestrzeń życia człowieka. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł malarskich. 6. Ideał świętego w literaturze i malarstwie - hagiografia pędzlem i piórem malowana. Omów problem, uwzględniając specyfikę form artystycznego wyrazu. 7. Literackie i filmowe wizje Litwy-Ojczyzny. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 8. Artystyczne interpretacje motywu vanitas vanitatum w literaturze i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł z różnych epok. 9. Obraz żniw w literaturze i sztuce wybranych epok. Omów na wybranych przykładach. 10. Symbol, alegoria i metafora w literaturze i malarstwie. Omów sposoby funkcjonowania tych środków wyrazu w wybranych tekstach kultury.
11. Pejzaż romantyczny w literaturze i malarstwie. Porównaj sposoby przedstawienia, odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł malarskich. 12. Polaków portret własny w literaturze i innych tekstach kultury. Omów 13. Bliskie czy dalekie współczesności wizerunki św. Franciszka w literaturze i sztuce. Rozważ problem, rozpatrując wybrane teksty kultury. 14. Bohater historyczny w wybranych powieściach H. Sienkiewicza i adaptacjach jego dzieł. Literackie i filmowe wyobrażenie postaci skonfrontuj z prawdą historyczną. 15. Pejzaż górski w liryce młodopolskiej a wybrane krajobrazy gór w malarstwie i fotografii. Porównaj wybrane teksty kultury. 16. Malarstwo marynistyczne a literackie obrazy morza. Porównaj wybrane teksty kultury. 17. Fascynacja kulturą ludową w literaturze i sztuce. Przedstaw, omawiając wybrane teksty kultury. 18. Rola karykatury w literaturze i sztuce. Rozważ problem na wybranych tekstach kultury. 19. Ideał piękna w literaturze i sztuce. Rozważ problem, odwołując się do dzieł kultury z dwóch wybranych epok. 20. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcie i wymowę wybranych dzieł kultury. 21. Sposoby funkcjonowania wątków i symboli biblijnych w literaturze i sztuce dwóch epok. Omów 22. Symbole w Weselu S. Wyspiańskiego i w malarstwie Młodej Polski. Omów ich sposób funkcjonowania we wskazanych dziełach. 23. Trudna sztuka adaptacji dzieła literackiego. Omów na przykładzie Pana Tadeusza A. Mickiewicza i A. Wajdy.
24. Symbolizm w literaturze i sztuce Młodej Polski. Omów, odnosząc się do wybranych dzieł. 25. Renesansowe umiłowanie człowieka i jego piękna w literaturze i sztuce tego okresu. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 26. Różne obrazy wojny w kulturze. Przedstaw temat, odwołując się do dzieł literackich i filmowych XX wieku. 27. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 28. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Przedstaw je w oparciu o analizę wybranych dzieł. 29. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 30. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 31. Mity greckie jako źródło inspiracji artystów epoki renesansu. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i plastycznych. 32. Różne sposoby ukazywania piękna ludzkiego ciała. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki współczesnej. 33. Obraz świata Orientu zawarty w literaturze i malarstwie romantycznym. Przedstaw jego cechy, odwołując się do wybranych dzieł epoki. 34. Historie mityczne inspiracją dla literatury i filmu. Omów temat 35. Motyw vanitas w Biblii i sztuce późniejszych epok. Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 36. Również umieranie jest jednym z naszych życiowych zadań.( Marek Aureliusz).Przedstaw literackie i malarskie obrazy śmierci i umierania. 37. Motyw cierpienia narodu polskiego w literaturze i sztuce polskiej. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów. 38. Analizując wybrane dzieła literackie i malarskie, opowiedz, jak sztuka
ukazuje małżeństwo. 39. Postawy Polaków wobec holocaustu. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z filmu i literatury. 40. Czy inne dziedziny sztuki (malarstwo, rzeźba, architektura) mogą mieć wpływ na literaturę? Odpowiedz, analizując wybrane utwory. 41. Powstanie warszawskie w polskiej literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach z literatury, muzyki i filmu. 42. Koncepcja mężczyzny i męskości w kulturze. Omów zagadnienie. Wypowiedź uzasadnij przykładami z tekstów kultury różnych epok. 43. Konszachty z siłami nieczystymi. Przedstaw najciekawsze realizacje tego tematu w literaturze, malarstwie i filmie. 44. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach. Ukaż je, odwołując się do wybranych dzieł. 45. Motyw szatana w różnych tekstach kultury. Omów jego funkcjonowanie 46. Motyw Chrystusa w literaturze, malarstwie, rzeźbie i filmie. Zaprezentuj temat 47. Przedstaw motyw femme fatale w wybranych tekstach kultury różnych epok. 48. Opiekun, posłaniec, zwiastun dobrej nowiny Przedstaw różne ujęcia anioła w literaturze i sztuce. 49. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Omów motyw przemijania w literaturze i sztuce XIX wieku. 50. Rola i wymowa stroju w dziełach literackich, plastycznych, filmowych, teatralnych. Omów zagadnienie III. Język 1. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów poetyckich.
2. Język w domu, w pracy, w szkole: ta sama czy inna polszczyzna? Omów jej odmiany na przykładach. 3. Cechy języka przemówień sejmowych. Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów lub nagrań fragmentów przemówień. 4. Dialogi we współczesnej literaturze. Omów ich cechy językowe, odwołaj się do wybranych przykładów. 5. Stylizacja środowiskowa w literaturze, jej odmiany i funkcje. Omów 6. Istota i funkcje gry słów w tekstach lirycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do twórczości wybranej grupy poetyckiej okresu dwudziestolecia międzywojennego. 7. Analizując wybrane teksty recenzji zawartych w pismach kulturalnoliterackich, przedstaw językowe środki służące realizacji funkcji perswazyjnej. 8. Język komiksów i jego rola w kreowaniu obrazu świata przedstawionego. Omów zagadnienie 9. Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj je na wybranych przykładach utworów poetów należących do określonej grupy poetyckiej. 10. Polszczyzna potoczna w literaturze XX wieku awans czy degradacja języka polskiego? Rozważ problem 11. Błędy językowe. Analizując zjawisko, odwołaj się także do przykładów z radia, telewizji, prasy itp. 12. Żargon uczniowski dawniej i dziś. Dokonaj analizy wybranych tekstów literackich (np. S. Żeromskiego, W. Gombrowicza) oraz wybranych przykładów użycia współczesnego języka szkolnego. 13. Język Internetu i sms-ów. Dokonaj analizy językowej przykładowych komunikatów.
Lista została opracowana przez nauczycieli polonistów i zatwierdzona na zebraniu Komisji Przedmiotów Humanistycznych w dniu 08.04.2013 r. Zespół opracowujący listę: 1. mgr Anna Błażyńska 2. mgr Jolanta Palma 3. mgr Dorota Sadowska 4. mgr Krzysztof Wiśniewski