Udzielając pierwszej pomocy powinniśmy wykonywać ją do czasu, aż poszkodowany odzyska oddech lub przybędzie wykwalifikowany ratownik. Jeśli stracimy siły, może nas zastąpić druga osoba. REANIMACJA: 1. Oceń stan przytomności osoby, która zasłabła lub jest ofiarą wypadku. Zawołaj głośno i zdecydowanie: "Proszę Pana/Pani! Co się stało?" Otwórz oczy!. Delikatnie wstrząśnij za ramiona. Ale nie klep po twarzy, nie potrząsaj całym ciałem. Ułóż ratowaną osobę na twardym, równym podłożu na plecach. 2. Jeśli nie reaguje na twój głos ani dotyk, wezwij pogotowie i przystąp do reanimacji. Jeśli nie jesteś sam, wyznacz konkretną osobę, by zadzwoniła po pomoc (np. "Pan w żółtej kurtce, jak pan ma na imię? Proszę zadzwonić po pogotowie!") - to skuteczniejsze niż szukanie ochotników. 1 / 5
3. Oceń, czy osoba ratowana oddycha. Nie sprawdzaj tego piórkiem, lusterkiem ani szkiełkiem - to zawodne metody. Przyłóż swoje ucho w pobliże ust i nosa nieprzytomnego. Czy wyczuwasz wydech? Spójrz na klatkę piersiową, czy widać jak się unosi? Postępuj zgodnie z regułą: słucham, czuję, patrzę. 4. Jeśli poszkodowany nie oddycha, udrożnij drogi oddechowe. Odchyl jego głowę, wysuń żuchwę, ewentualnie usuń z ust ziemię, kęs pokarmu czy obluzowane protezy zębowe. Czy powrócił oddech? Jeśli tak - ułóż go na boku w pozycji bezpiecznej. Jeśli nie - przejdź do pośredniego masażu serca i zastępczego oddychania. PAMIĘTAJ! Nie rozpoczynaj reanimacji od uderzenia w klatkę piersiową ani nie sprawdzaj tętna! Badanie tętna poszkodowanego przez przygodnych ratowników obciążone jest dużym błędem, gdyż wiele osób odbiera tętno własnych palców jako tętno osoby nieprzytomnej. 5. Znajdź środek klatki piersiowej osoby ratowanej. Odsłoń klatkę piersiową, musisz ją widzieć, a twoje ręce podczas masażu będą musiały stykać się ze skórą osoby ratowanej, więc rozepnij 2 / 5
jej ubranie. Środek klatki jest w dolnej połowie mostka, 2 palce (ok. 2 cm) powyżej kąta żebrowego, na trzonie mostka (u dzieci i mężczyzn to skrzyżowanie linii środkowej ciała z linią międzysutkową). 6. Rozpocznij masaż serca. Na środku klatki piersiowej połóż swoją dłoń dociskając tylko jej podstawę przy nadgarstku, wyprostuj palce (powinny być uniesione ku górze). Ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym, spleć palce górnej ręki (jak na zdjęciu). Upewnij się, że nie będziesz naciskał na żebra ani nadbrzusze. Ułóż swoje ramiona prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego, zablokuj łokcie i nadgarstki. Twoje ramiona powinny tworzyć trójkąt równoramienny, bo przy takim ustawieniu najbardziej ekonomicznie rozkładasz siły. Wykonuj rytmiczne uciski na głębokość 3-5 cm z częstością sto na minutę, czyli częściej niż raz na sekundę. Głośno licz: i raz, i dwa, i trzy, i cztery, i pięć... I tak 30 razy. 3 / 5
7. palcami 28. przyjazdu (poruszy 9. i zaczekaj nie Wykonaj Jeśli Zrób poszkodowany zaciśnij sztuczne głębokie się, pogotowia na kolejnych zacznie przyjazd nos, wdechy oddychanie. ratunkowego drugą oddychać). 30 pogotowia. zacznie ucisków tak, ręką aby Oprzyj oddychać podeprzyj klatki uniosła lub swoją powrotu piersiowej - się żuchwę. ułóż jedną klatka własnej go i rękę na znowu Obejmij piersiowa. boku czynności na 2 czole w wdechy. szczelnie pozycji osoby serca Kontynuuj bezpiecznej ustami poszkodowanej, osoby jej poszkodowanej usta. momentu Wykonaj UWAGA! Odstępstwem od powyższych reguł jest reanimacja dzieci do 15 roku życia oraz ratowanie ofiar utonięć. U dzieci należy: - rozpocząć reanimację natychmiast, zanim wezwiesz pomoc; - rozpocząć reanimację nie od masażu serca, tylko od 5 wstępnych wdechów powietrza i kontynuować dalej schemat "30 uciśnięć klatki i 2 wdechy"; - obejmować swoimi ustami usta i nos dziecka podczas sztucznego oddechu: - uciskać klatkę piersiową delikatniej, jedną ręką na głębokość 2-3 cm (u niemowlaka wystarczy uciskać 2 palcami na głębokość 1 cm) U ofiary utonięcia ratowanie życia należy: - do reanimacji przystąpić natychmiast po wyciągnięciu z wody; - nie usuwaj wody z dróg oddechowych topielca. Usuń natomiast wodę z ust i sprawdź, czy nie ma w nich mułu, piachu, wodorostów; - oceń, czy nie ma urazu głowy; - rozpocznij reanimację zaczynając od sztucznego oddychania (patrz pkt 7). 4 / 5
Tekst na podstawie dodatku do tygodnika "Polityka" nr 27, z dnia 5 lipca 2008 Fotografie: Sławomir Brzozowski Na zdjęciach: sanitariusz Tomasz Mańka. 5 / 5