Poznań, 13-04-2011 r. PS.II-4,11.431-4-1/11 Pani Halina Wesołowska Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Głębockim Na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) oraz art. 175 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) Wojewoda Wielkopolski poddał kontroli doraźnej Środowiskowy Dom Samopomocy w Głębockim prowadzony przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość z siedzibą w Głębockim na zlecenie Powiatu Konińskiego, w zakresie wybranych elementów realizacji zadania zleconego powiatowi, jakim jest prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz wykorzystania dotacji przyznanej na realizację zadania. Kontrola dotyczyła okresu od 1 stycznia 2010 r. do dnia kontroli. Zakres kontroli obejmował w szczególności: organizację pracy, zgodność zatrudnienia pracowników środowiskowego domu samopomocy z wymaganymi kwalifikacjami, dokumentację terapeutyczną, wykorzystanie dotacji przyznanej w roku 2010 na realizację zadania zleconego prowadzenie środowiskowego domu samopomocy. Ustalenia kontroli opisano szczegółowo w protokole kontroli, który został przez Panią podpisany w dniu 4 marca 2011 r. W związku z powyŝszą kontrolą przekazuję Pani niniejsze zalecenia pokontrolne. W wyniku kontroli ustalono, co następuje: Środowiskowy Dom Samopomocy w Głębockim jest placówką prowadzoną przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość, na zlecenie Powiatu Konińskiego. ŚDS przeznaczony jest na dzienny pobyt dla 30 osób z upośledzeniem umysłowym będących mieszkańcami powiatu konińskiego. ŚDS w Głębockim nie posiada statutu ani regulaminu organizacyjnego, a jedynym dokumentem określającym działalność Domu był Regulamin Środowiskowego Domu Samopomocy. Regulamin Środowiskowego Domu Samopomocy w tytule nie zawiera pełnej nazwy placówki, daty sporządzenia oraz zapisów określających szczegółową strukturę organizacyjną i zasady organizacji Domu, a takŝe nie określa liczby miejsc, którymi dysponuje placówka. Dom dysponuje 30 miejscami pobytu dziennego. W trakcie kontroli skierowanych do ŚDS decyzją administracyjną było 30 osób. Decyzje administracyjne kierujące uczestników do ŚDS w Głębockim i ustalające odpłatność wydawane są z upowaŝnienia Starosty Konińskiego przez Dyrektora PCPR w Koninie. al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 061-851-55-66, fax 061-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
2 Pracownik socjalny zatrudniony w ŚDS przeprowadza raz w roku wywiady środowiskowe, które są zatwierdzane przez kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej miejsca zamieszkania uczestnika, co obecnie jest niezgodne z 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238, poz. 1586), zgodnie z którym rodzinny wywiad środowiskowy, w przypadku osób kierowanych do domu prowadzonego przez właściwy ze względu na miejsce zamieszkania powiat lub inny podmiot na jego zlecenie, przeprowadza ośrodek gminy miejsca zamieszkania osoby. Aktualizacje wywiadów przeprowadzane są w miarę zaistniałych potrzeb (np. zmiana pracy opiekuna), co jest niezgodne z art. 107 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zgodnie z którym, w przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy, aktualizację sporządza się nie rzadziej niŝ co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych. Siedzibą Środowiskowego Domu Samopomocy w Głębockim jest piętrowy wolnostojący budynek, zlokalizowany pod adresem Głębockie 23A. Zarówno pomieszczenia, jak otoczenie ŚDS nie posiadają barier architektonicznych, za wyjątkiem schodów prowadzących na piętro budynku, gdzie znajdują się pomieszczenia administracyjno-biurowe i gospodarcze, z których nie korzystają uczestnicy. Zgodnie z Regulaminem Środowiskowego Domu Samopomocy Środowiskowy Dom Samopomocy w Głębockim czynny jest przez 5 dni w tygodniu tj. od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8:00 do 16:00, jednak w ostatnim dniu kontroli tj. 10.02.2011 r. ok. godz. 9.30 zespół inspektorów zastał zamkniętą placówkę z uwagi na organizowany w godzinach popołudniowych bal karnawałowy. Uczestnicy ŚDS przebywają dziennie w placówce ok. 5-7 godzin, w zaleŝności od przewoŝonej grupy, co jest niezgodne z 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238, poz. 1586), zgodnie z którym co najmniej przez 6 godzin dziennie powinny być powadzone zajęcia z uczestnikami. W 2010 r. uczestnicy dowoŝeni byli przez dwie firmy przewozowe: Xxxxx Xxxxxxxx -Xxxxxxxxxxxx Xxxxx (umowa z dnia 01.01.2010 r. na wykonanie dowozu i odwozu uczestników ŚDS i niepełnosprawnych dzieci członków Stowarzyszenia oraz umowa z dnia 01.07.2010 r. na wykonanie dowozu i odwozu uczestników ŚDS oraz grupy wsparcia) Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxxxxxx Xxxxxxx, Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxx reprezentowany przez Xxxxx Xxxxxxxxxxxxx (umowa z dnia 01.01.2010 r. na wykonanie dowozu i odwozu uczestników ŚDS i niepełnosprawnych dzieci członków Stowarzyszenia oraz umowa z dnia 01.07.2010 r. na wykonanie dowozu i odwozu uczestników ŚDS oraz grupy wsparcia) Obecnie uczestnicy dowoŝeni są do ŚDS, na podstawie zawartej umowy z Xxxxx Xxxxxxxx - Xxxxxxxxxxxx Xxxxx na wykonanie dowozu i odwozu uczestników Środowiskowego Domu Samopomocy w Głębockiem i niepełnosprawnych dzieci członków Stowarzyszenia na czas określony do 30.06.2011 r. Placówka nie zapewnia codziennego dowozu na zajęcia wszystkim uczestnikom ŚDS. W związku z powyŝszym uczestnicy zostali faktycznie pozbawieni moŝliwości udziału w zajęciach Domu we wszystkie dni pracy placówki tj. od poniedziałku do piątku, mimo iŝ decyzje kierujące do placówki nie ograniczają pobytu w ŚDS tylko do niektórych dni tygodnia, a uczestnicy, którym naliczono odpłatność za pobyt w ŚDS ponoszą ją za cały miesiąc.
3 W zakresie ewidencji Placówka prowadzi miesięczne listy obecności, z analizy których wynika, Ŝe: - obecność w 2010 roku kształtowała się średnio 18 osób dziennie, co stanowi około 60 % ogólnej liczby uczestników, - obecności w styczniu 2011 r. wykazała, iŝ na zajęciach przebywało średnio 19 osób dziennie, co stanowi 63% ogólnej liczby uczestników. W miesiącu styczniu nie była prowadzona ewidencja obecności, na której uczestnicy potwierdzaliby swoją obecność podpisem, - lista obecności do 10 lutego 2011 r. wykazała, iŝ obecność w lutym wynosiła średnio 14 osób dziennie, co stanowi około 47 % wszystkich skierowanych. Od lutego 2011 r. placówka wprowadziła imienne listy obecności, na których uczestnicy potwierdzają swoją obecność podpisem, zgodnie z 24 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Jednak przy nazwiskach osób, które nie są w stanie złoŝyć własnoręcznego podpisu, wstawiano znak +, co jest niezgodne z 24 ust. 4 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w przypadku braku moŝliwości potwierdzenia obecności uczestnika jego podpisem, obecność uczestnika potwierdza podpisem upowaŝniony pracownik domu. Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość w Głębockim, oprócz Środowiskowego Domu Samopomocy, prowadzi równieŝ grupę wsparcia dla osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym jako zadanie zlecone przez Gminę Ślesin. W 2010 r. objęto wsparciem 27 osób, a w roku 2011-25 osób. Osoby z grupa wsparcia uczestniczą w zajęciach ŚDS, korzystają z tych samych usług, terapii, rehabilitacji i posiłków, co uczestnicy ŚDS. Ponadto osoby z grupy wsparcia dowoŝone są tym samym środkiem transportu, co m.in. przekłada się na nieobecność na zajęciach uczestników ŚDS. Uczestnicy grupy wsparcia nie ponoszą odpłatności. Ich pobyt i dowozy są pokrywane równieŝ z dotacji na funkcjonowanie ŚDS. Z wykazu imprez zorganizowanych w roku 2010, przedstawionego przez Dom, nie wynikało kiedy odbyły się poszczególne imprezy, gdzie ani ile osób z nich korzystało, gdyŝ nie odnotowano dat i miejsc poszczególnych imprez oraz nie podłączono listy obecności uczestników. W ŚDS zatrudnionych jest 12 osób na łączną liczbę 10,5 etatu. Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Głębockim posiada wymagane kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz w 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Kwalifikacje osoby zatrudnionej na stanowisku pracownika socjalnego są zgodne z art. 116 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Na stanowisku młodszy opiekun zatrudniono osoby posiadające wykształcenie zawodowe. Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika pracownicy biurowi ŚDS wykonują pracę na rzecz Stowarzyszenia, które nie zatrudnia pracowników. Ośrodek nie zatrudnia psychologa w celu zapewnienia uczestnikom opieki psychologicznej. Oceny psychologicznej uczestników raz w roku dokonuje psycholog z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Ślesinie. ŚDS nie posiada podpisanej umowy z lekarzem psychiatrą w sprawie zapewnienia uczestnikom psychiatrycznej opieki zdrowotnej, z placówką współpracuje psychiatra na zasadzie wolontariatu.
4 Ośrodek wsparcia dysponuje 5 pracowniami, w których odbywają się zajęcia: kuchnia, jadalnia, sala rehabilitacyjna, pracownia komputerowa, pracownia artystycznoogrodnicza. Ośrodek wsparcia pracuje w oparciu o roczne plany pracy poszczególnych pracowni. Dokumentację terapeutyczną stanowią dzienniki zajęć terapeutów zawierające tematy realizowanych zajęć oraz Indywidualne Plany Wsparcia. Dzienniki nie zawierały listy obecności osób korzystających z danych zajęć, a podpisy pracowników w większości były nieczytelne. Podczas zajęć w pracowni kulinarnej przygotowywane są posiłki w ramach treningu kulinarnego, jednak nie zawsze jest to gorący posiłek, co nie jest zgodne z 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, zgodnie z którym dom umoŝliwia uczestnikom spoŝywanie gorącego posiłku ( ). Dom prowadzi dwa dokumenty dotyczące tej samej pracowni kulinarnej: Dziennik zajęć pracowni kulinarnej i Zeszyt pracowni kulinarnej 2010 r., w których występują rozbieŝności w jadłospisach, wobec czego nie moŝna stwierdzić, który jadłospis obowiązywał w danym dniu. W dzienniku zajęć pracowni kulinarnej pod datą 1.06. i 2.06.2010 r. zapisano urlopy pracowników, a w zeszycie pracowni kulinarnej nie zanotowano jadłospisu. Natomiast lista obecności w ww. dniach wykazuje obecność uczestników w ŚDS. W związku z ww. zapisem, nie moŝna jednoznacznie stwierdzić czy w danych dniach nie przygotowano uczestnikom posiłku, czy ośrodek był nieczynny z powodu urlopu pracowników. Z Dziennika zajęć pracowni kulinarnej i Zeszytu pracowni kulinarnej 2010 r., nie wynika, aby artykuły spoŝywcze (ilość i rodzaj) według faktur (Nr 08/2010 z 25.06. 2010 r., Nr 30/2010 z 22.06.2010 r., Nr 07/10 z 29.07.2010 r.,) i ich opisów, zostały wykorzystane w całości przez uczestników. Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość w Głębockiem prowadzi politykę rachunkowości na podstawie Ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzącymi działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 137, poz. 1539 ze zm.). Zasady rachunkowości w Stowarzyszeniu w okresie objętym kontrolą regulowała Polityka rachunkowości z dnia 18.12.2009 r. Polityka rachunkowości z dnia 18.12.2009 r. nie zawiera wszystkich elementów wymienionych w art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 52, poz. 1223 ze zm.). Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość w Głębockiem prowadziło plan kont oraz konta księgowe dotyczące wydatkowania dotacji w sposób zgodny z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. 2009 r. Nr 152 poz. 1223 ze zm.). Ewidencja księgowa dotycząca dotacji została wyodrębniona i prowadzona zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10.06.2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków budŝetowych oraz innych przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 107, poz. 726 ze zm.). W okresie objętym kontrolą księgi rachunkowe w Stowarzyszeniu prowadzono z zastosowaniem technik komputerowych - program FK(c) Arisco Łódź
5 Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość w Głębockiem w roku 2010 otrzymało dotację z budŝetu państwa na realizację zadań zleconych w dziale 852 Pomoc społeczna, rozdział 85 203 Ośrodki wsparcia w wysokości 335.520,00 zł Środki z dotacji dział 852, rozdział 85 203, były wydatkowane zgodnie z wydatkami określonymi umową zawartą dnia 8 stycznia 2010 r. Środki z dotacji przeznaczonej jedynie na prowadzenie ŚDS w ramach zadania zleconego z zakresu administracji rządowej pośrednio są wykorzystywane równieŝ na osoby naleŝące do grupy wsparcia. Przedstawione dowody księgowe posiadają cechy określone w art. 21 ustawy o rachunkowości (Dz. U. 2009 r. Nr 152, poz.1223 ze zm.). Stwierdzono brak szczegółowych opisów faktur i rachunków. Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość sporządzało w 2010 roku sprawozdania merytoryczne i finansowe zgodnie z wzorem określonym w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania zadania (Dz. U. z 2005 r. Nr 264, poz. 2208). Sprawozdania były składane w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Koninie w terminie. Biorąc powyŝsze pod uwagę wnoszę o realizację poniŝszych zaleceń pokontrolnych: 1. Opracowanie dokumentów określających funkcjonowanie domu, zgodnie z 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238, poz. 1586). 2. Podjęcie działań w celu wyeliminowania bariery architektonicznej w postaci schodów prowadzących na piętro budynku Środowiskowego Domu Samopomocy w Głębockim. 3. Zaprzestanie przeprowadzania wywiadów środowiskowych przez pracownika socjalnego zatrudnionego w ŚDS, co jest zgodne z 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 4. W przypadku odmiennych od zwykłych godzin pracy placówki (z uwagi np. na organizowane imprezy itp.) informowanie o tym fakcie jednostki zlecającej oraz umieszczanie w widocznym miejscu na budynku placówki stosownej informacji o zmianie godzin pracy ŚDS. 5. Prowadzenie zajęć z uczestnikami co najmniej przez 6 godzin dziennie, zgodnie z 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 6. UmoŜliwienie uczestnikom faktycznego udziału w zajęciach ŚDS, zgodnie z decyzją kierującą, we wszystkie dni pracy placówki tj. od poniedziałku do piątku poprzez zapewnienie codziennego dowozu na zajęcia wszystkim uczestnikom ŚDS. 7. Przestrzeganie zasady korzystania z usług Domu, w tym z transportu, wyłącznie przez. uczestników ŚDS tj. osoby skierowane do placówki decyzją administracyjną. 8. Zaprzestanie pokrywania z dotacji z budŝetu państwa, przeznaczonej na prowadzenie ŚDS, kosztów związanych z funkcjonowaniem prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość, na zlecenie Gminy Ślesin, grupy wsparcia
6 dla osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym oraz wyodrębnienie tych dwóch zadań pod względem organizacyjnym i kadrowym. 9. W przypadku braku moŝliwości potwierdzenia obecności uczestnika jego podpisem w ewidencji obecności w domu, potwierdzanie tej obecności podpisem przez upowaŝnionego pracownika domu, zgodnie z 24 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 10. Sporządzanie szczegółowego wykazu imprez zawierającego miejsce, datę oraz listę osób w niej uczestniczących. 11. Zatrudnienie na stanowisku opiekuna osób posiadających wykształcenie co najmniej średnie. 12. Zapewnienie uczestnikom ŚDS opieki i poradnictwa psychologicznego poprzez zatrudnienie psychologa. 13. Zaprzestanie świadczenia pracy na rzecz Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Radość przez pracowników ŚDS, opłacanych z dotacji z budŝetu państwa, w ich czasie pracy w ŚDS. 14. Zastąpienie Indywidualnych Planów Wsparcia obowiązujących w placówce indywidualnymi planami postępowania wspierająco-rehabilitacyjnego, zgodnie z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 15. Prowadzenie w dziennikach zajęć listy obecności w celu weryfikacji liczby osób w nich uczestniczących oraz zawieranie w ww. dokumentacji czytelnych podpisów osób prowadzących zajęcia. 16. Zaprowadzenie jednego dokumentu, dotyczącego zajęć prowadzonych w pracowni kulinarnej, umoŝliwiającego jednoznaczne stwierdzenie obowiązującego w danym dniu jadłospisu. 17. Rzetelne prowadzenie ewidencji obecności uczestników w ŚDS odzwierciedlających rzeczywiste dni pracy placówki, w których odbywały się zajęcia dla uczestników. 18. Dokumentowanie wykorzystania zakupionych artykułów spoŝywczych na potrzeby uczestników ŚDS. 19. Uzupełnienie polityki rachunkowości o elementy wymienione w art. 10 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) 20. Przeanalizowanie podziału dotacji na poszczególne paragrafy wydatków, pod kątem wykorzystania środków z dotacji jedynie na rzecz uczestników ŚDS. 21. Dokonywanie szczegółowych opisów dowodów księgowych tj. faktur i rachunków, na podstawie których będzie moŝna, jednoznacznie stwierdzić liczbę uczestników ŚDS, co jest niezbędne przy prawidłowym podziale środków finansowych. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ma Pani prawo w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych zgłosić do nich zastrzeŝenia. Jednocześnie pragnę przypomnieć, Ŝe zgodnie z art. 130 ust.1 cytowanej ustawy, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pienięŝnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. Pisemnej informacji o realizacji zaleceń pokontrolnych oczekuję w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia.
7 Z up. Wojewody Wielkopolskiego Przemysław Pacia Wicewojewoda Wielkopolski