K o r t o w s k i P r z e g l ą d P r a w n i c z y S t r o n a 34 Piotr Herman ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SPORZĄDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Wstęp Należy w tym wskazać cel niniejszej publikacji jakim jest omówienie katalogu osób odpowiedzialnych za należyte sporządzenie sprawozdania finansowego, zakresu odpowiedzialności oraz sankcji grożących za niedopełnienie obowiązków. Głównym źródłem odpowiedzialności za sporządzenie sprawozdania finansowego jest ustawa o rachunkowości 1 oraz kodeks karny skarbowy 2. W przypadku analizy odpowiedzialności pamiętać należy również o przepisach kodeksu karnego 3 odnoszących się do przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu. Konieczne jest wyjaśnienie celu sporządzania sprawozdania finansowego. Niezbędne w tym przypadku jest sięgnięcie do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Zgodnie z nimi ma ono na celu dostarczenie informacji o sytuacji finansowej, wynikach przedsiębiorstwa oraz zachodzących w nim zmianach. Mogą być one przydatne wielu użytkownikom sprawozdań finansowych w podejmowaniu decyzji o charakterze ekonomicznym. 4 Głównymi adresatami sprawozdań są inwestorzy zainteresowani działalnością konkretnej spółki. Potrzebują oni rzetelnych i wielowymiarowych informacji o bieżącej działalności oraz prognozach na przyszłość. Sprawozdanie sporządzane jest na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, zwany dniem bilansowym. Co do zasady tożsamy jest on z rokiem kalendarzowym, jednakże nie jest to warunek konieczny. Zgodnie z UoR sprawozdanie finansowe powinno składać się z trzech elementów: a) bilansu; b) rachunku zysków i strat; c) informacje dodatkowe. Odpowiedzialność na podstawie Ustawy o Rachunkowości Najważniejszym źródłem prawa bilansowego jest UoR, która w Rozdziale 9 określa odpowiedzialność karną za naruszenie przepisów ustawy. Podstawą odpowiedzialności może być naruszenie przepisów w zakresie: - prowadzenia ksiąg rachunkowych; - sporządzania sprawozdań finansowych; -wydawania opinii z badania sprawozdania finansowego. - innych przepisów prawnych mających wpływ na rachunkowość jednostki. Ustawodawca wprowadził sankcje za naruszenie przepisów w postaci grzywny lub kary pozbawienia wolności do lat 2. 5 Wymienione kary mogą być stosowane w sposób kumulatywny. W kolejnej części określone zostały osoby zobowiązane do nadzoru nad prawidłowym stosowaniem przepisów UoR. Zgodnie z art. 4a ustawy odpowiedzialność za spełnienie wytycznych w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych spoczywa na kierowniku właściwej jednostki organizacyjnej, członkach rady nadzorczej lub innego organu zobowiązanego do nadzoru. Dodatkowe uregulowania w tym zakresie zawiera kodeks spółek handlowych 6 wprowadzając obowiązki osób będących członkami rad nadzorczych. Dotyczą one spółek: z o.o., akcyjnej i komandytowo akcyjnej. Zobowiązuje ich do sprawowania ciągłego nadzoru nad działalnością spółki, dokonywania oceny corocznych sprawozdań finansowych, a w szczególności ich zgodności z księgami rachunkowymi, dokumentami oraz stanem faktycznym. 7 Członkowie rady nadzorczej biorą również czynny udział w pracy nad sprawozdaniami finansowymi, która nie ogranicza się jedynie do kontroli następczej. W zakresie ich obowiązku leży między innymi przygotowanie sprawozdania, które następnie przedstawione zostanie zgromadzeniu wspólników. Podkreślenia wymaga fakt, iż uregulowania zawarte w kodeksie spółek handlowych ma o wiele węższy zakres podmiotowy, niż to które możemy znaleźć w UoR. Dotyczą one między innymi kierownika jednostki organizacyjnej oraz członków zarządu. Jednostki, których dotyczy UoR zostały określone w katalogu zamkniętym w art. 2 ust. 1. Ustawodawca sporządził również definicję pojęcia członka zarządu. Rozumie się przez to osobę fizyczną, pełniącą funkcję członka zarządu lub innego organu zarządzającego, członka rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego, jak również innego organu administrującego jednostki, powołaną do pełnienia tej funkcji zgodnie z postanowieniami umowy 1 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1047 z późn. zm.) określana dalej skrótem UoR. 2 Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2137 z późn. zm.) określany dalej skrótem kks. 3 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1137 z późn. zm.). 4 André Helin Sprawozdanie finansowe według MSSF, Wprowadzenie Warszawa 2009. 5 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. 6 Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm. 7 Ustawa o Rachunkowości. Komentarz Rozdział 9. Rachunkowość Helin 2017, wyd. 3.
35 S t r o n a K o r t o w s k i P r z e g l ą d P r a w n i c z y spółki, statutu lub innymi obowiązującymi jednostkę przepisami prawa. 8 Oznacza to, iż do odpowiedzialności może być pociągnięta jedynie osoba, która została powołana do pełnienia określonej funkcji w radzie nadzorczej. Podstawą w tym przypadku mogą być wewnętrzne uregulowania jednostki, takie jak umowa spółki lub statut, ale również obowiązujące przepisy prawa. Podstawą odpowiedzialności członka zarządu lub kierownika jednostki organizacyjnej będzie niedopełnienie obowiązku zawartego w art. 4a UoR. Zgodnie z nim zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe, skonsolidowane sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z działalności oraz sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej spełniały wymagania przewidziane w ustawie. 9 Z następnego ustępu ustawy wynika, iż wszystkie wymienione osoby ponoszą odpowiedzialność solidarną, co dotyczy m.in. członka zarządu lub kierownika jednostki organizacyjnej. Oznacza to, iż ponoszą odpowiedzialność w przypadku niewykonania ciążącego na nich obowiązku lub wykonania go w sposób błędny, wskutek czego spółka poniosła szkody. Spółka będzie uprawniona do wystąpienia z żądaniem zadośćuczynienia w stosunku do każdego ze zobowiązanych, ale również wszystkich razem. Ponadto nadmienić należy, że poniesienie szkody jest elementem obligatoryjnym pociągnięcia do odpowiedzialności. W przypadku sporządzenia sprawozdania w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie, co nie będzie skutkowało poniesieniem przez spółkę szkody odpowiedzialność odszkodowawcza nie powstanie, może natomiast wystąpić np. odpowiedzialność karna. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego poprzez szkodę majątkową należy rozumieć różnicę między obecnym stanem majątkowym poszkodowanego a tym stanem, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. 10 Kluczowe znacznie dla pojęcia szkody będzie miał: stan majątkowy po poniesieniu szkody oraz hipotetyczny moment w którym jednostka nie odniosłaby straty. Różnica w wielkości majątku będzie stanowiła wysokość straty jaką poniósł poszkodowany. Jednakże pojęcie to musi zostać rozszerzone również o utracone korzyści, czyli zysk, który spółka mogła by osiągnąć, gdyby zdarzenie, które doprowadziło do powstania szkody nie miało miejsca. W przypadku spełnienia przesłanek określonych w ustawie w stosunku do członków rad nadzorczych oraz kierowników jednostek organizacyjnych zastosowanie będą miały przepisy karne zawarte w UoR. Odpowiedzialność dotyczy sytuacji w których w ogóle nie sporządzono sprawozdania finansowego oraz jeśli jest ono niekompletne lub przekroczono określone w ustawie terminy. Natomiast sporządzenie sprawozdania w sposób sprzeczny z przepisami ustawy nie będzie powodować poniesienia odpowiedzialności w trybie omawianego art. 77 ustawy. Katalog przepisów penalizujących odpowiedzialność członków zarządu zostaje rozszerzony. Odpowiedzialność ponoszą również osoby, które wbrew przepisom ustawy: nie poddają sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta oraz nie udzielają biegłemu rewidentowi informacji niezbędnych do wykonania powierzonego mu zadania, nie składają sprawozdania we właściwym rejestrze, wymienione zachowania podlegają grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Opisane przypadki są przestępstwami umyślnymi. Wymiary kary ustalony zostaje zgodnie z przepisami kodeksu karnego. W myśl art. 33 k.k. grzywna wymierzana jest w stawkach dziennych. Minimalna ilość stawek dziennych wynosi 10, natomiast maksymalna 540. Ilość stawek dziennych powinna być dostosowana do wagi przewinienia sprawcy. Natomiast w przypadku ustalenia wysokości jednej stawki dziennej sąd bierze pod uwagę wysokość dochodów sprawcy, warunki osobiste, rodzinne oraz możliwości zarobkowe. Najniższa stawka dzienna to 10 zł, natomiast najwyższa 2000zł. Odpowiedzialności za sporządzenie sprawozdania finansowego, które jest niezgodne ze stanem faktycznym podlega również biegły rewident. Może być ona egzekwowana na wielu płaszczyznach. Spółka, która poniosła szkody w wyniku działania biegłego rewidenta może dochodzić ich naprawienia na drodze postępowania cywilnego, analogicznie jak w przypadku członków zarządu. Kolejną wyróżnioną sferą jest odpowiedzialność zawodowa, reguluje ją art. 83 BiegRewU 11. Decyzja podejmowana jest w oparciu o zakres i rodzaj stwierdzonych nieprawidłowości. Konsekwencją może być: nałożenie kary finansowej, której wysokość uzależniona będzie od przychodów, zakaz wykonywania zawodu, skreślenie z listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, oraz podanie nałożonych kar do publicznej wiadomości. Jednakże również UoR uwzględnia sytuację w której sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przez biegłego rewidenta w sposób niezgodny ze stanem faktycznym. Odpowiedzialność ponoszona na podstawie Kodeksu Karnego Skarbowego Kolejnym aktem prawnym, na podstawie którego uregulowano odpowiedzialność osób prowadzących księgi rachunkowe jest kodeks karny skarbowy. Jest to ustawa, która w sposób bezpośredni reguluje przestępstwa i wykroczenia 8 Art. 3 ust 1 pkt 5a Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. 9 Art. 4a Tamże. 10 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.7. 1957 r. (sygn..akt II CR 304/57, OSN 1958, Nr 3, poz. 76) 11 Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1000 z późn. zm.), określana dalej skrótem BiegRewU.
K o r t o w s k i P r z e g l ą d P r a w n i c z y S t r o n a 36 skarbowe. Pierwszym przepisem otwierającym grupę czynów, które odnoszą się do zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych i dokumentacji podatkowej jest art. 60 kks. Zawierają dane, które przenoszone są do deklaracji i zeznań podatkowych. Pierwszą spenalizowaną czynnością jest nieprowadzenie ksiąg rachunkowych. Zawarte w art. 60 1 kks stwierdzenie Kto wbrew obowiązkowi sprawia, że podmiot zostaje zindywidualizowany. Tak jak w przypadku UoR obowiązek prowadzenia ksiąg musi wynikać z aktu rangi ustawowej, decyzji właściwego organu lub umowy. Jest to katalog zamknięty, który nie może zostać poszerzony o kolejne przypadki. Gdy obowiązek ten spoczywa na podmiotach zbiorowych odwołać należy się do art. 9 3 kks, który stanowi, że Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną 12. Poprzez ten zapis ustawodawca doprecyzowuje na kim spoczywa odpowiedzialność za nieprowadzanie, ale również nierzetelne prowadzenie ksiąg, które przedstawione zostanie w dalszej części. W przypadku podmiotów zbiorowych zbadanie stosownych aktów wewnętrznych lub dokumentów pozwoli ustalić osobę odpowiedzialną w danej jednostce. Na podstawie powyższej podstawy prawnej odpowiedzialność ponoszą również za nieprowadzenie ksiąg podmioty, które zajmują się tym usługowo dla innego podmiotu. Zachowanie sprawcy polega na nieprowadzeniu ksiąg rachunkowych wbrew obowiązkowi, który na nim spoczywa. O nieprowadzeniu ksiąg rachunkowych będziemy mówili w sytuacji, kiedy nie została ona w ogóle zapoczątkowana, ale również, kiedy została założona, a prowadzenie jej porzucono dopiero po pewnym okresie czasu. Pewien konflikt mogą budzić kwestie dotyczące kwalifikacji prawnej czynu. Ma on miejsce w przypadku kiedy porzucono prowadzenie księgi, ponieważ może być uznane również za nierzetelne. Decydujący w tym przypadku wydaje się być zamiar. Jeśli nie dokonuje on zapisów, które w przyszłości umożliwiłyby kontynuację porzuconej czynności, bez wątpienia będzie to całkowite porzucenie nałożonego obowiązku prowadzenia ksiąg. Natomiast jeśli przerwa w dokonywaniu zapisów jest chwilowa, której celem jest uniemożliwienie odzwierciedlenie stanu rzeczywistego mamy do czynienia z nierzetelnym prowadzeniem ksiąg. 13 Uzasadniony wydaje się być pogląd, który rozróżnia znamiona opisanych czynów uwzględniając zamiar sprawcy. Należy również uwzględnić przypadek w którym jednostka prowadzi księgi w sposób rzetelny, ale są one niewłaściwego rodzaju. Prowadzenie księgi niewłaściwego rodzaju równoznaczne jest z brakiem wymaganego ustawowo rodzaju ksiąg, a więc nieprowadzeniem ksiąg. Uwzględnienia wymaga również możliwość wystąpienia błędu co do znamion czynu zabronionego. Zgodnie z art. 10 1 kks nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej jego znamię. 14 Wystąpienie wspomnianego błędu skutkuje wyłączeniem odpowiedzialności karnej w tym zakresie. Wspomniany czyn może być popełnione wyłącznie umyślnie. Uzasadniony wydaje się być pogląd, iż z uwagi na charakter wymienionych czynów można je popełnić wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. 15 Wydaje się niemożliwe, aby dopuścić się opisywanych czynów z zamiarem ewentualnym. Akceptowany może być jedynie quasi-ewentualny. Przestępstwo podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. Uwzględniono również przypadek w którym czyn będzie wypadkiem mniejszej wagi, zawierający ze względu na okoliczności przedmiotowe niski stopień społecznej szkodliwości czynu. Omawiany przepis zawiera również przypadek wykroczenia skarbowego. Polega na niezawiadomieniu w terminie organu o prowadzeniu ksiąg przez podmiot zewnętrzny jakim jest np.: doradca podatkowy. Podmiotami uprawnionymi do prowadzenia ksiąg w cudzym imieniu i na ich rzecz są: adwokaci, radcy prawni, doradcy podatkowi, biegli rewidenci oraz pozostałe osoby, które posiadają szczególne uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg. Jest to zachowanie, które polega na zaniechaniu obowiązku. Oczywistym wydaje się fakt, że zaniechania w tym przypadku może dopuścić się jedynie osoba na której ciąży szczególny obowiązek, jak to miało miejsce również w poprzednim przypadku. Może znaleźć zastosowanie art. 9 3 kks, który nakłada odpowiedzialność za przestępstwa również na osoby, które na podstawie decyzji organu, umowy, przepisu lub faktycznego wykonywania zajmują się wykonywaniem spraw finansowych i gospodarczych. Kodeks w sposób bezpośredni odnosi się również do nieprzechowywania ksiąg. Zgodnie z 2 Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu 12 Art. 9 3 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. 13 A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Przestępstwa i wykroczenia skarbowe związane z księgami podatkowymi, Monitor Podatkowy 2003, nr 5. 14 Art. 10 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. 15 A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Przestępstwa i wykroczenia skarbowe związane z księgami podatkowymi, Monitor Podatkowy.
37 S t r o n a K o r t o w s k i P r z e g l ą d P r a w n i c z y uprawnionemu podmiotowi w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki ( ). 16 Według poglądu doktryn przez nieprzechowywanie rozumie się zarówno całkowite nieprzechowywanie ksiąg (np. niszczenie po danym roku podatkowym), jak i nieprzechowywanie ich przez ustawowo określony czas 17. Aby wypełnić znamiona przestępstwa zachowanie to musi być zawinione. Karalne nie będzie nieposiadanie ksiąg rachunkowych w sytuacji, gdy uległy one zniszczeniu w skutek działania siły wyższej. Przestępstwo to popełnione jest wyłącznie umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Szczególną uwagę w kontekście prawa bilansowego należy zwrócić na artykuł 61 kks, który odnosi się do nierzetelnego prowadzenia ksiąg. W omawianym przepisie spenalizowano dwa sposoby prowadzenia ksiąg: nierzetelne i wadliwe. Poprzez nierzetelne księgi rachunkowe rozumie się prowadzone niezgodnie ze stanem rzeczywistym, natomiast wadliwe sprzeczne z przepisami prawa. Oba opisane przypadki zostają zaliczone do deliktów skarbowych indywidualnych. Dotyczyć on może nie tylko osoby bezpośrednio zobowiązanej do prowadzenia ksiąg, czyli kierownika jednostki lub członka zarządu, ale także osoba, której prowadzenie ksiąg zostało powierzone lub zlecone. Może dotyczyć również przypadku, w którym osoba prowadziła księgi, lecz nie posiadała faktycznych uprawnień. 18 Oddzielono w tym przypadku odpowiedzialność karną skarbową od posiadania specjalistycznych uprawnień. Oznacza to, że posiadanie szczególnych kwalifikacji nie jest konieczne do wypełnienia znamion czynu określonego w art. 61 kks. Należy jednak pamiętać, że nie można pociągnąć do odpowiedzialności osoby, która nie była zobowiązana do prowadzenia takich ksiąg, a pomimo tego je prowadziła w sposób nierzetelny lub wadliwy. W praktyce osoba zobowiązana do wykonywania tych czynności może powierzyć je nie tylko osobom posiadającym specjalne kwalifikacje. Nierzetelne prowadzenie ksiąg podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. Możliwe jest również przyjęcie łagodniejszej kwalifikacji w sytuacji tzw. wypadku mniejszej wagi. Będzie to sytuacja w której znamiona podmiotowe przestępstwa cechują się niewysoką szkodliwością i nie jest konieczne stosowanie zasad odpowiedzialności za to przestępstwo. Oceny takiej nie należy wiązać z postępowaniem sprawcy po popełnieniu czynu zabronionego lub z trybem jego życia. 19 W przypadku zastosowania łagodniejszej kwalifikacji będzie podlegał on karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Zarówno nierzetelne jak i wadliwe prowadzenie ksiąg może charakteryzować się zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. Szczególną ostrożność w przypisywaniu odpowiedzialności sprawcy należy zachować w przypadku, kiedy występują znaczące rozbieżności w interpretacji przepisów prawa podatkowego. Trafny wydaje się być pogląd, który zaleca daleko idącą ostrożność w sytuacji, gdy nieodpowiadające rzeczywistości zapisy są wynikiem różnic w interpretacji przepisów prawa podatkowego. 20 W takiej sytuacji można przyjąć, że osoba pozostała w błędzie co do okoliczności stanowiących znamię czynu zabronionego. Jest to sytuacja, która wyłącza umyślność popełnienia przestępstwa przez sprawcę. Winę mogą wyłączyć inne zdarzenia losowe, które są niezależne od osoby prowadzącej księgi. Większa liczba błędnych zapisów w księgach rachunkowych nie przesądza o umyślności, możliwe jest wprowadzenie do księgi jednego nierzetelnego zapisu oraz prowadzenie ich w sposób niedbały i nieumyślny niezgodny z rzeczywistością. 21 Nie można również przypisać umyślności osobie, która nierzetelnie prowadzi dokumenty na podstawie otrzymanych dokumentów w których nie mogła się zorientować nie ze swojej winy. Zakończenie Każde sprawozdanie finansowe powinno zostać sporządzone zgodnie z zasadami rachunkowości. W szczególności powinno być ono rzetelne oraz przedstawiać w sposób rzeczywisty sytuację finansową i ekonomiczną jednostki. Dlatego niezwykle istotne są również zagadnienia związane z prawidłowym sporządzaniem sprawozdań. W artykule przedstawiona została odpowiedzialność, którą ponoszą podmioty zobowiązane na podstawie Ustawy o rachunkowości oraz kodeksu karnego skarbowego. Wymienione akty prawne w sposób wystarczający regulują odpowiedzialność w odniesieniu do osób, które zobowiązane są do sporządzania na podstawie przepisów szczególnych. Należy jednak pamiętać, iż wspomniana odpowiedzialność ma charakter wielowymiarowy. Duże znaczenie mają tutaj również przepisy prawa cywilnego, karnego oraz prawa pracy. Właściwe sporządzenie sprawozdania finansowego istotne jest nie tylko ze względu na treść ekonomiczną, którą zawiera, ale również adresatów do których jest kierowane oraz decyzje, które są podejmowane w oparciu o zawarte w nich dane. Pewne wątpliwości może budzić odpowiedzialność osób, które sporządzają sprawozdanie finansowe, a są do tego zobowiązane jedynie na podstawie umowy. 16 Art. 60 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. 17 T. Grzegorczyk, kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2001, s 278. 18 A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Kodeks karny skarbowy. Przestępstwa i wykroczenia podatkowe oraz dewizowe, Warszawa 2010 s. 347. 19 Wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 11.05.2011 w Krakowie (sygn.. akt II Aka 88/11). 20 A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Kodeks karny skarbowy. Przestępstwa i wykroczenia podatkowe oraz dewizowe. 21 Wyr. Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2001 r., (sygn.. akt II KKN 85/99).
K o r t o w s k i P r z e g l ą d P r a w n i c z y S t r o n a 38 *** In the beginning article describe financial statement and show how important it is for future investors. It was shown In the example of accouting law and criminal tax code. The article raises the issue of responsibility for improperly made out financial statement or not fulfilling responsibilities associated with those statements. In details was show situation subjects wchich are obligated to prepare financial statment especially: supervaisory board members and board members. Summary rewers to general ballance law rulet. The main purpose of the article was to present the rules of responsibility for financial statment. Keywords: Financial statement, accountability, Accounting law, Criminal tax code, Supervisory board, Board member.