STRONA PODMIOTOWA CZYNU ZABRONIONEGO

Transkrypt

1 STRONA PODMIOTOWA CZYNU ZABRONIONEGO I. UMYŚLNOŚĆ Art k.k. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. *Wina i umyślność to dwie różne kategorie ontologiczne *Znaczenie pojęcia umyślność w języku prawnym nie jest tożsame z jego znaczeniem w języku potocznym

2 1. Intelektualny Aspekty zamiaru: określa stan świadomości sprawcy, którego przedmiotem jest wystąpienie (w przypadku podjęcia określonego zachowania przez sprawcę) w rzeczywistości desygnatów znamion typu czynu zabronionego (wystąpienie zmian w otaczającej rzeczywistości, które odpowiadają wzorcowi opisanemu przez znamiona strony przedmiotowej typu czynu zabronionego świadomość konieczności popełnienia czynu zabronionego świadomość możliwości popełnienia czynu zabronionego 2. Woluntatywny określa jak podmiot ustosunkowuje się do możliwości spowodowania swoim zachowaniem danej zmiany w świecie zewnętrznym odpowiadającej znamionom przedmiotowym typu czynu zabronionego. wola spowodowania określonej zmiany w świecie zewnętrznym odpowiadającej znamionom strony przedmiotowej typu czynu zabronionego godzenie się na spowodowanie określonej zmiany w świecie zewnętrznym odpowiadającej znamionom strony przedmiotowej typu czynu zabronionego

3 Art. 28 k.k. 1.Nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej jego znamię. 2. Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca, który dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy. Art. 30 k.k. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Art k.k. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

4 A. zamiar bezpośredni (dolus directus) AD. 1 (płaszczyzna intelektualna) świadomość konieczności popełnienia czynu zabronionego *przesądza zamiar bezpośredni Bądź świadomość możliwości popełnienia czynu zabronionego AD. 2 (płaszczyzna woluntatywna) chęć popełnienia czynu zabronionego

5 Pojęcie przestępstwa kierunkowego Art k.k. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, ( )

6 Art k.k. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności wtymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania. Art k.k. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.

7 B. zamiar wynikowy (dolus eventualis) AD. 1 (płaszczyzna intelektualna) świadomość możliwości popełnienia czynu zabronionego AD. 2 (płaszczyzna woluntatywna) godzenie się, brak chęci

8 Pojęcie godzenia się Teoria obojętności woli Teoria prawdopodobieństwa nastąpienia czynu Teoria ryzyka Koncepcja manifestacji woli Koncepcja woli warunkowej

9 zamiar wynikowy przyjmuje się: gdy sprawca ma świadomość wysokiego stopnia prawdopodobieństwa i nie podejmuje żadnych działań mających w jego przekonaniu zmniejszyć ten stopień; *podjęte czynności obiektywnie nie muszą prowadzić do zmniejszenia prawdopodobieństwa powstania skutku przestępnego, wystarczy jeżeli w przekonaniu sprawcy mogą doprowadzić do takiego rezultatu.

10 C. Koincydencja zamiaru i zachowania *Pojęcie tzw. zamiaru następczego (dolus subsequens)

11 D. badanie płaszczyzny intelektualnej typów czynów zabronionych zawierających znamiona ocenne Art k.k. Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania Art k.k. Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy Art k.k. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła

12 E. badanie płaszczyzny intelektualnej typów skutkowych z działania (świadomości szczegółów przyczynowego powiązania pomiędzy działaniem a skutkiem)

13 F. Inne rodzaje zamiaru wyróżnianie w nauce prawa karnego: zamiar quasi ewentualny (dolus quasi eventualis) zamiar nagły (dolus directus repentinus) zamiar afektywny (dolus affectivus; affectdolus) zamiar przemyślany (dolus premeditatis) zamiar ogólny (dolus generalis) zamiar kierunkowy (zabarwiony, dolus directus coloratus)