Kancelaria radców prawnych Tomasz Ogłódek Marzena Czarnecka Zapraszam Radca Prawny Dr Jacek Zrałek E-mail: jacek.zralek@ocz.pl tel./ fax. (32) 253 61 83
Praktyczne aspekty służebności przesyłu Przygotowali: Radca prawny Tomasz Ogłódek Radca prawny dr Jacek Zrałek
Problem podstawowy: konflikt interesów Zasada ochrony własności nakazująca ochronę właściciela nieruchomości Konieczność zapewnienia należytej ochrony sieci i urządzeń przesyłowych
Główne wnioski po nowelizacji art. 49 kc urządzenie nie jest częścią składową nieruchomości od chwili wejścia w skład przedsiębiorstwa urządzenie stanowi odrębną od gruntu rzecz właścicielem urządzenia jest osoba, która poniosła koszty budowy
Zajmowanie cudzego gruntu przez urządzenia przesyłowe (tytuł prawny) korzystanie bez tytułu prawnego tytuł obligacyjny tytuł prawnorzeczowy
Rys historyczny praktyka ustanawiania służebności gruntowych instytucja niedostosowana do potrzeb (konieczność wskazywania nieruchomości władnącej oraz wykazywanie zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej)
Sposoby ustanowienia służebności przesyłu droga umowna droga sądowa (przymusowa)
Umowne ustanowienie służebności oświadczenie właściciela w formie aktu notarialnego można ustanawiać zarówno dla urządzeń istniejących jak i planowanych trzeba dokładnie określić treść w umowie (uprawnienia przedsiębiorcy, cena i sposób jej zapłaty)
Przymusowe ustanowienie służebności raczej wyłącznie dla urządzeń już istniejących sąd określa zarówno treść jak i wynagrodzenie (problem wynagrodzenia odpowiedniego) z żądaniem wystąpić mogą: właściciel lub przedsiębiorca wątpliwość: czy ustanowienie jest konieczne, jeśli istnieje inny tytuł prawny do gruntu (np. tytuł obligacyjny)
Przedawnienie roszczenia o ustanowienie służebności takie roszczenie nie powinno ulegać przedawnieniu (roszczenie związane z istniejącym stanem faktycznym) nowelizacja kc przewiduje wprowadzenie reguły dotyczącej najwcześniejszego początku biegu terminu przedawnienia (3.08.2008).
Terminy przedawnienia w przypadku przedsiębiorcy: 3 lata w przypadku właściciela nieruchomości 3 lub 10 lat po upływie terminu przedawnienia przedsiębiorca jest bezbronny wobec roszczeń dotyczących ochrony własności
Służebność publiczna (art. 124 ugn) a służebność przesyłu art. 124 ugn konieczny przy inwestycjach planowanych (w braku umowy o ustanowienie służebności przesyłu) quasi wywłaszczenie, które następuje na rzecz przedsiębiorcy wątpliwość: czy po powstaniu służebności z art. 124 ugn potrzebne jest jeszcze ustanowienie służebności przesyłu?
Treść służebności z art. 124 ugn możliwość wejścia na cudzą nieruchomość i założenia urządzeń zgodnie z planem miejscowym lub decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego (art. 124 ust. 1 ugn) możliwość wejścia na cudzą nieruchomość w celu konserwacji lub usuwania awarii urządzeń (art. 124 ust. 6 ugn)
Obowiązek utrzymania urządzeń przesyłowych obowiązek taki wynika z art. 4 Pr. energ. przy służebność przesyłu stosuje się odpowiednio art. 289 kc ustanawiając służebność przesyłu sąd nie może raczej nakazać modyfikacji sieci (pozostanie droga z art. 291 kc)
Obowiązek utrzymania urządzeń przesyłowych cd zaniedbanie obowiązku utrzymania urządzeń przez przedsiębiorcę upoważnia właściciela do wykonania zastępczego (art. 480 kc) wejście przedsiębiorcy na cudzy grunt wynikać może albo z treści istniejącego stosunku prawnego albo z art. 142 kc
Zasiedzenie służebności przesyłu dopuszczalność wynika ze stosowanego odpowiednio art. 292 kc koniecznym elementem zasiedzenia jest istnienie przez odpowiednio długi czas urządzenia przesyłowego należącego do przedsiębiorcy
Jakie prawo zostanie zasiedziane? Teza orzeczenia SN z 7.10.2008: przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu dopuszczalne było zasiedzenie służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu
Jakie prawo zostanie zasiedziane? cd projekt nowelizacji kc przewiduje, że okres zasiedzenia przed 3.08. 2008 r. zaliczany może być na poczet terminu zasiedzenia służebności przesyłu projekt nie może zmienić stanów zamkniętych przed 3.08.2008 r. Co zostało zasiedziane?
Zasiedzenie służebności przesyłu cd przed 1.10.1990 r. nie było możliwe zasiedzenie własności przysługującej Skarbowi Państwa (co ma znaczenie w przypadku posadowienia urządzeń na gruntach państwowych)
Zasiedzenie służebności przesyłu cd orzeczenie SN (sygn. IV CSK 291/09) - przed 1.02.1989 r. przedsiębiorstwo państwowe nie zasiadywało prawo na rzecz SP (zasada jednolitej własności państwowej). Dopiero po tej dacie liczy się bieg zasiedzenia na rzecz przedsiębiorstwa.
Odpowiedzialność pieniężna przedsiębiorstwa energetycznego (art. 56 Pr. energ.) Nakłada Prezes URE na przedsiębiorcę Czyny za które grozi kara pieniężna wymienia art. 56 ust. 1 Pr. energ. (m.in. naruszenie obowiązków z koncesji, nie utrzymywanie urządzeń i obiektów w należytym stanie, nieuzasadnioną odmowę zawarcia umowy)
Odpowiedzialność pieniężna kierownika przedsiębiorstwa energetycznego (art. 56 ust. 5 Pr. energ.) Istnieje równolegle do odpowiedzialności pieniężnej przedsiębiorstwa Nakłada Prezes URE do wysokości 300% miesięcznego wynagrodzenia kierownika
Odpowiedzialność członka zarządu wobec spółki kapitałowej za szkodę odpowiedzialność z art. 293 i 483 ksh za działania lub zaniechania sprzeczne z prawem lub umową spółki odpowiedzialność na zasadzie domniemanej winy przepisy nakładają obowiązek zachowania szczególnej należytej staranności
Odpowiedzialność członka zarządu wobec spółki kapitałowej za szkodę cd Roszczenie przysługuje spółce przeciwko członkowi zarządu Odp. kilku osób jest solidarna Roszczenie przedawnia się po upływie 3 lat od dowiedzenia się przez spółkę o szkodzie, lecz nie później niż 10 lat (sp. z o.o.) lub 5 lat (S.A.) od zdarzenia wyrządzającego szkodę
Relacja przepisów Pr. energ. do przepisów ksh Kara pieniężna przedsiębiorstwa z art. 56 Pr. energ. jest szkodą spółki z art. 293 i 483 ksh Odpowiedzialność z ksh (jako członka zarządu) nie wyklucza nałożenia kary pieniężnej z art. 56 ust. 5 Pr. energ na kierownika przedsiębiorstwa Odpowiedzialność z ksh dotyczy także szkody związanej z bezczynnością
Kancelaria radców prawnych Tomasz Ogłódek Marzena Czarnecka Dziękuję za uwagę Radca Prawny Dr Jacek Zrałek E-mail: jacek.zralek@ocz.pl tel./ fax. (32) 253 61 83