Raport opisowy 2017/2018 1. Nazwa uczelni zagranicznej, program oraz termin przebywania na wymianie (proszę wpisać semestr (zimowy/letni) oraz daty pobytu), Università Commerciale Luigi Bocconi, Erasmus+, semestr letni (05.02-31.05) 2. Miejsce pobytu dojazd z Polski, opis miasta, usytuowanie Uniwersytetu. Do Mediolanu najłatwiej można się dostać samolotem (w Mediolanie znajdują się 3 lotniska na które połączenia oferowane są z każdego większego polskiego miasta). Tanie linie lotnicze najczęściej oferują połączenia na najbardziej oddalone od miasta lotniska w Bergamo oraz Malpensa, z których dojazd do Milano Centrale, czyli głównego dworca, zajmuje około 45 minut. Mediolan jest biznesową stolicą Włoch, dzięki czemu miesza się w nim wiele kultur i narodowości. Wprawdzie w centrum znajduje się wiele ciekawych zabytków to miasto samo w sobie nie stanowi atrakcyjnego celu turystycznego, więc poza ścisłym centrum ulice nie należą do zatłoczonych. Studenci wieczorami spotykają się głównie w położonej nad kanałami dzielnicy Navigli, którą zarówno w trakcie dnia oraz po zmierzchu słońca, warto odwiedzić. Z racji swojego biznesowego charakteru, Mediolan jest zdecydowanie najdroższym Włoskim miastem, więc wyjścia do barów, czy restauracji, nawet pomimo wielu ofert specjalnych, jest dość kosztowne. 3. Uniwersytet państwowy czy prywatny, liczba studentów, studenci zagraniczni Bocconi jest uczelnią prywatną, uważaną za najbardziej prestiżowy uniwersytet ekonomiczny we Włoszech. Renoma odzwierciedlona jest również w poziomie dydatycznym, który w swojej kategorii plasuje się w światowej czołówce. Jest to szkoła biznesowa, oferująca kierunki z zakresu biznesu i prawa na wielu poziomach kształcenia (włączając w to MBA oraz Executive MBA) zrzeszająca ponad 13 000 studentów. Szeroka oferta kursów prowadzonych w języku angielskim przyciąga wielu zagranicznych studentów realizujących pełny program studiów licencjackich w Mediolanie oraz kilkuset studentów w ramach różnorodnych programów wymian, w większości przypadków nawiązanych z najlepszymi uczelniami spoza Europy. 4. Kursy opis kursów, w których brałeś udział: forma prowadzenia zajęć, sposób zaliczenia egzamin czy zaliczenie? Jaka była możliwość konsultacji, jak radziłeś sobie z językiem? Na każde zajęcia oferowane przez uczelnię można zapisać się w dwóch trybach - Attending oraz Non-Attending. Decydując się na uczęszczanie końcowa ocena najczęściej oprarta jest na pracy grupowej, egzaminie pisemnym z treści przedstawionej na wykładach oraz opcjonalnej pracy indywidualnej. Nieuczęszczających czeka egzamin z obszerniejszego materiału. Zajęcia ułożyłem w kolejności od najciekawszych do najmniej moim zdaniem interesujących. Pierwsze, prowadzone przez prof. Durisin są wg. mnie obowiązkowym wyborem na Bocconi ;) 30209 - Management of Competition and Innovation in High-Tech - Boris Durisin
Zakres zajęć: Profesor przedstawia niesamowicie interesującą historię sektora nowych technologii wplatając w to metodologię wykorzystywaną do oceny technologii oraz skuteczności ich wprowadzania na rynek. Pokazuje na wielu przykładach jak dobre oraz gorsze posunięcia wpłynęły na kondycję firm w następujących latach pobudzając dyskusję ze studentami. Forma zajęć: Jak wspomniałem wykłady są ciągiem fascynujących historii, które na pierwszy rzut oka wydają się nieułożone, jednak łączą się w jeden logiczny ciąg prowadzący do końcowych wykładów które w większości są żywą dyskusją o rozmaitych przedsiębiorstwach i ich giełdowych wycenach na bazie przedstawionych na zajęciach teorii. Dzięki swojemu niewątpliwemu zaangażowaniu prof. Borisin zyskał sobie symatię wszystkich studentów, za co na koniec został nagrodzony gromką owacją na stojąco. Profesor korzysta ze slajdów, które są w pełni wystarczające do opanowania wiedzy z przedmiotu, które wręcza studentom w formie drukowanej. Zaliczenie: Ocena składa się z 2 elementów: 1. Projekt - 50% - grupowe przedstawienie gałęzi sektora nowych technologii w formie interesującej narracji, bez zbędnego wgłębiania się w techniczne zakamarki. 2. Egzamin pisemny - 50% - Bardzo niekonwencjonalny oraz w całości nastawiony na połączenie zdobytwej wiedzy z logicznym myśleniem. Profesor oczekuje argumentacji przykładami (niekoniecznie poruszonymi na zajęciach) oraz przedstawienia ciekawego punktu widzenia, który jest przed niego bardzo mile widziany. 30259 - New Products and Product Management - David Mario Dino Jarach, Verdiana Gianetti Zakres zajęć: Przedmiot składa się z dwóch części dzielących semestr po połowie omawiających wprowadzanie produktu na rynek, a następnie wszelkie aspekty zarządzania nim. Wiedza jest ciekawie przedstawiana z dużą ilością przykładów, szczególnie przez niesamowicie zaangażowaną doktorantkę Verdianę. Prof. Jarach z uwagi na obowiązki zawodowe brał udział w zajęciach w mniejszym stopniu. Forma zajęć: Wykłady prowadzone równolegle do bardzo ustruktyryzowanych prezentacji będących znakomitą pomocą naukową. Dodatkowo wykłady gościnne prowadzone głównie przez młodych przedsiębiorców. Na zajęciach omawiane były 2 kompleksowe Case Study (wprowadzenie Nescafe oraz nowego produktu Gillette). Ochotnicy przedstawiali również przykłady ciekawych produktów z rodzimych rynków. Zaliczenie: Ocena jest składową 3 elementów: 1. Projekt - 50% - grupowe opracowanie planu produktu, stretegii jego wprowadzenia na włoski rynek oraz wykonanie niezbędnych w tym celu badań przedstawiane przed wykładowcami. 2. Egzmin pisemny - 50% - Dość prosty egzamin, pokrywający najważniejsze teorie przedstawione podczas zajęć oraz case study. 3. Prezentacja dla ochotników - 10% (dodatkowe) - przedstawienie na kilku slajdach podczas 10 minutowej prezentacji case wprowadzenia na rynek nowego, innowacyjnego produktu z kraju pochodzenia studenta. 30206 - Introduction to Management Consulting - Prof. Ferdinando Pennarola, Francesco Sacco
Zakres zajęć: Celem postawionym przez prowadzącycj jest bardzo ogólne zrozumienie szeroko rozumianej branży usług doradczych (zarówno konsultingu strategicznego, IT, jak i firm oferujących usługi audytu). Przedstawiona jest codzienna praca konsultanta, preferowany mindset oraz możliwe ścieżki kariery wraz z solidnymi podstawami teoretycznymi rządzącymi sektorem firm usług profesjonalnych. Forma zajęć: wykłady prowadzone głównie przez prof. Pennarollę, kilka zajęć z mniej ciekawym prof. Sacco, który głównie koncentruje się na charaktryzacji sektora. Do każdego wykładu udostępniane są slajdy wraz z take-away oraz kilka czytanek, których znajomość sprawdzana jest podczas egzaminu. Oprócz tego przerabiane są mini-case przedstawiające problemy, z jakimi borykają się konsultanci. W trakcie semestry odbyły się 2 wykłady gościnne - z byłym partnerem Artur Andersen oraz junior konsultantami Zaliczenie: Ocena składa się z 3 elementów: 1. Consulting simulation - 10% - przyotowanie oraz przedstawienie oferty dla klienta w grupie 6-8 os., na której wykonanie jest przeznaczony tydzień 2. Consulting project - 30% - w tej samej grupie przygotowywany jest projekt consultingowy rozwiązujący jeden z typowych problemów z jakimi zgłaszają się klienci. Na przygotowanie prezentacji oraz raportu jest miesiąc, prezentacja na ostatnich zajęciach w semestrze 3. Egzamin pisemny - 60% - dość szczegółowy egzamin z 2 pytaniami obowiązkowymi oraz 2 pytaniami do wyboru z puli 4 dostępnych 30498 - Principles of e-marketing and e-commerce - Luca Buccoliero, Deborah Carolina Raccagni Zakres zajęć: W trakcie semestru zostają przedstawione koncepcje marketingowe z naciskiem na digital marketing oraz aktywizację klientów w siecii. Przedmiot prowadzony jest we współpracy z firmami partnerskimi, co pozwala znajdować praktyczne odniesienia do poznawanych konceptów. Forma zajęć: Na wykładach prowadzący wyraźnie wspiera się przygotowanymi prezentacjami, co zmniejsza dynamikę wykładów, jednak stanowi dobry materiał do nauki. Kolorytu dodaje wiele wykładów gościnnych - około 40% zajęć prowadzonych przez przedstawicieli firm. Na moim semestrze było to m.in. Google, Amazon oraz Accenture. Pojawiali się także przedstawiciele Hasbro dla których przygotowywany był projekt marketingowy. Oprócz wykładów do egzaminu wymagane jest przeczytanie większości rozdziałów dość nudnego podręcznika. Zaliczenie: Ocena jest składową 2 elementów: 1. Marketing project - 50% - przygotowywany w grupach projekt marketingowy dla firmy Hasbro mający pomóc w realizacji celu zarządczego, prezentowany przed dyrektorami firmy 2. Egzamin pisemny - 50% - wymagający dobrej znajomości teorii egzamin sprawdzający znajomość konceptów z wykładów oraz podręcznika 5. Warunki studiowania dostęp do biblioteki, komputera, ksero Biblioteka znajduje się na kampusie, obok najczęściej uczęszczanych budynków. Znajduje się w niej (jak i na całym terenie uczelni) dużo miejsc do nauki oraz pracy wspólnej, jednak niestety ze względu na zamiłowanie studentów Bocconi do nauki
miejsca należy rezerwować w systemie z wyprzedzeniem. Uczelnia posiada dostęp do wielu baz danych, które mogą okazać się przydatne przy wykonywaniu projektów oraz do elektronicznej wersji większości przydatnych podręczników (warto sprawdzić, jeśli nie ma takiego dostępu należy szybko wypożyczyć swój egzemplarz, gdyż najpopularniejsze pozycje szybko się rozchodzą). Należy mieć na uwadze, że poza sesją egzaminacyjną wszystkie budynki zamykane są około godziny 19-20. W trakcie sesji godziny otwarcia biblioteki zostają wydłużone do 24. Na uczelni nie ma ogólnodostępnych komputerów, a aby korzystać z własnego w większości wypadków należy zaopatrzyć się w adapter (włosi korzystają z delikatnie różniących się gniazdek). System kserowania działa sprawnie. Na uczelni rozstawione są kserokopiarki, z których korzysta się za pomocą legitymacji połączonej z kontem, które doładowujemy kwotą 5 euro, a następnie wgrywamy pożądane pliki na serwer. 6. Warunki mieszkaniowe opis kampusu, co trzeba ze sobą przywieźć z Polski? Wszystkie budynki znajdują się w bliskiej odległości, a większość zajęć odbywa się w sąsiadujących ze sobą budynku głównym (Leoni) oraz Velodromo. Mediolan lubi zaskakiwać pogodą, więc warto zabrać ze sobą ubrania na wszystkie pory roku, a także solidną kurtkę przeciwdeszczową (w marcu oraz kwietniu praktycznie codziennie wieczorem pojawiają się większe lub mniejsze opady). Osoby chcące korzystać z siłowni powinny przywieźć ze sobą zgodę lekarza na uprawianie sportu w języku angielskim. 7. Recepcja jak zostałeś przyjęty, kto się tobą opiekował, kontakt z International Student Office Uczelnia ani ESN nie organizują programu buddy (prawdodpodobnie ze względu na dużą liczbę studentów zagranicznych oraz dość skromne zasoby ESN), więc przed przyjazdem brakuje osoby kontaktowej. Przez pierwszy tydzień organizowane są liczne wyjścia oraz zajęcia integracyjne, jednak należy się spieszyć z rejestracją ze względu na ogrniczoną liczbę miejsc. Osobiście korzystałem z oferty zajęć ESN rzadko, a od osób częściej uczęszczających słyszałem mieszane opinie. International Student Desk działa perfekcyjnie, obowiązuje system numerkowy, a czas oczekiwania nigdy, nawet na początku semestru nie przekroczył 5 minut. Wszyscy są niezwykle pomocni, a biuro otwarte jest codziennie w godzinach umożliwiających wizytę osobom uczęszczającym zarówno na poranne jak i popołudniowe zajęcia. 8. Koszty utrzymania podaj szczegóły, które Twoim zdaniem mogłyby się przydać innym, np. najtańsza linia lotnicza, ubezpieczenie, jak uzyskać pozwolenie na pracę, jakie są środki komunikacji lokalnej, dokumenty, które mogą się przydać ( np. tłumaczenie metryki), codzienne wydatki w porównaniu z Warszawą. W przypadku, jeśli otrzymywałeś dofinansowanie, w jakim stopniu otrzymane stypendium zapewniało pokrycie kosztów utrzymania za granicą, relacje cen, gdzie robić zakupy? Mediolan jest drogim miastem i trzeba nastawić się na to, że stypendium programu Erasmus wystarczy jedynie na pokrycie zakwaterowania. Codzienne wydatki na życie w porównaniu z Warszawą są co najmniej 2 krotnie wyższe (zależnie od ulubionych produktów spożywczych - szczególnie drogie, lecz dobrej jakości, są wędliny, mięso oraz nabiał). Dość korzystnie wychodzi komunikacja publiczna (bilet miesięczny 22 euro), jednak ja poruszałem się po mieście pieszo i przy dobrej lokalizacji zakwaterowania polecam taką opcję. 9. Życie studenckie rozrywki, sport
ESN organizuje wyjścia do barów oraz wycieczki, jednak miejsca są dość mocno ograniczone. Polecam organizację wyjazdów na własną rękę, co wychodzi zdecydowanie taniej (warto rozważyć wynajem samochodu, które kosztuje ok. 20 euro za dzień a pozwala ominąć wysokie koszty transportu między miastami). W trakcie semestru organizowane jest kilka turniejów piłki nożnej, więc jeśli ktoś jest zapalonym graczem warto zabrać odpowiednie obuwie. 10. Sugestie o czym dowiedziałeś się podczas pobytu, a co wolałbyś wiedzieć wcześniej? Twoje sugestie dotyczące usprawnienia zarządzania systemem grantów wewnątrz Uczelni przez Narodową Agencję (Fundację) oraz przez Komisję Europejską w przypadku studentów otrzymujących dofinansowanie. Należałoby rozważyć złagodzenie przelicznika ocen z systemu włoskiego na polski. Wykładowcy na Bocconi często stosują rozkład normalny, a bardzo dobra ocena 29/30 (~97%) przeliczana jest jako 4.5. 11. Adaptacja kulturowa wrażenia z przystosowywania się do nowego kraju, kultury; czy przeżyłeś szok kulturowy? Czy w kontaktach z mieszkańcami było coś czego się nie spodziewałeś? Co może zrobić osoba jadąca na stypendium żeby łatwiej przystosować się do nowego miejsca? Trzeba zaakceptować przyzwyczajenie Włochów do palenia niesamowitej ilości papierosów oraz żywiołową naturę, która bardziej nadaje kolorytu życiu w Mediolanie niż przeszkadza w codziennych kontaktach. 12. Prosimy o krótką ocenę programu (max. kilka zdań, która mogłaby zachęcić innych studentów do wzięcia w nim udziału. Jeśli wyrazisz zgodę, użyjemy jej do celów promocyjnych programu.) Program Erasmus + jest wspaniałą przygodą oraz okazją do poznania nowej kultury (zarówno życia oraz studiowania), która może otworzyć oczy na wiele aspektów. Zdecydowanie warto wykorzystać okazję do odwiedzenia nowego kraju, poznania nowych znajomych oraz spędzenia ciekawego semestru. Czy wyrażasz zgodę na opublikowanie tej oceny w innym miejscu niż ten raport (np. Gazeta SGH, strony CPM, ulotki i inne materiały promujące programy wymiany)? TAK NIE Jeżeli masz ciekawe zdjęcia, którymi chcesz się podzielić [np. w formie albumu] prosimy również o podanie linku, bądź przesłanie zdjęć w formacie.jpg]. 13. Ocena: Jako ostatni punkt raportu prosimy o ocenę Uniwersytetu w skali od 1 do 5 pod względem ogólnym i merytorycznym (akademickim). Ocena ogólna: 4+ Ocena merytoryczna: 5 Raport należy napisać na 3-5 stron formatu A4 i przekazać do CPM TYLKO w wersji elektronicznej plik PDF przesłany na adres osoby kontaktowej twojego programu: p. Agata Kowalik (Erasmus+ KA103, PO WER, CEMS ze stypendium Erasmus+) p. Nadiya Skyba (Erasmus+ KA107, PIM, umowy bilateralne, freemover) p. Galina Wandel (Polsko-Niemieckie Forum Akademickie Dziękujemy!